دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)

 

نشریه علوم اجتماعی، در پاسخ به پیشرفت های صورت گرفته در حوزه علوم اجتماعی، و به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملّی و بین المللی با تمرکز بر مباحث علوم اجتماعی پایه گذاری شده است و از سوی دانشگاه علّامه طباطبائی، به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و اجتماعی، به دو صورت چاپی و آنلاین در ایران منتشر می شود. هدف فصلنامه، فراهم آوردن امکان دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته های پژوهشی مرتبط با مسائل و موضوعات مهم در علوم اجتماعی برای محققان و پژوهشگران است. داوری مقالات ارسال شده به فصلنامه علوم اجتماعی به صورت بسته و دوسو ناشناس صورت می پذیرد.

فصلنامه علوم اجتماعی در تاریخ 86/6/12 موفق به اخذ رتبه علمی -پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با شماره 3/4869 گردید.

نشریه مبلغ دو میلیون ریال بابت جبران بخشی از هزینه داوری دریافت می کند و در صورت پذیرفته شدن مقاله مبلغ چهار میلیون ریال بابت بخشی از هزینه‌های پردازش مقالات از نویسندگان دریافت میگردد، مابقی هزینه‌ها از سوی دانشگاه علامه طباطبائی پشتیبانی مالی می شود.

قابل توجه نویسندگان محترم مقالات:

  • این نشریه انواع ناراستی ها و ناروایی های علمی و ادبی را با استفاده از نرم افزارهای مشابه یاب بررسی و با آن مقابله می کند.
  • اطلاع از کلیه مراحل بررسی مقالات صرفاً از طریق مراجعه دوره ای به صفحه شخصی ارسال کنندگان مقالات در سامانه فصلنامه علوم اجتماعی امکان پذیر می باشد.
  • این نشریه، با انجمن انسان شناسی ایران از تاریخ 1402/10/1 الی 1403/10/1 تفاهم نامه همکاری منعقد نموده است.

ویژه نامه پیامدهای اجتماعی تورم در جامعه ایرانی 


 

جامعه شناسی
وضعیت‌سنجی ابعاد هویت ملی، قومی و طبقاتی جامعه ایران

مهدی مالمیر

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.81283.2816

چکیده
  در این مقاله با تحلیل ثانویه‌ی سه موج از پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان تلاش شده است تا سه وجه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایران از منظر ابعاد هویتی شامل هویت ملی، قومی و طبقاتی به تصویر کشیده شود. نتایج بررسی نشان داد از حیث هویت ملی نگرشی مثبت در بین همه پاسخگویان دیده می‌شود ولی زمانی که این قسم از هویت در معرض هم‌نشینی با ...  بیشتر

مردم شناسی
گاهشماری؛ نشانه‌ای برای بازتعریف هویت زرتشتیان: مطالعۀ موردی جامعۀ زرتشتی در دو شهر یزد و تهران

فریبا صدیقی

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 31-64

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78128.2754

چکیده
   گروه‌های متعدد فرهنگی، زبانی و دینی در جامعه تلاش دارند تا با ارائه تعریفی از هویت گروهی، مرزهای گروهی خود را از دیگر گروه‌های موجود در جامعه متمایز سازند و هویت خود را حفظ نمایند. توجه به زمان و تقویم یکی از ابزارهای برساخت هویتی گروه‌های جامعه است. زرتشتیان ایران که وارثان دین و فرهنگ ایران باستان هستند، از این امر مستثنی نیستند؛ ...  بیشتر

جامعه شناسی
شناسایی زمینه‌های تصمیم به جدایی در افراد متأهل

مهدیه محمدتقی زاده

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 65-106

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.80168.2793

چکیده
  در جامعه ایران توجه به خانواده به‌عنوان یکی از ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ گر چه برخی از آمارهای رسمی، روند صعودی طلاق را در بین خانواده‌ها نشان می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی زمینه‌های تصمیم به طلاق در بین خانواده‌های شهر تهران انجام شده است. این مطالعه از نوع کیفی و پدیدارشناسی توصیفی و به روش تحلیل ...  بیشتر

مطالعات زنان
مطالعه جامعه شناختی عاملیت زنان عشایر از خلال تجربه زیسته آن‌ها (مورد مطالعه: زنان عشایر ده چاه-غلامعلی از توابع شهرستان زرند)

حمیده دباغی؛ کوثر محمدی هنجروئی

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 107-141

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77686.2741

چکیده
   زنان عشایر نقش حیاتی در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی جوامع خود ایفا می‌کنند و از طریق دانش بومی خود به توسعه پایدار کمک می‌کنند. با وجود چالش‌های زیادی مانند محرومیت از رفاه و خدمات بهداشتی، این زنان دارای عاملیت قابل‌توجهی هستند. این مقاله به توصیف تجربه عاملیت و قدرت از منظر زنان عشایر اختصاص دارد. در این راستا و برای فهم عمیق‍تر ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه پدیدارشناسانه تجربه‌زیسته لک‌زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا

عبدالرضا نواح؛ کریم رضادوست؛ سعید معیدفر؛ نرگس خوشکلام

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 143-189

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.76908.2722

چکیده
   شیوع کرونا با تأکید بر فاصله‌گیری اجتماعی سبب شد تعاملات اجتماعیِ درون بافت‍های قومی ازلحاظ کمیت و کیفیت دستخوش تغییراتی گردد. بر همـین اسـاس تحقیـق حاضر بر پدیـدارشناسی تجربه‍زیسته لک‍زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا متمرکز شده است. تحقیق پدیدارشناسی حاضر به‌منظور تحلیل داده‍ها از ...  بیشتر

روش شناسی علوم اجتماعی
بازنمایی هویت ملی و قومی در سریال نون خ

مهدیه حیدری؛ ژیلا مشهدی؛ افسانه مظفری

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، صفحه 195-221

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.74714.2665

چکیده
   مهم‌ترین ﻧﻮع ﻫﻮﻳﺖ ﺟﻤﻌﻲ، هویت ﻣﻠّﻲ و قومی اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻧﻘﺶ تعیین‌کننده‌ای در ﺣﻮزه­ى ﻓﺮﻫﻨﮓ، اﺟﺘﻤﺎع، ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺣﺘّﻲ اﻗﺘﺼﺎد دارد. لذا هدف این تحقیق بازنمایی هویت ملی و قومی در سریال نون خ و در سکانس‌های منتخب از این مجموعه بوده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است. میدان پژوهش این مقاله سریال نون خ است. با توجه به موضوع ...  بیشتر

جامعه شناسی
از گردو تا اوکالیپتوس: روایتی مردم‌نگارانه از فرسایش اجتماعات محلی درایران

علی ایار؛ موسی عنبری

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 29-73

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78382.2763

چکیده
  این مطالعه با استفاده از روش مردم‌نگاری انتقادی، اثر مداخلات توسعه‌ای را بر ساحت اجتماعی و کنش اقتصادی اجتماعات محلی در میدان زاگرس میانی (استان‌های ایلام و لرستان) بررسی می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برنامه‌های توسعه، زیست‌جهان پیشامداخله‌ای را که در سیطره امر اجتماعی بوده، تحت هجمه امر اقتصادی قرار داده است. در فرایند ...  بیشتر

جمعیت شناسی
برآورد میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی در ایران با استفاده از روش پرستون طی سال‌های 1385 تا 1394

رضا نوبخت؛ احمد دراهکی؛ علی قاسمی اردهایی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77500.2739

چکیده
  تعمیم میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی برای تمامی کشورها و مناطق به‌ویژه زمانی که مناطق و کشورهای مورد مقایسه به لحاظ سطح توسعه‌یافتگی تفاوت‌های قابل‌توجهی داشته باشند صحیح نیست. مطالعه حاضر با استفاده از روش پرستون و همکاران 2003 و با استفاده از داده‌های ثبتی و سرشماری کشور طی سال‌های 1385 تا 1394 به برآورد میزان باروری کل ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه پدیدارشناسانه تجربه‌زیسته لک‌زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا

عبدالرضا نواح؛ کریم رضادوست؛ سعید معیدفر؛ نرگس خوشکلام

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، ، صفحه 143-189

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.76908.2722

چکیده
   شیوع کرونا با تأکید بر فاصله‌گیری اجتماعی سبب شد تعاملات اجتماعیِ درون بافت‍های قومی ازلحاظ کمیت و کیفیت دستخوش تغییراتی گردد. بر همـین اسـاس تحقیـق حاضر بر پدیـدارشناسی تجربه‍زیسته لک‍زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا متمرکز شده است. تحقیق پدیدارشناسی حاضر به‌منظور تحلیل داده‍ها از ...  بیشتر

جامعه شناسی
هبوط از قلعه سلطانی؛ فهم زیست جهان پزشکی در توئیتر (ایکس)

طاهره خزائی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 75-123

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77941.2748

چکیده
  گسترش فضای مجازی و شبکه‌های ارتباطی با ایجاد تغییراتی در جامعه ایرانی، به ساحتی برای ساخت و روایت خود و زیست جهان اجتماعی تبدیل شده است. پزشکان از قشرهای اجتماعی هستند که حضوری پرسش‌برانگیز در فضای مجازی و به‌ویژه شبکه ایکس دارند. تبار تاریخی پزشکی به‌عنوان نهادی دارای پایگاه حرفه‌ای در‌هم‌تنیده با ناشناختگی، اقتدار و اعتبار ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحلیل سوژگی زنان کرد، همنوایی یا مقاومت در متن زندگی اجتماعی

سمیه رحمانی؛ ابوتراب طالبی؛ محمد سعید ذکائی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 125-164

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.74357.2656

چکیده
    سوژگی، تجربه بازاندیشانه آگاهی و عاملیت فردی در تعامل با خود و با دیگری حقیقی، نمادین و نهادین است. هدف از این مطالعه، فهم پیچیدگی‌های اجتماعی و معنایی پدیده‌ی سوژگی زنان کرد است. این مطالعه با استفاده از نمونه‌گیری نظری و مصاحبه‌ی عمیق فردی با 43 زن کرد و تشکیل یک گروه متمرکز شش نفره، در چارچوب رویکرد تفسیری - برساخت‌گرایانه ...  بیشتر

واکاوی خشونت خانگی علیه زنان در شهر همدان(یک پژوهش کیفی)

مرتضی پرویزن؛ جعفر هزارجریبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1399

https://doi.org/10.22054/qjss.2020.35382.1922

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف بررسی نوع تفسیر زنان خشونت دیده از خشونت خانگی و نوع مواجهه‌ی آنان در مقابل انواع خشونت خانگی صورت گرفته است. محققین با توجه به متغیرهای زمینه‌ای مدنظر (زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) با سی نفر از زنانی که قبلاً مورد خشونت خانگی واقع‌شده‌اند مبادرت به مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته نمودند و پس از پیاده‌سازی ...  بیشتر

درآمدی بر موضع انتقادی هابرماس بر پوزیتیویسم منطقی

غلامرضا لطیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اردیبهشت 1400

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.33463.1844

چکیده
    رشد علوم تجربی و تأثیرات آن مرزبندی بین علم و غیر علم را به همراه داشت. حلقه وین با محدود کردن علم به علوم تجربی و طرد سایر معارف، راه حصول به علم را مشاهده و آزمون فرضیه قلمداد نمود.دامنه این دیدگاه به علوم انسانی نیز کشیده شد و مطالعه مسائل انسانی با رویکرد تجربی دنبال گردید. پوپر، کوهن و لاکاتوش با تعدیل وجه افراطی دیدگاه علم تجربی، ...  بیشتر

تولید متن متناظرِ هویت در تحلیل گفتمان پساساختارگرا روش‌های نیل به مفصلبندی معانی هویتی افرادِ موردبررسی در انجام تحلیل گفتمان

سید محمدمهدی خوئی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 آبان 1400

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.60247.2380

چکیده
  تحلیل گفتمان به‌مثابه‌ی یک رویکرد پساساختارگرا که مرکز توجه آن بر روی چگونگی برساخت یا تولید معرفت در مواجهه با امور عینی و اجتماعی است، به طور فزاینده‌ای در طی دهه‌های گذشته مورد استفاده‌ی محققان اجتماعی قرار گرفته است. تجربه‌ی زیسته‌ی نگارنده در فضای آکادمیک نیز بر این امر صّحه می‌گذارد که علاوه بر ابتر بودن کمیّت بالایی از ...  بیشتر

جامعه شناسی
خشونت خانگی علیه زنان؛ محصول ناسازوارگی برهم‌کنش نهادی

علی فیض اللهی؛ سمیه سادات شفیعی؛ خلیل کمربیگی؛ زهرا رییسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77792.2746

چکیده
  خشونت خانگی علیه زنان امری جهان‌شمول است و گزارشات متعددی این مسئله را در ایران تایید ‏نموده‌اند. هدف این ‏پژوهش، شناسایی دلایل، شرایط و پیامدهای تجربه‌ی خشونت خانگی در زندگی ‏زنان خشونت‌دیده است. این پژوهش در ‏قلمرو پارادایم کیفی و مبتنی بر روش نظریه‌ی زمینه‌ای است. ‏جامعه‌ی هدف تحقیق زنان خشونت‌دیده‌ی مراجعه‌کننده ...  بیشتر

روش شناسی علوم اجتماعی
تجربه دینی و فضای قدسی (بررسی نسبت تجربه دینی و فضاهای قدسی در شهر قم)

امیرحسن رضاقلی گل؛ ابوتراب طالبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78384.2764

چکیده
  هدف این مقاله فهم نسبت فضای‌قدسی و چگونگی تجربه‌دینی و بررسی ارتباط برساختی این دو از خلل نحوه شکل‌گیری تجربه‌دینی در چهار میدان مذهبی مهم شهر قم (حرم حضرت معصومه، مسجد جمکران، کوه خضر و گلزار شهدا) است. پرسش پژوهش این است که چه تفاوت‌هایی در الگوهای تجربه‌دینی کنشگران در فضاهای قدسی شهرقم وجود دارد؟ تجربه‌دینی افراد در هر یک از ...  بیشتر

جامعه شناسی
«نظام‌های سیاسی و مسئلۀ اصلاحات توسعه‌گرا در نظام‌های آموزشی؛ مطالعه تطبیقی چهارکشور چین، کره ‌جنوبی، ترکیه و مصر»

فرشاد جمالی تنها؛ اسماعیل عالی زاد؛ محمدحسین پناهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.80977.2807

چکیده
  نظام‌های سیاسی همواره خواسته‌هایی را در قالب اسناد تحولی ودستورالعمل اصلاحی جهت تغییر و تبدیل بازدهی‌های آموزشی به بازدهی‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مطالبه می‌کنند. در این پژوهش بررسی الزامات نهادی - سیاسی در سه بعد: 1- شکل‌گیری، قانون‌گذاری و برنامه ریزی؛ 2- اجرا و 3- ارزیابی برنامه‌های مدون شده را در نظام های آموزشی منتخب مسئله ...  بیشتر

جامعه شناسی
تأملی بر شاخص‌های پیش‌ارزیابی احکام برنامه‌‌های توسعه در حوزه آسیب‌های اجتماعی

مرتضی گنجی؛ محسن کرمانی نصرابادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.81394.2817

چکیده
  حکمرانان تلاش نمودهاند تا در قالب انواع سیاستگذاریها و قانوننویسیهایی مانند برنامههای پنجساله توسعه تمهیداتی برای کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی بیندیشند. این توجه، در شرایطی انجام گرفته که تعداد محدودی از احکام سیاستی این برنامه‌ها به صورت موفقیتآمیزی محقق شدهاند. یکی از زمینههای عدمموفقیت برنامههای توسعه، کمتوجهی به مقوله ارزیابی ...  بیشتر

ابر واژگان