دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)

 

نشریه علوم اجتماعی، در پاسخ به پیشرفت های صورت گرفته در حوزه علوم اجتماعی، و به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملّی و بین المللی با تمرکز بر مباحث علوم اجتماعی پایه گذاری شده است و از سوی دانشگاه علّامه طباطبائی، به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و اجتماعی، به دو صورت چاپی و آنلاین در ایران منتشر می شود. هدف فصلنامه، فراهم آوردن امکان دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته های پژوهشی مرتبط با مسائل و موضوعات مهم در علوم اجتماعی برای محققان و پژوهشگران است. داوری مقالات ارسال شده به فصلنامه علوم اجتماعی به صورت بسته و دوسو ناشناس صورت می پذیرد.

فصلنامه علوم اجتماعی در تاریخ 86/6/12 موفق به اخذ رتبه علمی -پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با شماره 3/4869 گردید.

نشریه مبلغ دو میلیون ریال بابت جبران بخشی از هزینه داوری دریافت می کند و در صورت پذیرفته شدن مقاله مبلغ چهار میلیون ریال بابت بخشی از هزینه‌های پردازش مقالات از نویسندگان دریافت میگردد، مابقی هزینه‌ها از سوی دانشگاه علامه طباطبائی پشتیبانی مالی می شود.

قابل توجه نویسندگان محترم مقالات:

  • این نشریه انواع ناراستی ها و ناروایی های علمی و ادبی را با استفاده از نرم افزارهای مشابه یاب بررسی و با آن مقابله می کند.
  • اطلاع از کلیه مراحل بررسی مقالات صرفاً از طریق مراجعه دوره ای به صفحه شخصی ارسال کنندگان مقالات در سامانه فصلنامه علوم اجتماعی امکان پذیر می باشد.
  • این نشریه، با انجمن انسان شناسی ایران از تاریخ 1402/10/1 الی 1403/10/1 تفاهم نامه همکاری منعقد نموده است.

ویژه نامه پیامدهای اجتماعی تورم در جامعه ایرانی 


 

جمعیت شناسی
برآورد میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی در ایران با استفاده از روش پرستون طی سال‌های 1385 تا 1394

رضا نوبخت؛ احمد دراهکی؛ علی قاسمی اردهایی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77500.2739

چکیده
  تعمیم میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی برای تمامی کشورها و مناطق به‌ویژه زمانی که مناطق و کشورهای مورد مقایسه به لحاظ سطح توسعه‌یافتگی تفاوت‌های قابل‌توجهی داشته باشند صحیح نیست. مطالعه حاضر با استفاده از روش پرستون و همکاران 2003 و با استفاده از داده‌های ثبتی و سرشماری کشور طی سال‌های 1385 تا 1394 به برآورد میزان باروری کل ...  بیشتر

جامعه شناسی
از گردو تا اوکالیپتوس: روایتی مردم‌نگارانه از فرسایش اجتماعات محلی درایران

علی ایار؛ موسی عنبری

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 29-73

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78382.2763

چکیده
  این مطالعه با استفاده از روش مردم‌نگاری انتقادی، اثر مداخلات توسعه‌ای را بر ساحت اجتماعی و کنش اقتصادی اجتماعات محلی در میدان زاگرس میانی (استان‌های ایلام و لرستان) بررسی می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برنامه‌های توسعه، زیست‌جهان پیشامداخله‌ای را که در سیطره امر اجتماعی بوده، تحت هجمه امر اقتصادی قرار داده است. در فرایند ...  بیشتر

جامعه شناسی
هبوط از قلعه سلطانی؛ فهم زیست جهان پزشکی در توئیتر (ایکس)

طاهره خزائی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 75-123

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77941.2748

چکیده
  گسترش فضای مجازی و شبکه‌های ارتباطی با ایجاد تغییراتی در جامعه ایرانی، به ساحتی برای ساخت و روایت خود و زیست جهان اجتماعی تبدیل شده است. پزشکان از قشرهای اجتماعی هستند که حضوری پرسش‌برانگیز در فضای مجازی و به‌ویژه شبکه ایکس دارند. تبار تاریخی پزشکی به‌عنوان نهادی دارای پایگاه حرفه‌ای در‌هم‌تنیده با ناشناختگی، اقتدار و اعتبار ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحلیل سوژگی زنان کرد، همنوایی یا مقاومت در متن زندگی اجتماعی

سمیه رحمانی؛ ابوتراب طالبی؛ محمد سعید ذکائی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 125-164

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.74357.2656

چکیده
    سوژگی، تجربه بازاندیشانه آگاهی و عاملیت فردی در تعامل با خود و با دیگری حقیقی، نمادین و نهادین است. هدف از این مطالعه، فهم پیچیدگی‌های اجتماعی و معنایی پدیده‌ی سوژگی زنان کرد است. این مطالعه با استفاده از نمونه‌گیری نظری و مصاحبه‌ی عمیق فردی با 43 زن کرد و تشکیل یک گروه متمرکز شش نفره، در چارچوب رویکرد تفسیری - برساخت‌گرایانه ...  بیشتر

جامعه شناسی
شناسایی مؤلفه‌های انسجام ملی برای کاربست در کتاب‌های درسی دوره آموزش ابتدایی ایران

فاطمه هواس بیگی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 165-210

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.75016.2673

چکیده
   هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه‌های انسجام ملی برای کاربست در محتوای کتاب‌های درسی است. پارادایم پژوهش تفسیری، رویکرد کیفی، استراتژی پژوهش تحلیل محتوای کیفی (استقرایی) و میدان مطالعه مشتمل بر معلمان اقوام و صاحب‌نظران است. از مصاحبه نیمه ساختارمند برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده‌ شد. روش نمونه‌گیری، هدفمند و تا مرحله اشباع نظری ...  بیشتر

مطالعات زنان
بسیج جمع‌آوری اعانه در جنبش مشروطه؛ ابعادی از مشارکت اجتماعی زنان

سمیه سادات شفیعی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 211-244

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.76434.2707

چکیده
  کنشگری زنان در پرتو گفتمان مشروطه‌خواهی، از آنان گروه‌های متعهد و مطالبه گری ساخت که در جهت آرمان‌های مشروطیت وارد میدان عمل شده و نظم جنسیتی مسلط را به چالش کشند. تحقیق حاضر بر بسیج زنان در جمع‌آوری اعانه دراین‌بین تمرکز داشته و کوشیده ابعاد آن را به کمک روش تحلیل سند تبیین نماید. مسئله تحقیق روشن ساختن عاملیت زنان در تاریخ اجتماعی ...  بیشتر

مقاله شناسی شماره 1 تا 100 فصلنامه علوم اجتماعی

صدیقه پیری

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، صفحه 245-314

چکیده
  یکی از مسیرهای توسعه و پیشرفت در هر جامعه‌ای، توسعه علم و دانش است و آنچه به اجتماعات علمی منزلت و اعتبار می-بخشد استمرار و قدمت تاریخی فعالیت‌ها و پژوهش‌های علمی است که گونه‌ای از سرمایه‌های فرهنگی و نمادین آن اجتماع علمی را به نمایش می‌گذارد. انتشار صد شماره از فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، از سال 1370 تاکنون، با ...  بیشتر

جامعه شناسی
از گردو تا اوکالیپتوس: روایتی مردم‌نگارانه از فرسایش اجتماعات محلی درایران

علی ایار؛ موسی عنبری

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 29-73

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78382.2763

چکیده
  این مطالعه با استفاده از روش مردم‌نگاری انتقادی، اثر مداخلات توسعه‌ای را بر ساحت اجتماعی و کنش اقتصادی اجتماعات محلی در میدان زاگرس میانی (استان‌های ایلام و لرستان) بررسی می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برنامه‌های توسعه، زیست‌جهان پیشامداخله‌ای را که در سیطره امر اجتماعی بوده، تحت هجمه امر اقتصادی قرار داده است. در فرایند ...  بیشتر

بازاندیشی معنای فرزند از دیدگاه زنان متأهل (دارای فرزند و بدون فرزند) ساکن در شهر تهران

پگاه روشان شمال؛ حسن سرایی؛ اردشیر انتظاری؛ محمود مشفق

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402، ، صفحه 1-44

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.67556.2526

چکیده
  در سال‌های اخیر، بسیاری از مفاهیم خانواده دستخوش تغییرات معنایی شده است. ازآنجاکه فرزند کانون اصلی خانواده است، درک والدین و زنان از این مفهوم، تعیین‌کننده‌ بسیاری از تصمیمات در حوزه‌ باروری خواهد بود. لذا واکاوی «معنای فرزند» و بررسی درک زنان از این مفهوم ضروری است. این پژوهش با رویکرد کیفی به توصیف فهم کنشگر از معنای فرزند ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه بسترهای اقدام به خودکشی در بین جوانان شهرستان ورامین

اردشیر بهرامی؛ پروانه دانش؛ زهرا محمدی

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402، ، صفحه 221-258

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.75891.2694

چکیده
  امروزه شهرستان ورامین با رشد فزاینده­ای از حیث اقدام به خودکشی روبرو شده است. مطالعه حاضر باهدف مطالعه بسترهای اقدام به خودکشی انجام شده است. رویکرد تحقیق حاضر کیفی و از استراتژی داده­بنیاد به‌منظور کدگذاری و تحلیل داده­ها استفاده شده است. جامعه موردمطالعه کلیه جوانان اقدام­کننده به خودکشی در شهر ورامین بودند که به مراکز ...  بیشتر

جامعه شناسی
هویت جمعی ایرانِ معاصر در عقلانیتِ مدرسه

حمید سرشار؛ محمدجواد غلامرضا کاشی؛ علی جنادله

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402، ، صفحه 85-119

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.70031.2565

چکیده
  بازتعریف جامعه به قالبِ قلمرو سرزمینی و سیاسی در صورت مرکزگرای عقلانیت مدرن، زیستن­گاه­های جمعی را وارد مرحله تازه­ای ساخت. با انگارۀ تلقی از جامعه به قالبِ دولت-ملت­ها در اقتضای ضرورت تاریخی عقلانیت مدرن، هویت جمعی تبدیل به مسئله شد. اینک با شکسته شدن مرزهای «زمان-فضا» و امکانیتِ «کنشِ بی­واسطه به مکان» باری دگر ...  بیشتر

جمعیت شناسی
برآورد میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی در ایران با استفاده از روش پرستون طی سال‌های 1385 تا 1394

رضا نوبخت؛ احمد دراهکی؛ علی قاسمی اردهایی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77500.2739

چکیده
  تعمیم میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی برای تمامی کشورها و مناطق به‌ویژه زمانی که مناطق و کشورهای مورد مقایسه به لحاظ سطح توسعه‌یافتگی تفاوت‌های قابل‌توجهی داشته باشند صحیح نیست. مطالعه حاضر با استفاده از روش پرستون و همکاران 2003 و با استفاده از داده‌های ثبتی و سرشماری کشور طی سال‌های 1385 تا 1394 به برآورد میزان باروری کل ...  بیشتر

واکاوی خشونت خانگی علیه زنان در شهر همدان(یک پژوهش کیفی)

مرتضی پرویزن؛ جعفر هزارجریبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1399

https://doi.org/10.22054/qjss.2020.35382.1922

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف بررسی نوع تفسیر زنان خشونت دیده از خشونت خانگی و نوع مواجهه‌ی آنان در مقابل انواع خشونت خانگی صورت گرفته است. محققین با توجه به متغیرهای زمینه‌ای مدنظر (زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) با سی نفر از زنانی که قبلاً مورد خشونت خانگی واقع‌شده‌اند مبادرت به مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته نمودند و پس از پیاده‌سازی ...  بیشتر

درآمدی بر موضع انتقادی هابرماس بر پوزیتیویسم منطقی

غلامرضا لطیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 اردیبهشت 1400

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.33463.1844

چکیده
    رشد علوم تجربی و تأثیرات آن مرزبندی بین علم و غیر علم را به همراه داشت. حلقه وین با محدود کردن علم به علوم تجربی و طرد سایر معارف، راه حصول به علم را مشاهده و آزمون فرضیه قلمداد نمود.دامنه این دیدگاه به علوم انسانی نیز کشیده شد و مطالعه مسائل انسانی با رویکرد تجربی دنبال گردید. پوپر، کوهن و لاکاتوش با تعدیل وجه افراطی دیدگاه علم تجربی، ...  بیشتر

تولید متن متناظرِ هویت در تحلیل گفتمان پساساختارگرا روش‌های نیل به مفصلبندی معانی هویتی افرادِ موردبررسی در انجام تحلیل گفتمان

سید محمدمهدی خوئی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 آبان 1400

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.60247.2380

چکیده
  تحلیل گفتمان به‌مثابه‌ی یک رویکرد پساساختارگرا که مرکز توجه آن بر روی چگونگی برساخت یا تولید معرفت در مواجهه با امور عینی و اجتماعی است، به طور فزاینده‌ای در طی دهه‌های گذشته مورد استفاده‌ی محققان اجتماعی قرار گرفته است. تجربه‌ی زیسته‌ی نگارنده در فضای آکادمیک نیز بر این امر صّحه می‌گذارد که علاوه بر ابتر بودن کمیّت بالایی از ...  بیشتر

جامعه شناسی
مطالعه پدیدارشناسانه تجربه زیسته لک زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا

عبدالرضا نواح؛ کریم رضادوست؛ سعید معیدفر؛ نرگس خوشکلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.76908.2722

چکیده
  شیوع کرونا با تأکید بر فاصله‌گیری اجتماعی سبب شد تعاملات اجتماعیِ درون بافت‌های قومی از لحاظ کمّیت و کیفیت دستخوش تغییراتی گردد. بر همین اساس تحقیق حاضر بر پدیدارشناسی تجربه‌زیسته لک‌زبانان شهرستان بروجرد از تعاملات اجتماعی پس از مواجهه با شیوع کرونا متمرکز شده است. تحقیق پدیدارشناسی حاضر به منظور تحلیل داده‌ها از تکنیک موستاکاس ...  بیشتر

جامعه شناسی
خشونت خانگی علیه زنان؛ محصول ناسازوارگی برهم‌کنش نهادی

علی فیض اللهی؛ سمیه سادات شفیعی؛ خلیل کمربیگی؛ زهرا رییسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 تیر 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77792.2746

چکیده
  خشونت خانگی علیه زنان امری جهان‌شمول است و گزارشات متعددی این مسئله را در ایران تایید ‏نموده‌اند. هدف این ‏پژوهش، شناسایی دلایل، شرایط و پیامدهای تجربه‌ی خشونت خانگی در زندگی ‏زنان خشونت‌دیده است. این پژوهش در ‏قلمرو پارادایم کیفی و مبتنی بر روش نظریه‌ی زمینه‌ای است. ‏جامعه‌ی هدف تحقیق زنان خشونت‌دیده‌ی مراجعه‌کننده ...  بیشتر

مطالعات زنان
مطالعه جامعه‌شناختی عاملیت زنان عشایر از خلال تجربه زیسته آن‌ها (مورد مطالعه: زنان عشایر ده چاه‌غلامعلی از توابع شهرستان زرند)

حمیده دباغی؛ کوثر محمدی هنجروئی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77686.2741

چکیده
  یکی از مسائل مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی، به خصوص در دهه‌های اخیر توجه به فاعل بودن و عاملیت زنان در زندگی روزمره خود بوده است. تاکنون محققان و نویسندگان بسیاری درخصوص عاملیت زنان قلم زده‌اند و مداخله‌های سیاستی متعدد و متنوعی نیز بسته به نوع گفتمان‌های حاکم بر جوامع برای تحقق عاملیت زنان به کار گرفته شده است. اما کمتر پژوهشی ...  بیشتر

مردم شناسی
گاهشماری؛ نشانه‌ای برای بازتعریف هویت زرتشتیان: مطالعۀ موردی جامعۀ زرتشتی در دو شهر یزد و تهران

فریبا صدیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78128.2754

چکیده
  گروه‌های متعدد فرهنگی، زبانی و دینی در جامعه تلاش دارند تا با ارائه تعریفی از هویت گروهی خود، مرزهای گروهی خود را از دیگر گروه‌های موجود در جامعه متمایز سازند و هویت خود را حفظ نمایند. توجه به زمان و تقویم یکی از ابزار برساخت هویتی گروه‌های جامعه است. زرتشتیان ایران ،که وارثان دین و فرهنگ ایران باستان هستند، از این امر مستثنی نیستند. ...  بیشتر

روش شناسی علوم اجتماعی
تجربه دینی و فضای قدسی (بررسی نسبت تجربه دینی و فضاهای قدسی در شهر قم)

امیرحسن رضاقلی گل؛ ابوتراب طالبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.78384.2764

چکیده
  هدف این مقاله فهم نسبت فضای‌قدسی و چگونگی تجربه‌دینی و بررسی ارتباط برساختی این دو از خلل نحوه شکل‌گیری تجربه‌دینی در چهار میدان مذهبی مهم شهر قم (حرم حضرت معصومه، مسجد جمکران، کوه خضر و گلزار شهدا) است. پرسش پژوهش این است که چه تفاوت‌هایی در الگوهای تجربه‌دینی کنشگران در فضاهای قدسی شهرقم وجود دارد؟ تجربه‌دینی افراد در هر یک از ...  بیشتر

ابر واژگان