دوره 30 (1402)
دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)
جامعه شناسی
جنسیت و فهم سوژگی زنان از قرنطینه خانگی در بحران کرونا

محمدتقی کرمی

دوره 29، شماره 99 ، دی 1401، ، صفحه 89-132

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.76686.2716

چکیده
  خاص‌بودگی پاندمی کرونا به وقوع آن در آغاز دهه دوم قرن 21 با بالاترین حد توسعه‌یافتگی دانش پزشکی و بهداشت و نیز به بازگشت به سنت پزشکی کهن قرنطینه بازمی‌گردد. هدف پژوهش با تأکید بر سویه‌های جنسیتی تجربه بحران کرونا به‌مثابه فاجعه در مفصل‌بندی آن با راهکار قرنطینه خانگی، فهم تجربه جنسیتی زنان است. این تحقیق در پارادایم تفسیری تفهمی ...  بیشتر

مشکلات علمی در ایران (بررسی موردی جامعه‌شناسی سیاسی و علوم سیاسی ایران)

ابراهیم صالح آبادی

دوره 29، شماره 99 ، دی 1401، ، صفحه 175-215

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.46982.2255

چکیده
  این مقاله تلاش دارد تا رساله- کتاب‌های منتشره در ایران در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی و علوم سیاسی را نقد و ارزیابی نماید. روش این مقاله مروری و انتقادی است که مرحله مقدماتی در کارهای فراتحلیل است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد مهم‌ترین آسیب‌های پژوهشی در جامعه‌شناسی سیاسی و علوم سیاسی ایران به‌قرار زیر است: برقراری نادرست روابط علی بین ...  بیشتر

جامعه شناسی
جامعه‌شناسی آموزش پزشکی: زمینه‌های بنیادی، کانون‌های مطالعاتی و چشم‌انداز تحقیقاتی آینده با نگاهی به موضوع در ایران

سیده هاجر حسینی؛ احمد کلاته ساداتی

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 117-165

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.74502.2660

چکیده
  تحقیق حاضر باهدف تحلیل روندها و زمینه‍های بنیادی، آثار برجسته و کانون‍های مطالعاتی و چشم‍انداز تحقیقاتی آینده جامعه‍شناسی آموزش پزشکی با نگاهی نقادانه بر وضعیت این شاخه در ایران انجام شد. روش، مروری از نوع غیرسیستماتیک روایتی است. ابزار گردآوری، فیش‍برداری و تحلیل محتوای اسناد نوشتاری (کتب، مقالات و گزارش‍های چاپی و برخط) ...  بیشتر

ناهمگونی های ناهمگرا در مهاجرت ایرانی؛ دیاسپورا و محدودیت های معنایی و نظری: مورد ایرانی های مقیم فرانسه

طاهره خزائی

دوره 27، شماره 88 ، فروردین 1399، ، صفحه 71-108

https://doi.org/10.22054/qjss.2020.48805.2187

چکیده
  واژه دیاسپورا با وجود کاربرد گسترده برای معرفی جمعیت مهاجر دارای ابهام‌های معنایی و نظری است. بر اساس فرضیه پژوهش، واژه دیاسپورا بازنمایانده مهاجرت ایرانی و «ناهمگونی ناهمگرای» آن نیست. هدف این پژوهش آن است تا با به گفت‌وگو گذاردن رویکردهای نظری دیاسپورا و ویژگی‌های کلی مهاجرت ایرانی، با یافته‌های میدانی به‌دست‌آمده در ...  بیشتر

جامعه شناسی
خود زنانه در گذار به زنانگی هژمون؛ فهم بدن زنانه و روایت تنش‌های تجربه‌شده زنان ایرانی مهاجر در فرانسه

طاهره خزائی

دوره 26، شماره 84 ، خرداد 1398، ، صفحه 155-187

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.36624.1953

چکیده
  هدف این پژوهش فهم تجربه‌ی زن ایرانی مهاجر از بدن زنانه و هنجارهای پوششی او در فرانسه است. چارچوب مفهومی پژوهش بر رویکرد جامعه‌شناسی تفهمی کنشگر در سنت وبری بنا شده و با بهره‌گیری از روش پژوهش تفهمی و تحلیل مضمونی، بر اساس گفتگوهای نیم ساختاریافته‌ی عمیق با ۲۴ زن ایرانی 42-26 ساله باتجربه‌ی بین 15-1 سال زندگی در فرانسه نوشته شده است. ...  بیشتر

بررسی نقش سیاسی روحانیت در دوره رضاشاه

محمدعثمان حسین بر؛ عبدالرسول حسنی فر

دوره 24، شماره 78 ، آذر 1396، ، صفحه 37-76

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.16451.1415

چکیده
  بررسی رابطه دین و سیاست یا به عبارتی نقش سیاسی روحانیون یا نیروهای مذهبی از مهمترین موضوعات جامعه ایران در سده اخیر می باشد. اهمیت این موضوع در دهه های اخیر که از سویی شاهد پدیده هایی نظیر انقلاب اسلامی ایران و از سوی دیگر رشد بنیادگرایی اسلامی هستیم، با در نظر گرفتن این امر که فرایند مدرنیسم یا نوسازی در اغلب کشورها در جهت تضعیف سنت ...  بیشتر

چالش پایداری در مدیریت منابع آب در ایران

سیدعبدالرضا حسینی

دوره 24، شماره 77 ، شهریور 1396، ، صفحه 362-402

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.10529.1262

چکیده
  تحلیل بیلان آب، به عنوان سنگ‌بنای فهم پایداری و مبنای راهبردی مدیریت منابع آب، و پی‌گیری ریشه‌های بحران آب در کمتر از یک سده اخیر، بحث را فراتر از محدوده تخصصی هیدرولوژی برده و در نخستین گام، توزیع فضاییِ جمعیت را در کنار مرزبندی‌های سیاسی به عنوان چالش‌های پایداری ردیابی می‌کند. جریان تمرکزگرای جمعیتی در یک سده اخیر و روند روبه‌رشد ...  بیشتر

جنبش چپ در بلوچستان ایران در اوایل انقلاب اسلامی- محمدعثمان حسین‌بر* یونس ایرندگانی
دوره 22، شماره 70 ، آذر 1394، ، صفحه 160-198

چکیده
  هرچند ظهور تحرکات قومی در ایران را نمی‌توان صرفاً به نقش‌آفرینی جنبش چپ فروکاست، اما نقش‌آفرینی جنبش مزبور در مناطق قومی ایران، واقعیتی قابل‌توجه در بررسی تحولات قومی ایران می‌باشد. بلوچستان ازجمله این مناطق قومی است. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، بلوچستان برای اولین بار شاهد ظهور و فعالیت گروه‌های چپ‌گرا بود. بانیان اصلی این ...  بیشتر

جایگاه مدرنیته سیاسی در اندیشه روحانیون موافق و مخالف مشروطه

نظام بهرامی کمیل

دوره 21، شماره 65 ، شهریور 1393، ، صفحه 117-153

https://doi.org/10.22054/qjss.2015.485

چکیده
  چکیده مدرنیته از موضوعاتی است که می‌توان آن را از ابعاد گوناگون بررسی کرد و یکی از مهمترین این ابعاد، بعد سیاسی مدرنیته است. همان‌طور که نشان داده خواهد شد؛ اهمیت موضوع «مدرنیته سیاسی»[1] در این است که معیار مناسبی برای متمایز کردن ساختار و شرایط سیاسی جوامع و به خصوص دولت‌ها ارائه می‌کند. پرسش اساسی این است که جایگاه مؤلفه‌های ...  بیشتر

معنویت‏گرایی نوین به مثابه گفتمان

ابوتراب طالبی

دوره 20، شماره 62 ، آذر 1392، ، صفحه 213-252

https://doi.org/10.22054/qjss.2013.6770

چکیده
  مقاله پیش‌رو درباره یکی از ابعاد فرقه گرایی جدید در ایران است. توجه ویژه این نوشتار به معنویت‌گرایی جدید است. به لحاظ نظری بر نظریه «انفسی شدن» چارلز تیلور، متفکر کانادایی تکیه دارد. با استفاده از نظریه مزبور و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، موضوع مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله به تحلیل نشانه‌های معنویت‌گرایی جدید پرداخته ...  بیشتر

احیای فرهنگ سیاسی پژوهی و جایگاه آن در ایران

احمد گل محمدی

دوره 17، شماره 51 ، اسفند 1389، ، صفحه 81-106

https://doi.org/10.22054/qjss.2011.6819

چکیده
  در سه دهه اخیر که با ارتقاء جایگاه فرهنگ در رشته‌ها و حوزه‌های مطالعاتی مختلف علوم انسانی و اجتماعی ویژگی می‌یابد، رشته علوم سیاسی هم شاهد چنین تحولی بوده است. بارزترین نمود این تحول، احیای فرهنگ سیاسی پژوهی است که در افزایش تأملات نظری و مطالعات تجربی مصداق می‌یابد. بنابراین، تولید داده‌های معتبر، بیشتر درباره فرهنگ سیاسی جوامع ...  بیشتر

هویت ملی در ایران فرا تحلیل مقاله‌های فارسی موجود

محمد عبداللهی

دوره 17، شماره 50 ، آذر 1389، ، صفحه 1-35

https://doi.org/10.22054/qjss.2010.6810

چکیده
  این فراتحلیل دربرگیرنده 50 مقاله فارسی موجود درباره هویت ملی در ایران است، که در کتاب‌شناسی هویت اجتماعی چاپ 1388 ذکر شده اند. برای انجام این فراتحلیل با بینش تلفیقی، فرمی جامع تهیه شد. به واسطه این فرم تمام اطلاعات هر مقاله در ارتباط با 22 متغیر تعریف شده، استخراج و با روش‌های کمی و کیفی تحلیل و بر اساس آن گزارش فراتحلیل مشتمل بر یک مقدمه ...  بیشتر

کاربرد رویکرد رولان بارت برای تحلیل نشانه شناختی بازنمایی گفتمان ایرانی – اسلامی در آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران

حمید عبداللهیان؛ حسین حسنی

دوره 16، شماره 47 ، اسفند 1388، ، صفحه 125-165

چکیده
  هدف این مقاله مطالعه نحوه بازنمایی گفتمان ایرانی – اسلامی در آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران است. در واقع مساله پژوهشی این مقاله آن است که با توجه به تاکید قوانین نظام سیاسی ایران برای گنجاندن ارزش ها و باورهای دینی و نیز نمادها و نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی، نیاز است تا میزان پیروی از این قوانین اندازه گیری شود. این وجه از فعالیت ...  بیشتر

مقایسه نظام طبقاتی (کاست) از دیدگاه ریگفت ودا و شاهنامه

سید محسن سعیدی مدنی

دوره 16، شماره 46 ، آذر 1388، ، صفحه 161-186

چکیده
  هاتف از این مقاله، مقایسه نظام طبقاتی کاست در ریگ ودا و شاهنامه فردوسی است که دو ساختار اجتماعی که در دو جامعه هند - و ایران را به وجود آورده است. اگر چه آریایی هایی که به هند مهاجرت کرد نام مردمانی صحرانشینی بودند؛ ولی تصور این که بین آنها هیچ گونه طبقات اجتماعی وجود نداشت، مشکلی به نظر میرسید ؛ چون سروده های ریگ ودا به طور مشخص و مختصر ...  بیشتر

بررسی تطبیقی ساختار مطالب نشریه های ایران و امریکا درباره جنگ دوم نیروهای ائتلاف علیه عراق

علی اصغر کیا؛ حسین زارعی

دوره 13، شماره 36 ، اسفند 1385، ، صفحه 145-161

چکیده
  مقاله حاضر، خلاصهای از پایان نامه کارشناسی ارشد است که در آن، نشریه های ایران و امریکا به روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش، شناخت ساختار و شیوه انعکاسی رویدادهای عراق به لحاظ بی طرفی یا -جانبداری در ارایه اخبار و بررسی همسویی یا عدم همسویی این نشریه ها با دیدگاهسیاسی حاکم در کشور متبوع خود است.بدین منظور، تمام ...  بیشتر

برای پدر علوم ارتباطات ایران

مهدی محسنیان راد

دوره 12، شماره 28.29 ، خرداد 1384، ، صفحه 1-6

چکیده
  وقتی در سال ۱۳۴۶، با سرمایه و همت روزنامه کیهان آن روزگار، «مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی» تأسیس شد و پذیرفته شدگان اولین امتحان ورودی آن در یک صبح پاییزی، خیابان فرعی و خاکی سه راه ضرابخانه را طی کردند، عابران به وضوح د و دسته دانشجو را تشخیص می دادند: یکی آدم های نسبتاً مسنی که روزنامه نگار بودند، یا در رادیو و تلویزیون ملی ...  بیشتر

فاصله قومی و عوامل مؤثر بر آن در ایران

محمد عبداللهی؛ امید قادر زاده

دوره 10، شماره 24 ، اسفند 1382، ، صفحه 1-36

چکیده
  وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایرانی، یکی از مطمئن ترین راههای نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهر بانه (که به لحاظ قومیتی کرد هستند) از اقوام ایرانی و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، ...  بیشتر

بهره مندی جوانان روستایی ایران از تلویزیون

عزت الله سام آرام

دوره 8، شماره 13.14 ، تیر 1380، ، صفحه 125-143

چکیده
  این مقاله نتیجه تحقیقی است که در سال ۱۲۷۹ با هدف کسب شناخت نسبت به میزان و چگونگی استفاده جوانان روستایی از تلویزیون توسط محقق انجام شد. در این تحقیق که با روش پیمایشی و پرشی از8710 جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله ساکن در روستاهای ۲0 استان کشور انجام شد، مشخص گردید که ۹ / ۹۵ درصد جوانان روستایی در خانه خودشان تلویزیون دارند : 2/49 درصد تلویزیون رنگی و 8/50 ...  بیشتر

عوامل مرتبط با موفقیت تعاونی سپه

نادر سالار زاده

دوره 8، شماره 13.14 ، تیر 1380، ، صفحه 173-203

چکیده
  شرکت های تعاونی مصرف « سپه » یکی از انواع مهم تعاونی در ایران به شمار می روند که نقش مهمی در ارائه خدمات گوناگون در کوتاه مدت به اعضای خود و در بلندمدت به کل جامعه ایفا می کنند. شرکت های مزبور به واسطه ویژگی های فیزیکی فروشگاه، سازماندهی نیروی انسانی کارآمد، با انواع کالاها و میزان ارائه آن ها و بالاخره با قیمت های نسبتاً پایین ...  بیشتر

بررسی زمینه ها و اهداف انقلاب اسلامی ایران بر اساس شعارهای انقلاب

محمد حسین پناهی

دوره 7، شماره 11.12 ، اسفند 1379، ، صفحه 63-84

چکیده
  یکی از منابع مهم برای مطالعه انقلابات، شعارهای آن هاست. این منبع در مورد انقلاب اسلامی ایران دارای ابعاد گسترده ای است که تاکنودن مورد مطالعه جدی جامعه شناختی قرار نگرفته است. هدف این مقاله بررسی اهداف و زمینه های وقوع انقلاب اسلامی براساس شعارهای آن است. برای این کار ابتدا روش جمع آوری و جداسازی شعارهای انقلاب اسلامی توضیح داده شده ...  بیشتر

ره آورد تئوری در تحقیق: نقدی بر تحقیقات اجتماعی در ایران"

ابراهیم پاشا

دوره 6، شماره 10 ، شهریور 1377، ، صفحه 1-16

چکیده
  در این نوشتار، در پاسخ به این سئوال که در هدایت یک تحقیق علمی چه ضوابطی را باید رعایت کرد و در جامعه شناسی، تحقیقات تا چه حدی خود را ملزم به رعایت اینگونه ضوابط میدانند، نکاتی چند شرح شده است. نخست آن که با توجه به ساختار و کارکردی که توری از آن برخوردار است، حضور تئوری در فرآیند شناخت علمی پدیده ها در واقعیت، امری الزامی ارزیابی شده ...  بیشتر

انتقاد در مطبوعات و وضعیت آن در ایران

مهدی محسنیان راد

دوره 6، شماره 10 ، شهریور 1377، ، صفحه 17-46

چکیده
  مقاله حاضر خلاصه ای است از یک گزارش ۵۵۳ صفحه ای که منعکس کننده وضعیت انتقاد در مطبوعات ایران، ریشه های شکل گیری آن و راه های افزایش کارآیی آن است. اگر این فرض را بپذیریم که انتقادهای مستند، دقیق و خردگرایانه که دور از اغراض شخصی بوده و از مسئولیت و شهامت ناقد سرچشمه گرفته باشند، می توانند در آگاهی افکار عمومی از خطاها و کجروی ها و نظارت ...  بیشتر

آسیب شناسی مردم شناسی در ایران
دوره 6، شماره 10 ، شهریور 1377، ، صفحه 163-198

چکیده
  بررسی انتقادی مردم شناسی در ایران و جریان های عمده علمی و پژوهشی این علم هدف مقاله آسیب شناسی مردم شناسی در ایران است سه جریان عمده مردم شناسی ایران عبارتند از سنت مردم شناسی اسلامی - ایرانی ، مردم شناسی دانشگاهی و مردم شناسی غیررسمی. در این نوشته براساس میزان التزام و توجه مردم شناسی به جامعه و فرهنگ ایران جریان های سه گانه فوق را به ...  بیشتر

گذار جمعیتی ایران: ملاحظات مقدماتی

حسن سرایی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1376، ، صفحه 1-18

چکیده
  در این مقاله که گزارش مقدماتی یک تحقیق است ، می خواهیم تحولات شگرف روند جمعیتی ایران را در پرتو نظریه گذار جمعیتی توضیح دهیم. یافته های اصلی از این قرار است. ۱ - در ایران پیش از دوره گذار، نظیر هر کشور دیگری در همین مرحله ، بارورى به طور نسبتاً ثابت در سطح بالایی قرار داشت، حال آن که مرگ و میر به طور متوسط در حول و حوش سطح باروری در نوسان ...  بیشتر

طبقه متوسط جدید در جوامع غربی و ایران

پریچهر ابراهیمی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1376، ، صفحه 19-50

چکیده
  وضعیت، گسترش و موقعیت طبقه متوسط جدید در جوامع امروز، یکی از بحث برانگیزترین مباحث در محدوده قشربندی اجتماعی - اقتصادی است. البته طبقه متوسط جدید در جامعه شناسی کلاسیک سده نوزدهم و اوایل سده بیستم به دلیل دارا نبودد جایگاه ویژه ای در جامعه، چندان مورد عنایت و توجه نبود. ولی در تداوم سده بیستم و واقعیت یافتن گسترش کمی طبقه متوسط جدید، ...  بیشتر