نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد عبداللهی ¹
• امید قادر زاده ²

¹ هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایرانی، یکی از مطمئن ترین راههای نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهر بانه (که به لحاظ قومیتی کرد هستند) از اقوام ایرانی و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، گرایش اعضای یک قوم به پذیرش یا طرد اعضای اقوام دیگر است. این گرایش ابعاد شناختی، عاطفی و آمادگی برای عمل را شامل می شود. بنابراین برای تحلیل آن با مرور دیدگاه ها و نظریه های سطح خرد جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی و منابع تجربی موجود، چارچوب مفهومی مناسبی تنظیم گردیده است. در اجرای تحقیق از روش پیمایشی و برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شده است. مصاحبه با نمونه ۳۹۹ نفری از ساکنان شهر بانه نشان می دهد که پاسخگویان، کمترین فاصله اجتماعی را با قوم فارسی و بیشترین فاصله را با قوم عرب دارند. در جمع بندی سلسله مراتب ترجیحات قومی، در بین پاسخگویان به ترتیب اقوام فارس، آذری، بلوچ، لر و عرب قرار میگیرند. یافته های تحقیق، ناکافی بودن رویکردهای مبتنی بر جامعه شناسی خرد را در مطالعه و بررسی فاصله قومی در ایران نشان می دهد. با توجه به این که مسئله فاصله قومی و به تبع آن تعاملات اقوام در ایران، متأثر از فضای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور و تحولات تاریخی مرتبط با آن است، توجه به دیدگاه ها و نظریه های سطح کلان نظیر نظریه استعمار داخلی هشتر، که بر متغیرهایی نظیر میزان محرومیت، میزان تبعیض و نابرابریهای اقتصادی در بین اقوام در شکل گیری هویت و بسیج قومی تأکید دارد و تلفیق آنها با نظریه های سطح خرد، ضروری به نظر می رسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مسئله فاصله اجتماعی بین اقوام در ایران وجود دارد و لذا اهمیت و ضرورت اتخاذ و تدوین سیاست قومی مناسب در ایران در جهت کاهش این فاصله ها مورد توجه و تأکید خاص قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

• فاصله قومی
• ایران
• اقوام ایرانی

عنوان مقاله [English]

Ethnic Distance and the Factors Affecting It

نویسندگان [English]

• mohammad abdollahi ¹
• omid ghader zadeh ²

¹

²

چکیده [English]

One of the most secure channels of achieving social consensus and solidarity in Iran is the feeling of intimacy and social acceptance among the Iranian ethnic communities and groups. Adopting a socialogical approach, the present study investigates the degree of social distance between the inhabitants of Baneh (who are Kurds) and members of other ethnic communities. In this study, the term social distance refers to the tendency among members of an ethnic community to accept or reject members of other ethnic communities. The tendency encompasses cognitive and emotional dimensions together with preparedness for action an appropriate conceptual framework was therefore designed for the analysis. It reviews the micro - and macro - level perspectives and theories of sociology, social psychology and the existing empirical resources. The results of the interview with the sample which consisted of 399 inhabitants of Baneh, demonstrates that the interviewees feel the least distant from persian/Fars ethnic communities, and the most distant from Arab ethnic communities come first, and Azari, Baluch, Lor, and Arab ethnic communities come next in success on. The research findings show that micro-sociological approaches to the study of ethnic distance in Iran are insufficient. Considering the fact that ethnic distance, and consequently, ethnic interactions in Iran, are influenced by the cultural, social, political and economic atmosphere of the country and the historical developments related to this atmosphere, it is necessary to pay attention to macro-level perspectives and theories, such as Heshter's theory of internal colonialism, which is based on the role of variables such as deprivation, degree of economic inequity and discrimination among ethnic communities, and which emphasizes the formation of ethnic identity and mobilization, and to integrate these perspectives into micro-level theories. The findings of this study demonstrate that social distance exists among the ethnic communities of Iran. The study therefore places special emphasis on the formulation and adoption of an appropriate ethnic policy to reduce such adistance in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ethnic Communities
• Ethnic Groups
• Social Distance
• Hierarchy of Ethic Preferences