نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعثمان حسین بر
• عبدالرسول حسنی فر

استادیار جامعه شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

بررسی رابطه دین و سیاست یا به عبارتی نقش سیاسی روحانیون یا نیروهای مذهبی از مهمترین موضوعات جامعه ایران در سده اخیر می باشد. اهمیت این موضوع در دهه های اخیر که از سویی شاهد پدیده هایی نظیر انقلاب اسلامی ایران و از سوی دیگر رشد بنیادگرایی اسلامی هستیم، با در نظر گرفتن این امر که فرایند مدرنیسم یا نوسازی در اغلب کشورها در جهت تضعیف سنت ها و به ویژه سنت های مذهبی عمل کرده است، دو چندان می شود. این مقاله سعی دارد با نگاهی به تحولات ایران در دوره رضاشاه و بر مبنای نظریۀ جان کنت گالبرایت، به بررسی نقش سیاسی روحانیون در این دوره و نسبت آنها با حکومت رضاشاه بپردازد. در این چارچوب، می‌توان دو دوره متمایز از هم تشخیص داد. در حالی که در دوره‌ای روحانیون نقش فعال و برجسته‌ای در سیاست داشتند و حتی به نوعی در مشروعیت بخشیدن به قدرت و حکومت رضاشاه ایفای نقش کردند، در دوره دیگر و در مقابل حکومت رضاشاه نقش سیاسی روحانیون و نیروهای مذهبی کمرنگ و ضعیف بود. این تفاوت نقش سیاسی روحانیون در دوره رضاشاه رابطه‌ای مستقیم با منابع و ابزارهای اعمال قدرت روحانیون از یک سو و حکومت رضاشاه از سوی دیگر داشته است.
واژگان کلیدی: روحانیون، رضاشاه، قدرت، ایران، نظریه گالبرایت

کلیدواژه‌ها

• روحانیون
• رضاشاه
• قدرت
• ایران
• نظریه گالبرایت

عنوان مقاله [English]

Review of the political role of clergy in the period of Reza Shah

نویسندگان [English]

• Mohammad Osman Hosseinbor
• Abdolrasol Hasanifar

Assistant Professor of Sociology , University of Sistan and Baluchestan

چکیده [English]

Investigating the interactions between religion and politics, or in other words, the political role of clergy or religious forces is one of the most important subjects of Iran socity in recent centuries. Considering this fact that the process of modernization in many countries has helped to undermine religious traditions, phenomena such as Islamic Iranian revolution and the growth of Islamic fundamentalism have doubled the importance of this matter. This article, through a historical overview of the changes in Iran during Reza Shah and based on the theory of John Kenneth Galbraith, try to study the political role of the clergy in this period and their relationships with Reza shah. In this regard, two periods can be distinguished. In a period, the clergy have an active and outstanding political role and even in a kind of legitimacy of power and government. But in other period, their political role was weak and against Reza Shah. The difference between the political role of the clergy in the period of Reza Shah has a direct relationship with the resources and means of power of clergy on the one hand and Reza shah on the other hand.
Keywords: clergy, Reza Shah, power, Iran, theory of Galbraith.

کلیدواژه‌ها [English]

• clergy
• Reza Shah
• Power
• Iran
• theory of Galbraith