محمد زاهدی اصل
چکیده
از «کیفیت زندگی» با توجه به جنبه‌های مختلف آن، تعاریف متنوعی ارائه شده است و نهادها و سازمان‌های ملی و بین‌المللی، اقدام به شاخص سازی و سنجش آن در دو دهه اخیر کرده‌اند. در ارزیابی کیفیت زندگی، دو رویکرد عمده اسکاندیناویایی (تأکید بر شرایط عینی‌زندگی) و آمریکایی (تأکید بر شرایط ...
بیشتر
از «کیفیت زندگی» با توجه به جنبه‌های مختلف آن، تعاریف متنوعی ارائه شده است و نهادها و سازمان‌های ملی و بین‌المللی، اقدام به شاخص سازی و سنجش آن در دو دهه اخیر کرده‌اند. در ارزیابی کیفیت زندگی، دو رویکرد عمده اسکاندیناویایی (تأکید بر شرایط عینی‌زندگی) و آمریکایی (تأکید بر شرایط ذهنی زندگی) مطرح است که امروزه در بسیاری از تحقیقات، به صورت توأم در نظر گرفته می‌شود. دانشگاه تورنتو با ایجاد واحد تحقیق در این خصوص، از سال 1994 فعالیت وسیعی را آغاز کرده و روش‌های مختلفی را برای ارزیابی کیفیت زندگی به کار گرفته است که اغلب آنها متمرکز بر «سلامت» و ابعاد آن بوده است. مؤسسه «مرسر» نیز به عنوان یکی از نهادهای معتبر مطالعاتی بین‌المللی، در جدیدترین بررسی خود در سال 2006، وضعیت کیفیت زندگی در 215 شهر بزرگ دنیا را رتبه‌بندی کرده است که شهر تهران در رتبه 177 قرار دارد. در خصوص عوامل‌مرتبط با کیفیت زندگی نیز تحقیقات مختلفی انجام گرفته است که با توجه به موضوع مقاله حاضر، می‌توان به بررسی‌های «لین» و «میلور» اشاره کرد که نشان دهنده وجود ارتباط بین ابعاد مختلف کیفیت‌زندگی با سرمایه اجتماعی است. بر همین اساس الگوی نظری در قالب یک فرضیه اصلی (رابطه‌کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی) و چهار فرضیه فرعی (رابطه سرمایه اجتماعی با ابعاد سلامت‌جسمانی، روانی، روابط اجتماعی و سلامت محیطی) طراحی شده که پس از آزمون فرضیه‌ها برروی سرپرستان خانوارهای تهرانی به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای در تابستان 1386، ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی و ابعاد چهارگانه آن مورد تایید قرار گرفت. در تحلیل رگرسیون از تأثیر میزان سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی نیز، میزان تأثیرگزاری بر سلامت جسمانی در کمترین حد و سلامت روابط اجتماعی در بیشترین حد بوده است که در نهایت مؤید نظریه «لین»، دیدگاه میلور و همکاران و همچنین گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی مبنی بر تأثیر سرمایه اجتماعی بر ابعادی از سلامت اجتماعی و رضایت از زندگی به عنوان بخش‌هایی از کیفیت زندگی می‌باشد
فریبرز درتاج
چکیده
به منظور بررسی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر در مجروحان جنگی، نمونه‌ای به حجم 380 نفر از مجروحان جنگی با درصدها و انواع مختلف مجروحیت‌ها به روش تصادفی طبقهای انتخاب شد و پرسشنامه 39 سؤالی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد که 5 حوزه علل فردی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی – فرهنگی، خانوادگی و قانونی را اندازه می‌گیرد بر روی آنها اجرا ...
بیشتر
به منظور بررسی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر در مجروحان جنگی، نمونه‌ای به حجم 380 نفر از مجروحان جنگی با درصدها و انواع مختلف مجروحیت‌ها به روش تصادفی طبقهای انتخاب شد و پرسشنامه 39 سؤالی علل سوء مصرف و وابستگی به مواد که 5 حوزه علل فردی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی – فرهنگی، خانوادگی و قانونی را اندازه می‌گیرد بر روی آنها اجرا شد. به منظور تعیین علل از آزمون مربع کای و آزمون علامت استفاده شد، تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد عوامل فردی، اقتصادی و آموزشی – فرهنگی از عوامل اعتیاد مجروحان جنگی است، ولی عوامل اجتماعی، خانوادگی و حقوقی نقش کمتری در اعتیاد و وابستگی به مواد مخدر دارند. نتایج تحقیق بر روش‌های پیشگیرانه به منظور جلوگیری از ابتلاء مجروحان جنگی به سوءمصرف و وابستگی به مواد تأکید دارد.
ابوالفضل ذوالفقاری
چکیده
با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب ...
بیشتر
با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا در سطح وسیع‌تر و کلی‌تر، رابطه انواع قرائت‌های دینی - و نه یک قرائت خاص- را با میزان دینداری و ابعاد مختلف آن به صورت تجربی مورد بررسی قرار دهد. برای سنجش میزان دینداری از مدل گلاک و استارک و برای سنجش انواع قرائت‌های دینی از مدل ویلیام شپرد - که منطبق با کشورهای اسلامی و ایران است، استفاده شده است. جمعیت نمونه پژوهش را تعداد 707 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه‌های دولتی تهران تشکیل می‌دهند که داده‌های آن از طریق پرسشنامه در بهمن و اسفند ماه 1386 گردآوری شده است. یافتههای این پژوهش نشانگر آن است که نوع دینداری (قرائت دینی) دانشجویان با میزان دینداری آنها رابطه معنی‌داری در سطح 99% اطمینان، دارد. به این معنا که با افزایش یا کاهش میزان دینداری دانشجویان، نوع دینداری آنها نیز متفاوت می‌شود. از حیث ابعاد دینداری نیز مشاهده می‌شود که در ابعاد اعتقادی و تجربه دینی و پیامد دینی و مناسک، تفاوت عمده میان سکولارها و انواع دیگر دینداران است به تعبیر دیگر سایر دینداران از حیث ابعاد پیش گفته تفاوت معنی‌داری در التزام به دین ندارند. [1]. Religious commitment [2]. Religious reading [3] - لازم به ذکر است که روشن فکر ی دینی اگرچه نوعی قرا ئت رایج از دین است، ولی در عین حال اقسام مختلفی از آن در جامعه ما وجود دارد. جهت اطلاع بیشتر در این خصوص رجوع شود به کاظمی، 1382: 148-121
عباس اسدی
چکیده
در این مقاله، پژوهشگر درصدد یافتن پاسخ این پرسش است که چگونه خبرگزاری اینترپرس سرویس به عنوان یک خبرگزاری برای کشورهای جهان سوم، توانسته سلطه خبری خبرگزاری‌های بزرگ کشورهای غربی را تعدیل کرده و به صورت یک رقیب جدی در برابر آنها ظاهر شود؟ در این مقاله، از روش اسنادی – کتابخانه‌ای سود برده شده است. نتایج نشان می‌دهد که خبرگزاری ...
بیشتر
در این مقاله، پژوهشگر درصدد یافتن پاسخ این پرسش است که چگونه خبرگزاری اینترپرس سرویس به عنوان یک خبرگزاری برای کشورهای جهان سوم، توانسته سلطه خبری خبرگزاری‌های بزرگ کشورهای غربی را تعدیل کرده و به صورت یک رقیب جدی در برابر آنها ظاهر شود؟ در این مقاله، از روش اسنادی – کتابخانه‌ای سود برده شده است. نتایج نشان می‌دهد که خبرگزاری اینترپرس سرویس به عنوان یک خبرگزاری مهم جهان سومی، توانسته نقش عمدهای، در جریان بین المللی اخبار و گفتمان غالب بر این جریان، ایفا کند. به عبارتی این خبرگزاری با استفاده از امکانات موجود، و با بهره گیری ازمفاهیم بنیادی و شیوه روزنامه نگاری توسعهای - انتقادی و با اتخاذ خط مشی مستقل خبری، نابرابری و عدم تعادل اطلاعات بین المللی را به طور جدی، به چالش کشانده است. در واقع، امروز، اینترپرس سرویس در دنیای اخبار و اطلاعات بین المللی، به زبان و صدایی تبدیل شده که بیانگر آرزوها، آرمانها، ایدهها، خواستها، مطالبات و تلاشهای کشورهای جهان سوم است.
حسین سروری
چکیده
این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان سنت گرای موسیقی در ایران معاصر(1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل گیری و تکوین گفتمان یاد شده پرداخته است. تاضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی‌های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه‌ای از این گفتمان ارائه نماید. این مقاله از منظر مطالعات فرهنگی، به کمک روش تبار شناسی ...
بیشتر
این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان سنت گرای موسیقی در ایران معاصر(1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل گیری و تکوین گفتمان یاد شده پرداخته است. تاضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی‌های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه‌ای از این گفتمان ارائه نماید. این مقاله از منظر مطالعات فرهنگی، به کمک روش تبار شناسی و تحلیل تاریخی گفتمان نشان می‌دهد که چگونه بسترهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمان یاد شده تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشتهاند. در این دوران، گفتمان سنت‌گرای موسیقی در مقابل گفتمانهای تجدد گرا، بازشناسی می‌شود؛ این گفتمان تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافته است. همچنین در این دورانبرگزاری کنگره بین المللی موسیقی تهران 1340(ه. ش). و تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، نقطه عطفی در شکل گیری درون مایههای اصلی گفتمان سنت گرا به شمار میآیند.
علیرضا افشانی
چکیده
اعتماد اجتماعی از عناصر ضروری زندگی اجتماعی و از اجزاء سازنده سرمایه اجتماعی به شمار می‌آید. به عقیده بسیاری از محققین و صاحب‌نظران، یکی از عواملی که نقش قابل ملاحظه‌ای در افزایش اعتماد اجتماعی دارد، دین است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین میزان دینداری با ابعاد مختلف اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه‌‌های اساسی سرمایه اجتماعی ...
بیشتر
اعتماد اجتماعی از عناصر ضروری زندگی اجتماعی و از اجزاء سازنده سرمایه اجتماعی به شمار می‌آید. به عقیده بسیاری از محققین و صاحب‌نظران، یکی از عواملی که نقش قابل ملاحظه‌ای در افزایش اعتماد اجتماعی دارد، دین است. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه بین میزان دینداری با ابعاد مختلف اعتماد اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه‌‌های اساسی سرمایه اجتماعی است. روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه افراد 15 ساله و بیشتر شهر نجف‌آباد بوده‌اند که 244 نفر از آنها با روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. دادهها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمعآوری شده و به کمک نرم‌افزارهای SPSS و لیزرل مورد تحلیل قرارگرفته است. یافتههای تحقیق بیانگر این است که بین میزان دینداری با ابعاد مختلف میزان اعتماد اجتماعی (به جز اعتماد به محیط)، رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان دینداری، اعتماد نهادی، اعتماد تعمیم‌یافته و اعتماد بین‌شخصی افزایش می‌یابد. در مجموع نیز با افزایش میزان دینداری، میزان اعتماد اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. نتایج این تحقیق همسو با دیدگاه جامعه‌شناسان بزرگی همچون دورکیم و گیدنز است که معتقدند رابطه مستقیمی بین میزان دینداری و میزان اعتماد اجتماعی وجود دارد.
ابراهیم ملکی
چکیده
مقاله حاضر خلاصه‌ای از بررسی بازنمایی زنان در ترانه‌های فولکلوریک لکی و لُری و شناختِ چگونگی مفاهیم جامعه‌شناختی همچون جمع‌گرایی، واقعگرایی، انسان‌گرایی و برابری‌خواهی در این ترانه‌هاست. چارچوب مفهومی‌تحقیق برپایه نظریاتی است که به پیش‌رویی و مترقی بودن ترانه‌های فولکلوریک در زندگی اجتماعی انسانها اعتقاد دارند. همچنین ...
بیشتر
مقاله حاضر خلاصه‌ای از بررسی بازنمایی زنان در ترانه‌های فولکلوریک لکی و لُری و شناختِ چگونگی مفاهیم جامعه‌شناختی همچون جمع‌گرایی، واقعگرایی، انسان‌گرایی و برابری‌خواهی در این ترانه‌هاست. چارچوب مفهومی‌تحقیق برپایه نظریاتی است که به پیش‌رویی و مترقی بودن ترانه‌های فولکلوریک در زندگی اجتماعی انسانها اعتقاد دارند. همچنین از نظریات فمینیستی و جامعه‌شناسی محتوا در شکل‌دهی چارچوب نظری استفاده شده است. در این تحقیق از روش کیفی و با تحلیل محتوای کیفی ترانه‌های «تک‌بیت» و بهره‌گیری از فن خلاصه سازی، ترانه‌ها، تجزیه و تحلیل شده است. در پایان بررسی کیفی 1121 ترانه، همه مفاهیم جامعه‌شناختی ، که نشان از تاثیر سازندة ترانه‌ها دارد، بشکل قابل توجهی در ترانه‌ها یافت شد. همچنین مقولات مطروحه در سوالهای مرتبط با بازنمایی زنان در ترانه‌ها نیز، بشکلی کلی، نشان حاکمیتِ نگاه انسانی توأم با احترام به زنان بود. گرچه راوی غالب ترانه‌ها مردان بودند و زبان ترانه‌ها بیشتر مردانه می‌نماید، اما معدود ترانه‌هایی با زبان زنانه نیز وجود دارند. ترانه‌ها دارای زبانی غیرجنسیتی هستند. محتوای فکری بسیاری از ترانه‌ها به دوران زندگی بدوی و مادرتباری جامعه باز می‌گردد. برخلاف بسیاری از نظریات فمینیستی، این بخش از فرهنگ توده مردم، یعنی ترانه‌ها، نه تنها زن ستیز نبوده، بلکه ضمن غالب بودن نگاه انسان‌گرا و طبیعت دوست در آن، نشانی از جایگاه برتر زنان را در خود دارد.
