نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• ابوالفضل ذوالفقاری

استادیار دانشگاه شاهد

چکیده

با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است.
این مقاله در صدد است تا در سطح وسیع‌تر و کلی‌تر، رابطه انواع قرائت‌های دینی - و نه یک قرائت خاص- را با میزان دینداری و ابعاد مختلف آن به صورت تجربی مورد بررسی قرار دهد. برای سنجش میزان دینداری از مدل گلاک و استارک و برای سنجش انواع قرائت‌های دینی از مدل ویلیام شپرد - که منطبق با کشورهای اسلامی و ایران است، استفاده شده است.
جمعیت نمونه پژوهش را تعداد 707 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه‌های دولتی تهران تشکیل می‌دهند که داده‌های آن از طریق پرسشنامه در بهمن و اسفند ماه 1386 گردآوری شده است. یافته‌های این پژوهش نشانگر آن است که نوع دینداری (قرائت دینی) دانشجویان با میزان دینداری آنها رابطه معنی‌داری در سطح 99% اطمینان، دارد. به این معنا که با افزایش یا کاهش میزان دینداری دانشجویان، نوع دینداری آنها نیز متفاوت می‌شود. از حیث ابعاد دینداری نیز مشاهده می‌شود که در ابعاد اعتقادی و تجربه دینی و پیامد دینی و مناسک، تفاوت عمده میان سکولارها و انواع دیگر دینداران است به تعبیر دیگر سایر دینداران از حیث ابعاد پیش گفته تفاوت معنی‌داری در التزام به دین ندارند.



[1]. Religious commitment


[2]. Religious reading


[3] - لازم به ذکر است که روشن فکر ی دینی اگرچه نوعی قرا ئت رایج از دین است، ولی در عین حال اقسام مختلفی از آن  در جامعه ما وجود دارد. جهت اطلاع بیشتر در این خصوص رجوع شود به کاظمی، 1382: 148-121

کلیدواژه‌ها

• میزان دینداری
• نوع دینداری
• سکولاریسم
• تجددگرایی اسلامی
• اسلام گرایی رادیکال
• سنت گرایی
• سنت گرایی جدید

عنوان مقاله [English]

Relation of Religiousness with interpretation of religion

نویسنده [English]

• abolfazl zolfaghari

چکیده [English]

This study is based on a survey which has been carried out to analyze the relationship among interpretations of religion and religiousness and it's dimensions. For measuring religiousness, the Glock & Stark Model and for interpretation of religion, William Shepard's Typology – which are appropriate for Islamic countries such as Iran- have been used. The study has been conducted with 707 male and female students of Tehran public universities in February and March, 2008. The survey has revealed that there is substantial relation between religiousness and interpretation of religion at 99% level of significance, so increasing or decreasing of religiousness makes different interpretations of religion. Moreover, there is considerable difference between secular students and other types of interpretations in ideological, experimental, consequential and ritualistic dimensions of religiousness. In other words other types of interpretations (Islamic modernists, radical Islamists, neo-traditionalists and traditionalists) have no significant difference in their religiousness.

کلیدواژه‌ها [English]

• religious commitment
• interpretation of religion
• Secularism
• Islamic modernism
• radical Islamism
• neo traditionalism
• traditionalism