این مقاله به بررسی سیر تحول گفتمان توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران از پیروزی انقلاب مشروطه تا پایان دهه دوم انقلاب اسلامی می پردازد. یافته های حاصل از یک پژوهش کیفی بر اساس روش تحلیل گفتمان و با استفاده از الگوی ترکیبی نورمن فرکلاف و تئون ای ون دایک دست مایه این بررسی است که هشت دوره تاریخی را در بر می گیرد. مقاله حاضر نشان می دهد که ...
بیشتر
این مقاله به بررسی سیر تحول گفتمان توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران از پیروزی انقلاب مشروطه تا پایان دهه دوم انقلاب اسلامی می پردازد. یافته های حاصل از یک پژوهش کیفی بر اساس روش تحلیل گفتمان و با استفاده از الگوی ترکیبی نورمن فرکلاف و تئون ای ون دایک دست مایه این بررسی است که هشت دوره تاریخی را در بر می گیرد. مقاله حاضر نشان می دهد که شاخص های توسعه سیاسی از قبیل آزادی، قانون گرایی، جامعه مدنی، کثرت گرایی، رقابت و مشارکت سیاسی در دوره نخست، یعنی در سال 1258 در نقطه مطلوبی قرار دارند. این وضعیت، ناشی از پیروزی انقلاب مشروطه و به ثمر نشستن مبارزات ملت ایران برای رهایی از استبداد تاریخی است. شاخص های مذکور در سال ۱۳۱۲ که حکومت مطلقه رضاشاه در شرف تکوین است، به شدت سقوط می کنند؛ اما در سال ۱۳۲۰ تحت تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی، عالم اقتدار و کنترل حکومت مرکزی، تمایل شاه جوان به اصلاح تصویر ذهنی مردم حکومت استبدادی مطلقه رضاشاه و بروز نوعی هرج ومرج سیاسی، منحنی مذکور بار دیگر صعود می کند، اما در مقایسه با دوره اول و دوره چهارم ( ۱۳۳۱) در جایگاه پایین تری قرار دارد. در سال ۱۳۳۱، بار دیگر شاهد نضج گیری گفتمان توسعه سیاسی به ویژه در بعد استقلال طلبی و آزادی خواهی هستیم. در دوره پنجم نیز همچون دوره دوم منحنی توسعه سیاسی در نقطه حضیض قرار دارد، در حالی که وضعیت سال ۱۳۵۸ به سال ۱۳۲۰ شبیه است. به نظر می رسد که رشد برخی شاخص های توسعه سیاسی در سال 1358 نیز ناشی از رهاشدگی اوایل انقلاب و بروز مطالبات اجتماعی است. وضعیت سال 1371 از لحاظ توسعه سیاسی مطلوب نیست. در این سال نیز گرچه مانند مقطع 1352 به نوسازی اجتماعی اقتصادی توجه فراوان می شود اما بعد سیاسی و فرهنگی توسعه به شدت مورد غفلت قرار میگیرد. سال ۱۳۷۷ سال اوج گیری گفتمان توسعه سیاسی است. در واقع تنها در این مقطع است که مفهوم «توسعه سیاسی» به طور مستقیم به کار می رود، زیرا در مقاطع دیگر، ما اساساً شاخص ها مفاهیم توسعه سیاسی و نه اصطلاح و مفهوم آن رو به رو هستیم. گفتمان توسعه سیاسی در این سال حتی از نخستین سال پیروزی انقلاب مشروطه نیز جایگاه بالاتری دارد. به طور کلی، سال 1377 نقطه اوج منحنی شاخص های توسعه سیاسی و سال1312 نقطه حضیض آن است. به این ترتیب، مقاله حاضر با بررسی هشت دوره تاریخی، تصویری کلی از جایگاه گفتمان توسعه سیاسی در یک قرن اخیر ایران ارائه میکند.
ابزارهای متفاوت تحقیقی را نمی توان ابزارهایی خنثی تلقی کرد. هر تکنیک بر یک نظریه، یک انسان شناسی فلسفی و مفهومی از نظم اجتماعی استوار است. روشس تحقیقی انتخاب شده مشخص کننده ماهیت موضوع تحقیق انتخاب شده است. نظریه و روش جدایی ناپذیرند. رویکرد کیفی به تحقیقات اجتماعی محققی را ملزم به بررسی این مسئله می سازد که چگونه آنچه واقعیتی عینی ...
بیشتر
ابزارهای متفاوت تحقیقی را نمی توان ابزارهایی خنثی تلقی کرد. هر تکنیک بر یک نظریه، یک انسان شناسی فلسفی و مفهومی از نظم اجتماعی استوار است. روشس تحقیقی انتخاب شده مشخص کننده ماهیت موضوع تحقیق انتخاب شده است. نظریه و روش جدایی ناپذیرند. رویکرد کیفی به تحقیقات اجتماعی محققی را ملزم به بررسی این مسئله می سازد که چگونه آنچه واقعیتی عینی و بیرونی در عالم به نظر میرسد، در حقیقت ساخته شده است و بر خلاف رویکرد اثباتی، ساختار عینی اجتماعی را مبنا و قالب استاندارد برای تفسیر اجتماعی تلقی نمی کند، بلکه این ساختار را شکل گرفته از کنش انسانی می داند. نظریه میدانی به منزله یکی از گونه های تحقیقی کیفی، به دنبال کشف نظریه از دل داده های میدانی است و اساس آن بر استقرای تحلیلی قرار دارد. عناصر اصلی نظریه میدانی را مفاهیم، مقولات و گزاره ها تشکیل می دهند. اساس روش شناختی نظریه میدانی نمونه گیری نظری و مقایسه مقولات است. شیوه نمونه گیری به کارگرفته شده این امکان را به محقق می دهد تا همزمان به جمع آوری، کدگذاری و تحلیل داده های خود بپردازد و انتخاب نمونه ها را با هدف رسیدن به اشباع نظری انجام دهد. ویژگی های فوق علاوه بر طلب کردن خودآگاهی و خود انتقادی محقق، انعطاف پذیری بیشتر این شیوه نسبت به ایده های جدید و نیز جریان تحقیقی را به دنبال دارد.
در این مقاله در بحث از چگونگی رسانه ها و فرهنگ های بومی در عصر جهانی شدن، سعی شده است به این پرسش پاسخی روشن داده شود که آیا جهانی شدن سبب بحران در هویت فرهنگی و از بین رفتن فرهنگ های بومی و استحاله آنها در فرهنگ جهانی خواهد شد؟ پاسخ این پرسش با استفاده از روش تحقیقی کتابخانه ای و اسنادی و استفاده از دیدگاه های مختلف اندیشه گران و نظریه ...
بیشتر
در این مقاله در بحث از چگونگی رسانه ها و فرهنگ های بومی در عصر جهانی شدن، سعی شده است به این پرسش پاسخی روشن داده شود که آیا جهانی شدن سبب بحران در هویت فرهنگی و از بین رفتن فرهنگ های بومی و استحاله آنها در فرهنگ جهانی خواهد شد؟ پاسخ این پرسش با استفاده از روش تحقیقی کتابخانه ای و اسنادی و استفاده از دیدگاه های مختلف اندیشه گران و نظریه پردازان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مطالبی با عناوین زیر مورد بحث واقع شده است: مکتب واقع گرایی، بین المللی شدن، منطقه گرایی، آیا جهانی شدن تهدیدی برای هویت فرهنگی است؟ جهانی شدن از دو منظر، فرهنگ جهانی، دهکده جهانی یا امپریالیسم فرهنگی ؟ در پایان، این فرضیه اثبات شده که جهانی شدن نه تنها سبب از بین رفتن فرهنگ های بومی و محلی نخواهد شد، بلکه آنها را تقویت و تثبیت خواهد کرد. رویکرد کشور ما در عصر جهانی شدن باید نقادانه، فعال و همراه با بازیگری و حضور در صحنه باشد.
این تحقیق با نگاهی جامعه شناسانه، به بررسی موضوع(تغییر نام اماکن عمومی) می پردازد و در پی آن است تا دریابد به چه دلایلی بعضی از اسامی جدید که بعد از انقلاب اسلامی برای اماکن عمومی انتخاب شدند، بین مردم رواج پیدا کردند ولی نام های زیادی بین مردم رایج نشدند. در بیشتر شهرهای ایران به طور وسیع و دامنه داری، اسامی بسیاری از اماکن عمومی ...
بیشتر
این تحقیق با نگاهی جامعه شناسانه، به بررسی موضوع(تغییر نام اماکن عمومی) می پردازد و در پی آن است تا دریابد به چه دلایلی بعضی از اسامی جدید که بعد از انقلاب اسلامی برای اماکن عمومی انتخاب شدند، بین مردم رواج پیدا کردند ولی نام های زیادی بین مردم رایج نشدند. در بیشتر شهرهای ایران به طور وسیع و دامنه داری، اسامی بسیاری از اماکن عمومی عوض شدند ولی پس از چند سال، اغلب اسامی جدید به فراموشی سپرده شدند. آیا به کار نبردن اسامی جدید انگیزه سیاسی دارد؟ یا عوامل دیگری باعت رایج شدن مجدد اسامی قبلی این اماکن شده است؟ این تحقیق در سال 1380 و با استفاده از روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شد که پس از اتمام مطالعات زمینه ای از طریق مراجعه به محلات و بررسی نقشه رسمی شهر، داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه و تشکیل گروه مباحثه جمع آوری گردید. جامعه آماری تحقیق، «شهر قم و (چهارصد نفر» به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند. پاسخگویان به شکلی تصادفی با در نظر گرفتن ناهمگونی فرهنگی مناطق مختلف شهر برگزیده شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که پس از انقلاب اسلامی تنها نام اماکنی تغییر یافته که اسامی قبلی ان ها مربوط به یکی از وابستگان رژیم شاهنشاهی بوده است، یعنی بار ارزشی منفی داشته اند. از بین چهار نام تغییر داده شده، تنها نام جدید چهار مکان در بین مردم رواج پیدا کرده است، البته عامل دخیل بودن «انگیزه سیاسی» در به کار نبردن اسامی جدید تأیید نشد.
این مقاله می کوشد تا جنگ عراق علیه ایران را در چارچوب خرده نظام هایپارسونز تحلیل کند. پرسش اصلی این است که این جنگ دارای چه کارکردهایمثبت و منفی اجتماعی بوده است؟ بررسی ها نشان می دهند که جنگ در ابتدا خرده نظام زیستی را دچار آسیب نمود، به طوری که این خرده نظام توانست کارکردهای خود را محقق سازد.آنگاه، نابسامانی های ایجاد شده به خرده نظام ...
بیشتر
این مقاله می کوشد تا جنگ عراق علیه ایران را در چارچوب خرده نظام هایپارسونز تحلیل کند. پرسش اصلی این است که این جنگ دارای چه کارکردهایمثبت و منفی اجتماعی بوده است؟ بررسی ها نشان می دهند که جنگ در ابتدا خرده نظام زیستی را دچار آسیب نمود، به طوری که این خرده نظام توانست کارکردهای خود را محقق سازد.آنگاه، نابسامانی های ایجاد شده به خرده نظام شخصیتی منتقل شد. جنگ باعث شد تا بیشتر اهداف برنامه اول توسعه، به جز توسعه کمی و کیفی صنایع دفاعی، که توسط خرده نظام زیستی تدوین شده بودند، با ناکامی رو به رو گردند. خرده نظام اجتماعی بسته به ضرورت های خاص زمان جنگ در جهت ایجاد یکپارچگی و انسجام در جامعه، قوانینی را که بیشتر بعد اقتصادی و حمایتی داشتند، تصویب نمود که البته چندان موفق نبود. و عاقبت، خرده نظام فرهنگی نیز تخت تأثیر جنگ توانست در برهه هاى مختلف جنگ ارزش های مختلفی را احیا کند و در سطح جامعه گسترش دهد و دستورات لازم را به سایر خرده نظام های جامعه برای مقابله با معضلات ناشی از جنگ صادر نماید. این خرده نظام نیز در اواخر جنگ کارایی خود را به صورت نسبی از دست داد.
