اسماعیل عالی زاد؛ حسن سرایی
چکیده
چکیده جامعه‌شناسی سیاسی، حوزه‌ای از مطالعات جامعه‌شناختی است که در آن به رابطه میان نهاد سیاست و سایر نهادهای اجتماعی پرداخته می‌شود. از این منظر در بخشی از مطالعات جامعه‌شناختی، توجه خاصی به پدیده "دولت" به مثابه عنصر کلیدی نهاد سیاست و همچنین به عنوان مؤلفه‌ای اثرگذار در مناسبات اجتماعی شده است. مروری بر تاریخ نظریه‌های اجتماعی ...
بیشتر
چکیده جامعه‌شناسی سیاسی، حوزه‌ای از مطالعات جامعه‌شناختی است که در آن به رابطه میان نهاد سیاست و سایر نهادهای اجتماعی پرداخته می‌شود. از این منظر در بخشی از مطالعات جامعه‌شناختی، توجه خاصی به پدیده "دولت" به مثابه عنصر کلیدی نهاد سیاست و همچنین به عنوان مؤلفه‌ای اثرگذار در مناسبات اجتماعی شده است. مروری بر تاریخ نظریه‌های اجتماعی بیانگر آن است که از پیدایش نخستین نظریه‌های جامعه‌شناختی تا به امروز، موضوع تبیین دولت و شناخت فرایند تکوین، تطور و تحول آن همواره دل‌مشغولی تعدادی از نظریه‌پردازان اجتماعی بوده است. در این میان، جامعه‌شناسان کلاسیک نقش ویژه‌ای ایفا کرده‌اند، زیرا با طرح دیدگاه‌ها و نظریه‌های جامع خود، عرصه‌ای را خلق کردند که در آن مفروضات نظری و بنیادهای معرفتی این رشته استوار گردیده است. تأثیرگذاری این نظریه‌پردازان به نحوی است که سپهر اندیشه آنان طیف گسترده‌ای از فرایند نظریه‌پردازی اجتماعی درباره دولت را تا به امروز رقم زده است. بنابراین چون فعالیت مؤثر در این عرصه مطالعاتی (جامعه‌شناسی دولت)، نیازمند شناخت دیدگاه‌ها و نظریه‌های معاصر و همچنین آگاهی از نحوه پویایی آن‌ها است؛ پس باید گفت که شناخت بهتر تنها با وقوف به بن‌مایه‌ها و سرچشمه‌های این آراء ممکن می‌گردد. این امر، تداعی‌گر همان پرسش همیشگی است که "چرا باید کلاسیک‌ها را خواند؟" واژگان کلیدی: دولت، نظریه اجتماعی، کارل مارکس، امیل دورکیم، ماکس وبر چکیده جامعه‌شناسی سیاسی، حوزه‌ای از مطالعات جامعه‌شناختی است که در آن به رابطه میان نهاد سیاست و سایر نهادهای اجتماعی پرداخته می‌شود. از این منظر در بخشی از مطالعات جامعه‌شناختی، توجه خاصی به پدیده "دولت" به مثابه عنصر کلیدی نهاد سیاست و همچنین به عنوان مؤلفه‌ای اثرگذار در مناسبات اجتماعی شده است. مروری بر تاریخ نظریه‌های اجتماعی بیانگر آن است که از پیدایش نخستین نظریه‌های جامعه‌شناختی تا به امروز، موضوع تبیین دولت و شناخت فرایند تکوین، تطور و تحول آن همواره دل‌مشغولی تعدادی از نظریه‌پردازان اجتماعی بوده است. در این میان، جامعه‌شناسان کلاسیک نقش ویژه‌ای ایفا کرده‌اند، زیرا با طرح دیدگاه‌ها و نظریه‌های جامع خود، عرصه‌ای را خلق کردند که در آن مفروضات نظری و بنیادهای معرفتی این رشته استوار گردیده است. تأثیرگذاری این نظریه‌پردازان به نحوی است که سپهر اندیشه آنان طیف گسترده‌ای از فرایند نظریه‌پردازی اجتماعی درباره دولت را تا به امروز رقم زده است. بنابراین چون فعالیت مؤثر در این عرصه مطالعاتی (جامعه‌شناسی دولت)، نیازمند شناخت دیدگاه‌ها و نظریه‌های معاصر و همچنین آگاهی از نحوه پویایی آن‌ها است؛ پس باید گفت که شناخت بهتر تنها با وقوف به بن‌مایه‌ها و سرچشمه‌های این آراء ممکن می‌گردد. این امر، تداعی‌گر همان پرسش همیشگی است که "چرا باید کلاسیک‌ها را خواند؟"
جعفر هزارجریبی؛ محمد آقابیگی کلاکی
چکیده
چکیده: گروه مرجع یکی از مهم‌ترین منابع هویتی افراد یک گروه و در ابعاد گسترده‌تر، یک جامعه است، و تاثیر بسیار مهمی در شکل‌گیری نگرش‌ها و ارزش‌ها و جهت‌دهی به هنجارها و رفتارهای افراد جامعه دارد. تغییر گروه مرجع از گروه خودی به گروه دیگری (غریبه)، علاوه بر آن که موجب رواج ارزش‌ها و هنجارهای جامعه‌ای دیگر در جامعه خودی شده و موجب ...
بیشتر
چکیده: گروه مرجع یکی از مهم‌ترین منابع هویتی افراد یک گروه و در ابعاد گسترده‌تر، یک جامعه است، و تاثیر بسیار مهمی در شکل‌گیری نگرش‌ها و ارزش‌ها و جهت‌دهی به هنجارها و رفتارهای افراد جامعه دارد. تغییر گروه مرجع از گروه خودی به گروه دیگری (غریبه)، علاوه بر آن که موجب رواج ارزش‌ها و هنجارهای جامعه‌ای دیگر در جامعه خودی شده و موجب بروز رفتارهایی می‌شود که از دیدگاه جامعه خودی کجروی و انحراف محسوب می‌شود؛ موجبات بروز بحران‌های هویتی در بین افراد جامعه را نیز فراهم می‌کند. در این پژوهش میزان مرجعیت جوامع غربی توسعه یافته در بین دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و صنعتی اصفهان مورد بررسی قرار گرفته و برای تبیین آن تاثیر عواملی مانند: مطلوبیت نظام‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ارزشی جوامع غربی و نیز تاثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و ارزشی جامعه ایران در نظر گرفته شده و مکانیسم تاثیر آن‌ها بر تغییر گروه مرجع تحلیل شده است. از دیگر عواملی که به عنوان متغیر مستقل مورد استفاده قرار گرفته است می‌توان به گسترة تبلیغاتی و رسانه‌ای جوامع غربی برای تبدیل خود به عنوان مرجع برای سایر جوامع و همچنین طبقه اقتصادی و اجتماعی افراد اشاره کرد. این علل در قالب مکانیسم ارائه شده در چارچوب نظری پژوهش، در مجموع قدرت تبیین را ارائه کرده‌اند، که در میان این عوامل، مطلوبیت نظام فرهنگی، ارزشی و سبک زندگی جوامع غربی با ضریب تاثیر مجموع 0.61 بالاترین تاثیر را در تغییر گروه مرجع دارد و طبقه اقتصادی و اجتماعی با مجموع ضریب تاثیر (مستقیم و غیر مستقیم) 0.39 و مطلوبیت اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران با ضرایب 0.33- در مراتب بعدی تاثیر قرار دارند. در نتیجه این عوامل اکنون شاهد تغییر گروه مرجع در طیف نسبتاً وسیعی از دانشجویان هستیم به گونه‌ای که می‌توان تغییر گروه مرجع حدود 40 درصد از دانشجویان مورد بررسی را مورد تاکید قرار داد. این امر می‌تواند عواقب نامطلوبی را برای جامعه به همراه داشته باشد و موجبات از خودبیگانگی در میان افراد جامعه، تضعیف انسجام اجتماعی، مصرف‌گرایی به سمت کالاهای خارجی، و به دنبال آن تضعیف سیستم اقتصادی جامعه و... را به همراه داشته باشد.
سیدفرخ مصطفوی؛ سعیده کشاورز
چکیده
چکیده هدف عمده این پژوهش بررسی رابطه بین موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار و مرگ و میر کودکان زیر یکسال در ایران به تفکیک کودکان پسر و دختر است. در این پژوهش، از متغیر ثروت، جهت نشان دادن موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار و از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی برای ساختن شاخص ثروت استفاده شده است. داده‌های بکار رفته مربوط به بررسی جمعیتی و ...
بیشتر
چکیده هدف عمده این پژوهش بررسی رابطه بین موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار و مرگ و میر کودکان زیر یکسال در ایران به تفکیک کودکان پسر و دختر است. در این پژوهش، از متغیر ثروت، جهت نشان دادن موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار و از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی برای ساختن شاخص ثروت استفاده شده است. داده‌های بکار رفته مربوط به بررسی جمعیتی و بهداشتی ایران است که در سال 1379 جمعآوری شده است. برای تحلیل چند متغیره از رگرسیون لاجستیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهند که موقعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار (شاخص ثروت) با میزان مرگ و میر کودکان پسر و دختر رابطه معکوس دارد. تحصیلات مادران کارایی ثروت را در کاهش مرگ و میر کودکان پسرافزایش میدهد، اما چنین رابطهای برای کودکان دختر دیده نمیشود. همچنین میزان مرگ و میر کودکان زیریکسال درگروههای فقیر جامعه بیش از دو برابر گروههای ثروتمند است.
علی ساعی
چکیده
چکیده در این مقاله، تحلیل تطبیقی تاریخی با رویکرد تحلیل بولی مورد بحث قرار گرفته است. مساله اصلی آن است که روش شناسی سنتی به تنهایی از کفایت لازم برای توسعه دانش علمی برخوردار نیست. روش شناسی سنتی عضویت یا عدم عضویت در یک مجموعه قطعی استوار است که در آن "یای منطقی" نقش اصلی را ایفا می کند.تفسیر تاریخی یا تبیینقانونی، شاهدی از روش شناسی ...
بیشتر
چکیده در این مقاله، تحلیل تطبیقی تاریخی با رویکرد تحلیل بولی مورد بحث قرار گرفته است. مساله اصلی آن است که روش شناسی سنتی به تنهایی از کفایت لازم برای توسعه دانش علمی برخوردار نیست. روش شناسی سنتی عضویت یا عدم عضویت در یک مجموعه قطعی استوار است که در آن "یای منطقی" نقش اصلی را ایفا می کند.تفسیر تاریخی یا تبیینقانونی، شاهدی از روش شناسی سنتی است. پس از بحث انتقادی درباب روش شناسی سنتی، روش شناسی ترکیب گرایانه را فرموله کرده‌ایم. روش شناسی ترکیب گرایانه مبتنی بر و منطقی است که در آن و نقش مهمی دارد. تحلیل تطبیقی تاریخی به عنوان مصداقی از روش شناسی ترکیب گرایانه مطرح شده است. در مقاله حاضر، بنیان‌های معرفت شناسی، هستی شناسی و روش‌شناسی تحلیل تطبیقی تاریخی به شرح زیر ارایه شده است: روش شناسی → هستی‌شناسی ترکیب‌گرایانه → معرفت شناسی ترکیب گرایانه روش تحلیل تطبیقی تاریخی → تحلیل ترکیب گرایانه →ترکیب گرایانه درروش تحلیل تطبیقی تاریخی تبیینقانونی و تفسیر تاریخی حضور همزمان دارند. الزامات تکنیکی تحلیل تطبیقی تاریخی بر تحلیل تاریخی - روایتی و تحلیل بولی استوار است. تحلیل تاریخی- روایتی به عنوان تکنیک تفسیر تاریخی و تحلیل بولی به عنوان تکنیک تبیین قانونی مطرح شده است. در پایان به یک نتیجه، گفته شده است که تحلیل تطبیقی تاریخی می‌تواند به تایید و اصلاح تئوری و برساختن گزاره های تاریخی منجر شود.
محمدرضا شادرو؛ حسین محمدزاده
چکیده
چکیده در چند دهه اخیر قومگرایی عامل بی ثباتی، درگیری و بحران در مناطق گوناگون جهان بوده است. در تاریخ معاصر ایران نیز هر از گاهی شاهد بروز و ظهور قومگرایی و مشکلات ناشی از آن در میان اقوام ایرانی و از جمله کردها بودهایم. هدف از پژوهشی که برای نوشتن این مقاله به انجام رسیده تعیین عوامل مرتبط با قومگرایی سیاسی در میان ...
بیشتر
چکیده در چند دهه اخیر قومگرایی عامل بی ثباتی، درگیری و بحران در مناطق گوناگون جهان بوده است. در تاریخ معاصر ایران نیز هر از گاهی شاهد بروز و ظهور قومگرایی و مشکلات ناشی از آن در میان اقوام ایرانی و از جمله کردها بودهایم. هدف از پژوهشی که برای نوشتن این مقاله به انجام رسیده تعیین عوامل مرتبط با قومگرایی سیاسی در میان کرد‌های ایران بوده است. چارچوب نظری تحقیق تلفیقی بوده که مجموعه متغیرهای تفکیک،تبعیض و تفهیم مرتبط با قوم گرایی را در بر میگیرد. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بوده است. جمعیتآماری پژوهش کلیه مردان 18 تا 65 سال ساکن استانهایکردستان، آذربایجانغربی، کرمانشاه و ایلام را شامل می‌شود که نمونه‌ای باحجم 800 نفر به شیوه احتمالی از آن انتخاب شده است. نتایج ناشی از آزمون پژوهش نشان داد که میان عواملی چون نوع گویشهای زبانکردی (اورامی، کلهری، سورانی و کرمانجی)، نوعمذهب (سنی،شیعه،یارسان) رسانه مصرفی (تلویزیون) و احساس تبعیض (سیاسی، فرهنگی و اجتماعی اقتصادی) با قومگرایی سیاسی مردم مناطق یاد شده رابطه معناداری وجود دارد. اما محل پرورش فرد (شهر، روستا) با میزان قومگرایی سیاسی او رابطه معناداری ندارد. اجرای عدالت و رفع نابرابری‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی - اجتماعی، بازبینی فرایند گردش نخبگان قومی و مشارکت دادن بیشتر آنان در مدیریت کشور، می‌تواند آسیب‌های ناشی از قومگرایی سیاسی را کاهش دهد.
مهدخت بروجردی علوی؛ الهه ایرانی پورنظری
چکیده
چکیده: این مقاله حاصل از نتایج یک پژوهش علمی‌است که با روش تحلیل محتوا جهت پی بردن به میزان انطباق تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران (طی پاییز و زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388) با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا وسیما[1]انجام گرفته است.با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اصول و موازین چهارگانه اخلاقی، فرهنگی، ...
بیشتر
چکیده: این مقاله حاصل از نتایج یک پژوهش علمی‌است که با روش تحلیل محتوا جهت پی بردن به میزان انطباق تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران (طی پاییز و زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388) با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا وسیما[1]انجام گرفته است.با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اصول و موازین چهارگانه اخلاقی، فرهنگی، دینی و حقوقی (قانونی) مطرح شده در چارچوب مفهومی پژوهش، مبنای تدوین دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما بوده است، نتایج نشان دادکه دوازده اصل از این اصول در تبلیغات بازرگانی مورد بررسی، به طور کامل رعایت شده‌اند. به جز این دوازده اصل رعایت شده، در سایر موارد که شامل شصت و چهار اصل می‌شود رعایت مفاد دستورالعمل، به طور کامل صورت نگرفته است. به این ترتیب بنابر دستاوردهای پژوهش، حدود 16درصد از اصول دستورالعمل یاد شده، به طور کامل رعایت و 84 درصد موارد، رعایت این اصول، کامل نبوده است. به عبارت دیگر، نتایج پژوهش، مؤید انطباق کامل آگهی‌ها با دستورالعمل صداوسیما نیست و در اغلب آگهی‌های بازرگانی مورد بررسی، نقض اصول دستورالعمل دیده می‌شود.با توجه به این نکته که دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما با هدف حفظ ارزش‌ها و موازین، تدوین شده است رعایت بیشتر و دقیق تر اصول دستورالعمل توسط تولیدکنندگان آگهی‌ها و شورای بازبینی، ضروری به نظر می‌رسد. [1] - قابل یادآوری است که در این پژوهش تمام اصول دستورالعمل مورد بررسی قرار گرفته اند به غیر از پنج اصل که یا کلی گویی بوده و یا مربوط به مسائل درون سازمانی بوده‌اند.
