نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده:
این مقاله حاصل از نتایج یک پژوهش علمی‌است که با روش تحلیل محتوا جهت پی بردن به میزان انطباق تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی‌ ایران (طی پاییز و زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388) با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا وسیما[1]انجام گرفته است.با توجه به‌ اینکه به نظر می‌رسد اصول و موازین چهارگانه اخلاقی، فرهنگی، دینی و حقوقی (قانونی) مطرح شده در چارچوب مفهومی ‌پژوهش، مبنای تدوین دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما بوده است، نتایج نشان دادکه دوازده اصل از این اصول در تبلیغات بازرگانی مورد بررسی، به طور کامل رعایت شده‌اند. به جز این دوازده اصل رعایت شده، در سایر موارد که شامل شصت و چهار اصل می‌شود رعایت مفاد دستورالعمل، به طور کامل صورت نگرفته است. به‌ این ترتیب بنابر دستاوردهای پژوهش، حدود 16درصد از اصول دستورالعمل یاد شده، به طور کامل رعایت و 84 درصد موارد، رعایت این اصول، کامل نبوده است. به عبارت دیگر، نتایج پژوهش، مؤید انطباق کامل آگهی‌ها با دستورالعمل  صداوسیما نیست و در اغلب آگهی‌های بازرگانی مورد بررسی، نقض اصول دستورالعمل دیده می‌شود.با توجه به‌ این نکته که دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما با هدف حفظ ارزش‌ها و موازین، تدوین شده است رعایت بیشتر و دقیق تر اصول دستورالعمل توسط تولیدکنندگان آگهی‌ها و شورای بازبینی، ضروری به نظر می‌رسد.
 


[1] - قابل یادآوری است که در این پژوهش تمام اصول دستورالعمل مورد بررسی قرار گرفته اند به غیر از پنج اصل  که یا کلی گویی بوده و یا مربوط به مسائل درون سازمانی بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

میزان انطباق تبلیغات بازرگانی شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی‌ ایران با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداو سیما

نویسندگان [English]

  • Mahdokht Boroujerdi Alavi 1
  • Elaheh Irani 2

1

2

 منابع:
- استوری، جان. (1381)، مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه، مترجم: حسین پاینده، تهران: نشرآگه.
- اسماعیلی، محسن. (1387)، آزادی تبلیغات بازرگانی و محدودیت‌های آن / از دیدگاه حقوق بین الملل، ایران و اسلام، فصلنامه رسانه، سال نوزدهم، شماره 3، شماره پیاپی 75.
- اسماعیلی، محسن. (1386)، تبلیغات بازرگانی ؛ آثار، وضعیت حقوقی و بایسته‌های قانون گذاری، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی‌، چاپ  اول.
- اسماعیلی، محسن. (1385)، حقوق تبلیغات بازرگانی در ایران و جهان، تهران: نشر شهر، چاپ اول.
- الول، ژاک. (1370)، اخلاق شناسی تبلیغات / تبلیغات، بی خبری و بی اخلاقی، مترجم: هومن پناهنده، فصلنامه رسانه، سال دوم، شماره 2.
- برهانی، حوریه سادات. (1387)، کودکان و تبلیغات بازرگانی، فصلنامه رسانه، سال نوزدهم، شماره 3، شماره پیاپی 75.
- بهرامی‌کمیل، نظام. (1385)، آسیب شناسی گفتمان حاکم بر قوانین و مقررات تبلیغات بازرگانی، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- پاکروان، مولود.(1380)، شیوه‌های تبلیغات بازرگانی تلویزیونی: بررسی تطبیقی پیام‌های بازرگانی در تلویزیون‌های ایران، ایتالیا و لبنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- پور نوروز، منیژه. (1377)، تحلیل محتوای آگهی‌های تجاری تلویزیونی ویژه کودکان، فصلنامه پژوهش و سنجش (ویژه کودک وتلویزیون)، سال پنجم، شماره 15و16.
- جاودان اصل، بهرام. (1381)، بررسی اصول و معیارهای تبلیغات تجاری در رادیو و تلویزیون، فصلنامه پژوهش و سنجش (ویژه تبلیغات بازرگانی و رسانه)، سال نهم، شماره 29.
- رسولی، محمد رضا. (1382)، بررسی مولفه‌های سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 23.
- رسولی، محمد رضا. (1386)، پژوهشنامه تبلیغات، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر ارتباطات.
- روشن، حسن و کامران نوربخش. (1379)، بررسی قوانین و مقررات تبلیغاتی در ایران، مجموعه مقالات نخستین همایش و نمایشگاه «صنعت تبلیغات ایران»، تهران: انتشارات اداره کل تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌، چاپ اول.
- سلطانی، مرتضی. (1384)، اخلاق تبلیغات بازرگانی، قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی‌صداوسیما، چاپ اول.
- صادقی فسایی، سهیلا و شیوا کریمی‌. (1384)، کلیشه‌های جنسیتی سریال‌های تلویزیونی ایرانی در سال 1383، فصلنامه پژوهش زنان، دوره سوم، شماره 3، شماره پیاپی 13.
- علی محمدی، محبوبه. (1387)، سیاست گذاری و برنامه ریزی تبلیغات بازرگانی در صداوسیما، فصلنامه رسانه، سال نوزدهم، شماره 3، شماره پیاپی75.
- فون فی لیتزن، سیسیلیا و کاتارینا بوکت. (1384)، کودکان و رسانه‌ها / دیدگاه‌ها و چشم اندازها، مترجم: معصومه عصام، تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی‌ ایران، چاپ اول.
-  کاسوما، اف. پی. (1375)، اخلاق حرفه‌ای یا قانون اصول اخلاقی، فصلنامه رسانه، سال هفتم، شماره 3، شماره پیاپی 27
- کلهر، کیومرث. (1381)، رویکرد بهره گیری از رسانه‌های گوناگون در بازاریابی و تبلیغ، فصلنامه پژوهش و سنجش (ویژه تبلیغات بازرگانی و رسانه)، سال نهم، شماره 29.
- محمدیان، محمود. (1379)، مدیریت تبلیغات، انتشارات حروفیه، چاپ اول.
- مرادی، نادعلی. (1387)، بررسی ارزش‌های اجتماعی (اخلاقی) مطرح شده در آگهی‌های بازرگانی تلویزیونی و مقایسه آن با دستورالعمل تهیه و ساخت آگهی‌های بازرگانی صداوسیما، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی‌ ایران.
- معتمد نژاد، کاظم. (1387)، مبانی و اصول تبلیغات سیاسی، فصلنامه رسانه، سال نوزدهم، شماره 3، شماره پیاپی75.
- معتمدنژاد، کاظم. (1388)، حقوق تبلیغات بازرگانی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، چاپ اول.
- مهر افشاء، علی اکبر. (1381)، ناکامی‌های معمول در بازاریابی و تبلیغات، فصلنامه پژوهش و سنجش (ویژه تبلیغات بازرگانی و رسانه)، سال نهم، شماره 29.
- نقیب السادات، سید رضا. (1384)، راهنمای عملی آماده سازی طرح‌های تحلیل محتوا، تهران: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه فرهنگ و معارف.
- همایون، محمدهادی. (1385)، بررسی تطبیقی اصول و مبانی «تبلیغات بازرگانی» در جهان معاصر، اسلام و جمهوری اسلامی‌ ایران؛ یک رویکرد فرهنگی- ارتباطی، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ‌ایران.