نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده:
گروه مرجع یکی از مهم‌ترین منابع هویتی افراد یک گروه و در ابعاد گسترده‌تر، یک جامعه است، و تاثیر بسیار مهمی ‌در شکل‌گیری نگرش‌ها و ارزش‌ها و جهت‌دهی به هنجارها و رفتارهای افراد جامعه دارد. تغییر گروه مرجع از گروه خودی به گروه دیگری (غریبه)، علاوه بر آن ‌که موجب رواج ارزش‌ها و هنجارهای جامعه‌ای دیگر در جامعه خودی شده و موجب بروز رفتارهایی می‌شود که از دیدگاه جامعه خودی کجروی و انحراف محسوب می‌شود؛ موجبات بروز بحران‌های هویتی در بین افراد جامعه را نیز فراهم می‌کند. در این پژوهش میزان مرجعیت جوامع غربی توسعه یافته در بین دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و صنعتی اصفهان مورد بررسی قرار گرفته و برای تبیین آن تاثیر عواملی مانند: مطلوبیت نظام‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ارزشی جوامع غربی و نیز تاثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و ارزشی جامعه ایران در نظر گرفته شده و مکانیسم تاثیر آن‌ها بر تغییر گروه مرجع تحلیل شده است. از دیگر عواملی که به عنوان متغیر مستقل مورد استفاده قرار گرفته است می‌توان به گسترة تبلیغاتی و رسانه‌ای جوامع غربی برای تبدیل خود به عنوان مرجع برای سایر جوامع و همچنین طبقه اقتصادی و اجتماعی افراد اشاره کرد.
این علل در قالب مکانیسم ارائه شده در چارچوب نظری پژوهش، در مجموع قدرت تبیین  را ارائه کرده‌اند، که در میان این عوامل، مطلوبیت نظام فرهنگی، ارزشی و سبک زندگی جوامع غربی با ضریب تاثیر مجموع 0.61 بالاترین تاثیر را در تغییر گروه مرجع دارد و طبقه اقتصادی و اجتماعی با مجموع ضریب تاثیر (مستقیم و غیر مستقیم) 0.39 و مطلوبیت اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران با ضرایب 0.33- در مراتب بعدی تاثیر قرار دارند.
در نتیجه این عوامل اکنون شاهد تغییر گروه مرجع در طیف نسبتاً وسیعی از دانشجویان هستیم به گونه‌ای که می‌توان تغییر گروه مرجع حدود 40 درصد از دانشجویان مورد بررسی را مورد تاکید قرار داد. این امر می‌تواند عواقب نامطلوبی را برای جامعه به همراه داشته باشد و موجبات از خودبیگانگی در میان افراد جامعه، تضعیف انسجام اجتماعی، مصرف‌گرایی به سمت کالاهای خارجی، و به دنبال آن تضعیف سیستم اقتصادی جامعه و... را به همراه داشته باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

عوامل موثر بر گزینش گروه مرجع در بین دانشجویان (مطالعه جامعه‌شناختی تغییر گروه مرجع در بین دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و صنعتی اصفهان)

نویسندگان [English]

  • Jafar Hezarjaribi 1
  • Mohammad Aghabeigi 2
 
منابع:
-  انتظاری، اردشیر؛ محمدحسین پناهی. (1386)، رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه‌های مرجع غیر بومی ‌: مقایسه‌ای بین محیط‌های واقعی و مجازی ، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 38-39.
-  بیات، بهرام. (1381)، بررسی بحران هویت جوانان و ارتباط آن با برخی متغیرهای اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-  تامین، ملوین. (1381)، جامعه شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
-  داوری اردکانی، رضا. (1384)، رساله در باب سنت و تجدد، تهران: نشر ساقی.
-  دواس، دی اس. (1384)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
-  دوچ، مرتون؛ کراس، روبرت م. (1386)، نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  رابرتسون، یان. (1374)، درآمدی بر جامعه: با تاکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-  رفیع پور، فرامرز. (1382)، آناتومی‌ جامعه، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  رفیع پور، فرامرز. (1380)، توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  روشه، گی. (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله؛ سید ضیاء‌ هاشمی‌. (1381)، گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران: شماره 20.
-   کوزر، لوئیس. (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد. (1385)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه: فرهنگ ارشاد ، تهران: نشر نی.
-  کوئن، بروس. (1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
-  منطقی، مرتضی. (1377)، تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ‌ایران (راز گل سرخ)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهشهای بنیادی.
 
-    Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoreical Essay, Information Research, Vol. 6, No. 3.
-    Festinger, Leon. (1950). "Informal social communication." Psychological Review, 57.
-    Festinger, Leon. (1965). "A theory of social comparison processes". Pp 146-149, in A. Paul Hare Paul; Edgar F.Borgatta and Robert F. Bales (Eds) Small Group: studies in social interaction". New York: Knopf
-    Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups." In: David Sills (Ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 13, edited by Davis Sills. New York: Macmillan Company & Free Press.
-    Lindesmith, A. R. , et A. L. Strauss (2002). "Social psychology" ed. reviue. New York: Dryden Press
-    Merton, Robert K., (1968). "Social Theory and Social Structure", The Free Press, New York.
-    Merton, Robert K., & Alice Kitt. (1950). "Contributions to the theory of reference group behavior." Glencoe, Illinois: Free Press. (Reprinted in part from Studies in the scope and method of "The American soldier." Edited by R.K. Merton & Paul Lazarfeld. Glencoe, IL: Free Press.
-    Milem, Jeffrey F. (1998). "Attitude change in college students: Examining the effect of college peer groups and faculty normative groups", The Journal of Higher Education; Columbus; Mar/Apr.
-    Newcomb, Theodore M. (1943). "Personality and social change: attitude formation in a student community". New York: Dryden Press
-    Newcomb, Theodore M. (1948). "Attitude development as a function of reference group: the Bennington study" in Muzafer sharif, an outline of social psychology, New York, Harper & Brothers.
 
 
 
 
 
 
منابع:
-  انتظاری، اردشیر؛ محمدحسین پناهی. (1386)، رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه‌های مرجع غیر بومی ‌: مقایسه‌ای بین محیط‌های واقعی و مجازی ، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 38-39.
-  بیات، بهرام. (1381)، بررسی بحران هویت جوانان و ارتباط آن با برخی متغیرهای اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-  تامین، ملوین. (1381)، جامعه شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
-  داوری اردکانی، رضا. (1384)، رساله در باب سنت و تجدد، تهران: نشر ساقی.
-  دواس، دی اس. (1384)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
-  دوچ، مرتون؛ کراس، روبرت م. (1386)، نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  رابرتسون، یان. (1374)، درآمدی بر جامعه: با تاکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-  رفیع پور، فرامرز. (1382)، آناتومی‌ جامعه، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  رفیع پور، فرامرز. (1380)، توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  روشه، گی. (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله؛ سید ضیاء‌ هاشمی‌. (1381)، گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران: شماره 20.
-   کوزر، لوئیس. (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد. (1385)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه: فرهنگ ارشاد ، تهران: نشر نی.
-  کوئن، بروس. (1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
-  منطقی، مرتضی. (1377)، تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ‌ایران (راز گل سرخ)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهشهای بنیادی.
 
-    Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoreical Essay, Information Research, Vol. 6, No. 3.
-    Festinger, Leon. (1950). "Informal social communication." Psychological Review, 57.
-    Festinger, Leon. (1965). "A theory of social comparison processes". Pp 146-149, in A. Paul Hare Paul; Edgar F.Borgatta and Robert F. Bales (Eds) Small Group: studies in social interaction". New York: Knopf
-    Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups." In: David Sills (Ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 13, edited by Davis Sills. New York: Macmillan Company & Free Press.
-    Lindesmith, A. R. , et A. L. Strauss (2002). "Social psychology" ed. reviue. New York: Dryden Press
-    Merton, Robert K., (1968). "Social Theory and Social Structure", The Free Press, New York.
-    Merton, Robert K., & Alice Kitt. (1950). "Contributions to the theory of reference group behavior." Glencoe, Illinois: Free Press. (Reprinted in part from Studies in the scope and method of "The American soldier." Edited by R.K. Merton & Paul Lazarfeld. Glencoe, IL: Free Press.
-    Milem, Jeffrey F. (1998). "Attitude change in college students: Examining the effect of college peer groups and faculty normative groups", The Journal of Higher Education; Columbus; Mar/Apr.
-    Newcomb, Theodore M. (1943). "Personality and social change: attitude formation in a student community". New York: Dryden Press
-    Newcomb, Theodore M. (1948). "Attitude development as a function of reference group: the Bennington study" in Muzafer sharif, an outline of social psychology, New York, Harper & Brothers.
 
 
 
 
منابع:
-  انتظاری، اردشیر؛ محمدحسین پناهی. (1386)، رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه‌های مرجع غیر بومی ‌: مقایسه‌ای بین محیط‌های واقعی و مجازی ، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 38-39.
-  بیات، بهرام. (1381)، بررسی بحران هویت جوانان و ارتباط آن با برخی متغیرهای اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-  تامین، ملوین. (1381)، جامعه شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
-  داوری اردکانی، رضا. (1384)، رساله در باب سنت و تجدد، تهران: نشر ساقی.
-  دواس، دی اس. (1384)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
-  دوچ، مرتون؛ کراس، روبرت م. (1386)، نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  رابرتسون، یان. (1374)، درآمدی بر جامعه: با تاکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-  رفیع پور، فرامرز. (1382)، آناتومی‌ جامعه، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  رفیع پور، فرامرز. (1380)، توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  روشه، گی. (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله؛ سید ضیاء‌ هاشمی‌. (1381)، گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران: شماره 20.
-   کوزر، لوئیس. (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد. (1385)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه: فرهنگ ارشاد ، تهران: نشر نی.
-  کوئن، بروس. (1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
-  منطقی، مرتضی. (1377)، تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ‌ایران (راز گل سرخ)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهشهای بنیادی.
 
-    Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoreical Essay, Information Research, Vol. 6, No. 3.
-    Festinger, Leon. (1950). "Informal social communication." Psychological Review, 57.
-    Festinger, Leon. (1965). "A theory of social comparison processes". Pp 146-149, in A. Paul Hare Paul; Edgar F.Borgatta and Robert F. Bales (Eds) Small Group: studies in social interaction". New York: Knopf
-    Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups." In: David Sills (Ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 13, edited by Davis Sills. New York: Macmillan Company & Free Press.
-    Lindesmith, A. R. , et A. L. Strauss (2002). "Social psychology" ed. reviue. New York: Dryden Press
-    Merton, Robert K., (1968). "Social Theory and Social Structure", The Free Press, New York.
-    Merton, Robert K., & Alice Kitt. (1950). "Contributions to the theory of reference group behavior." Glencoe, Illinois: Free Press. (Reprinted in part from Studies in the scope and method of "The American soldier." Edited by R.K. Merton & Paul Lazarfeld. Glencoe, IL: Free Press.
-    Milem, Jeffrey F. (1998). "Attitude change in college students: Examining the effect of college peer groups and faculty normative groups", The Journal of Higher Education; Columbus; Mar/Apr.
-    Newcomb, Theodore M. (1943). "Personality and social change: attitude formation in a student community". New York: Dryden Press
-    Newcomb, Theodore M. (1948). "Attitude development as a function of reference group: the Bennington study" in Muzafer sharif, an outline of social psychology, New York, Harper & Brothers.
 
 
 
 
 
 
منابع:
-  انتظاری، اردشیر؛ محمدحسین پناهی. (1386)، رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه‌های مرجع غیر بومی ‌: مقایسه‌ای بین محیط‌های واقعی و مجازی ، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 38-39.
-  بیات، بهرام. (1381)، بررسی بحران هویت جوانان و ارتباط آن با برخی متغیرهای اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-  تامین، ملوین. (1381)، جامعه شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
-  داوری اردکانی، رضا. (1384)، رساله در باب سنت و تجدد، تهران: نشر ساقی.
-  دواس، دی اس. (1384)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
-  دوچ، مرتون؛ کراس، روبرت م. (1386)، نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  رابرتسون، یان. (1374)، درآمدی بر جامعه: با تاکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-  رفیع پور، فرامرز. (1382)، آناتومی‌ جامعه، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  رفیع پور، فرامرز. (1380)، توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  روشه، گی. (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله؛ سید ضیاء‌ هاشمی‌. (1381)، گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران: شماره 20.
-   کوزر، لوئیس. (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد. (1385)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه: فرهنگ ارشاد ، تهران: نشر نی.
-  کوئن، بروس. (1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
-  منطقی، مرتضی. (1377)، تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ‌ایران (راز گل سرخ)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهشهای بنیادی.
 
-    Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoreical Essay, Information Research, Vol. 6, No. 3.
-    Festinger, Leon. (1950). "Informal social communication." Psychological Review, 57.
-    Festinger, Leon. (1965). "A theory of social comparison processes". Pp 146-149, in A. Paul Hare Paul; Edgar F.Borgatta and Robert F. Bales (Eds) Small Group: studies in social interaction". New York: Knopf
-    Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups." In: David Sills (Ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 13, edited by Davis Sills. New York: Macmillan Company & Free Press.
-    Lindesmith, A. R. , et A. L. Strauss (2002). "Social psychology" ed. reviue. New York: Dryden Press
-    Merton, Robert K., (1968). "Social Theory and Social Structure", The Free Press, New York.
-    Merton, Robert K., & Alice Kitt. (1950). "Contributions to the theory of reference group behavior." Glencoe, Illinois: Free Press. (Reprinted in part from Studies in the scope and method of "The American soldier." Edited by R.K. Merton & Paul Lazarfeld. Glencoe, IL: Free Press.
-    Milem, Jeffrey F. (1998). "Attitude change in college students: Examining the effect of college peer groups and faculty normative groups", The Journal of Higher Education; Columbus; Mar/Apr.
-    Newcomb, Theodore M. (1943). "Personality and social change: attitude formation in a student community". New York: Dryden Press
-    Newcomb, Theodore M. (1948). "Attitude development as a function of reference group: the Bennington study" in Muzafer sharif, an outline of social psychology, New York, Harper & Brothers.
 
 
 
 
 
منابع:
-  انتظاری، اردشیر؛ محمدحسین پناهی. (1386)، رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه‌های مرجع غیر بومی ‌: مقایسه‌ای بین محیط‌های واقعی و مجازی ، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 38-39.
-  بیات، بهرام. (1381)، بررسی بحران هویت جوانان و ارتباط آن با برخی متغیرهای اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-  تامین، ملوین. (1381)، جامعه شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا.
-  داوری اردکانی، رضا. (1384)، رساله در باب سنت و تجدد، تهران: نشر ساقی.
-  دواس، دی اس. (1384)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
-  دوچ، مرتون؛ کراس، روبرت م. (1386)، نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: مرتضی کتبی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-  رابرتسون، یان. (1374)، درآمدی بر جامعه: با تاکید بر نظریه‌های کارکردگرایی، ستیز و کنش متقابل نمادین، ترجمه: حسین بهروان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
-  رفیع پور، فرامرز. (1382)، آناتومی‌ جامعه، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  رفیع پور، فرامرز. (1380)، توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی ‌انتشار.
-  روشه، گی. (1376)، جامعه شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران: تبیان.
-  صدیق سروستانی، رحمت‌الله؛ سید ضیاء‌ هاشمی‌. (1381)، گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران: شماره 20.
-   کوزر، لوئیس. (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   کوزر، لوئیس؛ روزنبرگ، برنارد. (1385)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمه: فرهنگ ارشاد ، تهران: نشر نی.
-  کوئن، بروس. (1373)، مبانی جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
-  منطقی، مرتضی. (1377)، تاملی در شکل گیری نظام ارزشی نوجوانان و جوانان انقلاب اسلامی ‌ایران (راز گل سرخ)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز پژوهشهای بنیادی.
 
-    Chapman, E.A. and Dawson, E.M. (2000). Reference Group Theory with Implications for Information Studies: A Theoreical Essay, Information Research, Vol. 6, No. 3.
-    Festinger, Leon. (1950). "Informal social communication." Psychological Review, 57.
-    Festinger, Leon. (1965). "A theory of social comparison processes". Pp 146-149, in A. Paul Hare Paul; Edgar F.Borgatta and Robert F. Bales (Eds) Small Group: studies in social interaction". New York: Knopf
-    Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups." In: David Sills (Ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, vol. 13, edited by Davis Sills. New York: Macmillan Company & Free Press.
-    Lindesmith, A. R. , et A. L. Strauss (2002). "Social psychology" ed. reviue. New York: Dryden Press
-    Merton, Robert K., (1968). "Social Theory and Social Structure", The Free Press, New York.
-    Merton, Robert K., & Alice Kitt. (1950). "Contributions to the theory of reference group behavior." Glencoe, Illinois: Free Press. (Reprinted in part from Studies in the scope and method of "The American soldier." Edited by R.K. Merton & Paul Lazarfeld. Glencoe, IL: Free Press.
-    Milem, Jeffrey F. (1998). "Attitude change in college students: Examining the effect of college peer groups and faculty normative groups", The Journal of Higher Education; Columbus; Mar/Apr.
-    Newcomb, Theodore M. (1943). "Personality and social change: attitude formation in a student community". New York: Dryden Press
-    Newcomb, Theodore M. (1948). "Attitude development as a function of reference group: the Bennington study" in Muzafer sharif, an outline of social psychology, New York, Harper & Brothers.