محمد مهدی فرقانی؛ عبدالرحمان علیزاده
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 1-29
چکیده
اولین رسانه رایج مبتنی بر رایانه، بازیهای رایانهای بودهاند که، در دهه های پایانیقرن بیستم، شیوع و گسترش حیرت انگیزی داشتهاند. این رسانه که از تلفیق تلویزیون و رایانه به وجود آمده، کم کم به رقیب پر قدرت تلویزیون تبدیل شده و جای آن را در فعالیت های فراغتی بسیاری از مخاطبان، به ویژه کودکان و جوانان، گرفته است. هدف این تحقیق، شناخت نحوه ...
بیشتر
اولین رسانه رایج مبتنی بر رایانه، بازیهای رایانهای بودهاند که، در دهه های پایانیقرن بیستم، شیوع و گسترش حیرت انگیزی داشتهاند. این رسانه که از تلفیق تلویزیون و رایانه به وجود آمده، کم کم به رقیب پر قدرت تلویزیون تبدیل شده و جای آن را در فعالیت های فراغتی بسیاری از مخاطبان، به ویژه کودکان و جوانان، گرفته است. هدف این تحقیق، شناخت نحوه و میزان استفاده جوانان از بازی های رایانهای و نیز علل وانگیزه های آنان برای استفاده از این بازی ها و نقش، عوامل زمینهای در این باره بوده است. روش به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری آن، شامل تمام دبیرستان های دوره متوسطه نظری شهر تهران است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد ۴۳۲ دانش آموز به پرسشنامه ها پاسخ دادند که پس از کنار گذاشتن پرسشنامههای مخدوش، تعداد ۴۰۰ پرسشنامه تحلیل شد. طبق یافته های پژوهش، ۸۰/۷ درصد پاسخگویان از بازی های رایانهای استفاده می کردهاند که اکثر آن ها(حدود ۴۶ درصد) همه روزه و یا چند روز در هفته، این بازی ها را انجام میدادهاند. همچنین یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بین دلایل و انگیزههای موثر بر استفاده پاسخگویان از بازیهای رایانه ای، آموزشی بودن بازی ها و گریز از محدودیت های زندگی واقعی، بیشترین میزان همبستگی و فشار هنجاری گروه های همسال، کمترین میزان همبستگی را با گرایش پاسخگویان به بازی های رایانهای داشته است. به طور کلی، کسانی که از رسانه های جدید استفاده می کنند، عموماً گرایش بیشتری هم به استفاده از بازی های رایانهای دارند.
محمد عبداللهی
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 30-57
چکیده
سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها،سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگیهایی است که در دیدگاههای نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده اند. در دیدگاه های کلاسیک، فقط مضمون سرمایه اجتماعی مطمح نظر است، ولی در دیدگاه های تلفیق گرایی معاصر، برخی صاحب نظران نظیر پارستز، ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها،سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگیهایی است که در دیدگاههای نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده اند. در دیدگاه های کلاسیک، فقط مضمون سرمایه اجتماعی مطمح نظر است، ولی در دیدگاه های تلفیق گرایی معاصر، برخی صاحب نظران نظیر پارستز، هابرماس، گیدنز و کاستلز، پارهای از مولفه ها و شاخص های سرمایه اجتماعی و عدهای چون بوردیو، کلمن، پاتنام، فوکویاما و ... خود مفهوم سرمایه اجتماعی را مورد توجه قرار داده، در تنظیم مبانی نظری آن،نقش موثری ایفا کردهاند. در بعدتجربی هم سنجش سرمایه اجتماعی، مورد توجهدولت ها، سازمان های بینالمللی و پژوهشگران اغلب جوامع امروزی واقع شده و منابع تجربی قابل توجهی در این زمینه چاپ و منتشر گردیده است. علی رغم تلاش های نظری و تجربی انجام گرفته، هنوز در ارتباط با مفهوم سرمایه اجتماعی، با مسائل بینشی و روشی عدیدهای چون تقلیلگرایی و نقص میانی نظری و ابزار اندازهگیری، تداخل بین عوامل، شاخص ها و پیامدهای سرمایه اجتماعی، توصیفی بودن و ضعف انسجام نظری منابع تجربی و... روبهرو هستیم. در این مقاله سعی شده است ضمن ارائه راه حل هایی، از جمله توجه به مجموعه ویژگیهای سرمایه اجتماعی، تهیه یک مقیاس چند بعدی مناسب برای سنجش سرمایه اجتماعی و ابعاد آن در ایران، ارائه یک مدل فرضی تلفیقی برای تحلیل سرمایه اجتماعی و به کارگیری همه این راه حل ها در ایران به منظور شناخت گونه ها، سطوح، ابعاد و پیامدهای سرمایه اجتماعی و انجام تحلیلهای چند متغیری پیچیده برای کنترل هم بستگی های چندگانه بین متغیرهای مستقل و تشخیص عوامل اصلی تعیینکننده تغییرات کم و کیف سرمایه اجتماعی و ارائه نتایج به عنوان الگویی مناسب برای سنجش و تحلیل سرمایه اجتماعی در ایران اقدام شود.
هادی ناخیکی؛ سعید اردکان زاده یزدی
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 60-89
چکیده
محدودیت ها و دشواریهای انتشار روزنامه در ایران باعث شده است تا نشریاتبرای بقا، به سیاستمداران و صاحبان ثروت متکی باشند و این افراد و نهادها نیز در قبال کمک به مطبوعات، حمایت های ویژهای را از روزنامه ها طلب کنند. اگر مدیران روزنامه ها به انجام این حمایت ها تن دهند، استقلال و اخلاق حرفهای روزنامه نگاری را زیر پا گذاشتهاند و اگر بر استقلال ...
بیشتر
محدودیت ها و دشواریهای انتشار روزنامه در ایران باعث شده است تا نشریاتبرای بقا، به سیاستمداران و صاحبان ثروت متکی باشند و این افراد و نهادها نیز در قبال کمک به مطبوعات، حمایت های ویژهای را از روزنامه ها طلب کنند. اگر مدیران روزنامه ها به انجام این حمایت ها تن دهند، استقلال و اخلاق حرفهای روزنامه نگاری را زیر پا گذاشتهاند و اگر بر استقلال و اخلاق حرفهای روزنامه نگاری اصرار ورزند، با موانع گوناگون اقتصادی و سیاسی در نشر روبهرو می شوند. در عمل، عوامل برون سازمانی ودرون سازمانی روزنامه نگاری ایران، مدیران مسئول را وادار می کند برای رشد نشریه خود، به برخی شیوه های غیرحرفهای دست بزنند. این پژوهش، در پی آگاهی از وجودمؤلفه های مدیریت غیرحرفهای مدیران روزنامه ها در این مواجهه است. برای یافتن جنبه های غیرحرفه ای مدیریت روزنامه های سراسری و عمومی در تهران، از روش تحقیق پیمایش برای دو نمونه آماری اعضای تحریریه روزنامه ها و نمونه آماری استادان و صاحبنظران روزنامه نگاری استفاده شده است. برای سنجش میزان حرفهای بودنمدیریت روزنامه ها، شاخصی از ترکیب مؤلفه های اخلاقی، حرفهای، اقتصادی و مدیریتی مطبوعات، محاسبه و شاخص توصیف شده توسط اعضای تحریریه روزنامه ها با شاخص معیار صاحبنظران روزنامه نگاری، مقایسه شده است. در انتها نیز فرضیهتحقیق به اثبات رسیده و مشخص شده است که شیوه های مدیریت روزنامه هایسراسری و عمومی تهران، غیر حرفهای است.
اردشیر انتظاری؛ محمد حسین پناهی
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 91-132
چکیده
گرایش به گروه های مرجع غیربومی، از موضوعات مهمی است که همواره موردتوجه جامعه شناسان و روانشناسان قرار داشته است. این مقاله برمبنای پژوهشی استکه طی آن تلاش شده است بر اساس نظریه گروه مراجع مرتن، رابطه متغیر «تصور باز بودن ساختاری» با گرایش به گروههای مرجع غیربومی، بررسی شود. این پژوهش باراهبرد پیمایش مقایسهای مجازی - واقعی در ...
بیشتر
گرایش به گروه های مرجع غیربومی، از موضوعات مهمی است که همواره موردتوجه جامعه شناسان و روانشناسان قرار داشته است. این مقاله برمبنای پژوهشی استکه طی آن تلاش شده است بر اساس نظریه گروه مراجع مرتن، رابطه متغیر «تصور باز بودن ساختاری» با گرایش به گروههای مرجع غیربومی، بررسی شود. این پژوهش باراهبرد پیمایش مقایسهای مجازی - واقعی در دو جامعه آماری واقعی (دانشجویان) ومجازی (اعضای گروه های ایرانی یاهو) و با استفاده از پرسشنامه چاپی و الکترونیکی جمع آوری اطلاعات، اجرا شده است. نتایج نشان میدهد که گرایش به گروه های مرجع غیر بومی در محیط مجازی، به نحو قابل توجه و معناداری بیشتر از محیط واقعی است. تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه های مرجع غیر بومی در هر دو محیط واقعی و مجازی، رابطه معکوس دارد. کاربری اینترنت فارسی در محیط واقعی با گرایش به گروه های مرجع غیربومی، رابطه معکوس، ولی در محیط مجازی، رابطه مستقیمضعیفی دارد.
ناهید المکوک محمودی
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 133-171
چکیده
در ایران، دستگاه های دولتی، طبق آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، بخشزیادی از زنان را در مشاغل گوناگون جذب نمودهاند و زنان ایرانی نسبت به اشتغال در سازمان های دولتی تمایل بیشتری دارند و آن را به اشتغال در بنگاه ها و شرکت های خصوصی ترجیح میدهند. در نتیجه، تعداد زنان استخدام شده در بخش عمومی، افزایش یافته است. باوجوداین، مقایسه ...
بیشتر
در ایران، دستگاه های دولتی، طبق آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، بخشزیادی از زنان را در مشاغل گوناگون جذب نمودهاند و زنان ایرانی نسبت به اشتغال در سازمان های دولتی تمایل بیشتری دارند و آن را به اشتغال در بنگاه ها و شرکت های خصوصی ترجیح میدهند. در نتیجه، تعداد زنان استخدام شده در بخش عمومی، افزایش یافته است. باوجوداین، مقایسه سهم مدیران زن با سهم زنان در نیروی کار سازمان های دولتی، نشان میدهد که زنان تا نیل به سهم مطلوب، راه زیادی در پیش دارند. وضعیت تحصیلی زنان، نقش مهمی در اشتغال و بهبود موقعیت اجتماعی و شغلیآناننیز ایفا میکند. در سال های اخیر سهم اشتغال زنان دارای تحصیلات عالی در ایران، روبه افزایش بوده است، در این مورد، نکته قابل بررسی در این است که آیا با افزایش تحصیلات، کیفیت اشتغال و نوع آن بهبود خواهد یافت یا خیر؟ از سوی دیگر، پیشرفت شغلی زنان، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد؛ چرا که به رغم افزایش مشارکت اجتماعی و شغلی زنان در سالهای اخیر، زنان شاغل هنوز نتوانسته اند سهم مناسبی از پستهای مدیریتی را در سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی به دست آورند. هدف این مقاله، بررسی و تبیین موقعیت شغلی زنان شاغل است. در این راستا، مطالعه ابعاد نا برابری بین مردان و زنان شاغل در کسب موقعیت های شغلی و مدیریتی، هسته اصلی بررسی حاضر را تشکیل داده است. به منظور تحقیق مطالعه، دو پرسش اساسی زیر مورد توجه قرار گرفتهاند.چرا زنان در ایران، هنوز نتوانسته اند سهم مناسبی از پست های مدیریتی را به دست آورند؟ آیا مرد سالاری، مانع دستیابی زنان به پست های مدیریتی می شود؟با توجه به تحقیق میدانی انجام شده در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاههای تهران در سال ۱۳۸۲ که با استفاده از روشهای آماری، شامل روش همبستگی جزیی و روش رگرسیون چند متغیره صورت گرفته است، در این مقاله، سه فرضیه کسب پستهای مدیریتی زنان شاغل با موقعیت مطلوب شغلی آنان رابطه مثبت دارند، بین مرد سالاری و موقعیت مطلوب شغلی زنان رابطه منفی وجود دارد و موقعیت های شغلی بین زنان و مردان شاغل در شرایط یکسان، به طور برابر توزیع نشده است، تجزیه و تحلیل شده و با نمونه تصادفی مطالعه شده، رد نشدهاند.
نادر سالار زاده؛ محمد شیخی
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 173-202
چکیده
در این تحقیق، میزان توجه نمایندگان دوره های چهارم و ششم مجلس شورایاسلامی به مقولات مختلف رفاه اجتماعی، مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق اسنادی است و با تکنیک تحلیلی محتوای نطق های پیش از دستور نمایندگان به اجرا در آمده است. اطلاعات مورد نیاز، از طریق مراجعه به مجلس شورای اسلامی و دریافت متن کامل سخنرانی های دو دوره مجلس تهیه شده ...
بیشتر
در این تحقیق، میزان توجه نمایندگان دوره های چهارم و ششم مجلس شورایاسلامی به مقولات مختلف رفاه اجتماعی، مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق اسنادی است و با تکنیک تحلیلی محتوای نطق های پیش از دستور نمایندگان به اجرا در آمده است. اطلاعات مورد نیاز، از طریق مراجعه به مجلس شورای اسلامی و دریافت متن کامل سخنرانی های دو دوره مجلس تهیه شده است سپس با شماره گذاری نطق های پیش از دستور و تعیین تعداد نطقی های نمونه جامعه آماری به وسیله فرمولکوکران، با استفاده از نرم افزار انتخاب اعداد تصادفی کامپیوتر از میان نطقی های پیش ازدستور هر دوره، ۹۲ مورد برای تحلیل محتوا برگزیده شدند که در عمل، با تکراری شدن تصادفی چند نطق، ۸۷ نطق در دوره چهارم و ۸۷ نطق در دوره ششم، مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق در پی آن بوده است که از طریق تحلیل محتوای نطق های پیش از دستور نمایندگان، به میزان حساسیت آنها به مقولات مختلف رفاه اجتماعی دست یابد؛ میزان وقوف آنها به نقشپارامترهای مختلف ذکر شده در بخش شاخص های رفاه اجتماعی را دریابد و به پرسشهای اصلی تحقیق پاسخ دهد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دودوره سازندگی و اصلاحات (یعنی دوره های چهارم و ششم) تا چه اندازه به شاخص های رفاه اجتماعی توجه داشتهاند ؟ آیا در میزان توجه نمایندگان دو دوره به شاخص های رفاه اجتماعی، تفاوت معنی داری وجود دارد؟ کدام یک از شاخصهای رفاه اجتماعی در دیدگاه نمایندگان هر یک از دو دوره، مورد بی توجهی یا کم توجهی قرار گرفته است؟ آیا تفاوت احتمالی توجه نمایندگان مجلس های دوره چهارم و ششم، به شاخص های رفاه اجتماعی، با گرایش عمده و گروه بندی سیاسی آنها مطابقت دارد؟ فهم و درک علت تغییرات سیاسی سالهای ۷۶ و ۸۴ از دل درک میزان توجه نمایندگان و قانونگذاران آن سال ها به مقولات رفاهی، هدف ناگفته دیگر این تحقیق بوده است. تحلیل محتوای این نطق ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین نمایندگان دو دوره در نگاه به مقولات رفاه اجتماعی وجود ندارد. تفاوت موجود در میزان توجه آنها به برخی شاخص ها از جمله میزان تورم موجود در جامعه ، میزان اشتغال، میزان برخورداری از امکانات بهداشت فردی و اجتماعی، میزان دسترسی افراد و گروه های اجتماعی به خدمات زیر بنایی، میزان مهاجرت، ناشی از تغییر در ترکیب سنی جمعیت و موکلین آنها بوده و در نتیجه تغییر در نوع و میزان نیازهای آنها پدید آمده است و تنها تفاوت در میزان توجه به برخوردها و تضادهای فرهنگی، میزان امنیت، نحوه توزیع قدرت و میزان آزادی های فردی را می توان ناشی از وجود تفاوت در گرایش عمده سیاسی و گروه بندی سیاسی دو مجلس دانست. آن چه پیش روی دارید، حاصل تلاشی است در زمینه شناخت وضعیت اندیشه رفاه اجتماعی در بین نمایندگان دو دوره چهارم و ششم مجلس شورای اسلامی و مقایسه میزان توجه آنان به شاخص هایرفاه اجتماعی.
عبدالله گیویان
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، صفحه 203-235
چکیده
مردم شناسی، همانند تمامی شاخه های دیگر علوم انسانی، دادوستدی عمیق با شرایط و نهادهای اجتماعی - فرهنگی و سیاسی - اقتصادی محیط خود دارد. مثلا، رشد تکنولوژی، نه تنها بر قلمروهای مورد مطالعه آن تأثیر گذاشته است، بلکه همراه با تحولات شناخت شناسانه، شیوه ها و روش شناسی مردم شناسی را نیز دچار تحول و دگرگونی کرده است. بحرانموضوعی، به این معنا ...
بیشتر
مردم شناسی، همانند تمامی شاخه های دیگر علوم انسانی، دادوستدی عمیق با شرایط و نهادهای اجتماعی - فرهنگی و سیاسی - اقتصادی محیط خود دارد. مثلا، رشد تکنولوژی، نه تنها بر قلمروهای مورد مطالعه آن تأثیر گذاشته است، بلکه همراه با تحولات شناخت شناسانه، شیوه ها و روش شناسی مردم شناسی را نیز دچار تحول و دگرگونی کرده است. بحرانموضوعی، به این معنا که آیا با از میان رفتن جوامع کوچک، مردم شناسی می تواند موضوعی برای مطالعه داشته باشد، یکی وجوه چالش برانگیز حوزه مردم شناسی در دهه های أخیر بوده است. یکی از راه های خروج از بحران موضوعی، توجه مردم شناسی به پدیده رایج و تعیین کننده این دوران، یعنی رسانه بوده است. علاوه براین، باید به نزدیک شدن مردم شناسی به شناخت شناسی تفسیری اشاره کرد. وجهی از این تحول را می توان در مردم شناسی بصری دید، جایی که با اتکا به سبک بازتابی انگاره های متکی بر علم بی طرف نفی می شود.مردم شناسی بصری و اساسا مطالعات مردم شناختی رسانه، از شاخه های رو به گسترش درحوزه مطالعات مردم شناسی در سه دهه اخیر بوده است.
