محمدحسین پناهی؛ منصوره زارعان
چکیده
این تحقیق در راستای بررسی سلامت خانواده و بعضی از عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است. در این پژوهش ابتدا بر اساس مبانی نظری موجود، خانواده سالم با شش مولفه صمیمیت و همدلی، استقلال اعضای خانواده، رضایتمندی، تامین نیاز اعضای خانواده، انسجام خانواده و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی- اسلامی در خانواده مفهوم سازی شده است. با تعریف عملیاتی ...
بیشتر
این تحقیق در راستای بررسی سلامت خانواده و بعضی از عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است. در این پژوهش ابتدا بر اساس مبانی نظری موجود، خانواده سالم با شش مولفه صمیمیت و همدلی، استقلال اعضای خانواده، رضایتمندی، تامین نیاز اعضای خانواده، انسجام خانواده و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی- اسلامی در خانواده مفهوم سازی شده است. با تعریف عملیاتی این مولفه‌ها وضعیت سلامت خانواده مورد سنجش قرار گرفته است. سپس سلامت خانواده به کمک بعضی از متغیرهای مربوط، از جمله وضعیت سلامت خانواده‌های جهت یاب زوجین، همسانی سرمایه اقتصادی و فرهنگی خانواده‌های جهت یاب زوجین، روابط خویشاوندی و محیط اجتماعی خانواده، تبیین شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده، و جامعه آماری آن خانواده‌های تهرانی که دست کم پنج سال از زندگی مشترک آنها گذشته و دست کم دارای یک فرزند بوده‌اند می‌باشد. حجم نمونه 367 خانواده بر آورد شده، که با نمونه‌گیری تصادفی از بلوک‌های مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب شده و دادهها از طریق تکمیل پرسشنامه از آنها جمع‌آوری گردیده است. تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده نشان می‌دهد که قوی‌ترین رابطه سلامت خانواده با متغیر سلامت خانواده جهت یاب است. دومین متغیر که رابطه قوی و معناداری با سلامت خانواده دارد رابطه خانواده با خویشاوندان است. متغیرهای همسانی اقتصادی و فرهنگی خانواده جهت یاب و همچنین متغیر محیط اجتماعی رابطه معناداری با سلامت خانواده نشان ندادند.
جعفر هزارجریبی؛ اسدالله مهری
چکیده
هدف از این پژوهش شناخت میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روانی و اجتماعی معلمان شهر همدان می‌باشد. روش تحقیق از نوع مقطعی به صورت پیمایشی و از نوع توصیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش را تمام معلمان شهر همدان در سال 1390 تشکیل می‌دهند. نمونه مطالعه شامل 375 نفر می‌باشد، که با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. در این پژوهش تمام آزمودنی‌ها ...
بیشتر
هدف از این پژوهش شناخت میزان تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روانی و اجتماعی معلمان شهر همدان می‌باشد. روش تحقیق از نوع مقطعی به صورت پیمایشی و از نوع توصیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش را تمام معلمان شهر همدان در سال 1390 تشکیل می‌دهند. نمونه مطالعه شامل 375 نفر می‌باشد، که با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. در این پژوهش تمام آزمودنی‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک، سرمایه اجتماعی، سلامت روانی (GHQ-28) و سلامت اجتماعی کییز مورد سنجش قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون x2، ضریب همبستگی، رگرسیون چند متغیره و مدل تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج مطالعه حاکی از آن است که بین بُعد مشارکت اجتماعی سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی و سلامت روانی به ترتیب (429/0 و 534/0)، بُعد روابط با دوستان و اقوام و خانواده (470/0، 376/0)، بُعد اعتماد اجتماعی (593/0، 361/0)، بُعد روابط همسایگی (6/0، 310/0)، بُعد انسجام اجتماعی (406/0، 179/0)، بُعد گرایش نسبت به دیگران (536/0، 283/0)، بُعد ایثار نسبت به غریبه‌ها (366/0، 136/0)، بُعد حمایت اجتماعی (515/0، 329/0) و بُعد علاقه به جامعه (329/0، 276/0) همبستگی معناداری دیده شد. همچنین نتایج کلی، رابطه معناداری بین سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی (001/0p> و 492/0r=) و سلامت روانی (001/0p> و 572/0 r=) را نشان داد. طبق یافتهها، این پژوهش در راستای مطالعات صورت گرفته در این زمینه می‌باشد. بنابراین پیشنهاد میشود که به ارتقاء سلامت معلمان از طریق نظام‌های آموزشی و تربیتی با افزایش سرمایه اجتماعی، استفاده از روش‌های آموزشی گروهی و ایجاد شبکه‌های اجتماعی علمی، آموزشی، دوستی و تفریحی توجه شود.
امیر رستگار خالد؛ هاجر عظیمی
چکیده
مقاله حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک در بین دانشجویان دانشگاه تهران می‌پردازد. شهروندی دموکراتیک با تأکید بر هر دو بعد حق/ وظیفه شهروندی، از ملزومات اساسی جوامع خواهان دموکراسی واقعی است و مطابق با نظریات اندیشمندانی چون توکویل، آلموند و وربا، پوتنام و... یکی از عوامل تثبیت و گسترش شهروندی دموکراتیک، سرمایه ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک در بین دانشجویان دانشگاه تهران می‌پردازد. شهروندی دموکراتیک با تأکید بر هر دو بعد حق/ وظیفه شهروندی، از ملزومات اساسی جوامع خواهان دموکراسی واقعی است و مطابق با نظریات اندیشمندانی چون توکویل، آلموند و وربا، پوتنام و... یکی از عوامل تثبیت و گسترش شهروندی دموکراتیک، سرمایه اجتماعی می‌باشد. در نتیجه شناخت رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک، به عنوان عامل تأثیرگذار بر شهروندی دموکراتیک، ضروری می‌باشد. تحقیق حاضر به روش پیمایش است و جامعه آماری آن را دانشجویان دانشگاه تهران تشکیل می‌دهند، که تعداد 380 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق با روش نمونه گیری طبقهای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار این تحقیق پرسشنامه است. داده‌های حاصله از تحقیق از طریق آماره‌های توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که با افزایش سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان، سطح شهروندی دموکراتیک آنان نیز افزایش می‌یابد. از طرف دیگر با افزایش اعتماد اجتماعی، بعد نگرشی شهروندی دموکراتیک که ناظر بر حقوق شهروندی است، افزایش می‌یابد و با افزایش مشارکت مدنی، بعد رفتاری شهروندی دموکراتیک که ناظر بر تکلیف شهروندی است نیز بیشتر میشود. در خصوص نتایج متغیرهای زمینه‌ای نتایج بیانگر این است که، دانشجویان پسر از نظر شهروندی دموکراتیک در سطح بالاتری قرار دارند و در بین قومیت‌های گوناگون، قوم ترک نسبت به دیگر اقوام در سطح بالاتری از شهروندی دموکراتیک قرار دارد.
هادی خانیکی؛ لیدا کاووسی
چکیده
این مقاله در چارچوب تحولات نظری ارتباطات توسعه به طرح و بررسی تیافدی[1] و ویژگیهای آن پرداخته است.
تیافدی محصول دو چرخش پارادایمی در ارتباطات توسعه از نظریات خوشبینانه «مکتب نوسازی» به نظریات انتقادی «مکتب وابستگی» است که در چارچوب گفتمان «توسعه از نوعی دیگر» و نظریات «ارتباطات مشارکتی» شکل گرفت ...
بیشتر
این مقاله در چارچوب تحولات نظری ارتباطات توسعه به طرح و بررسی تیافدی[1] و ویژگیهای آن پرداخته است.
تیافدی محصول دو چرخش پارادایمی در ارتباطات توسعه از نظریات خوشبینانه «مکتب نوسازی» به نظریات انتقادی «مکتب وابستگی» است که در چارچوب گفتمان «توسعه از نوعی دیگر» و نظریات «ارتباطات مشارکتی» شکل گرفت و در برنامههای جدید توسعه و ارتباطات به ویژه در آمریکای لاتین جایگاه مهمی یافت. بنیان “تئاتر برای توسعه” بر تلفیق و ترکیب تؤامان دو عنصر «سرگرمی» و «آموزش» قرار دارد که با استفاده از تجارب و ظرفیتهای عمومی، تئاتر را برای ترغیب اجتماع به بیان دغدغهها، مشکلات و راهحلهای ممکن و آموزش غیررسمی شهروندان در مسیر توسعه به کار میگیرد. در این مقاله کوشش شده است که توصیف و تبیین ویژگیها و وجوه تمایز ارتباطی “تئاتر برای توسعه” با استفاده از رویکرد نظری پائولو فریره در آموزش و آگوستو بوال در نمایشهای کاربردی ارائه شود
امید قادرزاده؛ عباس شفیعی نیا
چکیده
در رویکردهای نظری معاصر، در چارچوب موضوع ساختار اجتماعی آموزش بر نقش آموزش به طور عام و آموزش عالی به طور خاص، بر تقویت کنشهای ارتباطی عام، تقویت مسئولیت پذیری اجتماعی، همبستگی اجتماعی، تولید سرمایه اجتماعی جدید و به تبع آن تلطیف خاص گرایی‌های فرهنگی و اجتماعی تأکید شده است. حال این که در واقعیت امر خاص گرایی‌های فرهنگی و قومی ...
بیشتر
در رویکردهای نظری معاصر، در چارچوب موضوع ساختار اجتماعی آموزش بر نقش آموزش به طور عام و آموزش عالی به طور خاص، بر تقویت کنشهای ارتباطی عام، تقویت مسئولیت پذیری اجتماعی، همبستگی اجتماعی، تولید سرمایه اجتماعی جدید و به تبع آن تلطیف خاص گرایی‌های فرهنگی و اجتماعی تأکید شده است. حال این که در واقعیت امر خاص گرایی‌های فرهنگی و قومی در دانشگاهها چه وضعیتی پیدا کرده است و تا چه اندازه ساختار اجتماعی آموزش در تعدیل قومگرایی مؤثر بوده است، قابل تعمق است. به همین دلیل این پژوهش با هدف بررسی وضعیت قومگرایی در دانشگاههای شهر سنندج و به عنوان پژوهشی پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری شامل تمام دانشجویان دانشگاههای کُردستان، پیام نور و آزاد اسلامی شهر سنندج در سال تحصیلی 91-90 بود که 600 نفر از جامعۀ یادشده بر پایۀ روش برآورد نمونه کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفیِ طبقهای انتخاب شد. به منظور جمع آوری دادهها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها حاکی از آن است که میانگین قومگرایی (نمونه کل) معادل 15/54 است که بر مبنای یک مقیاس صفر تا 100 متوسط ارزیابی میشود. بر مبنای نتایج تحقیق، متغیرهای سابقۀ دانشجویی، یادگیری تعاملی، تعاملات اجتماعی و روابط انجمنی اثرات مؤثر و کاهش‌دهنده ای بر قومگرایی داشته و در مجموع 40 درصد تغییرات قومگرایی دانشجویان را تبیین میکنند. در بخش پایانی مقاله، دلالتهای یافتهها و نتایج تحقیق در زمینۀ مدیریت مسالمت آمیز تغییرات فرهنگی در محیط دانشگاه مورد بحث قرار گرفته است
ابوتراب طالبی؛ یوسف خوشبین
چکیده
این مقاله، با هدف «بررسی مسئولیت‌پذیری اجتماعی جوانان و عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر آن» تدوین شده است. چارچوب نظری مقاله با رویکرد تلفیقی، و با استفاده از نظریه‌های وبر، دورکیم، پارسونز، بوردیو و رس تدوین شده است. روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری پژوهش جوانان (29-20) شهر همدان ...
بیشتر
این مقاله، با هدف «بررسی مسئولیت‌پذیری اجتماعی جوانان و عوامل فرهنگی و اجتماعی موثر بر آن» تدوین شده است. چارچوب نظری مقاله با رویکرد تلفیقی، و با استفاده از نظریه‌های وبر، دورکیم، پارسونز، بوردیو و رس تدوین شده است. روش تحقیق ، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری پژوهش جوانان (29-20) شهر همدان در سال 1390 بوده‌اند. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ایی چند مرحله‌ای، معین و داده‌های تحقیق با مراجعه مستقیم به درب خانه‌ها گردآوری شده است.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که، مسئولیت‌پذیری اجتماعی جوانان شهر همدان در مجموع متوسط می‌باشد. میزان مسئولیت‌پذیری جوانان در ابعاد اقتصادی، سیاسی، جامعه‌ایی و فرهنگی متفاوت است. کمترین مسئولیت‌پذیری جوانان در بُعد سیاسی است. همچنین بین سطوح احساسی و رفتاری مسئولیت‌پذیری نیز تفاوت وجود دارد. تجزیه و تحلیل اطلاعات، مؤید فرضیه‌های تحقیق بوده و روابط معنادار متغیرهای مستقل اصلی پژوهش – عام‌گرایی، اعتماد اجتماعی، استفاده از رسانه‌های جمعی، دینداری، پایگاه و قومیت - را نشان می‌دهد. در این بین، متغیر عام گرایی، بیشترین قدرت تبیین و اثرگذاری را بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی داشته است.
یعقوب احمدی؛ آزاد نمکی
چکیده
اهمیت نقش ارزش‌های توده در گذار به دموکراسی در سال‌های اخیر برجستگی ویژه‌ای یافته است. در دهه‌های اخیر و به طور ویژه با مطالعه «فرهنگ مدنی» آلموند و وربا توجهات بیش از پیش به سوی واکاوی فرهنگ سیاسی رهنمون شده است. علاوه بر آن، رهیافت سرمایه اجتماعی با توجه به تأکید بر پیوندهای اجتماعی و وفاداری آنها به اجتماع، مقوله‌ای مهم ...
بیشتر
اهمیت نقش ارزش‌های توده در گذار به دموکراسی در سال‌های اخیر برجستگی ویژه‌ای یافته است. در دهه‌های اخیر و به طور ویژه با مطالعه «فرهنگ مدنی» آلموند و وربا توجهات بیش از پیش به سوی واکاوی فرهنگ سیاسی رهنمون شده است. علاوه بر آن، رهیافت سرمایه اجتماعی با توجه به تأکید بر پیوندهای اجتماعی و وفاداری آنها به اجتماع، مقوله‌ای مهم جهت خلق فرهنگ متناسب با دموکراسی به نظر می‌آید. این مطالعه در راستای ارزیابی پیوند شاخص‌های سرمایه اجتماعی و مطالعات فرهنگ سیاسی، البته با طرح نظریات و تجربیات نو درباره ارزش‌ها انجام پذیرفته است.
روش این مطالعه توصیفی غیرآزمایشگاهی از نوع تحلیل ثانویه است. داده‌های مورد استفاده برای آزمون فرضیه اصلی تحقیق از مجموعه داده‌های پیمایش جهانی ارزش‌ها WVS، موج پیمایش سال‌های 2005 تا 2008 و معاونت فرهنگی وزارت کشور گرفته شده است. پیمایش ارزش‌ها در ایران در سال 2007 با 2667 نمونه آماری به انجام رسیده است. در این پژوهش استان‌هایی که تعداد نمونه آنها در مجموعه دادهها زیر 40 نفر بودند، حذف شدند. پس تحلیل مبتنی بر 21 استان از مجموع استان‌های ایران بوده و با در نظر گرفتن استان‌های خراسان جنوبی و شمالی که داده‌های آنها در استان خراسان رضوی ادغام شده‌اند در مجموع تحلیل‌ها مبتنی بر 19 استان باقی‌مانده خواهد بود.
نتایج حاکی از تاثیر متفاوت شاخص‌های گوناگون سرمایه اجتماعی بر خلق ارزش‌های رهاینده یا نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی است. بعضی از شاخص‌های آن مانند اعتماد و مشارکت (شاخص‌های نئوتوکویلی) از تاثیر مثبت بر فرهنگ سیاسی دموکراتیک برخوردار بوده و بالعکس، شاخص اطمینان به نهادها دارای تاثیر منفی در بروز این ارزش‌ها بوده و شاخص درستکاری مدنی نیز بر خلق فرهنگ سیاسی دموکراتیک از تاثیر معناداری برخوردار نبود.
