نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• میثم اهرابیان صدر

دانشجویِ دکتری دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

موضوع این پژوهش بررسی انتقادی رویکردهای نظری مشخصی ست که به عنوان چارچوبی کلی برای تحلیل نابرابری فضایی در تهران معاصر به کار گرفته شده‌اند. هدف از این کار آن است که سهم نظری هر پژوهش در ارتباط با باقی پژوهش‌ها مشخص شود و ضمن فهم چارچوب کلی تحلیل نابرابری فضایی، امکانات طرح و بسط نظریات در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، امید است تا با روشن ساختن مؤلفه‌های اصلی تبیین نابرابری فضایی تهران و درک وجوه اشتراک و افتراق میان آن‌ها، امکان تأمل معرفت‌شناختی و روش‌شناختی در این رویکردهای اساسی ممکن شده و پی‌گیری حوزه‌های جدیدی در مطالعات نابرابری در شهر تهران ممکن شود. از این رو، در ابتدا از طریق مرور مختصر ادبیات جامعه‌شناختی پیرامون تبیین نابرابری فضایی، تلاش می‌شود تا کلیتی درباره‌ی مفاهیم و پیش‌فرض‌های اصلی این حوزه از دانش از منظری عام ارائه شود. در ادامه، به روش کتابخانه‌ای و با پی‌گیری و بررسی موضوعی آرشیو مطالب منتشرشده پیرامون نابرابری فضایی، آراء و نظرات محققانی که به طور خاص تهران را به موضوع پژوهش و بررسی خود تبدیل کرده‌اند، نقد و بررسی شده است. با بهره‌گیری از ادبیات موضوع، تلاش شده تا یافته‌های پژوهش در سه سطح تحلیل خُرد و کلان و میانه دسته‌بندی شود تا امکان تفسیر و بررسی نظریات متناسب با سطح تحلیل‌شان میسر باشد. نتیجه‌ی این پژوهش نشان می‌دهد که پیش‌فرض‌های مشترکی میان تحقیقات مربوط به این حوزه وجود دارد و در عین حال، جنبه‌هایی از نابرابری فضایی در شهر تهران هنوز مورد واکاوی تاریخی و جامعه‌شناختی قرار نگرفته‌اند یا آن که جای بررسی‌های دقیق‌تر و جزئی‌تری وجود دارد. از این رو، می‌توان بر پایه‌ی این بررسی، حوزه‌ای از پژوهش را برای درک بهتر روند تحولات نابرابر شهر تهران پیشنهاد کرد.

کلیدواژه‌ها

• تهران
• نابرابری فضایی
• تغییرات اجتماعی
• فضای شهری

عنوان مقاله [English]

A Critical Study of Theoretical approaches to Analysis of Spatial Inequality (with Emphasis on Spatial Inequality in Contemporary Tehran)

نویسنده [English]

• Meisam Ahrabian Sadr

PhD Student in Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The objective of this study is to evaluate certain theoretical approaches that as a general framework, play a central role in analyzing spatial inequality in contemporary Tehran. The aim of this work is to identify the theoretical contribution of each study in connection with other research. Understanding the general framework of spatial inequality analysis, the potentiality of each theory could be outlined and developed. In addition, clarifying the main factors of explaining Tehran's spatial inequality and understanding their similarities and differences, it is hoped that this study could provide the possibility of epistemological and methodological reflection on these basic approaches. Hence, initially through a brief review of the sociological theories focused on explanation of spatial inequality, an overview of the main concepts and assumptions of this field of social science has been presented. After that, exploring the archive of publications on the subject, the theories and opinions of the researchers, specifically those who have investigated on Tehran, have been criticized and reviewed. Using the scope of the literature, all findings are categorized in three levels of analysis, macro, and micro and mezzo, so that based on the level of analysis, the interpreting and analyzing of each theory could be possible. The results show that are some assumptions common between all researches. At the same time, some aspects of Tehran's spatial inequality has not been, sociologically and historically, explored yet or there are more rooms for further investigations. Therefore, on basis of this study, some area of research could be suggested which could develop our understanding about rapid socio-spatial changes in Tehran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tehran
• spatial inequality
• social change
• Urban Space