نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی اعتمادی‌فرد ¹
• آلاء نجمی ²

¹ گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

² دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

در ایران معاصر، زیست تراجنسیتی در وضعیت پارادوکسیکالِ «پذیرش قانونی» و «طرد اجتماعی» گرفتار شده است. سلطه‌ی نگاه پزشکی‌‌ـ‌حقوقی، شکافی عمیق میان «دانش رسمی» (مبتنی بر آسیب‌شناسی) و «تجربه‌ی زیسته‌ی افراد» ایجاد کرده است؛ لذا پژوهش حاضر با هدف واکاوی چگونگی برساختِ اجتماعی فرایند گذار در این شکاف، به دنبال فهم شیوه‌های روایت و تجربه این مسیر توسط کنشگران است. این مطالعه در چارچوب «برساخت‌گرایی انتقادی» و با روش کیفی دومرحله‌ای سامان یافته است: نخست، تحلیل مضمونِ بیش از ۱۰۰ ساعت پادکست فارسی (به‌عنوان بایگانی عمومی) و دوم، اتنوگرافی مشارکتی در اصفهان که بر ۸۰ ساعت مصاحبه عمیق با ۱۵ فرد تراجنسیتی و ۵ متخصص استوار است. یافته‌ها حاکی از آن است که در حالی که خود‌روایتگری‌های عمومی، فرایند گذار را در مدلی خطی و پنج‌مرحله‌ای (گسست، ترجمه و نام‌گذاری، چانه‌زنی نهادی، هم‌سازی موقت، بازآفرینی) صورت‌بندی می‌کنند، شواهد میدانی نشان می‌دهد که واقعیت زیسته در عمل نه مسیری خطی، بلکه وضعیتی از «تعلیق ساختاری مداوم» است. نهایتاً با تکیه بر کنش متقابل نمادین انتقادی، استدلال می‌شود که مدل خطیِ پادکست‌ها، در واقع تقلای نمادینِ سوژه برای نظم‌بخشی به آشوبِ وضعیت تعلیق و دستیابی به «خوانایی» است؛ تلاشی که ازقضا، ناخواسته به بازتولیدِ منطقِ خطیِ مطلوبِ نهادهای رسمی نیز منتهی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• کلمات کلیدی: تراجنسیتی
• گذار جنسیتی
• سیاست خوانایی
• خودروایت‌گری
• پادکست
• برساخت‌گرایی انتقادی

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Voices for Transition: A Study on the Path of Gender Reassignment in Public Self-Narratives

نویسندگان [English]

• Seyed Mahdi Etemadifard ¹
• Ala Najmi ²

¹ Associate Professor of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

² Faculty of Social Sciences, University of Tehran

چکیده [English]

In contemporary Iran, transgender life is caught in a paradoxical state of “legal acceptance” and “social exclusion.” The dominance of the medical-legal perspective has created a profound gap between “formal knowledge” (based on pathology) and “lived experience.” Thus, this research analyzes the social construction of the transition process within this gap to understand how social actors narrate and experience this path. Conducted within the framework of critical constructivism, the study employs a two-phase qualitative methodology: reflexive thematic analysis of over 100 hours of Persian podcasts and participatory ethnography in Isfahan based on 80 hours of in-depth interviews with 15 transgender individuals and 5 specialists. Findings indicate that while public self-narratives formulate transition in a linear, five-stage model (disruption, translation and naming, institutional bargaining, temporary accommodation, re-creation), field evidence reveals lived reality as continuous structural suspension. Finally, drawing on critical symbolic interactionism, the study argues that this linear model is a symbolic struggle by the subject to impose order on chaos and achieve “legibility”- an effort that, paradoxically, leads to the reproduction of the linear logic desired by formal institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Transgender
• Gender Transition
• Politics of Legibility
• Self-Narrative
• Podcast
• Critical Constructivism