اردشیر انتظاری؛ فاطمه درخشان
چکیده
بر اساس رویکرد غالب در توسعه، در چند دهه اخیر، مسیر رشد، در سطوح مختلف خرد و کلان از طریق تولید و تمرکز بر صنایع با ارزش‌افزوده بالا نظیر صنایع فرهنگی میگذرد. برنامهریزی و مدیریت در فرایند تولید، توزیع و مصرف محصولات فرهنگی از شناخته‌شده‌ترین و مهمترین وظایف دولتها در سطح جهان است که از آن بهعنوان محور اصلی در توسعه ...
بیشتر
بر اساس رویکرد غالب در توسعه، در چند دهه اخیر، مسیر رشد، در سطوح مختلف خرد و کلان از طریق تولید و تمرکز بر صنایع با ارزش‌افزوده بالا نظیر صنایع فرهنگی میگذرد. برنامهریزی و مدیریت در فرایند تولید، توزیع و مصرف محصولات فرهنگی از شناخته‌شده‌ترین و مهمترین وظایف دولتها در سطح جهان است که از آن بهعنوان محور اصلی در توسعه اقتصادفرهنگ جوامع یاد میشود. طبق رویکردهای جدید، نقشآفرینی دولت در اقتصادفرهنگ نیازمند شاخصههایی است تا از این طریق فرایند توسعه تسهیل گردد. یکی از مهمترین این شاخصهها که مبتنی بر وجود زیرساختهای نهادی است، شاخصهای ترکیبی حکمرانی خوب میباشد. هدف مطالعه، بررسی رابطه میان شاخصهای حکمرانی خوب و توسعه اقتصادفرهنگ کشورها میباشد. لذا با بهکارگیری روش تحلیل تطبیقی- کمی در میان 20 کشور توسعهیافته و رشدیافته در اقتصادفرهنگ و ایران، توسعهیافتهگی اقتصادفرهنگ و حکمرانی خوب موردبررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اقتصادفرهنگ ایران و شاخصهای حکمرانی خوب فاصله زیادی با کشورهای توسعهیافته و رشدیافته دارند و این معرف توسعهنیافتگی اقتصادفرهنگ در ایران است. همچنین نتایج تحلیل همبستگی و رگرسیون چندگانه نشان میدهد که میان شاخص حکمرانی خوب و توسعه اقتصادفرهنگ این کشورها رابطه مستقیم و با شدت قابل قبولی (R2=0.50) وجود دارد.
سید وحید میره‌بیگی
چکیده
حکومت‌های متکی بر درآمدهایِ رانتی، که قسمت عمده‌ای از درآمدهایشان نه از محل مالیات‌ها بلکه از محل فروش منابع طبیعی استخراج شده تأمین میشود، همواره با مشکلاتِ اقتصادی و سیاسیِ فراوانی روبه‌رو بوده‌اند. به نحوی که نظریاتِ خاصی برای مطالعه‌ی اقتصاد سیاسیِ آنها به وجود آمده است. این نظریات که به نظریاتِ رانتیریسم مشهورند بر پیامدها ...
بیشتر
حکومت‌های متکی بر درآمدهایِ رانتی، که قسمت عمده‌ای از درآمدهایشان نه از محل مالیات‌ها بلکه از محل فروش منابع طبیعی استخراج شده تأمین میشود، همواره با مشکلاتِ اقتصادی و سیاسیِ فراوانی روبه‌رو بوده‌اند. به نحوی که نظریاتِ خاصی برای مطالعه‌ی اقتصاد سیاسیِ آنها به وجود آمده است. این نظریات که به نظریاتِ رانتیریسم مشهورند بر پیامدها و آثارِ زیانبارِ رانتیریسم تأکید دارند. این اثار و پیامدها به حوزه‌های مختلفِ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مربوط‌اند و از نوساناتِ بازارِ جهانی که اقتصاد ملی رانتیرها را متزلزل می‌کند تا قدرت‌یابیِ غیرعادیِ دولت/حکومت را در بر می‌گیرند و بسیاری از پژوهش‌ها دریاره‌ی پیامدهای غیردموکراتیکِ رانتیریسم متفق‌القول هستند. در این پژوهش ابعادِ رانتیریسم به عنوان نقطه‌ی مقابلِ ابعادِ حکمرانیِ خوب شناسایی شد و الگوی حکمرانیِ خوب به مثابه بدیلِ دموکراتیکِ رانتیریسم مطرح گشت. سپس نحوه‌ی حکمرانی در شش کشور که به میزان متفاوتی بر رانت اتکا دارند بررسی شد. این پژوهش با روش تاریخی- تطبیقی و بر اساس داده‌های بانک جهانی انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نظریاتِ رانتیریسم دارایِ محدودیت‌هایی جدی است، زیرا یک حکومت بیشتررانتیر لزوماً غیردموکراتیک و با حکمرانیِ نامناسب عمل نمی‌کند؛ و برعکس یک حکومتِ کمتررانتیر، حکمرانیِ مناسب‌تری ندارد. درنهایت، پیشنهادهایی را برای توسعه‌ی نظریات رانتیریسم ارائه شده است.
علی ساعی
چکیده
مسالة این مقاله ناظر بر درجة تفاوتپذیری کیفیت حکمرانی است. براساس این مساله، سئوال تحقیق بهصورت زیر بیان شده است: درجه تفاوتپذیری کشورها به لحاظ کیفیت حکمرانی چگونه قابل تبیین است؟ در مقام پاسخ تئوریکی به مساله پژوهش، چارچوب نظری تحقیق به این صورت فرموله شده است: ترکیب عطفی منابع اقتصادی دولت، اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی ...
بیشتر
مسالة این مقاله ناظر بر درجة تفاوتپذیری کیفیت حکمرانی است. براساس این مساله، سئوال تحقیق بهصورت زیر بیان شده است: درجه تفاوتپذیری کشورها به لحاظ کیفیت حکمرانی چگونه قابل تبیین است؟ در مقام پاسخ تئوریکی به مساله پژوهش، چارچوب نظری تحقیق به این صورت فرموله شده است: ترکیب عطفی منابع اقتصادی دولت، اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی عوامل تعیین کنندة کیفیت حکمرانی می‌باشند.
این تحقیق در بُعد روشی، تطبیقی بینکشوری است. واحد تحلیل این پژوهش، کشورها بوده است که با عنایت به تفاوت در کیفیت حکمرانی از یکدیگر تفکیک شده‌اند. در این تحقیق نمونه‌گیری به معنای روش‌های کمّی انجام نشده است، بلکه سعی گردید، براساس استراتژی تمام‌شمار، تمام موردهای مرتبط که واجد داده برای انجام مقایسه بودند، مورد بررسی قرار گیرند. روش تحلیل این مقاله، فازی است. یافتههای تجربی ناظر بر رابطة فازی بین مجموعهای، دلالت برآن دارند که اعتماد اجتماعی و درآمدهای غیررانتی دولت؛ تقریباً همیشه شروط علّی لازم برای حکمرانیخوب هستند. مشارکت مدنی نیز معمولاً شرط لازم برای حکمرانیخوب است. نتایج وارسی ترکیب علّی نیز نشان داد که ترکیب عطفی درآمدهای غیررانتی دولت با مشارکت مدنی بالا و اعتماد اجتماعی بالا، ترکیب علّی تقریباً همیشه لازم برای وقوع حکمرانی خوب است. این ترکیب عطفی توانست حمایت تجربی 87 درصد از واحدهای تحلیل را کسب کند. فقط 13 درصد از واحدهای تحلیل، ناسازگاری این ترکیب عطفی با حکمرانی خوب را تأیید کردند. به لحاظ اهمیت تجربی نیز این ترکیب عطفی دارای اهمیت تجربی بالایی است، زیرا با شاخص پوشش 75/0، بیشترین فضای خاصیت در مجموعة حکمرانی خوب را به خود اختصاص داده است. میتوان گفت که 75 درصد از واریانس کیفیت حکمرانی توسط اشتراک این سه عامل تبیین شده است.
