فردین محمدی؛ محسن نوغانی؛ مهدی کرمانی
چکیده
در یک دهه اخیر، پژوهشگران ایرانیِ حوزه جامعهشناسی و مدیریت، از نظریه زمینهای به شکل گستردهای در تحقیقات خود بهره گرفتهاند. با توجه به ویژگیهای خاص این روششناسی، مسأله اساسی تحقیق حاضر آن است که پژوهشهای جامعه-شناختی و مدیریتی مبتنی بر نظریه زمینهای از چه نقاط ضعف و قوّتی برخوردارند؟ جهت پاسخ به مسأله تحقیق، از ...
بیشتر
در یک دهه اخیر، پژوهشگران ایرانیِ حوزه جامعهشناسی و مدیریت، از نظریه زمینهای به شکل گستردهای در تحقیقات خود بهره گرفتهاند. با توجه به ویژگیهای خاص این روششناسی، مسأله اساسی تحقیق حاضر آن است که پژوهشهای جامعه-شناختی و مدیریتی مبتنی بر نظریه زمینهای از چه نقاط ضعف و قوّتی برخوردارند؟ جهت پاسخ به مسأله تحقیق، از فراروش و تکنیک مرورنظاممند بهره گرفته شد. جمعیتهای موردمطالعه شامل مجموعه مقالاتی است که در بازه زمانی 1395 تا 1397 در مجلات علمی-پژوهشی داخلی منتشر شدهاند که با توجه به تمرکز مسأله تحقیق بر نقد و بررسی روششناسی نظریه زمینهای مبتنی بر رویکرد استراوس و کوربین، در مرحله گزینش منابع 36 مقاله انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق بیانگر آن است که تحقیقات مذکور در زمینه معیارهای «صورت‌مسأله تحقیق، تدوین سؤالات جزئی، جامعه موردمطالعه، تشریح مراحل تحلیل دادهها در بخش یافتهها، هم‌زمانی گردآوری و تحلیل دادهها، تکنیک ساخت مقوله، تکنیک تشخیص ابعاد مقوله، تکنیک انتخاب عناوین، تکنیک انتخاب مقوله هسته، اعتباریابی، مقایسه با سایر نظریهها و حساسیت نظری» با مشکلات اساسی مواجه هستند. این مشکلات را میتوان در پنج دسته چالشهای تکنیکی، شکاف نظریه و روش، تحریف هدف، عدم معرفت کامل به مبانی نظریه زمینهای و چالش پارادایمی طبقهبندی کرد.
جامعه شناسی
مسعود چاری صادق؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ غلامرضا صدیق اورعی؛ مهدی کرمانی؛ مهدی فیضی
چکیده
این پژوهش که به واکاوی کنش سازندگان مسکن، شرایط حاکم بر کردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهای اتخاذی از سوی آنان می‌پردازد. بر اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبههای عمیق با 25 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینهای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. ماحصل کدگذاری باز دادهها 256 کد اولیه بود که در قالب 20 مقوله محوری قرار ...
بیشتر
این پژوهش که به واکاوی کنش سازندگان مسکن، شرایط حاکم بر کردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهای اتخاذی از سوی آنان می‌پردازد. بر اساس تحلیل نظام‌مند مصاحبههای عمیق با 25 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینهای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. ماحصل کدگذاری باز دادهها 256 کد اولیه بود که در قالب 20 مقوله محوری قرار گرفت و درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «سازندگان فن‌سالار در کشاکش منفعت‌جویی و اعتبار یابی» به دست آمد. ازجمله مقولههای اصلی به‌دست‌آمده به‌عنوان شرایط زمینهای میتوان به «وضعیت اقتصادی کلان‌شهر مشهد»، «تحولات اجتماعی و فرهنگی در زمینه الگوی سکونت شهری» اشاره داشت؛ شرایط مداخلهای متشکل از «تحولات فناورانه در صنعت ساختمان»، «تخصص زدایی از ساخت مسکن»، «هزینه‌های تأمین و تضمین نهاده‌های ساخت»، «آشفتگی در اجرای قوانین و مقررات» و «تحول سهم ارزش زمین در قیمت مسکن» و شرایط علّی شامل «توانایی مدیریت فعالیت‌های متعدد»، «برخورداری از سرمایه لازم یا امکان جذب آن» و «ویژگیهای شخصیتی مساعد» بوده است. اخذ راهبردهایی همچون «جابجایی نقش»، «سازندگی مشارکتی» و «تغییر در الگوی ساخت‌وساز» منجر به پیامدهایی شامل «فرازوفرود تناوبی سطح عملکرد سازنده» و «اعتبار یابی وابسته به عملکرد در بازار» شده است.
