نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

2 دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده
این مقاله به مطالعه سیاست آموزش[1] در ایران می‌پردازد. سیاست آموزش به عنوان بُعدی از سیاست اجتماعی می‌تواند تحت تأثیر جهت‌گیری‌ها و رویکردهای دولت‌ها قرارگیرد. اما درباره ‌این ‌که در ایران دولت‌های گوناگون چه جهت‌گیری نسبت به سیاست آموزش داشته‌اند دریافت دقیقی وجود ندارد. در پی همین مسئله، پرسش پژوهش این است که تاثیر رویکرد دولت‌ها بر سیاست آموزش در ایران چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش سیاست آموزش در دو بعد درون‌داد قانونی و هزینه اجتماعی در طول سال‌های 1360 تا 1388 ش. و با استفاده از داده‌های کمی و کیفی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد، سیاست آموزش در دو بعد درون‌داد قانونی و هزینه اجتماعی در بازه زمانی مورد بررسی تابعی از رویکرد دولت‌ها نبوده است. این بدان معنی است که سوای اختلافات اندک در برخی درون‌دادهای قانونی، سیاست‌های دولت‌های یاد شده در حوزه آموزش استمرار یافته و تکرار شده‌اند. همچنین طی سال‌های مورد بررسی، اگرچه هزینه اجتماعی در بعد آموزش نوسان اندکی داشته است اما به نظر می‌رسد این نوسان تحت تاثیر تغییر رویکرد دولت‌ها نبوده ‌است
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

دولت و سیاست آموزش در ایران از سال 1360 تا 1388ش

نویسندگان [English]

  • Ali Saei 1
  • Masoomeh qarakhani 2
  • Farshad Momeni 3
منابع
-  آبراهامیان، یرواند. (1389)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه: ابراهیم فتاحی، تهران: نشرنی.
-  آقازاده، احمد. (1388)، مسائل آموزش و پرورش ایران، تهران: سمت.
-  ابریشمی، حمید. (1375)، اقتصاد ایران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-  اسکندری، صالح. (1385)، دولت نهم و احزاب اصولگرا، رسالت 21/12/1385
-  انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. (1380)، گزارش عملکرد دولت (1376 تا 1380)، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، چاپ دوم.
-  الهام ، غلامحسین. (1386)، «بنیادگرایی: اصلاح‌طلبی و اصولگرایی: گفت‌و‌گو با غلامحسین االهام سخنگو.ی دولت»، نشریه برداشت اول، 1 تیر.
-  انصاری، عبدالله. (1389)، «بررسی نقش دولت در تأمین منابع مالی آموزش و پرورش ایران»، فصلنامه تعلیم و تربیت، پژوهشکده تعلیم و تربیت، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سال بیست و ششم، شماره 4، زمستان.
-  بشیریه، حسین. (1381)، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران ، تهران: نشر نگاه معاصر.
-  برزین، سعید. (1377)،  جناح‌بندی‌های سیاسی در ایران از دهه 1360 تا دوم خرداد 1376، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
-  بزرگیان، کوروش. (1385)، «گذری بر اهداف آموزش و پرورش در یکصدسال اخیر»، مرکز پژوهش‌های  مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات فرهنگی.
-  بلیک‌مور، کن. (1389)، مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری  اجتماعی ، ترجمه: علی‌اصغر سیعدی و سعید صادقی، تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی
-  بیژنی، مریم و همکاران. (1388)، جایگاه مشروعیت قانونی در گفتمان‌های سیاسی رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران (1386-1357)، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 46، پاییز.
-  پارسونز، واین .(1385)، مبانی سیاست‌گذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ترجمه: حمیدرضا ملک‌محمدی، جلد دوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-  پتریک. تونی فیتز. (1385)، نظریه‌های رفاه جدید، ترجمه: هرمز همایون‌پور، تهران: موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
-  پیوندی ، سعید. (1376)، واقعیت‌های نظام آموزشی ایران امروز، ایران نامه، سال هیجدهم، شماره‌های 1 و 2، (نسخه الکترونیکی).
-  پیوندی، سعید. (1387)، سرنوشت اسلامی کردن نظام آموزشی ایران، ایران نامه، شماره 24، (نسخه الکترونیکی).
-  حج‌فروش، احمد. (1384)، حال و آینده آموزش و پرورش ایران: یک بررسی تحلیلی، همشهری، 8/10/1384
-  دژپسند، فرهاد و حمیدرضا رئوفی. (1387)، اقتصاد ایران در دوران جنگ تحمیلی، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز اسناد دفاع مقدس.
-  دهقانی، علی، علی‌رضا رحیمی و داوود محمدی. (1385)، اقتصاد اموزش و پرورش، نشر آییژ.
-  دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1382)، تحولات کمی وزارت آموزش و پرورش از سال 1370 تا 1381.
-  ذکریایی، محمدعلی. (1380)، تحلیل جامعه‌شناختی مواضع جناح‌های سیاسی نسبت به جامعه مدنی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.
-  رفیعی، حسین، سعید. مدنی قهفرخی و مرتضی. وامقی. (1387)، «مشکلات اجتماعی در اولویت ایران»، مجله جامعه‌شناسی، دوره نهم، شماره 1 و 2، بهار و تابستان.
-  صافی، احمد. (1388)، مسایل آموزش و پرورش ایران و راه‌های کاهش آن‌ها، تهران: نشر ویرایش.
-  صفوی، امان‌الله. (1380)، تاریخ آموزش و پرورش ایران، از ایران باستان تا 1380 ه.ش، تهران: رشد.
-  صراف، حمیدرضا، صمد برزوئیان و کوروش بزرگیان. (1383)، «عملکرد بخش مالی آموزش و پرورش در برنامه سوم توسعه بر اساس برخی شاخص‌های مالی و اقتصادی»، مرکز پژوهش‌های  مجلس شورای اسلامی، بخش آموزش و پرورش.
-  صراف، حمیدرضا و کوروش بزرگیان. (1384)، «درباره لایحه بودجه سال 1385 کل کشور، آموزش وپرورش و ردیف‌های ملی»، مرکز پژوهش‌های  مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اجتماعی، بخش آموزش و پرورش.
-  صراف، حمیدرضا و  کوروش بزرگیان. (1385)، «درباره لایحه بودجه سال 1385 کل کشور»(نشانگرهای بخش مالی آموزش و پرورش)، مرکز پژوهش‌های  مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات اجتماعی، بخش آموزش و پرورش.
-  ظریفی‌نیا، حمیدرضا. (1378)، کالبدشکافی جناح‌های سیاسی ایران 1358 تا 1378، تهران: انتشارات آزادی اندیشه، چاپ دوم.
-  ساعی، علی. (1376)،  روش تحقیق در علوم اجتماعی با رهیافت عقلاتیت انتقادی، تهران: سمت.
-  ستاد اجرایی تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش. (1367)، «طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی»، مصوب شورای تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش.
-  شهرام‌نیا، امیرمسعود. (1385)، جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران: نشر نگاه معاصر.
-  کدی.نیکی. (1383)، نتایج انقلاب ایران، ترجمه: مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس
-  کریمی، وهاب. (1386)، «ضرورت یک سیاست اجتماعی در ایران»، راهبرد، شماره 45، پاییز.
-  کیهان. (1384) «دعوا بر سر چیست؟»، شماره 18429، پنج‌شنبه 22 دی ماه 1384.
-  عبداللهی، حسین. (1389)، برنامه‌ریزی توسعه آموزش و پرورش (با تأکید بر تجربه ایران) تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
-  فــاضلی‌، محمد. (١٣٧٧)، «در چــالش‌ تــوسعه»‌، نــامه‌فــرهنگ‌، تهـــران‌، وزارت‌ فـــرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌، سال‌ هشتم‌ شماره‌ ٣٠.
-  فرقانی، محمد مهدی. (1382)،راه دراز گذار: بررسی تحول گفتمان توسعه سیاسی در ایران، تهران: فرهنگ واندیشه.
-  فوزی، یحیی. (1384)، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، جلد دوم، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج.
-  قاراخانی، معصومه. (1390 الف)، تحلیل سیاست اجتماعی در ایران، پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
-  قاراخانی، معصومه. (1390ب)، «پژوهش سیاست اجتماعی در ایران»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال سوم، شماره9، زمستان.
-  قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران1368-1372‌. (1373)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
-  قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران1374- 1378‌. (1375)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
-  قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران1379-1383‌. (1378)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
-  قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران1384-1388‌. (1385)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
-  قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران1394-1390‌. (1389)، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی، اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1361 مصوبه 26/12/1360 مجلس شورای اسلامی. (1361)،  سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1362 مصوبه 26/12/1361 مجلس شورای اسلامی. (1362)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1363 مصوبه 30/12/1362 مجلس شورای اسلامی. (1363)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1364 مصوبه 29/12/1363 مجلس شورای اسلامی. (1364)،  سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1365 مصوبه 26/12/1364 مجلس شورای اسلامی. (1365)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1366 مصوبه 28/12/1365 مجلس شورای اسلامی. (1365)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1367 مصوبه 18/12/1366 مجلس شورای اسلامی. (1366)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-  قانون بودجه سال 1368 مصوبه 29/12/1367 مجلس شورای اسلامی. (1367)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1369 مصوبه 28/12/1368 مجلس شورای اسلامی. (1368)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1370 مصوبه 26/12/1369 مجلس شورای اسلامی. (1370)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1371 مصوبه 12/11/1370 مجلس شورای اسلامی. (1371)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال1372 مصوبه 12/11/1371 مجلس شورای اسلامی. (1372)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1373 مصوبه 12/11/1372 مجلس شورای اسلامی. (1373)،  سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1374 مصوبه 11/11/1373 مجلس شورای اسلامی. (1374)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-    قانون بودجه سال 1375 مصوبه 11/11/1374 مجلس شورای اسلامی. (1375)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی – اجتماعی و انتشارات.
-  قانون بودجه سال 1376 مصوبه 14/11/1375 مجلس شورای اسلامی. (1376)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1377 مصوبه 8/11/1376 مجلس شورای اسلامی. (1377)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1378 مصوبه 13/11/1377 مجلس شورای اسلامی. (1378)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1379 مصوبه 14/12/1378 مجلس شورای اسلامی. (1379)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1381 مصوبه 22/12/1380 مجلس شورای اسلامی. (1381)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1382 مصوبه 11/12/1381 مجلس شورای اسلامی. (1382)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1383 مصوبه 14/12/1382 مجلس شورای اسلامی. (1383)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
-  قانون بودجه سال 1384 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 25/12/1383 مجلس شورای اسلامی. (1384)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
-  قانون بودجه سال 1384 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 25/12/1383 مجلس شورای اسلامی. (1384)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
-  قانون بودجه سال 1385 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 25/12/1383 مجلس شورای اسلامی. (1385)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
-  قانون بودجه سال 1386 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 25/12/1385 مجلس شورای اسلامی. (1386)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
-  قانون بودجه سال 1387 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 1/12/1386 مجلس شورای اسلامی. (1387)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات معاونت برنامه‌رزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور.
-  قانون بودجه سال 1388 کل کشور، ماده واحده، تبصره‌ها و جداول کلان منابع و مصارف بودجه، مصوبه 26/12/1387 مجلس شورای اسلامی. (1388)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران: انتشارات معاونت برنامه‌رزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور.
-  هال، آنتونی و جیمز .میجلی. (1388)، سیاست اجتماعی و توسعه، ترجمه: مهدی ابراهیمی و علیرضا صادقی، تهران: جامعه‌شناسان.
-  هی‌وود، ا ندرو. (1379)، ایدئولوژی‌های سیاسی، ترجمه: محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌امللی وزارت خارجه.
-  مرتجی، حجت. (1378)، جناح‌های سیاسی در ایران امروز، تهران: انتشارات نقش ونگار، چاپ چهارم.
-  میرآشتیانی، الهام. (1382)، مقدمه‌ای بر آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی در ایران، تهران: مرکز بررسی‌‌های استراتژیک.
-  مجموعه اسناد ملی توسعه در برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1385)، معاونت امور اقتصادی و هماهنگی، دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت اقتصاد کلان، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، معاونت امور اداری، مالی و منابع انسانس، مرکز مدارک علمی، موزه و انتشارات.
-  معاونت امور اجتماعی مدیریت آموزش و پرورش عمومی و فنی و حرفه‌ای. (1363)، «ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش در سال‌های 1362 و 1363 و پیش‌بینی برنامه سال 1364»، سازمان برنامه و بودجه، معاونت امور اجتماعی مدیریت آموزش و پرورش عمومی و فنی و حرفه‌ای، آذرماه.
-  مومنی، فرشاد. (1374) کالبدشکافی یک برنامه توسعه، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، موسسه تحقیقات اقتصادی.
-  مومنی، فرشاد. (1384)، «ترکیب خردمندانه دولت و بازار در اصول اقتصادی قانون اساسی»، فصلنامه جامعه و اقتصاد، سال اول، شماره 3، بهار.
-  مومنی، فرشاد. (1389)، «تجربه اقتصاد جنگی در ایران»، نسیم بیداری، سال اول، شماره 9، شهریور.
-  معاونت پژوهشی دفتر مطالعات فناوری‌های نوین. (1389)، «مصوبه‌های هیأت وزیران»، مجموعه قوانین و مقررات کشور، مرکز پژوهش‌های  مجلس شورای اسلامی، نسخه الکترونیکی.
-  یوسفی، علی. (1379)، مشروعیت سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در سه شهر تهران، مشهد و  یزد، پایان نامه دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
 
-   Alcock,Clife ;Guy. Daly and Edvin. Griggs. (2008). Introducing Social policy, second edition , Pearson, Longman.
-   Baldock.John , Nivoholas. Manning, Stewart.Miller and Sarah. Vickertaff . (1999). Social policy, OXFORD.
-   Cho , Soo – yean.(2007). The Origin and Implementation of  the National Health Insurance Programs in Korea, 1961 – 1979, The University of Missouri – Columbia.
-   Evans,Martin. (1998). Social security: Dismantling the pyramids? In The state of welfare: The Economics of social spending, Edited by Howard Glennerster and John Hills, second edition, New York, OXFORD.
-   Gough, Ian .(2008). European Welfare State: Explanations and Lessons for Developing Countries In “Inclusive States: Social Policy Structural Inequality”, Edited by  Anis A. Dani & Arjan de Haan, The World Bank.
-   Hann, Arjan de. (2007). Reclaiming social policy: Globalization, social exclusion and new poverty reduction strategies, PALGRAVE MACMILIAN.
-   Karshenas, Massoud and Walentine, Moghadam.(2006). ”Social policy in the middle east: introduction and overview”, In Social Policy in the Middle East ,Massoud Karshenas & , Walentine Moghadam , UNRISD.
-   Manning, Nick. (1999) “Welfare, Idiology, and Social Theory, In Social policy,edited by J. Baldock, N. Manning, S. Miller and S. Vickerstaff, New York, OXFORD.
-   Messcoub , Massoud. (2006). “Constitutionalism, Modernization and Islamization: The Political Economy Of Social Policy in Iran”, In Social Policy in the Middle East, Massoud Karshenas & , Walentine Moghadam , UNRISD.
-   Paton, Calum (1996). Health policy and management, Chapman& Hall.
-   Pickvance, Chris. (1999). “The Impact of Social Policy”, In Social policy, Edited by Baldock.John , Nivoholas. Manning, Stewart.Miller and Sarah. Vickertaff, OXFORD.
-   Ramesh, Mishra. (2005). Social Policy in East Southeast ASIA, Education, Health, Housing and Income Maintenance, London and New York: Routledge.Curzon.
-   Segal, Elizabet.A. (2007). Social welfare policy and social programs, A values perspective, THOMSON
-   Stryker, Sean.D. (1999). The Rationalization of the political Field: Beyond the State and State- and Society- Centered Theories of Policy Change, UC Berkeley, Center for culture, Organization and Politics, Retrieved from: Http://www.escholarship.org/uc/item/4bk1rgh2
-   Vickerstaff, Sarah. (1999). “Education and Training”, In Social policy, Edited by Baldock.John , Nivoholas. Manning, Stewart.Miller and Sarah. Vickertaff, Oxford University Press.
-   Walsh, Mark ; Paul. Stephens and Stephen. Moore .(2000). Social policy & welfare, Stanley Thrones.