نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید کمال الدین موسوی ¹
• سکینه حیدرچور مرند ²

¹ استادیار جامعه شناسی دانشگاه شاهد

² مدرس جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده
این مقاله به بررسی وضعیت "بیگانگی تحصیلی" و برخی از عوامل مؤثر بر آن در بین دانشجویان دانشگاه شاهد می‌پردازد. بر اساس رویکرد انتقادی فرضیاتی چند مطرح و میان متغیرها ارتباط نظری برقرار گردید. جمعیت آماری پژوهش، شامل تمام دانشجویان دانشگاه شاهد در سال 1388 بوده است که از این میان 359 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب گردید شیوه نمونه‌گیری دو مرحله بوده و در مرحله اول نمونه‌گیری طبقه‌ متناسبو در مرحله دوم نمونه‌گیری تصادفی انجام و با تکیه بر دو ویژگی مقطع و رشته تحصیلی، جمعیت نمونه به تناسب و به تعداد انتخاب گردید. به منظور سنجش "بیگانگی تحصیلی" از مقیاس استاندارد میو و روزالیند، شامل خرده مقیاس‌های بی‌هنجاری، بی‌معنایی، بی‌قدرتی و انزوای اجتماعی استفاده شده و مجموعه‌ از عوامل اجتماعی ـ فرهنگی در سه سطح خرد ـ متوسط و کلان بررسی شده‌اند. یافته‌ها حاکی از آن است که در سطح کلان متغیرهایی چون مدرک‌گرایی، ایدئولوژیک و انباشتی بودن نظام آموزشی، با متغیر وابسته یعنی "میزان بیگانگی تحصیلی" رابطه مستقیم دارند. درسطح متوسط، متغیرهای بوروکراسی اداری، محدودیت‌های اعمال شده توسط دانشگاه و نیز سبک مدیریتِ گروهِ آموزشی با "میزان بیگانگی تحصیلی"  رابطه مستقیم داشته‌اند، اما پرستیژ اجتماعی دانشگاه  با بیگانگی تحصیلی رابطه معکوس داشته است. در سطح خرد نیز میان متغیر سرمایه فرهنگی با میزان بیگانگی تحصیلی رابطه معکوس، و میان پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی و بیگانگی تحصیلی رابطه معناداری وجود نداشته است. در مجموع، نتایج پژوهش بیانگر تاثیر قابل توجهِ عوامل سطح متوسط یعنی عوامل محیطی و سازمانی - در مقایسه با دیگر عوامل بررسی شده - بر بیگانگی تحصیلی دانشجویان بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی: بیگانگی اجتماعی
• بیگانگی تحصیلی
• نظام آموزشی ایدئولوژیک
• نظام آموزشی بانکی
• بوروکراسی اداری
• سرمایه فرهنگی
• پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی

20.1001.1.17351162.1391.19.56.2.8

عنوان مقاله [English]

تحلیل جامعه‌شناختی بیگانگی تحصیلی دانشجویان مطالعه موردی: دانشگاه شاهد در سال تحصیلی88ـ1387

نویسندگان [English]

• SeyedKamaleddin Moosavi ¹
• Sakineh Heidarpoor ²