نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

چکیده
امنیت حقی بنیادین و پیش نیاز ارتقاء رفاه و سلامت مردم است، در فرایند ادراک امنیت، جنسیت به عنوان مهم ترین عامل شخصیتی محسوب می‌شود. امنیت یک فضا به کاربری‌های محاط کننده آن هم بستگی دارد. در این مطالعه پس از بررسی مبانی نظری، با توجه به جدید بودن موضوع، نمونه تجارب جهانی بررسی شده‌ و در نهایت علاوه بر تعیین متغیر‌های برنامه ریزی کاربری ، شاخص‌های لازم استخراج شده ‌است که شامل خوانایی فضا، دسترسی داشتن به امداد، نظارت بر فضا، میزان آشنایی فضا و تامین امنیت شبانه شهری می‌باشد. سپس مطابق رویکرد مشارکتی پرسشنامه‌هایی با طیف لیکرت تنظیم شد. جهت برآورد حجم جامعه آماری، پس از آزمون اولیه[1]، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران معادل با 300 عدد در نظر گرفته شده است. محدوده مطالعه میدانی بخشی از مرکز شهر تهران واقع در جنوب خیابان امام خمینی است. سپس داده‌های خام دسته‌بندی شده و با استفاده از نرم افزار‌های Excel و SPSS تحلیل شده‌اند. برای سنجش میانگین احساس امنیت زنان، ابتدا کاربری‌های همگن در قالب نقشه‌ای پهنه‌بندی شد. در نهایت با استفاده از آزمون T-test میانگین احساس امنیت در مواجهه با کاربری‌های مختلف مقایسه گردیدند. برای سنجش فرضیه اصلی تحقیق: " به نظر می‌رسد بین میزان تنوع کاربری‌ها و فعالیت‌های شهری در فضای عمومی محدوده مطالعاتی، با افزایش میزان امنیت زنان رابطه‌ای مستقیم وجود دارد"، از آزمون خی دو ، روش همبستگی گاما و آزمون بتا استفاده شده و نتایج حاکی از اثبات فرضیه مذکور بوده و آزمون بتا نشان دهنده اثرگذاری بیشتر تنوع فعالیت‌ها، نسبت به کاربری‌ها است. سپس شاخص‌های مؤثر در برنامه ریزی کالبدی و احساس امنیت زنان در فضای مورد مطالعه در قالب سوالات جداگانه‌ای و با استفاده از آزمون T سنجیده شدند و حیات شبانه فضای مورد مطالعه بررسی و جمع بندی و پیشنهادات لازم ارائه شده است.
 


 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

بررسی الگوی برنامه‌ریزی کاربری فضاهای شهری مؤثر بر افزایش امنیت زنان ( نمونه موردی : بخش مرکزی شهر تهران)

منابع
-     انجمن شهرسازی امریکا. «مکان‌ها و مکان سازی، استاندارد‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری»، ترجمه: اعتماد، گیتی/ بهزادفر، مصطفی/ صالحی میلانی، ساسان/  تهران، انتشارات جامعه مهندسان مشاور ایران،  جلد چهارم ،1387 .
-     پاپلی یزدی، محمد حسین؛ رجبی سناجردی، حسین. نظریه‌های شهر و پیرامون، تهران، انتشارات سمت، 1382.
-  زنجانی زاده اعزازی، هما. زنان  و امنیت شهری، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، شماره 34، 1381.
-  خاکی، غلامرضا. روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات علمی کشور، 1378.
-     طالب، مهدی. چگونگی انجام مطالعات اجتماعی ،تهران، انتشارات امیرکبیر، 1370.
-     ضابطیان، الهام. شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقاء امنیت زنان در محیط شهری (نمونه موردی مطالعه: محدوده جنوبی خیابان امام خمینی حد فاصل خیابان ناصر خسرو تا وحدت اسلامی) ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، 1387.
-     مامفورد، لوییز. فرهنگ شهر‌ها، ترجمه : اقوامی مقدم، عارف، تهران، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ، 1385.
-     هال، پیتر؛ فایفر، اولریخ. آینده شهری قرن 21، ترجمه: صادقی، اسماعیل و صفایی، ناهید، تهران، انتشارات جامعه مهندسان مشاور ایران،  1387.
 
-   Boyle, Julie & Dr Findlay, Catherine and Forsyth, Leslie(2001): “An Investigation into Women’s Perceptions of Fear and the Design of the Urban Environment”, Open space, London,  Edinburgh College of Art, School of Architecture,Tourism Management.
-   Brady, Martha (2005): “ Safe Spaces for Adolescent Girls ”, Population Council. www.beverley.gov.uk.
-   Bell, Wendy(1998): “ Women and Commiunity Safety ”, Bell Planning Associates South Australia, NO 32.
-   Brownlow ,Alec,”A geography of men_s fear, Department of Geography and Urban Studies”, Temple University, Philadelphia, PA 19122, Geoforum 36, www.elsevier.com/locate/geoforum, 2005.
-   Burton, Elizabeth and Mitchell Lynne (2006): “Inclusive Urban Design,Streets for Life”, Architectural Press, First edition, UK.
-   H. Russ, Thomas: “SAFE CITY STRATEGY”, Site Planing And Design Handbook, New York, Graw-Hill Companies,November 2006,
-   Howard, John (1999) :”FEAR OF CRIME”, Society Of  Alberta, www.elsevier.com.
-    “Making Safer Places, Women’s Safety in our Cities, National  Conference, Conference Report,London , 18th November 2005.
-   John M. Lubuva and Anna Mtani (2004): “Urban Space and Security: A Case of the Dar es Salaam “ ,Safety Audits for Women, Dar es Salaam, Tanzania, P 13-17.
-   Koskela a, Hille, Pain b, Rachel (1999): “Revisiting fear and place: women's fear of attack and the built Environment”, a Department of Geography, University of Helsinki, Helsinki, UK, Finland b Division of Geography and Environmental Management, University of Northumbria at Newcastle.
-   Monahan, Torin: “Surveillance and Security,Technological Politics And Power In Every day Life”, New York-London,Taylor & Francis Group, 2006.
-   S Tiesdell (1998): “Fear and Gender in Public Space, City center management and safer city centers: approaches in Coventry and Nottingham”, university Nottingham, institute of urban planning ,school of built environment, pergamon, uk.
-   “Safety and Safety Promotion : Conceptual and Operational Aspects", World Health Organisation, Centre on Community Safety Promotion, Karolinska Institutet, Sweden,September1998.
-   www.dacorum.gov.uk,2004.
-   www.pps.org,2006.