نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 استادیار گروه مطالعات زنان و خانواده دانشگاه الزهرا

چکیده

مقاله حاضر بر اساس پژوهشی کیفی است که در آن تلاش شده، تا با انجام مصاحبه های عمیق کیفی با 26 زن خانه دار 23 تا 58 سال تهرانی، کیفیت زندگی زنان خانه دار بنا به روایت و تجربه زیسته ی آنان مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد، چگونه خانه داری در پروسه ها و زمینه های اجتماعی حک شده است و صرفاً با توجه به زمینه های اجتماعی قابل تفسیر است. آنچه در این پژوهش اهمیت می یابد آن است که دریابیم خانه داری چگونه توسط زنان، تعریف، تفسیر و ارزیابی می شود و در این صورت است که امکان صورت بندی نظری و مفهوم سازی میسر می گردد. چنانچه تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق نشان می دهد، میان رضایت از زندگی زناشویی و درک زنان نسبت به ارزیابی مثبت و یا منفی از خانه داری ارتباط وجود دارد و یا زنانی که بیشتر تحت تاثیر ایدئولوژی همسری و مادری قرار دارند، کمتر نسبت به خانه داری انتقاد می کنند. در حالی که زنان مسن تر خانه داری را جنبه ایی از کارهای زنانه در ازدواج می دانند، زنان جوان بر این باورند که کارهای خانه علی رغم ساخت نیافتگی، باید به عنوان کار تعریف شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

understanding housework in the context of gender roles: Qualitative study

نویسنده [English]

  • soheyla sadeghi 1

1 tehran

2

چکیده [English]

Large part of Iranian women are housewives and they play an important role in maintaining the family and upbringing the children,So it is important to realize about quality of their lives and their perception towards housework.By applying qualitative approach and concentrating on data which is collected by semi deep structured interview from26 housewives aged 23 to 58in Tehran, present research tries to understand the perception of women about housework based on their narratives and their lived experiences. Concluding points of depth interviews reveal that how housework is embedded in culture and social context and it is only explainable by its social background.The way women consider the housework will allow for more theoretical conceptualization. The result of present research shows that women’s satisfaction of doing housework is linked to their satisfaction of marital life and their relationship in marriage. It is also possible to conclude that older women considering housework as a part of their femininity and their natural duties. And those women who are more influenced by ideology of motherhood are less critical of doing housework.In the contrary,younger women become conscious of how housework is related to gender roles and gender inequality. Younger women do believe that unpaid housework should be considered as real work even though it is not structured or organized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Housework
  • women
  • Gender Roles
  • Qualitative study
  • Gender Inequality
 
 
 
منابع
-  آبوت، پاملا و کلر والاس. (1380)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
-  اینگلهارت، رونالد. (1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه: فرهاد ماهر، تهران: انتشارات کویر.
-  باقری، شهلا. (1390)، ارزش‌افزوده کارخانه‌داری زنان و عوامل مؤثر بر آن، نشریه زن در توسعه و سیاست، دوره 9، شماره 3.
-  بدری منش، اعظم. (1385)، تبیین جامعه‌شناختی نگرش زنان به خانه‌داری (با تأکید بر شهر تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته مطالعات زنان دانشگاه تهران، به راهنمایی دکتر سهیلا صادقی فسایی.
-  تانگ، رزمری. (1391)، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: انتشارات نی، چاپ دوم.
-  دهداری، طاهره. (1381)، بررسی تأثیر آموزش بر کیفیت زندگی بیماران با عمل جراحی قلب باز، رساله کارشناسی ارشد دانشکده علوم پزشکی ،تهران:دانشگاه تربیت مدرس.
-  ساروی، فتیحه کرمان، علی منتظری و معصومه بیات. (1390)، مقایسه کیفیت زندگی وابسته به‌سلامت زنان شاغل و خانه‌دار، فصلنامه پایش، سال یازدهم، شماره اول.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1384)، «چالش فمینیسم با مادری»، کتاب زنان، سال هفتم، شماره 28.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1389)، «ضرورت نظریه‌پردازی در حوزه مسائل زنان از تحقیق تا نظریه»، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال سیزدهم، شماره 50.
-  صادقی فسایی، سهیلا و زهرا میرحسینی. (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی ترس از جرم در میان زنان شهر تهران، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره36.
-  غفاری، غلامرضا و رضا امیدی. (1388)، کیفیت زندگی: شاخص توسعه اجتماعی، تهران: انتشارات شیرازه، چاپ اول.
-  مختاری، مرضیه و جواد نظری. (1389)، «جامعه‌شناسی کیفیت زندگی»، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
-  محمد پور، احمد. (1382)، روش تحقیق کیفی ضد روش، جلد 2، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ دوم، .
-  مرکز آمار ایران، سالنامه آماری کشور. (1383)، تهران: مرکز آمار ایران.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1384)، اشتغال و فرهنگ زنان، فصلنامه بانوان شیعه، سال دوم شماره 3.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1385)، خانه‌داری، اشتغال و زنان ایرانی، فصلنامه بانوان شیعه، سال سوم، شماره 9.
-  نوربخش، اعظم؛ آتش پور، سیدحمید؛ مولوی، حسین. (1384)، مقایسه سبک زندگی، سلامت روانی و شادکامی دبیران زن و زنان خانه‌دار شهرستان بشریه، نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان)، شماره بیست و ششم.
-   Anderson, M. L. (1997). Thinking about women, sociological perspectives on sex and nder, Allyn & Bacon
-   Baldwin. S; Godfrey, C; Propper, C. (1994). quality of life: perspectives and policies, new York, routledge.
-   Calman, Kc. (1984). quality of life in cancer patients: an hypothesis med ethics.
-   Cutter, S. (1985). Rating place: a geographer’s view on quality of life, new York, Recource publications in Geography.
-   Ferrance, C and Powers, M. (1985). Quality of life index: Development and propertied, Adv Nursci.
-   Flangan, JC. (1982). Measurement of quality of life: current state of the art, archives of physical medicine and rehabilitation, 63:56-9.
-   Grbich, Gorol. (1999). Qualitative research in health: an introduction, sage publications ltd.
-   Oakley, Ann. (1974). woman’s work, pantheon books.
-   Nel,E; Uys, HH. (1993). the effect of preparative teaching on the emotional attitude of patients undergoing coronary, bypass surgery curations.
-   Natalier, Kristin. (2004). Avoiding the housework: Domestic Labour and Gender in Group Living Contexts, Electronic Journal of Sociology, ISSN: 1198 3655.
-   Pahl, J. (1980). Patterns of money management within marriage, journal of social policy, 19:313-35.
-   Philips, D. (2006). quality of life: concept, policy and practice, London, Rutledge.
-   Ryff Cd & Singer, B. (1998). the contours of positive human health, psychology ingairy, 19, 1-28.
 
 
-  آبوت، پاملا و کلر والاس. (1380)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
-  اینگلهارت، رونالد. (1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه: فرهاد ماهر، تهران: انتشارات کویر.
-  باقری، شهلا. (1390)، ارزش‌افزوده کارخانه‌داری زنان و عوامل مؤثر بر آن، نشریه زن در توسعه و سیاست، دوره 9، شماره 3.
-  بدری منش، اعظم. (1385)، تبیین جامعه‌شناختی نگرش زنان به خانه‌داری (با تأکید بر شهر تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته مطالعات زنان دانشگاه تهران، به راهنمایی دکتر سهیلا صادقی فسایی.
-  تانگ، رزمری. (1391)، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: انتشارات نی، چاپ دوم.
-  دهداری، طاهره. (1381)، بررسی تأثیر آموزش بر کیفیت زندگی بیماران با عمل جراحی قلب باز، رساله کارشناسی ارشد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس.
-  ساروی، فتیحه کرمان، علی منتظری و معصومه بیات. (1390)، مقایسه کیفیت زندگی وابسته به‌سلامت زنان شاغل و خانه‌دار، فصلنامه پایش، سال یازدهم، شماره اول.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1384)، «چالش فمینیسم با مادری»، کتاب زنان، سال هفتم، شماره 28.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1389)، «ضرورت نظریه‌پردازی در حوزه مسائل زنان از تحقیق تا نظریه»، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال سیزدهم، شماره 50.
-  صادقی فسایی، سهیلا و زهرا میرحسینی. (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی ترس از جرم در میان زنان شهر تهران، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره36.
-  غفاری، غلامرضا و رضا امیدی. (1388)، کیفیت زندگی: شاخص توسعه اجتماعی، تهران: انتشارات شیرازه، چاپ اول.
-  مختاری، مرضیه و جواد نظری. (1389)، «جامعه‌شناسی کیفیت زندگی»، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
-  محمد پور، احمد. (1382)، روش تحقیق کیفی ضد روش، جلد 2، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ دوم، .
-  مرکز آمار ایران، سالنامه آماری کشور. (1383)، تهران: مرکز آمار ایران.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1384)، اشتغال و فرهنگ زنان، فصلنامه بانوان شیعه، سال دوم شماره 3.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1385)، خانه‌داری، اشتغال و زنان ایرانی، فصلنامه بانوان شیعه، سال سوم، شماره 9.
-  نوربخش، اعظم؛ آتش پور، سیدحمید؛ مولوی، حسین. (1384)، مقایسه سبک زندگی، سلامت روانی و شادکامی دبیران زن و زنان خانه‌دار شهرستان بشریه، نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان)، شماره بیست و ششم.
-   Anderson, M. L. (1997). Thinking about women, sociological perspectives on sex and nder, Allyn & Bacon
-   Baldwin. S; Godfrey, C; Propper, C. (1994). quality of life: perspectives and policies, new York, routledge.
-   Calman, Kc. (1984). quality of life in cancer patients: an hypothesis med ethics.
-   Cutter, S. (1985). Rating place: a geographer’s view on quality of life, new York, Recource publications in Geography.
-   Ferrance, C and Powers, M. (1985). Quality of life index: Development and propertied, Adv Nursci.
-   Flangan, JC. (1982). Measurement of quality of life: current state of the art, archives of physical medicine and rehabilitation, 63:56-9.
-   Grbich, Gorol. (1999). Qualitative research in health: an introduction, sage publications ltd.
-   Oakley, Ann. (1974). woman’s work, pantheon books.
-   Nel,E; Uys, HH. (1993). the effect of preparative teaching on the emotional attitude of patients undergoing coronary, bypass surgery curations.
-   Natalier, Kristin. (2004). Avoiding the housework: Domestic Labour and Gender in Group Living Contexts, Electronic Journal of Sociology, ISSN: 1198 3655.
-   Pahl, J. (1980). Patterns of money management within marriage, journal of social policy, 19:313-35.
-   Philips, D. (2006). quality of life: concept, policy and practice, London, Rutledge.
Ryff Cd & Singer, B. (1998). the contours of positive human health, psychology ingairy, 19, 1-28.
منابع
-  آبوت، پاملا و کلر والاس. (1380)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
-  اینگلهارت، رونالد. (1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه: فرهاد ماهر، تهران: انتشارات کویر.
-  باقری، شهلا. (1390)، ارزش‌افزوده کارخانه‌داری زنان و عوامل مؤثر بر آن، نشریه زن در توسعه و سیاست، دوره 9، شماره 3.
-  بدری منش، اعظم. (1385)، تبیین جامعه‌شناختی نگرش زنان به خانه‌داری (با تأکید بر شهر تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته مطالعات زنان دانشگاه تهران، به راهنمایی دکتر سهیلا صادقی فسایی.
-  تانگ، رزمری. (1391)، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: انتشارات نی، چاپ دوم.
-  دهداری، طاهره. (1381)، بررسی تأثیر آموزش بر کیفیت زندگی بیماران با عمل جراحی قلب باز، رساله کارشناسی ارشد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس.
-  ساروی، فتیحه کرمان، علی منتظری و معصومه بیات. (1390)، مقایسه کیفیت زندگی وابسته به‌سلامت زنان شاغل و خانه‌دار، فصلنامه پایش، سال یازدهم، شماره اول.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1384)، «چالش فمینیسم با مادری»، کتاب زنان، سال هفتم، شماره 28.
-  صادقی فسایی، سهیلا. (1389)، «ضرورت نظریه‌پردازی در حوزه مسائل زنان از تحقیق تا نظریه»، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال سیزدهم، شماره 50.
-  صادقی فسایی، سهیلا و زهرا میرحسینی. (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی ترس از جرم در میان زنان شهر تهران، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، دوره 17، شماره36.
-  غفاری، غلامرضا و رضا امیدی. (1388)، کیفیت زندگی: شاخص توسعه اجتماعی، تهران: انتشارات شیرازه، چاپ اول.
-  مختاری، مرضیه و جواد نظری. (1389)، «جامعه‌شناسی کیفیت زندگی»، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
-  محمد پور، احمد. (1382)، روش تحقیق کیفی ضد روش، جلد 2، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چاپ دوم، .
-  مرکز آمار ایران، سالنامه آماری کشور. (1383)، تهران: مرکز آمار ایران.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1384)، اشتغال و فرهنگ زنان، فصلنامه بانوان شیعه، سال دوم شماره 3.
-  ندری ابیانه، فرشته. (1385)، خانه‌داری، اشتغال و زنان ایرانی، فصلنامه بانوان شیعه، سال سوم، شماره 9.
-  نوربخش، اعظم؛ آتش پور، سیدحمید؛ مولوی، حسین. (1384)، مقایسه سبک زندگی، سلامت روانی و شادکامی دبیران زن و زنان خانه‌دار شهرستان بشریه، نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان)، شماره بیست و ششم.
-   Anderson, M. L. (1997). Thinking about women, sociological perspectives on sex and nder, Allyn & Bacon
-   Baldwin. S; Godfrey, C; Propper, C. (1994). quality of life: perspectives and policies, new York, routledge.
-   Calman, Kc. (1984). quality of life in cancer patients: an hypothesis med ethics.
-   Cutter, S. (1985). Rating place: a geographer’s view on quality of life, new York, Recource publications in Geography.
-   Ferrance, C and Powers, M. (1985). Quality of life index: Development and propertied, Adv Nursci.
-   Flangan, JC. (1982). Measurement of quality of life: current state of the art, archives of physical medicine and rehabilitation, 63:56-9.
-   Grbich, Gorol. (1999). Qualitative research in health: an introduction, sage publications ltd.
-   Oakley, Ann. (1974). woman’s work, pantheon books.
-   Nel,E; Uys, HH. (1993). the effect of preparative teaching on the emotional attitude of patients undergoing coronary, bypass surgery curations.
-   Natalier, Kristin. (2004). Avoiding the housework: Domestic Labour and Gender in Group Living Contexts, Electronic Journal of Sociology, ISSN: 1198 3655.
-   Pahl, J. (1980). Patterns of money management within marriage, journal of social policy, 19:313-35.
-   Philips, D. (2006). quality of life: concept, policy and practice, London, Rutledge.
Ryff Cd & Singer, B. (1998). the contours of positive human health, psychology ingairy, 19, 1-28