نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
در این مقاله 10 مستند اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. هدف از این تحلیل فهمیدن دو مطلب است: اول بررسی این نکته که مسائل و آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان در مستندهای اجتماعی پس از انقلاب چگونه بازنمایی شدهاند، دوم این که در فیلمهای مورد بررسی از بین چهار نهاد خانواده، دولت، مدرسه و وسایل ارتباط جمعی کدام یک بیشتر به عنوان مقصر اصلی در پیدایش آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان شناخته شدهاند؟ چارچوب نظری مقاله متأثر از تقسیم‌بندی جان هاگان در مورد مسائل اجتماعی است، فیلمها با سه رویکرد کارکردگرایی، تضاد و کنش متقابل نمادین با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفتهاند.
نتایج تحقیق بدین گونه بود که مستندهای اجتماعی ساخته شده در سالهای اولیه انقلاب به دلیل باز بودن فضای سیاسی و اجتماعی کشور با استفاده از رویکرد تضاد به بازنمایی آسیبهای اجتماعی پرداختهاند، یعنی بیش از هر چیز تضاد طبقاتی موجود در جامعه به عنوان عامل پیدایش مسائل اجتماعی کودکان و نوجوانان مطرح شده است. با گذشت زمان یعنی در دهه هفتاد و هشتاد شاهد تغییر رویکرد مستند سازان هستیم و فیلمها با رویکرد کارکردگرایی و در مواردی کنش متقابل نمادین به بررسی آسیبهای اجتماعی پرداختهاند، یعنی مواردی همچون فقر اقتصادی، عدم کنترل و نظارت خانوادهها، همنشینی با دوستان و غیره به عنوان عوامل مؤثر در پیدایش آسیبهای اجتماعی مطرح میشوند. همچنین خانواده بیش از هر نهاد دیگری در فیلمهای مورد بررسی به عنوان عامل اصلی پیدایش آسیبهای اجتماعی معرفی شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Social trauma of representation of children and adolescents in social documentaries after the Islamic Revolution of Iran
نویسنده [English]
- alireza hoseini
)