نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• حمیدرضا زرنگار

دانشجوی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

موضوع این مقاله ارزیابی مشارکتی مدیریت فاجعه در روستاهای زلزله زده بم (مطالعه موردی روستای درب باغ از توابع دهستان خواجه عسگر بخش مرکزی شهرستان بم) می‌باشد و هدف آن ارزیابی مشارکتی روستاییان از نحوه مدیریت جامعه محلی درسوانح طبیعی و چگونگی عملکرد مدیریت دولتی و غیردولتی بحران است. در ارزیابی مشارکتی جامعه جلب مشارکت روستاییان در ارائه نقطه نظرات و راه کارهای پیشنهادی برای بازسازی مناطق زلزله زده از اصول مهم مطالعه به شمار می‌آید. در این مطالعه برای آنکه چارچوب عملیات میدانی  مشارکتی سانحه  براساس مفاهیم کلی مدیریت فاجعه طراحی شود، نخست براساس مبانی نظری موجود مدیریت فاجعه به مراحل مختلف آمادگی (تخفیف فاجعه) و مراحل امداد، ترمیم و بازسازی (پاسخ به فاجعه) تقسیم شد و سپس در هر یک از مراحل نقش مردم محلی و چگونگی مدیریت فاجعه توسط آنان در تمام مراحل سازماندهی، هماهنگی و برنامه‌ریزی مورد بررسی قرار گرفت. سپس برای عملیاتی کردن پژوهش طی جلسات متعدد با گروه تسهیل‌گران، ابتدا اهداف عمده در اختیار آنها قرار گرفت و از آنها خواسته شد با توجه به چارچوب اهداف پژوهش، مباحث اصلی، سئوالات مربوط و تکنیک‌های مناسب برای پاسخ به سئوالات را طی مباحثات گروهی خود مشخص سازند. برنامه میدانی این مطالعه طی یازده روز نشست مشارکتی با تسهیل‌گران و سپس اهالی روستای درب باغ شکل گرفت. نتایج تحلیل جامعه محلی از چگونگی مدیریت فاجعه وارزیابی آن‌ها از عملکرد نهادهای درگیر در حادثه زلزله در این روستا از موضوعات این مقاله می باشد.

کلیدواژه‌ها

• : مدیریت فاجعه
• مدیریت بحران
• زلزله
• ارزیابی مشارکتی روستایی
• شهرستان بم

عنوان مقاله [English]

The Participatory Assessment of Disaster Management In the Villages Damaged by the Bam Earthquake (Case Study of Darbeh Bagh Village)

نویسنده [English]

• hamidreza zarnegar

چکیده [English]

This article is the result of a participatory field study conducted in an earthquake stricken village of Bam area namely “Darbeh Bagh “ in the Khajeh Asgar rural zone, to find out the local community’s assessment of how villagers themselves as well as governmental and non-governmental organizations have managed the crisis after the earthquake. In this study Participatory Rural Appraisal (PRA) was employed as the major research methodology to elicit the ideas and solutions through participatory approaches for reconstructing the earthquake area proposed by the villagers. In addition to relying on participatory assessment techniques and using them, a general study on key concepts of disaster management was conducted in this project. According to the existing theoretical framework, disaster management is divided into the different stages include: readiness (mitigation), relief and rehabitation (response). Based on this theoretical pattern, theoretical issues related to community roles and residents' disaster management (in organizing, coordinating and planning activities) in above mentioned stages were investigated in this research project. For applying the research, concerning the current methods that are used in the group participatory negotiations, some discussions were done with the partnership of the facilitators (colleagues) on the research objectives, so they were asked to determine main issues, related questions and appropriate techniques in the workshop meetings After the facilitators' workshop meetings, a ten days period of research field activity begun with the participation of villagers. Findings of the community members’ analysis on disaster management and their assessment of involved institutions’ performance in earthquake are presented in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

• Disaster management
• Crisis Management
• earthquake
• Participatory Rural Appraisal
• Participatory Rural Assessment
• Bam