نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• علی خاکساری

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ترافیک، حمل و نقل، انواع سفرهای شهری، کاربری صحیح زمین مکان یابی درست امکانات و تأسیسات از جمله مباحث پیچیده ای است که امروزه توجه بسیاری از برنامه ریزان شهری و حمل و نقل را معطوف به خود کرده است. این کارشناسان اولین گام در رفع و حالی این مسائل را بررسی، مطالعه و شناخت علل این پدیده ها می دانند. سفرهای شهری با استفاده از وسایط نقلیه مختلف، اعم از عمومی و شخصی، با میزان تمرکز فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - آموزشی شهر ارتباط دارد. به طوری که هر چه فعالیت های مختلف در شهر بیشتر و گسترده تر باشد، نیاز به سفر و همچنین تقاضای سفر افزایش می یابد. از جمله سفرهای مهم شهری، سفرهای آموزشی دانشجویان و دانش آموزان است که روزانه فاصله بین محل زندگی و محل تحصیل خود را طی می کنند. این نوع سفرها، گر چه عمده ترین نوع سفرهای شهری را تشکیل نمی دهند، اما تأثیرات قابل توجهی بر ترافیک شهری دارند و آثار منفی زیست محیطی، از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی، تصادفات و هدر رفتن منابع طبیعی و اقتصادی کشور را به دنبال خواهند داشت. شهر تهران با توجه به جمعیت و تمرکز مؤسسات آموزشی در کنار سایر عوامال و فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - آموزشی، بخش قابل توجهی از معضلات شهری خود را مدیون سفرهای شهری و از جمله سفرهای آموزشی دانشجویان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی که در آن استقرار یافته اند، می داند. به همین منظور، این مقاله به بررسی و شناخت الگوی سفرهای آموزشی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان بخشی از الگوهای سفرهای شهری می پردازد. لذا یک نمونه آماری ۳۰۲ نفری از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات و آمار فردی، محل اقامت و حمل و نقالی این دانشجویان به وسیله پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه و تحقیق نشان دهنده این است که سفرهای آموزشی دانشجویان دارای الگوی نسبتاً مشخصی هستند، که عوامل گوناگون در آن تأثیر دارند. به طوری که با توجه به تمرکز حدود بیست دانشگاه بزرگ در تهران، هر روز تعداد بسیاری سفر آموزشی در سطح این شهر اتفاق می افتد که تأثیر قابل ملاحظه ای در ترافیک و آلودگی هوا دارد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که سفرهای آموزشی دانشجویان به راحتی قابل پیش بینی هستند و با برنامه ریزی مناسب کاربری زمین و حمل و نقل می توان آنها را به خوبی کنترل کرد و به آنها نظم داد. از جمله راهکارهای مهم و موثر در کنترل و کاهش این سفرها، مکان یابی اصولی و دقیقی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، ارائه سرویس های رفت وآمد برای دانشجویان و همچنین ارائه خوابگاه در نزدیکی محل تحصیلی دانشجویان است، به نحوی که بتوانند پیاده سفر کنند.

کلیدواژه‌ها

• برنامه ریزی حمل و نقل
• سفرهای شهری
• سفرهای آموزشی
• برنامه ریزی کاربری زمین
• مکان یابی خوابگاه
• آلودگی هوا

عنوان مقاله [English]

Educational Trips: Patterns and Controlling Strategies

نویسنده [English]

• ali khaaksari

چکیده [English]

Traffic, transportation, different types of urban trips, land-use and location of facilities in an urban area are complex issues in today's world and have attracted the attention of many urban and transportation planners. Study. analysis and undersiandig of the causes of these phenomena arc considered the first step towards solving related problems, such as air and noise pollutions, traffic congestion, traffic accident and wasting or over-using of natural and economic resources. Urban trips depend on the concentration of different economic, social, cultural and educational activities within a city. Therefore, the more dispersed activities in a city, the higher need and demand for trips will be experienced. Educational trips by university and higher education institutes' students are an important pan of urban trips, particularly in large cities. such as Tehran. This paper examines the causes and effects of different elements; namely gender of the student, mode of transportation, 
field of study, time of trip, cost of trip and the quality of the modes of transport.
A sample of 303 students in the faculty of social sciences were randomly
 
chosen and the data were collected by a questionnaire. Afterwards, different trip patterns were identified by analysing the data. To minimize educational trips, the following suggestion are ma<.Ies:
1- Rationally limiting the number of non-local students.
2- Providing accomodation nearby the faculty or university.
3- Providing charter buses for students.
4- Providing affordable and convinient public buses.
5- Concentrating all faculties and other services in a site, in which travelling on foot and/or by bicycle is made possible and encouraged

کلیدواژه‌ها [English]

• Transportation Planning
• Urban Trips
• Educational Trips
• Land-Use Planning
• Dormetory's Location
• Air Pollution