نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• منصور منصوری مقدم

استایار گروه مردم شناسی دانشگاه مازندران

چکیده

مقاله حاضر در پی واکاوی سازوکارهای اجتماعی، فرهنگی و جنسیتی است که منجر به بازتولید طرد و شرم در میان کولی‌های ساکن در شهر ایلام می‌شود. این پژوهش با رویکرد کیفی و بهره‌گیری از روش مردم‌نگاری، تلاش دارد تا از خلال روایت‌های زیسته، به فهمی عمیق از مناسبات قدرت، استیگما و فرآیندهای درونی‌سازی هویت در این گروه برسد.
یافته‌ها نشان می‌دهد که بدن کولی همچون یک «برچسب متحرک» در فضاهای شهری عمل کرده و موجب مرئی‌سازی تفاوت و فعال شدن مکانیسم‌های طرد می‌شود. طرد اجتماعی نه‌فقط در سطح کلان، بلکه در سطح روابط همسایگی و خُرد نیز بازتولید می‌شود؛ جایی که اشیا، ظروف و غذاها حامل نشانه‌هایی از «آلودگی نمادین» هستند و مرز میان «ما» و «دیگری» را در سکوتی اجتماعی تحکیم می‌کنند.
در واکنش به این طرد چندلایه، هویتی شرم‌آلود و پنهان شکل می‌گیرد که کولی ها را به عقب‌نشینی، سکوت، و گاه پنهان سازی هویت سوق می‌دهد. نتایج مقاله نشان می‌دهد که هویت کولی نه صرفاً به‌دلیل تفاوت فرهنگی، بلکه به‌واسطه مناسبات نابرابر قدرت، از مسیرهای نمادین و مادی درون‌افکنی شده و به سوژه‌ای طردشده، ساکت و شرمگین تبدیل می‌شود؛ سوژه‌ای که همزمان تلاش می‌کند در این حاشیه‌مندی، راه‌هایی برای بقا و معنا یافتن بیابد.

کلیدواژه‌ها

• هویت شرم آلود
• طرد اجتماعی
• کولی
• مرئی سازی
• آلودگی نمادین

موضوعات

• مردم شناسی

عنوان مقاله [English]

Social Exclusion and the Formation of a Shame-Laden Identity among the Roma of Ilam

نویسنده [English]

• Mansour Mansouri moghadam

Assistant Professor of Anthropology Department of Mazandaran University

چکیده [English]

This article investigates the social, cultural, and gendered mechanisms that reproduce exclusion and shame among the Roma residing in Ilam City. . Findings reveal that the Roma body functions as a “mobile marker” in urban spaces, rendering difference hyper-visible and activating exclusionary mechanisms. These markers persist within unequal structures—such as educational systems, healthcare services, and everyday interactions—producing experiences of non-acceptance in schools, humiliation in clinics, and discrimination in access to social resources. Social exclusion is reproduced not only at the macro level but also within micro-social relationships, where objects, utensils, and food carry connotations of “symbolic pollution,” silently reinforcing the boundary between “us” and “them.” In response to this multi-layered exclusion, a hidden, shame-laden identity emerges, driving many Roma to retreat, remain silent, and at times conceal their identity altogether. Ultimately, this article demonstrates that Roma identity is not stigmatized merely because of cultural difference but through unequal power relations that inscribe exclusion both symbolically and materially—transforming the Roma into a silenced, shameful subject who nevertheless strives to carve out pathways for survival and meaning within the margins.

کلیدواژه‌ها [English]

• shameful identity
• social exclusion
• Roma
• visibility
• symbolic pollution