نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد شمسی ¹
• رضا همتی ²
• مهدی مالمیر ³

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

² دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

³ استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

اگرچه همة دولت‌های امروزی به یک معنا بوروکراتیک محسوب می‌شوند، اما تجربه نشان داده است بوروکراسی‌ها در جوامع مختلف کیفیت‌های متفاوتی را بروز می‌دهند. دستیابی به یک بوروکراسی با کیفیت، به ویژه در کشورهای در حال توسعه مستلزم وجود شرایط و زمینه‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با اتکا به رویکرد تطبیقی-کیفی و با بهره‌گیری از رهیافت منطق فازی به مطالعه شرایط علی معطوف به کیفیت بورکراسی در میان بیست کشور در حال توسعه جهان پرداخته است. یافته‌های پژوهش در بخش آزمون ضرورت و کفایت نشان داد «پاسخگویی»، «شفافیت» و «نظارت» به عنوان مؤلفه‌های توسعه سیاسی به همراه «اصلاح‌جویی اداری» شروط کافی برای دستیابی به کیفیت بوروکراسی در کشورهای در حال توسعه‌اند. «خوداتکایی بوروکراتیک» نیز به عنوان مؤلفه یک دولت باظرفیت شرط لازم برای تحقق این امر است. نتایج آزمون علیت عطفی نیز نشان داد شروط نظارت، جهانی‌شدن اقتصاد و نبود اقتصاد رانتی در ترکیب با اصلاح‌جویی اداری یا خوداتکایی بوروکراتیک یک پیکربندی علی قوی برای تحقق کیفیت بوروکراسی است. مقادیر شاخص‌های سازگاری و پوشش کل برای این پیکربندی به ترتیب 0/95 و 0/62 بوده است.

کلیدواژه‌ها

• کیفیت بوروکراسی
• تحلیل تطبیقی
• منطق فازی
• اصلاح‌جویی اداری
• خوداتکایی بوروکراتیک

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Conditions Affecting Quality of Bureaucracy in Developing Countries

نویسندگان [English]

• Mohammad Shamsi ¹
• Reza Hemmati ²
• Mahdi Malmir ³

¹ PhD Student in Economic and Development Sociology, Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

² Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Humanties, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Although all contemporary governments can be considered bureaucratic in a certain sense, experience has shown that bureaucracies exhibit varying qualities across different societies. Achieving a high quality of bureaucracy especially in developing countries requires the presence of diverse social, economic, political, and cultural conditions. This study, employing a comparative-qualitative approach and utilizing fuzzy-set logic methodology, investigates the causal conditions influencing the quality of bureaucracy across twenty developing countries worldwide. The findings from the necessity and sufficiency tests indicate that accountability, transparency, and oversight as components of political development alongside administrative reformism constitute sufficient conditions for attaining the quality of bureaucracy in developing nations. Bureaucratic autonomy, as a component of a capable state, is identified as a necessary condition for realizing this goal. Additionally, the results of the conjunctural causality test reveal that the combination of oversight, economic globalization, and the absence of a rentier economy along with either administrative reformism or bureaucratic autonomy forms a strong causal configuration for achieving the quality of bureaucracy. The consistency and overall coverage scores for this configuration were 0.95 and 0.62, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Quality of Bureaucracy
• Comparative Analysis
• Fuzzy Logic
• Administrative Reformism
• Bureaucratic Autonomy