نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• میثم شمسی گوشکی ¹
• وحید شالچی ²
• محمدتقی کرمی قهی ³

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشیار جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی

³ استاد مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

قرائت پرنفوذی از تاریخ مشروطه ارائه شده که به موجب آن مشروطیت برابر عدالت‌طلبی، آزادی‌خواهی، قانون‌خواهی قلمداد شده است. بسیاری تاریخ‌نگاران اندیشه نیز تحولات این دوره تاریخی را با مقوله بحران هویت توضیح می‌دهند. پژوهش حاضر در تمایز از این بینش‌ها، با کاربست روش دیرینه‌شناسانه و تبارشناسنه میشل فوکو، دو رخداد بزرگ جنگ‌های ایران و روس و گسترش بیماری‌های مسری و مرگ‌آور وبا و طاعون را بدل به مسئله کرده و به زمینه‌ای پرداخته است که ذیل آن گفتمان سیاسی حاکم و نظم معنایی و نمادین مستقر در جامعه فروپاشید. چنین تبیینی از سویی با مقولات و تبیین‌های هویتی هم‌خوان نیست؛ از سویی دیگر با بررسی رسالات روشن‌فکران قاجاری این نتیجه حاصل آمد که نه عدالت‌طلبی و نه آزادی‌خواهی دال‌های مرکزی گفتمان مشروطه نبوده و این‌ها دال‌های شناوری هستند که به خدمت دال مرکزی در می‌آیند که همانا «انتظام دولت» است. یافته‌های پژوهش بیان‌گر این هستند که مشروطه‌خواهی بیش از آنکه گفتاری در رهایی و آزادی باشد گفتاری در نظم است و خواهان دولتی است که بتواند بیش از پیش بر مردم حکومت کند و وجوه متعدد زیست آنها را رصد نماید. دولتی که بیشتر به مردم شکل دهد تا بهتر به خدمت دولت درآیند.

کلیدواژه‌ها

• رخداد
• حکومت‌مندی
• حاکم‌بودن
• حکومت‌کردن
• دولت منتظم

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Constitutionalism, in Qajar era of Iran, a discourse aimed at strengthen centered state

نویسندگان [English]

• meysam shamsi gooshki ¹
• vahid shalchi ²
• mohammadtaghi karami ghahi ³

¹ PhD Student in political sociology at allameh tabatabaee university

² Associate Professor at sociology. faculty in allameh tabatabaee university

³ Professor at women study. faculty in allameh tabatabaee university

چکیده [English]

According to the influential reading of the Constitutional Revolution, Constitutionalism is equated with the justice, freedom, and law. Many historians of thought also explain the transformations of this historical period by theorizing with concepts of identity crisis. This study, in distinction from these perspectives, employs Michel Foucault's methods, problematizing the two significant events of the Iran- Russia wars and the spread of infectious diseases such as cholera and plague. It examines the context in which the prevailing political discourse and the established semantic and symbolic order of society collapsed. Though these explanations are not consistent with the identity-related interpretations and concepts, an analysis of the writings of Qajar intellectuals leads to the conclusion that neither the pursuit for justice nor for freedom were the fixed signifiers of the Constitutional discourse; Rather, these are empty signifiers that serve the fixed signifiers, which is "regulating the State". The findings of this study indicate that Constitutionalism is more a discourse about order and regulation than a discourse about liberation and freedom. It seeks a government capable of exerting greater control over the people, monitoring various aspects of their lives and most importantly, capable of shaping a populace which can serve this government.

کلیدواژه‌ها [English]

• event
• governmentality
• beıng govern
• governing
• regulated state