نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی گنجی ¹
• محسن کرمانی نصرابادی ²

¹ دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی و پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تهران، ایران

² دکتری و پژوهشگر مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، تهران، ایران

چکیده

حکمرانان تلاش نمودهاند تا در قالب انواع سیاستگذاریها و قانوننویسیهایی مانند برنامههای پنجساله توسعه تمهیداتی برای کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی بیندیشند. این توجه، در شرایطی انجام گرفته که تعداد محدودی از احکام سیاستی این برنامه‌ها به صورت موفقیتآمیزی محقق شدهاند. یکی از زمینههای عدمموفقیت برنامههای توسعه، کمتوجهی به مقوله ارزیابی برنامهای دانسته شده است. این در حالی است که هرگونه سیاستی بدون قرارگرفتن در معرض ارزیابی و اصلاح، نمیتواند در طول زمان تقویت و بهینه گردد و ناگزیر اثربخشی خود را از دست خواهد داد. مبتنی بر همین ضرورت، مقاله حاضر ضمن استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با هدف شناسایی و تدقیق شاخصهای ارزیابی احکام سیاستی در حوزه آسیبهای اجتماعی در برنامههای توسعه تدوین گردیده است. مرور ادبیات مفهومی ارزیابی سیاستی نشان‌دهنده این است که میتوان سه نوع ارزیابی را از هم تفکیک نمود؛ پیشارزیابی، ارزیابی فرایند و ارزیابی پسینی. پیشارزیابی خود میتواند معطوف به فرایند تدوین احکام سیاستی، کیفیت شکلی احکام و کیفیت محتوایی آنها باشد. باتوجه به تعریف آسیبهای اجتماعی و ماهیت خاص درگیری افراد جامعه با آن، به نظر میرسد که در میان شاخصهای سهگانه فرایندی، شکلی و محتوایی، توجه به شاخصهای فرایندی در عرصه سیاستگذاری حوزه آسیبهای اجتماعی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

• آسیب‌اجتماعی
• ارزیابی برنامه‌ای
• پیش‌ارزیابی
• حکمرانی‌آسیب‌ها
• وضعیت‌اجتماعی

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

A reflection on the indicators of pre-evaluation of the rulings of development programs in the field of social harms

نویسندگان [English]

• Morteza Ganji ¹
• mohsen kermani nasrabadi ²

¹ PhD Candidate in Cultural Sociology, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. Iran researcher in Iran Parliament Research Center

² Allameh University

چکیده [English]

attention has been done in a situation where a limited number of policy orders of these programs have been successfully realized. One of the reasons for the failure of development programs is lack of attention to the category of program evaluation. despite the fact that any policy without being exposed to evaluation and modification cannot be strengthened and optimized over time and will inevitably lose its effectiveness. Based on this necessity, the present article has been compiled with the aim of identifying and clarifying the evaluation indicators of policy rulings in the field of social harms in development programs. A review of the conceptual literature of policy evaluation shows that three types of evaluation can be distinguished; Pre-evaluation, process evaluation and post-evaluation. The pre-evaluation itself can be focused on the process of formulating political rulings, the formal quality of the rulings, and the quality of their content. According to the definition of social harms and the specific nature of the involvement of people in the society with it, it seems that among the triple indicators of process, form and content, paying attention to process indicators is more important in the field of policy making in the field of social harms.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social harms
• programmatic assessment
• pre-assessment
• governance of injuries
• social status