نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگر حوزه دانش بومی
2 ارشد مردم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده
این مقاله باهدف جلب توجه مسؤلین کشوری و استانی و همچنین ساکنین استان کهگیلویه‌و‌بویراحمد بویژه طرفداران محیط زیست نسبت به خطری که گیاهان خودروی منطقه را مورد تهدید قرار میدهد تهیه گردیده است .
ابزار تحقیق مشاهده و مصاحبه و منابع مکتوب بوده است.
ادامه زندگی مردم کوچ رو وابسته به تولیدات دامی و گیاهان خودرو بوده است . به همین جهت تقویم مربوط به سکونت خود را طوری تنظیم می‌کرده‌اند که در فصول سال به میوه و دانه‌ی گیاهان خودرو در ییلاق و قشلاق دسترسی داشته باشند . همچنین در مورد استفاده از جانوران حلال گوشت وحشی که همزمان با آنها به سردسیر و گرمسیر مهاجرت می‌کردند بتوانند استفاده کنند .
چون مردم کوچ رو هر روز برای همان روز غذا تهیه می‌کردند هیچگاه بیش از نیاز خود به گیاهان خودرو و جانوران حلال گوشت آسیب زیادی نمی‌رساندند و آنهارا جزو اموال مشترک طایفه می‌دانستنذ . گرچه گیاهان خودروی منطقه‌ی سردسیری و گرمسیری متفاوت هستند ، اما بغضی از آنها هم در سردسیر و هم در گرمسیر می‌رویند . مانند بلوط که در حدود80 درصد پوشش جنگلی استان کهگیلویه‌و‌بویر احمد را تشکیل میدهد و تا چند سال پیشتر به جای دانه‌ی غلات از میوه‌ی این درخت به جای نان استفاده می‌کردند . تا 50 سال پیشتر در اثر نبود راههای ماشین رو و به سبب اینکه مراتع و جنگلها جزو اموال مشترک طایفه به شمار می‌رفت ، افراد هر طایفه خود را در حفظ آن متعهد می‌دانستند ، اما در سال های اخیر به سبب بهره برداری بی‌رویه از گیاهان و شخم مراتع اعم از مسطح و شیب دار بسیاری از گیاهان با ارزش در معرض نابودی قرار گرفته‌انذ. به علاوه در اثر فقر مردم و آزمندی سودجویان ، بهره برداری از گیاهان خود رو حالت تجاری پیدا کرده است . به عنوان مثال بسیاری از نقاطی که محل رویش انبوه کنگر بوده است به سبب بهره برداری بی رویه فاقد کنگر می‌باشد . این روند رو به افزایش باعث گردیده که در آینده ای نه چندان دور بسیاری از گیاهان خود روی خوراکی از بین بروند . وجود این خطر هشداری است برای همه‌ی مسؤلین کشوری و استانی و مردم بومی و علاقهمندان به محیط زیست .
واژه های کلیدی : کهگیلویه‌و‌بویر احمد ، گیاهان خود روی خوراکی ، سردسیر و گرمسیر، جنگلها و مراتع .
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Introducing Edible Wild Plants of Kohkiluey and Boyer Ahmad
نویسندگان [English]
- Yaghoob Ghaffari 1
- Mansooreh Razavi 2
1
2
چکیده [English]
Yaghob Ghafari
Date of Receive: 2014/9/11
Date of Accept: 2014/12/8
Abstract:
This article aims to draw attention of formal officials and also residents of Kohkiluey and Boyer Ahmad specially environmentalist, towards risks that threaten the life of wild plants of the region.
During seasonal migrations, the meal was prepared daily and this never damaged wild plants and halal animals. In fact migrant tribal knew them as common property of the group. Although wild plants of cold and hot areas/ summer and winter areas are different, some such as Oak grow in both areas. In recent years because of uncontrolled utilization of plants, many of precious plants have been endangered. As a matter of general poverty and greed of profit seeker, utilization of wild plants become as business. This would be a warning for all of formal officials, local residents and environmentalists.
کلیدواژه‌ها [English]
- Wild plants
- cold and hot areas/ summer and winter areas
- Forests
منابع
باقری، محمدرضا. (1373)،" علل تخریب مراتع استان کهگیلویه و بویراحمد و پیشنهاداتی برای احیا و اصلاح آن" ، مجموعه مقالات کنفرانس رشد و توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد، معاونت ترویج و مشارکت مردمی ، شهریور ماه.
غفاری، یعقوب. (1355)، پوشش گیاهی کوه‌گیلویه و بویراحمد، چاپ داریوش یاسوج، ناشر مؤلف، چاپ اول.
غفاری، یعقوب (1362)، نمونه‌ای از اشعار محلی کوه‌گیلویه و بویراحمد، جاپ امیر یاسوج، ناشر مؤلف، جاپ اول.
غفاری، یعقوب. (1373)،" جنگلها، مراتع و توسعه" ، مجموعه مقالات کنفرانس رشد و توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد، معاونت ترویج و مشارکت مردمی، شهریور ماه.
قهرمان، احمد. (2537)،" فلور ایران" ، انتشارات انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی، جلد اول.
مظفریان، ولی الله. (1373)،" پوشش گیاهی و پراکنش آن در استان کهگیلویه و بویراحمد" ، مجموعه مقالات کنفرانس رشد و توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد، معاونت ترویج و مشارکت مردمی، شهریور ماه.
موسویان، شاهرخ. (1380)، که دنا، انتشارات، نقش جهان تهران، چاپ اول.
نیک‌اقبالیان سیسختی. (1388)، زواره، دنا نام‌ها یادها، ناشر چویل یاسوج، چاپ اول.
)