محمود مشفق؛ محمد شکفته گوهری
چکیده
شهرستانهای مرزی کشور مناطقی استراتژیک و حیاتی هستند که تعادل جمعیتی این مناطق نقشی مهم در حفظ امنیت داخلی کشور دارد. متأسفانه بسیاری از شهرستانهای مرزی توان و پتانسیل حفظ جمعیت خود را ندارند و با روند مهاجرفرستی فزاینده روبهرو هستند. این پژوهش به تحلیل عوامل مؤثر بر شاخصهای مهاجرت 118 شهرستان مرزنشین پرداخته است. قلمرو زمانی ...
بیشتر
شهرستانهای مرزی کشور مناطقی استراتژیک و حیاتی هستند که تعادل جمعیتی این مناطق نقشی مهم در حفظ امنیت داخلی کشور دارد. متأسفانه بسیاری از شهرستانهای مرزی توان و پتانسیل حفظ جمعیت خود را ندارند و با روند مهاجرفرستی فزاینده روبهرو هستند. این پژوهش به تحلیل عوامل مؤثر بر شاخصهای مهاجرت 118 شهرستان مرزنشین پرداخته است. قلمرو زمانی پژوهش شامل روند تغییرات مهاجرت بر اساس دادههای سرشماری در فاصله سالهای 95-1390 است. برای آزمون فرضیات تحقیق از الگوی تحلیلی تاپسیس، آزمون-های معناداری پیرسون و رگرسیون، آزمونهای موران عمومی، الگوی فضایی بر اساس نقاط داغ و تحلیل کلاستر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که میان مهاجرپذیری، خالص مهاجرت، ناخالص مهاجرت و توسعه شهرستانهای مرزنشین رابطه مثبت و معناداری برقرار است. توسعهیافتگی قادر به تبیین بیش از 19 درصد تغییرات خالص مهاجرت این شهرستانها است. همچنین آزمون خوشهای ماتریس دووجهی متغیرهای توسعه-یافتگی و خالص مهاجرت نشان داد که عمدتاً شهرستانهای مرزنشین مهاجرفرست بوده و از نظر توسعهیافتگی نیز در خوشههای سوم و چهارم (پایینترین سطح توسعه) قرار دارند. میزان خالص مهاجرتی تمایل به متمرکز شدن در فضا دارد. بهطوریکه تجمع فضایی لکههای سرد (مهاجر فرستی بیشتر) متعلق به برخی شهرستانهای مرزنشین استانهای اردبیل، کرمانشاه، ایلام و خراسان جنوبی است.
هاشم داداش پور
چکیده
تحقیق حاضر از نوع کاربردی با رویکرد تحلیلی- تطبیقی است و هدف اصلی آن، بررسی نابرابریهای فضایی و تحلیل روند توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان غربی در طی دورههای زمانی 1365 تا 1385 میباشد. در این تحقیق پیرو مطالعات جهانی از 5 شاخص جمعیتی، بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و آموزشی برای سنجش میزان توسعهیافتگی شهرستانهای استان استفاده ...
بیشتر
تحقیق حاضر از نوع کاربردی با رویکرد تحلیلی- تطبیقی است و هدف اصلی آن، بررسی نابرابریهای فضایی و تحلیل روند توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان غربی در طی دورههای زمانی 1365 تا 1385 میباشد. در این تحقیق پیرو مطالعات جهانی از 5 شاخص جمعیتی، بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و آموزشی برای سنجش میزان توسعهیافتگی شهرستانهای استان استفاده شد. گستره مکانی تحقیق، کلیه شهرستانهای استان آذربایجان غربی با قلمرو اداری- سیاسی طی دورههای زمانی 1365، 1375 و 1385 میباشد. در این تحقیق به منظور آزمون فرضیهها، از تکنیکهای آماری تاکسونومی عددی، ضریب ویلیامسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که:
1- در طی دورههای زمانی 1365 تا 1385 از میزان توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجان غربی کاسته شده و بر تعداد شهرستانهای محروم این استان افزوده شده است؛
2- توزیع شاخصهای زیرساختی توسعه در استان تحت تأثیر مدل مرکز - پیرامون بوده، به طوری که شهرستان ارومیه (مرکز استان) در طی دورههای زمانی مورد مطالعه تحقیق، از برخوردارترین شهرستانهای استان شناخت شد؛
3- عدم توزیع مناسب شاخصهای آموزشی و بهداشتی از دلایل اصلی ایجاد نابرابریهای فضایی در استان آذربایجان غربی میباشد.