نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور، (نویسنده مسئول)

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

چکیده

در سالیان اخیر و با رشد اینترنت و فناوری‌های اجتماعی آنلاین، پرسش‌های متعددی در رابطه با نوع، شدت، کیفیت و وسعت فعالیت‌های مدنی در جهان مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است. این نوشتار با توجه به اثرگذاری شبکه‌های اجتماعی آنلاین در انتخابات‌های اخیر از 1388 به این سو و رویدادهای پس از آن، درصدد ارزیابی اثر سرمایه اجتماعی موجود در شبکه‌های آنلاین بر فرهنگ شهروندی شهروندان شهر سنندج برآمده است. این پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی و با کاربرد پیمایش انجام پذیرفته است. پرسشنامه مرکب از پرسش‌های استاندارد دیمیتری ویلیامز و پرسشنامه محقق ساخته برای فرهنگ شهروندی بوده است که مبتنی بر اعتبار و پایایی مناسب و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در میان 400 نفر از پاسخگویان توزیع گردید. یافته‌ها حاکی از سطح متوسط میانگین فرهنگ شهروندی و توجه بیشتر به مشارکت مدنی بوده است. در میان مولفه‌های مشارکت مدنی، ابعاد نگرشی و باوری بیش از مولفه‌های حوزه رفتاری یا عملی مورد توجه شهروندان بوده است. نتایج استنباطی نیز حاکی از آن است که مهمترین بعد سرمایه اجتماعی اثرگذار بر فرهنگ شهروندی، سرمایه اجتماعی برون گروهی موجود در فضای مجازی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Social Capital (Online and Offline) and Citizenship Culture

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Ahmadi 1
  • Salar Moradi 2

1 Associate Professor of Sociology, Payame Noor University (corresponding author)

2 Assistant Professor of Political Sciences, Payame Noor University

چکیده [English]

In recent years and with the growth of the Internet and online social technologies, many questions have been raised regarding the type, quality and extent of social activities in the world based on social networks. Considering the influence of online social networks on recent elections from the year 2009 until now and its following incidents, the present study aims to evaluate the effect of the social capital present in online networks on the citizenship culture of the citizens of Sanandaj. The method of the study was that of a correlational descriptive research and it employed a survey method. The questionnaire was comprised of Dmitri Williams’ standard questions and a researcher-made questionnaire for citizenship culture which had appropriate validity and reliability and was distributed to 400 respondents with the method of multistage cluster sampling. Findings show a medium of the citizenship culture average, and the focus has more been on civic engagement. From the components of civic engagement, the dimensions of attitude and belief were more regarded by the citizens rather than the components of behavior or action. The inferential results also show that the most important dimension of social capital influencing the citizenship culture is the bridging social capital present in the online space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Capital
  • Social Capital
  • Social networks
  • Culture
  • Citizenship Culture
منابع
-   توسلی، غلام عباس؛ نجاتی حسینی، سیدمحمود. (1382). واقعیت اجتمـاعی شـهروندی در ایران، جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 2.
-   جهانگیری، رضا. (1381). شهرنشینی و شهروندی. چکیده مقالات همایش راهکارهای توسعه فرهنگ شهروندی. انتشارات محبان.
-   حسنی، محمد؛ موسوی، میرنجف؛ حبی قراتپه، سکینه. (1391). سنجش میزان فرهنگ شهروندی دانشجویان در حیطه ارزش‌ها و هنجارها. (مطالعه موردی: دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه ارومیه)، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره 2، شماره 3.
-   ذکایی، محمد سعید. (1380). اخلاق شهروندی. نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران. شماره پنج، ناشر: موسسه نشر کلمه. رابرتسون، - رابرت، ۱۳۸۲، جهانی‌شدن، ترجمه: کمال پولادی، تهران، نشر ثالث.
-   روشه، گی. (۱۳۷۶). جامعه‌شناسی تالکوت پارسونز، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر، تهران انتشارات تبیان.
-   شربتیان، محمدحسین. (1387). تأملی بر مبانی فرهنگ شهروندی و ارائه راهکارهایی برای گسترش آن، فصلنامه فرهنگی پژوهشی فرهنگ خراسان جنوبی، شماره 8 و 9، سال دوم و سوم.
-   صالحی‌امیری، رضا. (1389). مجموعه مقالات مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
-   عاملی، سعید. (1380). تعامل جهانی‌شدن، شهروندی و دین، نامه علوم اجتماعی، شماره 18.
-   غفاری نسب، اسفندیار. (1391). نقش شهروندی فعال در بهبود کیفیت زندگی شهری، فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره دوم، بهار 1391.
-   فاطمی‌نیا، سیاوش. (1386). فرهنگ شهروندی: محصول و محمل حاکمیت خوب، سازمان کارا و شهروند فعال، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26.
-   فالکس، کیث. (1381). شهروندی، ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: نشر کویر.
-   فتحی، سروش؛ ثابتی، مریم. (1391). توسعه ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی، مطالعات جامعه‌شناختی شهری. (مطالعات شهری)، دوره 2، شماره 2.
-   فکوهی، ناصر. (۱۳۸۳). انسان‌شناسی شهری، تهران، نشر نی.
-   گنجی، محمد؛ نیازی، محسن؛ عسکری کویری، اسما. (1393). تحلیلی بر فرهنگ شهروندی با تأکید بر آموزش‌های شهروندی، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال چهارم، شماره دوازدهم.
-   مهدی زاده، جواد. (1386). نقش شوراها در بهبود فرهنگ شهرنشینی، ماهنامه اطلاع‌رسانی شوراها، سال دوم، شماره 9.
-   نامی، داود. (۱۳۸۴). هویت پویای شهروندی، تهران: نشریه اعتماد.
-   هاشمیان فر، سیدعلی؛ عجمی، شهرزاد. (1391). بررسـی فرهنـگ شـهروندی سـاکنان بافت حاشیه‌ای شهر اصفهان، مطالعات شهری، سال دو، شماره 3.
-   هاشمیان فر، سید علی؛ گنجی، محمد. (1388). تحلیلی بر فرهنـگ شـهروندی در شـهر اصفهان، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، شماره 33.
-    همتی، رضا؛ احمدی، وکیل. (1393). تحلیل جامعه‌شناختی از وضعیت فرهنگ شهروندی و عوامل تبیین‌کننده آن. (مورد مطالعه: شهر ایوان)، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 18.
-   نقی زاده، محمد. (۱۳۸۴). نظریه شهروندی و فرهنگ و تمدن ایرانی، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، تهران: شماره ۱۸۳.
 
-   Akshy, E., Messing, S., & Adamic, L. (2015). Exposure to ideologically diverse news and opinion on Facebook. Science, 348, 1130–1132.
-   Beaman, J. (2013). French in the eyes of others: cultural citizenship, marginalization, and France’s middle-class North African second-generation, European University Institute, Max Weber Program, Italy, EUI Working Paper.
-   Beaman, Jean. (2016). Citizenship as cultural: Towards a theory of cultural citizenship, Sociology Compass; Vol 10: 849–857.
-   Bennett, W. L., Segerberg, A., & Walker, S. (2014). Organization in the crowd: Peer production in large-scale networked protests. Information, Communication & Society, 17(2), 232–260., 
-   Bimber, B., Stohl, C., & Flanagin, A. J. (2009). Technological change and the shifting nature of political organization.In A. Chadwick & P. N. Howard (Eds), The Routledge handbook of Internet politics (pp. 72–85).New York, NY: Routledge.
-   Bode, L. (2012). Facebooking it to the polls: A study in online social networking and political behavior. Journal of Information Technology & Politics, 9(4), 352–369.
-   Bode, L., Vraga, E. K., Borah, P., & Shah, D. V. (2014). A new space for political behavior: Political social networking and its democratic consequences. Journal of Computer-Mediated. 
-   Cohen, M. (2010). T.H. Marshall's ‘Citizenship and social class. Dissent magazine, www.dissentmagazine.org.
-   Denk, Thomas; Christensen, Henrik. (2016). How to classify political cultures? A comparison of three methods of classification, Quality and Quantity Journal.
-   Earl, J., & Kimport, K. (2011). Digitally enabled social change: Activism in the internet age. Cambridge: MIT Press.
-   Effing, R; Hillegersberg, J; Huibers, T. (2011). Social Media and Political Participation: Are Facebook, Twitter and YouTube Democratizing Our Political Systems?, International Federation for Information Processing, pp. 25–35.
-   Fernandez, Jesica. (2015). Latina/o Youth Cultural Citizenship: Re-Conceptualizing Dominant Constructions of Citizenship through Membership, Sense of Belonging, Claiming Space and Rights, Ph.D., Psychology (Latin American and Latino Studies), UC Santa Cruz.
-   Gil de Zúñiga, H; Barnidge, M & Scherman, A. (2017). Social Media Social Capital, Offline Social Capital, and Citizenship: Exploring Asymmetrical Social Capital Effects, Journal of Political Communication, Volume 34, Issue 1, Pages: 44-68.
-   Granovetter, M. (1983). The strength of weak ties: A network theory revisited. Sociological Theory, 1, 201–233.
-   Hamatt, D and L. Staeheli. (2011). Respect and Responsibility: Teaching Citizenship in South Africa High Schools, International Journal of Educational Development, 31.
-   Hampton, K. N. (2003). Grieving for a lost network: Collective action in a wired suburb. The Information Society, 19(5), 417–428.
-   Hampton, K. N. (2011). Comparing bonding and bridging ties for democratic engagement. Information, Communication & Society, 14, 510–528.
-   Haythornthwaite, C. (2002). Strong, weak, and latent ties and the impact of new media. The Information Society, 18(5), 385–401.
-   Kahn, R., & Kellner, D. (2004). New media and Internet activism: From the “Battle of Seattle” to blogging. New Media & Society, 6(1), 87–95.
-   Kavada, A. (2015). Creating the collective: Social media, the Occupy Movement and its constitution as a collective actor. Information, Communication & Society, 18, 872–886.
-   Leti Volpp. (2007). "The Culture of Citizenship" Theoretical Inquiries in Law Vol. 8 p. 571-585.
-   Leti Volpp. (2011). "Denaturalizing Citizenship: A Symposium on Linda Bosniak’s The Citizen and the Alien and Ayelet Shachar’s The Birthright Lottery" Issues in Legal Scholarship Vol. 9 Iss. 1.
-   Pinkett, R. (2003). Community technology and community building: Early results from the Creating Community Connections Project. The Information Society, 19(5), 365–379.
-   Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. New York: Simon & Schuster.
-   Rosa, A. L. (2014). Social media and social movements around the world. In B. Patrut & M. Patrut (Eds.), Social media in politics: Case studies on the political power of social media (pp. 35–47). London, England: Springer.
-   Skoric, M., M., Ying, D., Ng, Y., (2009). "Bowling Online, Not Alone: Online Social Capital and Political Participation in Singapore", Journal of Computer Mediated Communication, 14: pp. 414–433.
-   Skoric, M. M., & Zhu, Q. (2015). Social media and offline political participation: Uncovering the paths from digital to physical. International Journal of Public Opinion Research. 
-   Stevenson, N. (2001). Culture and Citizenship. London: Sage Publications, Ltd.
-   Turner, J. (1999). Sociology of Citizenship, London, Sage.
-   Valenzuela, S. (2013). Unpacking the use of social media for protest behavior: The roles of information, opinion expression, and activism. American Behavioral Scientist, 57, 920–942.
-   Valenzuela, S., Park, N., & Kee, K. F. (2009). Is there social capital in a social network site? Facebook use and college students’ life satisfaction, trust, and participation. Journal of Computer-Mediated Communication, 14, 875–901.
-   Williams, D. (2006). On and off the ‘net: Scales for social capital in an online era. Journal of Computer-Mediated Communication, 11(2), article 11.
-   Zhao, W., Jiang, J., Weng, J., He, J., Lim, E.-P., Yan, H., & Li, X. (2011). Comparing Twitter and traditional media using topic models advances in information retrieval. Lecture Notes in Computer Science, 6611, 338-349. Doi: 10.1007/978-3-642-20161-5_34.