نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در رویکردهای ابتدایی به مسأله انزوای اجتماعی بیشتر تاکید برتغییر روابط اجتماعی ناشی از مدرنیته مطرح بوده است، که امکان انزوا را افزایش می‌دهد. با شکل‌گیری مکتب شیکاگو،  لوئیس ورث انزوا را به مثابه سبک زندگی شهری مورد مطالعه قرار می‌دهد. با تاکید پارک بر نواحی طبیعی شهر و سپس رویکردهای نومارکسیستی به فقر شهری، انزوا به عنوان نوعی محرومیت مرتبط با نابرابری­های اقتصادی و فضایی در شهر تعریف می­شود. این پژوهش به روش پیمایش 400 نفر از شهروندان مناطق 1،3 به عنوان مناطق توسعه یافته و 17 و 19 به عنوان مناطق کمتر توسعه یافته شهری را مورد مطالعه قرار داده است. به استناد یافته‌ها، ساکنان به میزان متوسطی دچارانزوای اجتماعی هستند. این در حالی است که  بُعد عینی انزوای اجتماعی بیش از حد متوسط می‌باشد. بر پایه آزمون فرضیات، بین سطح توسعه­ یافتگی مناطق و انزوای اجتماعی رابطه وجود دارد به طوری که هرچه منطقه کمتر توسعه یافته باشد ساکنان آن، انزوای اجتماعی بیشتری را تجربه می‌کنند. به خصوص در رابطه با بُعد عینی انزوای اجتماعی این تفاوت محسوس است. همچنین انزوای اجتماعی با پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد، سن، اعتماد اجتماعی و حس تعلق پاسخگویان به محله و شهر ارتباط دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Social Isolation, Urban Development, and Socioeconomic Status in Tehran

چکیده [English]

In the early approaches regarding social isolation the focus has been mainly on the transformation in social relations caused by modernity, which increases the potential for isolation. With the formation of the Chicago school, Louise Wirth studies isolation as a style of urban living. With Park’s emphasis on the natural areas of cities, and then the neo-Marxist approaches to urban poverty, isolation is defined as a kind of deprivation related to the economic and spatial inequalities in cities. The present research has studied surveys collected from 400 citizens in districts 1 and 3 as developed regions, and in districts 17 and 19 as less developed regions. The findings show that the citizens are suffering from social isolation to a medium extent. This is while the objective dimension of social isolation is more than the medium. The testing of research hypotheses shows that there is a relationship between the level of development in a region and social isolation, so that the less developed a region, the more its inhabitants’ experience of social isolation. Especially, there is a distinct difference regarding the objective dimension of social isolation. Furthermore, there is a relationship between social isolation and the socioeconomic status of people, their age, social trust, and their sense of belonging to the neighborhood and the city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social isolation
  • development of urban areas
  • inequality
  • socioeconomic status 
منابع
-   آرون، ریمون. (1378). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: انتشارات علمی، فرهنگی.
-   اسوانستروم، تاد و همکاران. (1394). نابرابری اقتصادی و سیاست عمومی: قدرت مکان، در شهرها و جامعه نانسی کلنیوسکی، تهران: انتشارات تیسا.
-   تانکیس، فرن. (1390). فضا، شهر و نظریه اجتماعی: مناسبات اجتماعی و شکل‌های شهری. ترجمه: حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-   جارگووسکی، پاول. (1394). آشوب یا اجتماع: مسیرهایی برای سیاست عمومی، در شهرها و جامعه نانسی کلنیوسکی، تهران: انتشارات تیسا.
-   چلبی، مسعود؛ امیرکافی، مهدی. (1381). «تحلیل سطحی انزوای اجتماعی». مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 2.
-   ربیعی، علی؛ فرشته محمدزاده یزد. (1392). «آسیب‌شناسی فضای مجازی؛ بررسی تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان». فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال دوم، شماره ششم.
-   رسول‌زاده اقدم، صمد؛ پویان احیایی؛ صمد عدلی پور؛ مریم سهرابی. (1393). «تحلیل رابطه حضور در شبکه اجتماعی فیس بوک و انزوای اجتماعی در بین جوانان شهر تبریز». فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 8، شماره 3.
-   سجادیان، ایلناز؛ محمدعلی نادری. (1385). «ارتباط بین افسردگی و انزوای اجتماعی کاربران اینترنت نوجوان و جوان با مدت‌زمان روزانه معمول کاربری اینترنت». دو فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، دوره 4، شماره 1 و 2
-   شهریاری، مه سیما. (1386). «مقایسه افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی دانش آموزان دختر کاربر و غیر کاربر اینترنتی دبیرستان‌های تهران». مطالعات روانشناخی. دوره 3، شماره 2، تابستان
-   زیمل، جورج (1372)، کلانشهر و حیات ذهنی، ترجمه یوسف اباذری، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، دوره 3 شماره 1.
-   فکوهی، ناصر. (1383). انسان‌شناسی شهری، تهران: نشر نی.
-   فیروزآبادی، احمد؛ صادقی، علیرضا. (1392). طرد اجتماعی، رویکردی جامعه‌شناختی به محرومیت، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
-   غیاثوند، احمد. (1394). عادت به مطالعه در شهر تهران، تهران: نشر شهر.
-   ساندرز، پیتر. (1392). نظریه اجتماعی و مسأله شهری، ترجمه: محمود شارع پور، تهران: تیسا.
-   کیویستو، پیتر. (1386). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.
-   کلانتری، عبدالحسین؛ سیدسعید حسینی‌زاده آرانی. (1394). «شهر و روابط اجتماعی: بررسی ارتباط میان انزوای اجتماعی و سطح حمایتی اجتماعی دریافتی با میزان تجربه احساس تنهایی». مطالعات جامعه‌شناختی شهری، سال پنجم، شماره 16.
-   گیدنز، آنتونی. (1377). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
-   هورتولانوس، رلوف؛ انجا مشیلز؛ لودوین میوسن. (1394). انزوای اجتماعی در جامعه مدرن، ترجمه: لیلا فلاحی سرابی و صادق پیوسته. تهران: جامعه‌شناسان.
-   محمدزاده اصل، نازی و دیگران. (1389). رتبه‌بندی شاخص‌های رفاه شهری مناطق مختلف شهر تهران، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی، شماره 1.
 
-   Chile, Xavier and others. (2014). Experience and expression of social isolation by inner- city high – rise residents Housing Care and support,
-   Delisle, Marc. (1988). what does solitude mean to the aged?, vol 1. Issue 4, francopho Reasearch in Geron tology in Canada.
-   Franklin, Adrian. (2012). a lonely society? Loneliness and liquid modernity in Australia, Australian journal of society Issues, Vol. 41.NO.1
-   Graif, corina. (2011). mobility in isolation: neighborhood Effects, spatial Embeddness, and Inequality, Harvard university.
-   Lanier, Christian. (2009). ”Intimate partner violence and social isolation across the Rural/urban Divide”, sage.
-   Pederson, Vivan, pia,. (2012). social relations and experiences of social isolation among socially marginalized people, Sage.
-   Samuel, Kim, Mills china. (2013). social isolation: A conceptual and measurement proposal, oxford poverty&human Development Initiative.
-   Scannell, L, Gifford, R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Journal of environmental psychology, 30 (1).
-   Shihade, Edward and others Massy, Denton. (2009). “race, class and crime: reconsidering the spatial effects of social isolation on rates of urban offending”, Rout ledge.
-   Krivo, Lauren J, Peterson, Heather M. (2013). Social Isolation of Disadvantage and Advantage: The Reproduction of Inequality in Urban Space, Rutgers University, Washington, University at Albany.
-   Wilson, William. (1987). studying Inner- city social dislocations: The challenge of public agenda American sociological review, vol 5, No1.