نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مطالعه کردوکارهای کنشگران بخشی از تاریخ اجتماعی ایران است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته، حال آنکه می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی، فرهنگ جنسیتی و کنش های روزمره زنان و مردان فراهم آورده و از این طریق با هدف تولید دانش بومی برای مطالعات جنسیت و مطالعات زنان، دستاوردهای روشمندی درپی داشته باشد. در این راستا پژوهش حاضر به مطالعه کتابخانه ای و تحلیل نظری یافته های تاریخی از منظر مطالعات جنسیت بعنوان موضوعی کمتر بررسی شده، پرداخته است. روش پژوهش تحلیل سند بوده و بالغ بر سی متن انتشاریافته را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحلیل گرایش به باورهای عامه در عصر قاجار با رویکردی کارکردگرایانه و بر حسب احراز جایگاه نقشی، نشان از تمایز جنسیتی گرایش به این باورها در عصر قاجار دارد. بطوریکه زنان در امتداد کردوکارهای مرتبط با جایگاه نقشی خود در اموری چون نازایی، زایمان، مراقبت از نوزاد، جلب مهر و محبت و حفاظت در برابر موجودات خیالی و مردان در اموری چون رونق کسب و کار، افزایش محصول، فراوانی آب چاه، حفاظت گرایشات خود را به باورهای عامیانه در قالب کنش بروز می دادند. همچنین تمایز جنسیتی بین کارگزاران باورهای عامیانه و چگونگی کاربرد و استعمال این باورها نیز مشهود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Gender studies of Folklore in Qajar Era

نویسنده [English]

  • Somayeh Sadat Shafiei

Assistant Professor of Sociology, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

The study of actions of social agents is a part of the social history of Iran that has seldom been studied in detail, while such study is capable of providing valuable information about lifestyle, gender culture, and every day actions of men and women. Thus, with the aim of producing local knowledge for gender and women studies, such investigation sociologically brings about systematic results. Regarding this, the present study focuses on researching documents and theoretical analysis of historical findings from the perspective of gender studies. Document analysis has been extensively employed as a research method for the current study. Over thirty published documents have been examined. Findings of the analysis demonstrate an inclination to superstitious as common beliefs in Qajar era. Employing a functional approach and according to role status, findings of this study indicate a gender difference in upholding such belief. Such inclination in women were expressed in a vast array of acts related to infertility, giving birth, child care, affection, protection against imaginary beings and in men manifested in a range of different acts including improvement in subsistence level, higher yields of lands, abundance of well water and protection against dangers. Moreover, the gender differences among the performers of superstitious and how these beliefs were put into practice is of special note.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender Studies
  • Qajar
  • Common Belief
  • Role Status
  • motherhood
  • Superstitious