نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد حسین پناهی

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا وقوع انقلاب اسلامی و مطالعه آن به وسیله صاحب نظران انقلاب، دگرگونی قابل توجهی در نظریه های مربوط به فرایندجنبش انقلابی ایجاد کرده است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، که در حوزه جامعهشناسی علم است، از نظریه مرتون و به ویژه توماس کوهن درباره تغییر و تحول دانشعلمی بهره گرفته شده و این فرضیه مطرح شده است که وقوع انقلاب اسلامی ایران و مطالعه آن منجر به کشف ناسازگاری های علمی در نظریه های مربوط به فرایند جنبش انقلابی شده و دگرگونیهای قابل توجهی در این نظریه ها ایجاد کرده است. از آن جا که فرایند جنبش انقلابی تا سرنگونی نظام خود از مباحث متعددی - شامل شرایط شکل گیری جنبش انقلابی، نقش ایدیولوژی و فرهنگ در این فرایند، بسیج و مشارکت تودهای در جنبش، نقش سازمان و رهبری و خشونت در فرایند جنبش انقلابی - تشکیل می شد، فرضیه اصلی ما به پنج فرضیه فرعی تجزیه شد که هر یک ناظر بر بررسی دگرگونیهای نظری در یکی از موضوع های فوق است. بررسی فرضیه اصلی و فرضیه های فرعی به کمک تحلیل محتوای کیفی ۵۷ مقاله علمی، حاوی مطالب نظریه ای مربوط به انقلاب اسلامی، منتشر شده در مجلات معتبر تخصصی خارجی، نشان داد که مطالعه فرایند جنبش انقلابی انقلاب اسلامی در هر پنج زمینه فوق منجر به کشف ناسازگاری هایی بین نظرهای موجود و واقعیات مربوط به فرایند جنبش انقلاب اسلامی شده، و آثار مهم و قابل توجهی بر نظرهای این حوزه گذاشته، نظریه های موجود در قبل از انقلاب اسلامی را بهبود بخشیده و حتی نظریه ها و زمینه های جدیدی به مطالعه فرایند جنبش انقلابیافزوده است.

کلیدواژه‌ها

• انقلاب اسلامی ایران
• جامعهشناسی علم
• نظریه های انقلاب
• فرآیند انقلابی
• پیامدهای انقلابات

عنوان مقاله [English]

The Impact of the Islamic Revolution on the Theories of Revolutioary Process

نویسنده [English]

• mohammad hoseyn panahi

چکیده [English]

The aim of this article was to investigate the question that: "Has the occurrence and related studies of the lslarnic Revolution of Iran affected developments in the theories of revolutionary process?" To answer 1his question, the autor has utilized Thomas Kuhn and Robert Merton's theories about scientific change and development, and has hypothesized that "the studies of the Islamic Revolution have revealed anomalies in the existing theories explaining revolutinary process. causing significant developments such theories". The probe this hypothesis. revolutionary process was analyzed into five aspects of: conditions leading to revolutionary movement. the role of ideology and culture in the process, mobilization and mass participation, the role or organization and leadership, and the role of violence in the movement. Content analysis of 57 articles published in scicnnfic journals found in JSTOR from 1980 to 200-1-, confirmed all five sub-hypotheses ending in the conclusion that the occurrence and studies of the Islamic Revolution of Iran has contributed to significant new devclopmems in the theories of revolutionary process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic Revolution of Iran
• sociology of science
• theories of revolution
• revolutionary process
• revolutionary movements. outcomes of revolution