نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
هیئت علیم دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
بحث درباره رابطه میان میزان دسترسی به رسانه ها و توسعه ، موضوعی است که بیش از پنجاه سال از ورود آن به ادبیات علوم ارتباطات می گذرد. نخستین بار دانیل لرنر (Daniel Lerner) رابطه ای خطی و علت و معلولی را میان وسایل ارتباط جمعی و توسعه مطرح کرد و به این ترتیب، موضوعی شکل گرفت که سال هاست یکی از مباحث پر چالش محققان علوم ارتباطات، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. نگارنده در یکی از تحقیقات انجام شده در ایران، نشان داد که میان عوامل مورد بحث لرنر، طی سال های ۱۹۵۶ تا ۱۹۹۱، ضرایب همبستگی ۰/۹ به بالا قابل مشاهده است. ضمن آن که تأکید شد که همبستگی های مذکور نماینده رابطه علت و معلولی نیست و برای دسترسی به روابط از آن نوع، باید به موضوع نابرابری در دسترسی به رسانه های مختلف در هر جامعه و محتوای رسانه های آن جامعه توجه کرد. مقاله در ادامه، ضمن معرفی شاخص و ملالی ابداعی MAI (شاخص دسترسی به رسانه ها) و طرز محاسبه آن، با ارائه ضریب همبستگی بیش از ۰/۹ میان شاخص ابداعی با شاخص توسعه انسانی (HDI) در ۱۶۷ کشور جهان، آن را شاخصی قابل اعتماد برای مطالعات تطبیقی معرفی کرده است. بخش اصلی مقاله حاوی مقایسه شاخص MAI و همچنین شاخص دسترسی رقومی (شاخصی معرفی شده در سال ۲۰۰۳ از سوی اتحادیه بین المللی ارتباطات راه دور) در میان کشورهای مختلف جهان، نه بر اساس حوزه جغرافیایی بلکه براساس اکثریت جمعیت دینی - با تأکید بر جمعیت های مسلمان - است و نشان می دهد که چگونه نابرابری های سنگینی در این حوزه وجود دارد. مقاله در انتها با تکیه بر معادلات رگرسیون، وضعیت نرمال یا غیرنرمال بودن میزان دسترسی به رسانه ها در جوامع مورد بررسی را دنبال کرده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Muslim's Media Access in Comparison With Other Religions Populations
نویسنده [English]
- mehdi mohsenian raad
چکیده [English]
The relationship between access to mass media and the societal development has been discussed in communication science literature since the 1950s. In 1958, Daniel Lerner proposed a linear cause-and-effect relationship between the mass media and societal development. Through the years the subject has stimulated intense discussion among communication researchers, especially in developing countries. In one of our previous studies, the Iranian media was studied for the period 1956-1991 and it was observed that the correlation coefficient among the elements ofLerner s discussion was more than 0.9. However, we argued that the observed correlations were not representative of a cause and effect relationship. To derive such a relation, the effect of inequality in the amount of media access and also the difference in the media content should be considered. To have a comparative media access criterion we first introduce thث Media Access Index (MAl) and its computation method. It is shown that the MAI has a high correlation coefficient (more than 0.9) with the well-known United Nations (UN) Human Development Index (HDI) in more than 167 countries. Hence, it is a reliable index to use in performing adaptive studies. Another index which has been used is the Digital Access Index (DAI) which has been recently developed by the International Telecommunication Association. In this paper, the MAI and the DAI indexes among different categorized countries are compared. The categories are based on the major religious group in each country (as representative of the religion in that country) not the geographical position of the country. However the paper is mainly concentrated on the countries with Muslim population. The comparative study shows that there is a deep inequality among different categories. Finally, based on the regression equations, the normality or abnormality of the amount of media access among the different categories is investigated.
کلیدواژه‌ها [English]
- Media Access
- IT Access
- Islamic Societies
- Religious Societies
)