محمد عبداللهی؛ امید قادر زاده
دوره 10، شماره 24 ، اسفند 1382، ، صفحه 1-36
چکیده
وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایرانی، یکی از مطمئن ترین راههای نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهر بانه (که به لحاظ قومیتی کرد هستند) از اقوام ایرانی و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، ...
بیشتر
وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایرانی، یکی از مطمئن ترین راههای نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهر بانه (که به لحاظ قومیتی کرد هستند) از اقوام ایرانی و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، گرایش اعضای یک قوم به پذیرش یا طرد اعضای اقوام دیگر است. این گرایش ابعاد شناختی، عاطفی و آمادگی برای عمل را شامل می شود. بنابراین برای تحلیل آن با مرور دیدگاه ها و نظریه های سطح خرد جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی و منابع تجربی موجود، چارچوب مفهومی مناسبی تنظیم گردیده است. در اجرای تحقیق از روش پیمایشی و برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شده است. مصاحبه با نمونه ۳۹۹ نفری از ساکنان شهر بانه نشان می دهد که پاسخگویان، کمترین فاصله اجتماعی را با قوم فارسی و بیشترین فاصله را با قوم عرب دارند. در جمع بندی سلسله مراتب ترجیحات قومی، در بین پاسخگویان به ترتیب اقوام فارس، آذری، بلوچ، لر و عرب قرار میگیرند. یافته های تحقیق، ناکافی بودن رویکردهای مبتنی بر جامعه شناسی خرد را در مطالعه و بررسی فاصله قومی در ایران نشان می دهد. با توجه به این که مسئله فاصله قومی و به تبع آن تعاملات اقوام در ایران، متأثر از فضای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور و تحولات تاریخی مرتبط با آن است، توجه به دیدگاه ها و نظریه های سطح کلان نظیر نظریه استعمار داخلی هشتر، که بر متغیرهایی نظیر میزان محرومیت، میزان تبعیض و نابرابریهای اقتصادی در بین اقوام در شکل گیری هویت و بسیج قومی تأکید دارد و تلفیق آنها با نظریه های سطح خرد، ضروری به نظر می رسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مسئله فاصله اجتماعی بین اقوام در ایران وجود دارد و لذا اهمیت و ضرورت اتخاذ و تدوین سیاست قومی مناسب در ایران در جهت کاهش این فاصله ها مورد توجه و تأکید خاص قرار گرفته است.
نعمت الله فاضلی
دوره 11، شماره 25 ، خرداد 1383، ، صفحه 1-41
چکیده
این مقاله بحثی درباره روندهای اصلی تحولات آموزش عالی در پرتو فرآیندهای جهانی شدن است. در ابتدا به بحران در فهم مسائل آموزش عالی در عصر جهانی شدن اشاره شده و تلقی های دوگانه و تردید افکن ما از آموزش عالی توضیح داده شده است. در این بخش که حکم مقدمه ای برای ورود به بحث را دارد، دیدگاه ها و آرای صاحب نظران مختلف درباره وضع کنونی آموزش و چیزی ...
بیشتر
این مقاله بحثی درباره روندهای اصلی تحولات آموزش عالی در پرتو فرآیندهای جهانی شدن است. در ابتدا به بحران در فهم مسائل آموزش عالی در عصر جهانی شدن اشاره شده و تلقی های دوگانه و تردید افکن ما از آموزش عالی توضیح داده شده است. در این بخش که حکم مقدمه ای برای ورود به بحث را دارد، دیدگاه ها و آرای صاحب نظران مختلف درباره وضع کنونی آموزش و چیزی که از آن به بحران در آموزش عالی، یاد می شود، بررسی شده است. بخش دوم مقاله به بررسی تحولات و روندهای تحول زا در نهاد آموزش عالی و دانشگاه ها می پردازد. بخش سوم مقاله به جهانی شدن دانشگاه و بررسی تأثیر فرآیندهای جهانی شدن، به ویژه گسترش شبکه اینترنت و شبکه های دیجیتال اختصاص داده شده است. دو بخش دیگر مقاله هر کدام یکی از روندهای جهانی در آموزش عالی شامل همگانی یا توده گیر شدن و بین المللی شدن را بررسی می نماید. بخش ششم مقاله، بررسی ای درباره وضعیت آموزش عالی ایران در عصر جهانی شدن است. در این بخش با تکیه بر تجربه نگارنده از آموزش عالی در بریتانیا، به طور مقایسه ای برخی ویژگی های آموزش عالی در ایران توضیح داده شده است. در بخش پایانی مقاله، برخی نکات که شاید رعایت آنها به بهبود وضعیت آموزش عالی کشور در شرایط کنونی کمک نماید به صورت تجویزی توصیه شده است.
مرتضی فرهادی
دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1383، ، صفحه 1-23
چکیده
ساختارهای رفتار آدمی - حتی رفتارهای بیماران روانی - با تمام پیچیدگی ها و گوناگونی، نامحدود نیستند، بلکه قانونمند و قاعده پذیرند؛ در نتیجه، همه جایی و به اصطلاح جهان شمول هستند. و از آن جا که رفتارهای آدمی افزون بر بسترهای زیست شناسانه، رفتارهایی تاریخی و فرهنگی اند و اموری خلق الساعه نیستند، لذا همه گاهی یا زمان شمولند. تنها وجود ظواهر ...
بیشتر
ساختارهای رفتار آدمی - حتی رفتارهای بیماران روانی - با تمام پیچیدگی ها و گوناگونی، نامحدود نیستند، بلکه قانونمند و قاعده پذیرند؛ در نتیجه، همه جایی و به اصطلاح جهان شمول هستند. و از آن جا که رفتارهای آدمی افزون بر بسترهای زیست شناسانه، رفتارهایی تاریخی و فرهنگی اند و اموری خلق الساعه نیستند، لذا همه گاهی یا زمان شمولند. تنها وجود ظواهر بسیار گوناگون و گاه فریبنده است که در نگاه های نخست این همگونی ها و اشکال ساخت یافته رفتاری را از چشم دور نگاه می دارد. در چهار دهه گذشته، مؤلف آنچه را که نخست از رفتارهای یاریگرانه آدمیان و انواع آن، محلی، خاص و بی همتا می پنداشت، بتدریج در جایهای دیگر ایران و در زمینه های دیگر و با شگفتی گاه در سایر کشورها و فرهنگ ها و افزون بر آن، در دیگر زمانها نیز یافته است. و لذا به تدریج - در این زمینه خاص از شناخت ابتدایی مفاهیم سطحی و جزئی و شخصی به شناخت و مفاهیم عمقی تر، کلی تر و جمعیتر دست یافته است. شگفت آورتر از ساخت و کارکردهای همسان انواع اصلی همکاری در میان گروه ها ور جوامع انسانی موجود، و وجود این انواع در طول تاریخ و پیش از تاریخ، وجود صور ابتدایی و انواع همکاری در میان جانوران جهان، چه به شکل طبیعی خود و چه اخیراً به شکل آزمایشگاهی آن است که به شکل غیرقابل تصوری، گسل عظیم بین غریزه و فرهنگ را پشت سر نهاده است. این مقاله در پی توضیح و اثبات چنین مدعایی است.
محمد حسین پناهی
دوره 11، شماره 27 ، آذر 1383، ، صفحه 1-41
چکیده
اختلاف نسلی در انواع مختلف آن از مباحث مهم جامعه ماست که دارای جمعیت جوان حجیم و تغییرات پرشتابی است. بسیاری بر این عقیده اند که انتقال فرهنگ نسل قبلی به نسل جدید با مشکلات جدی مواجه بوده و به علل مختلف بسیار ناقص صورت میگیرد، به طوری که نسل جدید تا حد زیادی پایبند ارزش ها و هنجارهای نسل والدین خود نیست، و شکاف عمیقی بین دو نسل ایجاد ...
بیشتر
اختلاف نسلی در انواع مختلف آن از مباحث مهم جامعه ماست که دارای جمعیت جوان حجیم و تغییرات پرشتابی است. بسیاری بر این عقیده اند که انتقال فرهنگ نسل قبلی به نسل جدید با مشکلات جدی مواجه بوده و به علل مختلف بسیار ناقص صورت میگیرد، به طوری که نسل جدید تا حد زیادی پایبند ارزش ها و هنجارهای نسل والدین خود نیست، و شکاف عمیقی بین دو نسل ایجاد شده است. هدف این مقاله از یک طرف بررسی فرضیه شکاف نسلی در کشور، و از طرف دیگر ارزیابی میزان تأثیر تحصیلات بر آن بوده است. بر اساس مبانی نظری مطرح شده در مقاله، و با توجه به وقوع انقلاب اسلامی و تغییرات سریع و وسیع ناشی از آن و نوسازی جامعه، به نظر میرسد باید انتظار شکاف نسلی قابل توجهی را داشت. اما آیا داده های موجود چنین امری را تأیید میکند؟ برای پاسخگویی به این پرسشها فاصله نسلی و شکاف نسلی از هم تفکیک شد و هر یک نیز به دو نوع ارزشی و هنجاری متمایز گردید، و بر مبنای داده های ثانویه موضوع مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این بررسی مقدماتی نشان داد که اختلاف نسلی ارزشی قابل توجهی بین دو نسل وجود ندارد، ولی اختلاف نسلی هنجاری قابل توجه است. اثر تحصیلات نیز بر شکاف نسلی مربوط به بعضی از ارزش ها و هنجارها یکنواخت نیست، به طوری که بعضی از اختلاف ها را تشدید و بعضی دیگر را تضعیف می کند، و نتیجتاً افزایش تحصیلات را به راحتی نمی توان عامل مهمی در افزایش اختلافات نسلی تلقی کرد.
مهدی محسنیان راد
دوره 12، شماره 28.29 ، خرداد 1384، ، صفحه 1-6
چکیده
وقتی در سال ۱۳۴۶، با سرمایه و همت روزنامه کیهان آن روزگار، «مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی» تأسیس شد و پذیرفته شدگان اولین امتحان ورودی آن در یک صبح پاییزی، خیابان فرعی و خاکی سه راه ضرابخانه را طی کردند، عابران به وضوح د و دسته دانشجو را تشخیص می دادند: یکی آدم های نسبتاً مسنی که روزنامه نگار بودند، یا در رادیو و تلویزیون ملی ...
بیشتر
وقتی در سال ۱۳۴۶، با سرمایه و همت روزنامه کیهان آن روزگار، «مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی» تأسیس شد و پذیرفته شدگان اولین امتحان ورودی آن در یک صبح پاییزی، خیابان فرعی و خاکی سه راه ضرابخانه را طی کردند، عابران به وضوح د و دسته دانشجو را تشخیص می دادند: یکی آدم های نسبتاً مسنی که روزنامه نگار بودند، یا در رادیو و تلویزیون ملی ایران کار می کردند و حالا می خواستند در اولین شبه دانشکده ارتباطات درس های حرفه تجربی شان را بخوانند، و دسته دوم جوانان کم سن و سالی که تا پارسال محصل دبیرستان بودند و حالا آمده بودند که روزنامه نگاری، روابط عمومی، سینما، عکاسی و مترجمی در رسانه ها را بخوانند. گروه دوم مشکل پنهانی داشتند که اگر چه درباره آن با یکدیگر صحبت نمی کردند، اما از آن رها نیز نمی شدند. این مشکل وقتی خود را نشان می داد که در و همسایه و همکلاسی های سابق و فامیل درباره محل تحصیلشان سؤال می کردند و آنها با پاسخ هایی درگیر می شدند که کاملا فاقد هر نوع مباهات بود.
نعمت الله فاضلی
دوره 12، شماره 30 ، شهریور 1384، ، صفحه 1-44
چکیده
مقاله حاضر بحثی درباره وضعیت تولید علم در رشته های علوم انسانی در ایران است. برای این منظور به بررسی انتقادی مسئله چاپ مقاله در مجلات خارجی که اخیرا به مثابه یک شرط ضروری برای ارتقای اعضای هیئت علمی مطرح شده است، پرداخته ایم. سعی شده است ابعاد این مشکل عملی در دانشگاه های کشور از منظر معرفت شناختی تحلیل و تبیین شود. ضمن تایید اهمیت چاپ ...
بیشتر
مقاله حاضر بحثی درباره وضعیت تولید علم در رشته های علوم انسانی در ایران است. برای این منظور به بررسی انتقادی مسئله چاپ مقاله در مجلات خارجی که اخیرا به مثابه یک شرط ضروری برای ارتقای اعضای هیئت علمی مطرح شده است، پرداخته ایم. سعی شده است ابعاد این مشکل عملی در دانشگاه های کشور از منظر معرفت شناختی تحلیل و تبیین شود. ضمن تایید اهمیت چاپ مقاله خارجی به مثابه شکلی از تولید و انتقال ایده و دانش در رشته های علوم انسانی، تلقی آن به مثابه یک شرط اجتناب ناپذیر را مورد نقد قرار داده ایم. این مقاله به بررسی تفاوت های رشته ای، گفتمانی و اجتماعی در علوم انسانی ایرانی و غرب پرداخته و محدودیت های گفتمانی و اجتماعی نشر مقالات ایرانی در این مجلات را تحلیل کرده است. در بخش دیگر مقاله ضمن تأیید ضرورت تلاش برای بین المللی شدن هر چه بیشتر آموزش عالی ایران، به این بحث پرداخته شده که با تأکید صرف بر چاپ مقاله نمی توان فرآیند بین المللی شدن را تحقق بخشید، بلکه باید کلیت ساختار آموزش و پژوهش در دانشگاه های کشور آمادگی این امر را داشته باشند. در زمینه برخی موضوعات محوری، سیاست های قابل توجه به صورت تجویزی توصیه شده است.
مهدی محسنیان راد
دوره 12، شماره 31 ، آذر 1384، ، صفحه 1-37
چکیده
در این مقاله، در ابتدا نگاهی کوتاه به سیرتحول ارتباطات میان فرهنگی در جهان قبلاز فن آوری های نوین اطلاعاتی - ارتباطی (ICT) می شود و با تأکید بر نقش جبر و اختیار در ارتباطات میان فرهنگی نشان داده می شود که نظام ارتباطات میان فرهنگی تا قرن ۱۳ میلادی به صورت چند قطبی بوده و از قرن چهاردهم، عصر سلطه «یک قطبی» آغاز و با تحولاتی چند، به ...
بیشتر
در این مقاله، در ابتدا نگاهی کوتاه به سیرتحول ارتباطات میان فرهنگی در جهان قبلاز فن آوری های نوین اطلاعاتی - ارتباطی (ICT) می شود و با تأکید بر نقش جبر و اختیار در ارتباطات میان فرهنگی نشان داده می شود که نظام ارتباطات میان فرهنگی تا قرن ۱۳ میلادی به صورت چند قطبی بوده و از قرن چهاردهم، عصر سلطه «یک قطبی» آغاز و با تحولاتی چند، به دوران جهانی شدن یا به تعبیر هربرت مارشال مک لوهان، به دوران زندگی انسان در دهکده جهانی رسیده است. عصری که اگر چه محصول یک فرآیند تاریخی است، اما در آن، اجرای پروژه های ارتباطی علیه فرهنگ های دیگر سهل تر شدهاست.مقاله در ادامه، این دیدگاه را مطرح میکند که اگر چه شکل گیری اصطلاح «امپریالیسم فرهنگی»، محصول نظام تک قطبی با مرکزیت امریکا و به وجود آمدن اصطلاح«تهاجم فرهنگی»، حاصل تحولات عصر دهکده جهانیاست،اماآنچه «تهاجم فرهنگی» نامیده می شود، تفاوت های عمیقی با «تهاجم نظامی» دارد. مقاله ضمن تبیین برخی از تفاوت های ملکور، کوشش میکند که نشان دهد. وضعیت حاضر، یک دوره درحالگذراستوطیچنددههآینده،ویژگیهایدهکدهجهانیتغییرخواهدکردوعصرجدیدیآغازخواهدشد که نویسنده به دلیل مشابهت نسبی ویژگیهای آن با سازوکار حاکم بر بازارهای سنتی مشرق زمین، طی مقالات متعدد خود آن را «بازار پیام» نامیده است. آخرین بخش مقاله اختصاص به توصیف برخی ویژگیهای ارتباطات میان فرهنگی در بازار پیام، به ویژه تحولات سخت افزاری و نرم افزاری مربوط به زبان دارد و نگاهی به آسیب شناسی ایران در بازار مذکور خواهد نمود.
کاظم معتمد نژاد؛ سید محمد مهدی زاده تالشی
دوره 13، شماره 36 ، اسفند 1385، ، صفحه 1-35
چکیده
مقاله ی حاضر، گزیدهای از یک تحقیقی دانشگاهی است که به منظور فهم و نقد گفتمان و ایدئولوژی پنهان و ژرف تأثیرگذار بر «عمل رسانه»های غرب، به بررسی و تحلیل انتقادی گفتمان چهار روزنامه نیویورک تایمز، گاردین، لوموندودیولتمیپردازد. رویکرد نظری اتخاذ شده در تحقیق، ایدئولوژی و گفتمان شرقی شناسی به عنوان نظام بازنمایی شرقی در غرب است. ...
بیشتر
مقاله ی حاضر، گزیدهای از یک تحقیقی دانشگاهی است که به منظور فهم و نقد گفتمان و ایدئولوژی پنهان و ژرف تأثیرگذار بر «عمل رسانه»های غرب، به بررسی و تحلیل انتقادی گفتمان چهار روزنامه نیویورک تایمز، گاردین، لوموندودیولتمیپردازد. رویکرد نظری اتخاذ شده در تحقیق، ایدئولوژی و گفتمان شرقی شناسی به عنوان نظام بازنمایی شرقی در غرب است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که «تروریسم» و «بنیادگرایی اسلامی»، کلیشه های شمایل انگارانه اصلی هستند که توسط مطبوعات غرب مورد استفاده قرار می گیرند. این دو کلیشه درواقع اسلام وایران را در رسانه های غربی، به عنوان تهدید علیه صلح، دموکراسی و مدرنیزاسیون بازنمایی می کنند. تحویل یا تقلیل مستمر ایران به نوعی تهدیدی مضاعف تحت عنوان بنیادگرایی اسلامی و تروریسم بینالمللی، این کشور را بیش تر از «دیگران» دیگر برای غرب و سایر نقاط جهان، خطرناک جلوه میدهد.
محمد عبداللهی؛ لیلا شکرایی فرد
دوره 14، شماره 37 ، خرداد 1386، ، صفحه 1-38
چکیده
انتقال سلول بافت یا عضو زنده از یک فرد به فرد دیگر به نحوی که عملکرد آنمحفوظ بماند، پیوند نام گرفته است. در حال حاضر فراوردههای پیوندی آلوگراف (انسانی) در درمان بسیاری از بیماری ها به عنوان بهترین و تنها راه ممکن اتتخاب می شود. این نسوج و اعضا از افرادی برداشته می شود که مرگ مغزی آنها از طرف پزشکان تایید شده باشد و برداشت نسوج و اعضا با ...
بیشتر
انتقال سلول بافت یا عضو زنده از یک فرد به فرد دیگر به نحوی که عملکرد آنمحفوظ بماند، پیوند نام گرفته است. در حال حاضر فراوردههای پیوندی آلوگراف (انسانی) در درمان بسیاری از بیماری ها به عنوان بهترین و تنها راه ممکن اتتخاب می شود. این نسوج و اعضا از افرادی برداشته می شود که مرگ مغزی آنها از طرف پزشکان تایید شده باشد و برداشت نسوج و اعضا با وصیت و رضایت شخصی (وصیتنامه قانونی، کارت اهدای عضو و آگاه کردن خانواده در زمان حیات) و یا رضایت وراثقانونی امکان پذیر می شود. پایین بودن میزان اهدای عضو با توجه به میزان بالای مرگ مغزی، از مشکلات و مسایل مهم ساماندهی پیوند اعضا و بافت در کشور به شمار میرود. فرایند اهدای عضو به عنوان یک کنش اجتماعی، تحت تأثیر عوامل گوناگون از جمله عوامل اجتماعی - فرهنگی است. بدون شناخت عوامل و موانع اهدای عضو، حل مساله کمبود اعضای پیوندی امکان پذیر نمی شود. در همین راستا مطالعه حاضر به منظور تحلیل اجتماعی و فرهنگی اهدای عضو صورت گرفته است. برای رسیدن به هدف تحقیق، پس از بررسی دیدگاه های پزشکی، فقهی، حقوقی و جامعه شناختی و مرور منابع تجربی، یک چهارچوب مفهومی تلفیقی با تأکید بر تیوری کنش اجتماعی پارسنز تنظیم گردیده است و در قالب آن فرضیه های تحقیقی مطرح شده است. بعد از تعریف مفاهیم و تهیه مقیاس های مناسب، اعتبار و پایایی آنها مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت، پرسشنامهای تنظیم شده که از طریقی رجوع به افراد نمونه تکمیل شده است. نمونه آماری، ۳۲۰ نفر از شهروندان مسلمان تهرانی ۱۵ سال به بالا است که شامل دو گروه اهدا کننده عضو و بافت (دارای کارت اهدای عضو) و غیر اهداکننده است. توصیف و تحلیلی دادهها در سه سطح انجام گرفته است. در سطح تحلیل یک متغیره، از آمار توصیفی (جداول یک بعدی و آماره های تلخیص کننده توزیع فراوانی) و درسطح تحلیل دو متغیره، از آمار استنباطی (جداول متقاطع و آزمونهای مربوطه) و در تحلیل چند متغیری، از رگرسیون استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان میدهد که اهدای عضو با ویژگیهای فردی (سن، جنسی، میزان بهره مندی از سلامت جسمانی)، ویژگیهای اجتماعی (پایگاه اجتماعی - اقتصادی) و همچنین ویژگیهای فرهنگی (میزان آگاهی ها و میزان تحصیلات) به عنوان ورودی های نظام شخصیت و میزان رشد نظام شخصیتی (عامگرا - خاص گرا) و همچنین نوع نگرش نسبت به اهدا و میزان اعتماد به عنوان خروجی های نظام شخصیتی رابطه دارد؛ به طوری که با افزایش میزان تحصیلات، میزان آگاهی ها درباره موضوع، عام گرایی، اعتماد و نگرشی مثبت به اهدای عضو، اقدام به اهدای عضو افزایش مییابد و بر عکسی با افزایش میزان بهره مندی از سلامت جسمانی، سن و پایگاه اجتماعی اهدای عضو کاهش مییابد. همچنینیافته های حاصل از تحلیل رگرسیون نشان میدهد که اعتماد به حرفه پزشکی وعام گرایی، بیشترین سهم را در تبیین اهل ای عضو به ترتیب قرار گرفتن در مدل رگرسیون دارا میباشد. گفتنی است که سایر متغیرها نظیر میزان سن، میزان بهره مندی از سلامت جسمانی، نگرش، جنس و پایگاه اجتماعی - اقتصادی، به ترتیب میزان تأثیرگذاری، در درجات بعدی اهمیت قرار میگیرند.
محمد مهدی فرقانی؛ عبدالرحمان علیزاده
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، ، صفحه 1-29
چکیده
اولین رسانه رایج مبتنی بر رایانه، بازیهای رایانهای بودهاند که، در دهه های پایانیقرن بیستم، شیوع و گسترش حیرت انگیزی داشتهاند. این رسانه که از تلفیق تلویزیون و رایانه به وجود آمده، کم کم به رقیب پر قدرت تلویزیون تبدیل شده و جای آن را در فعالیت های فراغتی بسیاری از مخاطبان، به ویژه کودکان و جوانان، گرفته است. هدف این تحقیق، شناخت نحوه ...
بیشتر
اولین رسانه رایج مبتنی بر رایانه، بازیهای رایانهای بودهاند که، در دهه های پایانیقرن بیستم، شیوع و گسترش حیرت انگیزی داشتهاند. این رسانه که از تلفیق تلویزیون و رایانه به وجود آمده، کم کم به رقیب پر قدرت تلویزیون تبدیل شده و جای آن را در فعالیت های فراغتی بسیاری از مخاطبان، به ویژه کودکان و جوانان، گرفته است. هدف این تحقیق، شناخت نحوه و میزان استفاده جوانان از بازی های رایانهای و نیز علل وانگیزه های آنان برای استفاده از این بازی ها و نقش، عوامل زمینهای در این باره بوده است. روش به کار رفته در این پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری آن، شامل تمام دبیرستان های دوره متوسطه نظری شهر تهران است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد ۴۳۲ دانش آموز به پرسشنامه ها پاسخ دادند که پس از کنار گذاشتن پرسشنامههای مخدوش، تعداد ۴۰۰ پرسشنامه تحلیل شد. طبق یافته های پژوهش، ۸۰/۷ درصد پاسخگویان از بازی های رایانهای استفاده می کردهاند که اکثر آن ها(حدود ۴۶ درصد) همه روزه و یا چند روز در هفته، این بازی ها را انجام میدادهاند. همچنین یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بین دلایل و انگیزههای موثر بر استفاده پاسخگویان از بازیهای رایانه ای، آموزشی بودن بازی ها و گریز از محدودیت های زندگی واقعی، بیشترین میزان همبستگی و فشار هنجاری گروه های همسال، کمترین میزان همبستگی را با گرایش پاسخگویان به بازی های رایانهای داشته است. به طور کلی، کسانی که از رسانه های جدید استفاده می کنند، عموماً گرایش بیشتری هم به استفاده از بازی های رایانهای دارند.
ناصر سالار زاده؛ داوود حسن زاده
دوره 13، شماره 33 ، خرداد 1385، ، صفحه 1-26
چکیده
این تحقیق با هدف شناخت میزان تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان ابتدایی شهر تبریز انجام گرفت. سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی معلمان از عاملهای بسیار مهم در امر توسعه و رفاه اجتماعی است. روش مطالعه دراین تحقیق، پیمایشی است واز ابزار پرسشنامه ساخت یافته بهره گرفته شده است. متغیر سرمایه اجتماعی با مقیاس بولنواونیکسو متغیررضایت شغلی ...
بیشتر
این تحقیق با هدف شناخت میزان تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان ابتدایی شهر تبریز انجام گرفت. سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی معلمان از عاملهای بسیار مهم در امر توسعه و رفاه اجتماعی است. روش مطالعه دراین تحقیق، پیمایشی است واز ابزار پرسشنامه ساخت یافته بهره گرفته شده است. متغیر سرمایه اجتماعی با مقیاس بولنواونیکسو متغیررضایت شغلی با مقیاس برایت فیلد اندازه گیری شده است. حج منمونه شامل۳۵۰ نفر از معلمان ابتدایی نواحی ۲ و ۴ است که به روشی نمونه گیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب شدهاند. متغیر مستقل این تحقیق سرمایهاجتماعی و متغیر وابسته، رضایت شغلی است که نتایج به دست آمده رابطه معنی داری بین آنها نشان می دهد. ازآنجا که این بررسی نخستین پژوهشی بود که تاثیر میزان سرمایه اجتماعی را بررضایت شغلی در ایران مورد مطالعه قرار می داد، امید. است راه را بر بررسی های بنیادی و کاربردی آتی در این زمینه هموار کند تا برنامه ریزی رفاه اجتماعی معلمان بتواند هم موجب افزایش سرمایه اجتماعیگرددوهمازاینسرمایهدرجهتافزایشرضایتمندیبهرهگیرد.
احمد میر عابدینی؛ کاظم معتمد نژاد
دوره 15، شماره 41 ، شهریور 1387، ، صفحه 1-34
چکیده
در این مقاله، پژوهشگران میکوشند، به این پرسشی پاسخ دهند که نماز جمعه چه تعاملی با رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون، در نه دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران داشته است.پژوهش مربوط به این مقاله بنیادی - توصیفی است. یافته ها به یاری روش شناسیکیفی - کمی کیو (O) گردآوری و گزارش تحقیق با توجه به مطالعات نظری مربوط به «آیین» تدوین شده ...
بیشتر
در این مقاله، پژوهشگران میکوشند، به این پرسشی پاسخ دهند که نماز جمعه چه تعاملی با رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون، در نه دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران داشته است.پژوهش مربوط به این مقاله بنیادی - توصیفی است. یافته ها به یاری روش شناسیکیفی - کمی کیو (O) گردآوری و گزارش تحقیق با توجه به مطالعات نظری مربوط به «آیین» تدوین شده است. دادههای تحقیق از طریق مصاحبه با ۳۰ پژوهشگر، کارشناس و مدرس در جامعه شناسی دین، سیاست و ارتباطات، از مراکز دانشگاهی - علمی -تحقیقاتی در ایران، و به کمک ۶۳ پرسش یا گویه گردآوری شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند.نتایج این پژوهش نشان دادند که نماز جمعه، به عنوان مهمترین آیین عبادی سیاسی در کشور، نقش عمدهای در ایجاد زمینه برای پذیرش اقتدار حکومت نزد مردم داشته است. همچنین، این آیین توانسته است در ارشاد و هدایت رأی دهندگان به سوی مراکز تأیید و تحکیم قدرت سیاسی و صندوقهای رای، و جهت دهی به انتخابات به ویژه انتخابات ریاست جمهوری، یعنی مهمترین آیین سیاسی در ایران، بخشی از وظیفه اعمالحاکمیتدرکشور را اجرا کند.
احمد گل محمدی
دوره 15، شماره 42.43 ، اسفند 1387، ، صفحه 1-12
چکیده
انقلاب اسلامی ایران نه تنها در مکان و زمانی شکل گرفت که چندان انتظار نمیرفت، بلکه تفاوت های عمدهای هم با دیگر انقلاب ها، به ویژه انقلاب های جهان سومی داشت. پیچیدگیهای ناشی از همین غیرمنتظره بودن و تمایز نسبی باعث نوعی باز اندیشی و اصلاح در مفهوم بندی و نظریه پردازی انقلاب شد. در این نوشتار میکوشیم نشان دهیم که این بازاندیشی و اصلاح ...
بیشتر
انقلاب اسلامی ایران نه تنها در مکان و زمانی شکل گرفت که چندان انتظار نمیرفت، بلکه تفاوت های عمدهای هم با دیگر انقلاب ها، به ویژه انقلاب های جهان سومی داشت. پیچیدگیهای ناشی از همین غیرمنتظره بودن و تمایز نسبی باعث نوعی باز اندیشی و اصلاح در مفهوم بندی و نظریه پردازی انقلاب شد. در این نوشتار میکوشیم نشان دهیم که این بازاندیشی و اصلاح چگونه در انقلاب اسلامی پژوهی نمود یافته است. به عبارت دیگر، نشان میدهیم که در طول نزدیک به سه دههتلاش برای درک انقلاب اسلامی ایران، چگونه جایگاه مسلط در انقلاب اسلامی پژوهی به ترتیب میان تبیینهای ساختاری، تبیینهای سازمانی و تبیینهای فرهنگی گفتمانی دست به دست شده است.
پرویز اجلالی
دوره 16، شماره 44 ، خرداد 1388، ، صفحه 1-47
چکیده
در این مقاله کوشیده ام تا تصویری از پیدایش و تحولات نظریه برنامه ریزی به خواننده عرضه کنم. آنچه به نام نظریه برنامه ریزی شناخته می شود در واقع آن بخش از دانش است که به موضوع های اساسی مربوط به انواع برنامه ریزی ها می پردازد. هر چند عمل برنامه ریزی در اتحاد شوروی شروع شد، اما اولین گام ها در جهت ارائه احکام توجیهگر و تبیین کننده اقسام برنامه ...
بیشتر
در این مقاله کوشیده ام تا تصویری از پیدایش و تحولات نظریه برنامه ریزی به خواننده عرضه کنم. آنچه به نام نظریه برنامه ریزی شناخته می شود در واقع آن بخش از دانش است که به موضوع های اساسی مربوط به انواع برنامه ریزی ها می پردازد. هر چند عمل برنامه ریزی در اتحاد شوروی شروع شد، اما اولین گام ها در جهت ارائه احکام توجیهگر و تبیین کننده اقسام برنامه ریزی ها در سال های اغازین قرن بیستم در جهان سرمایه داری برداشته شد. این کوشش ها مبتنی بودند بر آرای ماکس وبر و کارل مانهایم در زمینه عقلانیت و اداره جامعه. از آنجا که در حوزه برنامه ریزی، دیدگاه های رقیبی خودنمایی می کنند که هر کدام استدلال ها و پیشینه های علمی - فلسفی و گاه سیاسی - اجتماعی خود را دارند، و حداقل در چنین مطالعه ای نمی توان از هیچ کلام از آنها غفلت کرد، راه چاره ای که می ماند، استفاده از گونه شناسی (Typology) است. نخستین و می توان گفت تاثیر گذارترین این گونه شناسی ها از آندره آس فالودی (۱۹۷۳) است. وی دو نوع نظریه را از هم تفکیک می کند: نخست، نظریه جوهری یا موضوعی که به موضوع یا جوهره برنامه ریزی می پردازد. به سخن دیگر موضوع این نظریه آن چیزی است که برایش برنامه ریزی می کنیم (مثلا کشاورزی، اقتصاد، کالبد شهرها و از این قبیل ...). دوم نظریه فرایندی یا روشی است که به خود فرایند برنامه ریزی می پردازد بدون توجه به این که درباره چه موضوعی به کار رود. به سخن دیگر، یک دسته از نظریه ها بر مسائل روش شناسی برنامه ریزی متمرکز می شوند. و دسته دیگر محتوا و موضوع برنامه ها را مورد توجه قرار می دهند. نکته مهم این جاست که فالودی بر این باور بود که نظریه فرایندی حوزه تخصصی برنامه ریزان و نظریه برنامه ریزی واقعی است و نه نظریه جوهری که متخصصان خاص خود را دارد (اقتصاددانان، جامعه شناسان ، متخصصان کشاورزی و ...). نظریه فالودی از نیمه دهه ۱۹۷۰ میلادی و به ویژه در آغاز دهه ۱۹۸۰ مورد انتقاد شدید برنامه ریزان واقع شد و همین انتقادها بود که به پیدایش گونه شناسی های جدید و تعریف مجدد از نظریه برنامه ریزی انجامید. در ۱۹۸۰ نایجل تایلور نظریه های مربوط به برنامه ریزی را به دو طبقه تقسیم کرد: یکم نظریه های فلسفی و دوم نظریه های جامعه شناختی، در واقع، هدف وی از این طبقه بندی، تفکیک میان گزاره های نظری تبیینی و گزاره های نظری تجویزی بود که در این حوزه پی در پی مطرح می شدند. کمی دیرتر، کوکب (۱۹۸۳) سه نوع نظریه تشخیص داد: ۱) نظریه های فرایند توسعه، ۲) نظریه های فرایند برنامه ریزی، ۳) نظریه های حکومت. در واقع او سعی کرده بود همه موضوعات اساسی و چالش برانگیز مربوط به برنامه ریزی را در طبقه بندی خود بگنجاند. در آخرین سال دهه ۱۹۸۰، ایفتاشل یک مدل شش بعدی از انواع نظریه های برنامه ریزی ارائه داد. در واقع ایفتاشل طبقه بندی خود را بر اساس دو معیار ساخته بود. اول این که آیا گزاره های نظری، مربوط به تبیین پدیده برنامه ریزی هستند یا تجویز نوع مطلوب آن (این معیار د وگزینه دارد) و دوم این که آیا نظریه به تحلیل موضوع برنامه می پردازد یا از شکل محصول کار برنامه ریزی (برنامه) سخن می گوید و یا این که به فرایند برنامه ریزی می پردازد (این معیار سه گزینه دارد). از ترکیب این دو معیار، شش نوع نظریه حاصل می آید: ۱) نظریه تحلیلی - تبیینی، ۲) نظریه شکلی - تبیینی، ۳) نظریه فرایندی - تبیینی، ۴) نظریه تحلیلی - تجویزی، ۵) نظریه شکلی - تجویزی، ۶) نظریه فرایندی - تجویزی، در دهه ۱۹۹۰ دیدگاه پسا مدرن در همه حوزه ها مطرح شد. در میان نظریه پردازان پسا مدرن، آلمن دینگر 5 نوع نظریه برنامه ریزی تشخیص داد: فلسفه علم الاجتماعی، نظریه اجتماعی، نظریه برونزا، نظریه چارچوب ساز و نظریه درون زا. بالاخره در دهه اخیر، گرایش به گریز از گونه شناسی های پیچیده مشاهده می شود و نوعی بازگشت به گونه شناسی فالودی، البته با تعدیل های بسیار نیز می توان دید. مقاله با ارائه یک گونه شناسی از انواع نظریه های مربوط به برنامه ریزی پایان می یابد. این گونه شناسی کوشیده تا همه اندیشه های مربوط به موضوع های مهم برنامه ریزی را در بر بگیرد و میان نظریه ها نیز برخلاف فالودی، اصلی و فرعی نکند و همه را نظریه برنامه ریزی به شمار آورد.
علی ساعی
دوره 16، شماره 45 ، شهریور 1388، ، صفحه 1-23
چکیده
در این نوشتار، مشارکت انتخاباتی در ایران بر حسب استان های کشور در دوره نهم انتخابات ریاست جمهوری مورد تحلیل قرار گرفته است. مساله مقاله آن است که میزان مشارکت انتخاباتی در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برحسب استان های کشور، تفاوت پذیری پرابلماتیک دارد و تغییرات آل تابع الگوی منظمی نیست. پس از اثبات این مساله در مقام یافتن راه حل ...
بیشتر
در این نوشتار، مشارکت انتخاباتی در ایران بر حسب استان های کشور در دوره نهم انتخابات ریاست جمهوری مورد تحلیل قرار گرفته است. مساله مقاله آن است که میزان مشارکت انتخاباتی در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برحسب استان های کشور، تفاوت پذیری پرابلماتیک دارد و تغییرات آل تابع الگوی منظمی نیست. پس از اثبات این مساله در مقام یافتن راه حل تئوریک مساله، بحث نظری این نوشتار را بر رویکردهای تئوریک دایاموند، لیپست و هانتینگتون استوار ساخته، رابطه مساله را با نظریه مناسب، تابع نظم منطقی کرده ایم. در ادامه با الهام از نظریه های موجود، دستگاه نظری متناسب با مساله مقاله فرموله شده است. در سطح تبیین تئوریک استدلال شده است که میان مشارکت انتخاباتی و توسعه آموزشی هم تغییری وجود دارد؛ به گویه ای که هرچه میزان توسعه آموزشی بیشتر با شمال، میزان مشارکت انتخاباتی نیز بیشتر می شود. این استدلال از طریق روش تحلیل رگرسیون مورد داوری تجربی قرارگرفته است. شواهد موجود دلالت بر آن دارد که میان مشارکت انتخاباتی و توسعه آموزشی به اندازه 69 درصد هم تغییری وجود دارد.
مرتضی فرهادی
دوره 16، شماره 46 ، آذر 1388، ، صفحه 1-39
چکیده
وقتی حرکات عضلانی آدمی ( تکنیک های بدن) به قول " مارسل موس" پدیده ای فرهنگی اند آنگاه رفتارهای مشارکتی و ضد مشارکتی آدمی از همکاری ایثارگرایانه تا جنگ و ستیزخواهانه بی شک امور فرهنگی به شمار می آیند. از سوی دیگر بین فرهنگ ها و آموزه های دینی ارتباطی دراز هنگام و متقابل وجود دارد. و فرهنگ ایرانی یکی از نادر فرهنگ های جهان است که چند هزار ...
بیشتر
وقتی حرکات عضلانی آدمی ( تکنیک های بدن) به قول " مارسل موس" پدیده ای فرهنگی اند آنگاه رفتارهای مشارکتی و ضد مشارکتی آدمی از همکاری ایثارگرایانه تا جنگ و ستیزخواهانه بی شک امور فرهنگی به شمار می آیند. از سوی دیگر بین فرهنگ ها و آموزه های دینی ارتباطی دراز هنگام و متقابل وجود دارد. و فرهنگ ایرانی یکی از نادر فرهنگ های جهان است که چند هزار سال است به قول " فرایزر" به آستانه ادیان تک خدایی از گونه انتزاعی و روحانی ناب آن وارد شده است. این راه دراز و آموزه های آن، هم در چند و هم در چون (کم و کیف) همکاری های تاریخی و فرهنگی وی موثر بوده است. انگار متناظر با عبور از ادیان با خدایان جسمیت گرا به ادیان روح گرا و تصعید یافته و تعالی گرا (فرا رونده)، با همکاری های عینت گرا و منفعت گرایانه به سمت و سوی همکاری های خالص تر و رها شده از هدف های دنیوی و منفعت گرایانه به سمت و سوی همکاری های منزلت گرایانه، تشفی طلبانه و آخروی سوق داده است. به نظر می رسد تکائف یاریگری در فرهنگ ایرانی و تبلور آموزه های دینی در فرهنگ ایرانی، نوعی عایق زدایی عاطفی " را به همراه داشته که سطح توقعات ایرانیان را از همکاری های خود یارانه و همیارانه که آرزوی اجتماعیون تعاون طلب غرب بوده - به سمت و سوی همکاری های دگریارانه سوق داده است. بخشی از این همکاری های دگریارانه به وفور در فعالیت های روزمره و گذرای ایرانیان ساری و جاری بوده است، و بخش دیگری از آن به ویژه ار نوع دگریاری ناهمترازانه در "ایستاندن مال" وقف در آیین نیاکان زردشتی ما و آیین مقدس اسلام متجسد و متجلی شده است. بنیادهای دگریار ناهمترازانه در طول تاریخ، افزون بر موضوعات صرفاً مذهبی، گستره وسیعی از اهداف انسانی و خیرخواهانه را در بر داشته است، و نیازهای گوناگون آدمیان را در بر می گرفته و گاه دامنه اهداف گوناگون آن از نیازهای بشر دوستانه عبور کرده و گاه حمایت از جانوران اهلی، وحشی و درختان را نیز در بر می گرفته است. تامل در این یاریگری های تجسد یافته از منظر نظری نیز می تواند برای بحث سه ربع قرنی همکاری یا ناهمکاری فرهنگ ایرانی - که دنباله آن تا بهار 1389 نیز کشیده شده است مفید باشد. البته به شرطی که روشنفکران ایرانی بخواهند از واقعیت و میدان به قول مالینوفسکی - به سمت نظریه حرکت کنند و اینکه بپذیریم که هم واقعیت وجود دارد و هم قابل شناخت است.
محمد سعید ذکایی؛ پیام روشنفکر
دوره 12، شماره 32 ، اسفند 1384، ، صفحه 1-37
چکیده
اتکای اجتماع محلی به خود برای ارتقای کیفیت زندگی و رفع مشکلات جمعی، ایده محوری دراندیشه مکاتبی چون اجتماع گرایان ایدئولوژی های سیاسی راست جدید یا چپ جدید یا راه سوم به شمارمی آید. اساس این دیدگاه ها برظرفیت سازی وبسیج منابع و سرمایه های محلی قرار دارد. به نظر می رسد. سرمایه اجتماعی شناختی وساختاری در کنار یکدیگر مفاهیم تحلیلی مناسبی ...
بیشتر
اتکای اجتماع محلی به خود برای ارتقای کیفیت زندگی و رفع مشکلات جمعی، ایده محوری دراندیشه مکاتبی چون اجتماع گرایان ایدئولوژی های سیاسی راست جدید یا چپ جدید یا راه سوم به شمارمی آید. اساس این دیدگاه ها برظرفیت سازی وبسیج منابع و سرمایه های محلی قرار دارد. به نظر می رسد. سرمایه اجتماعی شناختی وساختاری در کنار یکدیگر مفاهیم تحلیلی مناسبی برای شناسایی پتانسیل رفتارهای اجتماع گرایانه و رفاه اجتماعی در اجتماعات مختلف مکانی محسوب می شوند و از این رو هر اندازهگیری سرمایه اجتماعی در واقع اندازهگیری ظرفیت جامعه برای مدیریت خویش است. به ویژه آن که سرمایه اجتماعیعامل مؤثری در افزایش کارآیی سایر اشکال سرمایه (انسانی، اقتصادی، کالبدی) نیز محسوب می شود. مقاله حاضر در دو سطح تحلیلی خرد (فردی) وکلان (منطقه شهری) به دنبال نشان دادن عوامل مؤثر بر تغییر سرمایه اجتماعی در مناطق مختلف شهری و ارتباط این سرمایه با اشکال دیگر سرمایه وتأثیرآن بر کیفیت زندگی در مناطق شهری است. اطلاعات سطح خرد تحقیقی مبتنی بر پیمایش معرفی در شهر قوچان است. درسطح کلان نیز از مجموع های از منابع استادی و تحلیلی ثانویه برای شاخصی سازی مفاهیم مرتبط با تحقیقی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر تغییرپذیری ساختی سرمایه اجتماعی در مناطق مختلف شهری است. سطح سرمایه اجتماعی در دو بعد ذهنی و ساختی با سطوح سرمایه کالبدی ارتباط مستقیم دارد. این یافته موید مفهوم سازی کلاسیک بوردیو از تعاملی و ارتباط سرمایه ها با یکدیگر است. سرمایه اجتماعی همچنین با دوام شبکه های روابط محلی وهمسایگی، طول مدت اقامت شهری و جابه جایی های درون شهری و نیزسرمایه انسانی در مناطق مختلف شهری ارتباط نشان می دهد. در مجموع، یافته های تحقیق نقش حیاتی سرمایه اجتماعی در حفظ سرمایه های کالبدی و توانمند سازی اجتماع محلی برای بسیج منابع و دارایی های آن و نیز ضرورت برقراری عدالت اجتماعی در سطح کلان برای حل ریشهای این مسئله را آشکار می سازد.
علیرضا شجاعی زند
دوره 15، شماره 40 ، فروردین 1387، ، صفحه 1-139
چکیده
حقایق در صورت نیل، تغییر ناپذیرند؛ اما نظریات معطوف به آنها در معرض تحولات دائمی قرار دارند. بررسی گونه گونی نظریات جامعه شناسانه درباره دین و مرحله شناسی از تحولات پدید آمده در آنها، موضوع و محور اصلی این مقاله است و تلاش شده است تا با واکاوی مشخصات و ممیزات هر مرحله و نقصان های موجود در هر رهیافت، شرایط و ملزومات ارتقا به مرحله بعدی ...
بیشتر
حقایق در صورت نیل، تغییر ناپذیرند؛ اما نظریات معطوف به آنها در معرض تحولات دائمی قرار دارند. بررسی گونه گونی نظریات جامعه شناسانه درباره دین و مرحله شناسی از تحولات پدید آمده در آنها، موضوع و محور اصلی این مقاله است و تلاش شده است تا با واکاوی مشخصات و ممیزات هر مرحله و نقصان های موجود در هر رهیافت، شرایط و ملزومات ارتقا به مرحله بعدی نظریه پردازی که دیر یا زود و خواه ناخواه فرا خواهد رسید بیان گردد. این تلاش نه با سودا و مدعای تولید نظریه ای جدید، بلکه به منظور افزایش مهارت و اشراف بر نظریات موجود و آماده سازی زمینه های معرفتی تحول در آنها صورت گرفته است.
جعفر هزار جریبی
دوره 16، شماره 47 ، اسفند 1388، ، صفحه 1-35
چکیده
در این مقاله به کارآفرینی منظر آموزه های اسلامی پرداخته شده است. همان گونه که اخلاق و ارزش های دینی برای تمام رفتارهای اجتماعی و عبادی خط مشی تعیین کرده است، برای کار و تلاش، و توسعه یافتگی در جامعه انسانی نیز تاکید مضاعفی دارد. در آموزه های قرآن، پروردگار برای انسان کار و تلاش را مقرر داشته است. سوال های اصلی این مقاله شامل جایگاه و ...
بیشتر
در این مقاله به کارآفرینی منظر آموزه های اسلامی پرداخته شده است. همان گونه که اخلاق و ارزش های دینی برای تمام رفتارهای اجتماعی و عبادی خط مشی تعیین کرده است، برای کار و تلاش، و توسعه یافتگی در جامعه انسانی نیز تاکید مضاعفی دارد. در آموزه های قرآن، پروردگار برای انسان کار و تلاش را مقرر داشته است. سوال های اصلی این مقاله شامل جایگاه و موقعیت کارآفرینی در مبانی دینی، اعتقادی و همچنین چرایی و چگونگی دعوت، به کار و کوشش در آموزه های اسلامی است. روش بررسی، تتبع نظری و استنادی با استفاده از منابع معتبر اسلامی است و یافته های پژوهش با رویکردهای کارآفرینی بر پایه آموزه های اسلامی در قرآن کریم و سیره معصومین ع بدست آمده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که صفت و خصوصیات کارآفرینی در رفتار هر یک از انسان ها می تواند تجلی پیدا کند و اخلاق اسلامی در ایجاد کارآفرینی موثر است. از این نظر تفاوتی بین افراد نیست، اما اراده فردی، تلاش زیاد، خود اتکایی، عدم وابستگی به دیگران و کرامت انسانی، مبنای این تعالی و پیشرفت است. بر این اساس کوشش و تلاش هر یک از افراد در دنیا، سازنده آخرت وی خواهد بود.
وحید نقدی
چکیده
پژوهش حاضر یک بررسی تطبیقی در مورد توسعۀ موزون در مجموعۀ کشورهای آسیای جنوب شرقی است. در این تحقیق، نقش چهار متغیرِ اساسی و وابسته به سطح کلان، در چهار حوزۀ گوناگون جامعه، بر توسعۀ موزون کشورهای یاد شده بررسی شده است. برای این منظور از روش تطبیقی فازی استفاده شده است ؛ و مسیرهای ایجابی و سلبیِ دستیابی به توسعۀ موزون مورد بررسی قرار ...
بیشتر
پژوهش حاضر یک بررسی تطبیقی در مورد توسعۀ موزون در مجموعۀ کشورهای آسیای جنوب شرقی است. در این تحقیق، نقش چهار متغیرِ اساسی و وابسته به سطح کلان، در چهار حوزۀ گوناگون جامعه، بر توسعۀ موزون کشورهای یاد شده بررسی شده است. برای این منظور از روش تطبیقی فازی استفاده شده است ؛ و مسیرهای ایجابی و سلبیِ دستیابی به توسعۀ موزون مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که، مطابق تئوریهای موجود، ترکیب علّی از چهار متغیر آزادی اقتصادی، ناکارآمدی دولت، ناهمگونی فرهنگی، و جمعیت با اخلاق روند توسعۀ این کشورها را بهوجود آوردهاند. مطابق یافتههای تحقیق، در میان کشورهای آسیای جنوب شرقی، و کشورهای قابل مقایسه با آنها، آزادی اقتصادی به تنهایی به توسعۀ موزون منتهی نشده، بلکه شرایط ویژهای را میطلبد تا روند توسعه به توسعهای موزون نزدیک گردد. یافتههای تحقیق، مؤید آن است که دولت کارآمد و اقدامات آن در روند توسعه، به تنهایی نقش کافی ایفا میکند. اما اگر دولت از توانایی و کارآمدی بالایی برخوردار نباشد، ترکیبهای علّیِ گوناگونی از متغیرهای دیگر همچون ناهمگونی فرهنگی، آزادی اقتصادی، و بویژه جمعیت با اخلاق و منظم میتواند به توسعۀ موزون منجر گردد. در میان متغیرهای نامبرده، نقش اخلاق در بیشتر مسیرهای موجود بسیار کلیدی و شرط لازم برای وقوع توسعۀ موزون میباشد.
محمد زاهدی اصل
چکیده
از «کیفیت زندگی» با توجه به جنبههای مختلف آن، تعاریف متنوعی ارائه شده است و نهادها و سازمانهای ملی و بینالمللی، اقدام به شاخص سازی و سنجش آن در دو دهه اخیر کردهاند. در ارزیابی کیفیت زندگی، دو رویکرد عمده اسکاندیناویایی (تأکید بر شرایط عینیزندگی) و آمریکایی (تأکید بر شرایط ...
بیشتر
از «کیفیت زندگی» با توجه به جنبههای مختلف آن، تعاریف متنوعی ارائه شده است و نهادها و سازمانهای ملی و بینالمللی، اقدام به شاخص سازی و سنجش آن در دو دهه اخیر کردهاند. در ارزیابی کیفیت زندگی، دو رویکرد عمده اسکاندیناویایی (تأکید بر شرایط عینیزندگی) و آمریکایی (تأکید بر شرایط ذهنی زندگی) مطرح است که امروزه در بسیاری از تحقیقات، به صورت توأم در نظر گرفته میشود. دانشگاه تورنتو با ایجاد واحد تحقیق در این خصوص، از سال 1994 فعالیت وسیعی را آغاز کرده و روشهای مختلفی را برای ارزیابی کیفیت زندگی به کار گرفته است که اغلب آنها متمرکز بر «سلامت» و ابعاد آن بوده است. مؤسسه «مرسر» نیز به عنوان یکی از نهادهای معتبر مطالعاتی بینالمللی، در جدیدترین بررسی خود در سال 2006، وضعیت کیفیت زندگی در 215 شهر بزرگ دنیا را رتبهبندی کرده است که شهر تهران در رتبه 177 قرار دارد. در خصوص عواملمرتبط با کیفیت زندگی نیز تحقیقات مختلفی انجام گرفته است که با توجه به موضوع مقاله حاضر، میتوان به بررسیهای «لین» و «میلور» اشاره کرد که نشان دهنده وجود ارتباط بین ابعاد مختلف کیفیتزندگی با سرمایه اجتماعی است. بر همین اساس الگوی نظری در قالب یک فرضیه اصلی (رابطهکیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی) و چهار فرضیه فرعی (رابطه سرمایه اجتماعی با ابعاد سلامتجسمانی، روانی، روابط اجتماعی و سلامت محیطی) طراحی شده که پس از آزمون فرضیهها برروی سرپرستان خانوارهای تهرانی به روش نمونهگیری چند مرحلهای در تابستان 1386، ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی و ابعاد چهارگانه آن مورد تایید قرار گرفت. در تحلیل رگرسیون از تأثیر میزان سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی نیز، میزان تأثیرگزاری بر سلامت جسمانی در کمترین حد و سلامت روابط اجتماعی در بیشترین حد بوده است که در نهایت مؤید نظریه «لین»، دیدگاه میلور و همکاران و همچنین گزارشهای سازمان بهداشت جهانی مبنی بر تأثیر سرمایه اجتماعی بر ابعادی از سلامت اجتماعی و رضایت از زندگی به عنوان بخشهایی از کیفیت زندگی میباشد
محمد عبداللهی
چکیده
این فراتحلیل دربرگیرنده 50 مقاله فارسی موجود درباره هویت ملی در ایران است، که در کتابشناسی هویت اجتماعی چاپ 1388 ذکر شده اند. برای انجام این فراتحلیل با بینش تلفیقی، فرمی جامع تهیه شد. به واسطه این فرم تمام اطلاعات هر مقاله در ارتباط با 22 متغیر تعریف شده، استخراج و با روشهای کمی و کیفی تحلیل و بر اساس آن گزارش فراتحلیل مشتمل بر یک مقدمه ...
بیشتر
این فراتحلیل دربرگیرنده 50 مقاله فارسی موجود درباره هویت ملی در ایران است، که در کتابشناسی هویت اجتماعی چاپ 1388 ذکر شده اند. برای انجام این فراتحلیل با بینش تلفیقی، فرمی جامع تهیه شد. به واسطه این فرم تمام اطلاعات هر مقاله در ارتباط با 22 متغیر تعریف شده، استخراج و با روشهای کمی و کیفی تحلیل و بر اساس آن گزارش فراتحلیل مشتمل بر یک مقدمه و 8 بخش تنظیم شد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که بیشتر مقالهها جنبه تبیینی دارند. ولی در 90 درصد آنها مرور منابع و متون یا صورت نگرفته و یا بسیار سطحی است. پارادایمهای غالب بر این مقالهها جنبه تقلیلگرایانه دارند. روشهای مورد استفاده بیشتر کیفی ساده و غیر منتظماند. در تعریف هویت ملی به وجود عناصر مشترک و آگاهی افراد از این عناصر و احساس تعهد در برابر آنها اشاره شده است. یافتههای توصیفی برخی از مقالهها ناظر به اصیل، قدیم و ذاتی بودن هویت ایرانی - اسلامی است. ولی در بیشتر آثار هویت ملی در ایران پدیدهای نوظهور است که همزمان با آشنایی ایرانیان با مدرنیته، گسترش جهانی شدن و تشکیل دولت مدرن در ایران شکل گرفته است. امروز این هویت ملی دچار بحران شده و در حال تحول است. در تبیین این بحران و تحول هویت ملی در ایران هر دسته از مقالهها روی عواملی خاص تاکید داشتهاند که عمدتاً جنبه تقلیلگرایانه دارد. مقالهها با وجود نقاط ضعفی چون توصیفی بودن، تقلیلگرایی نظری و روشی از نقاط قوتی هم برخوردارند که اهم آنها توجه به ابعاد تاریخی، فرهنگی، دینی، اجتماعی و به ویژه سیاسی هویت ملی، تشریح وضعیت گذشته، حال و سعی در تبیین فرایند تحول آن در ایران میباشد.
محمدحسین پناهی
چکیده
فرهنگ سیاسی جنبه خاصی از فرهنگ عمومی را شامل میشود که به مجموعه ارزشها و نگرشها، دانشهای سیاسی گفته میشود که به روند سیاسی جامعه معنا میدهد. این مقاله بر مبنای پژوهشی است که طی آن تلاش شده است ویژگیهای فرهنگ سیاسی و تنوع آن و رابطهاش با عوامل اجتماعی در استان گلستان بررسی شود. جهت بررسی، نمونه آماری با حجم 562 نفر از مراکز ...
بیشتر
فرهنگ سیاسی جنبه خاصی از فرهنگ عمومی را شامل میشود که به مجموعه ارزشها و نگرشها، دانشهای سیاسی گفته میشود که به روند سیاسی جامعه معنا میدهد. این مقاله بر مبنای پژوهشی است که طی آن تلاش شده است ویژگیهای فرهنگ سیاسی و تنوع آن و رابطهاش با عوامل اجتماعی در استان گلستان بررسی شود. جهت بررسی، نمونه آماری با حجم 562 نفر از مراکز شهرستانهای استان گلستان انتخاب شده و با استفاده از دو روش کمی (پیمایشی) وکیفی (مصاحبه نیمه عمیق) دادهها گردآوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که جامعه مورد مطالعه دارای تنوع فرهنگ سیاسی است، و این که چهار عامل میزان تحصیلات، امنیت جامعهای، مذهب و جنسیت، بطور نسبی قدرت تبیین تغییرات و تفاوتهای فرهنگ سیاسی جامعه مورد مطالعه را دارند.
مهدی محسنیان راد
چکیده
مخاطب واژهای به جامانده از اعصار منتهی به ارتباطات شفاهی است که حتی میتوان اثری از آن را در نوشتههای ارتباطی 2300 سال پیش ارسطو نیز دید.آنان گروههایی از مردم بودند که به عنوان مخاطب «خطابی» برای شنیدن یک سخنرانی، گفتار یا بحث در یک جا جمع میشدند. بعدها و پس از اختراع رسانهها، انسانهای آن سوی رسانهها - از جمله کتابهای ...
بیشتر
مخاطب واژهای به جامانده از اعصار منتهی به ارتباطات شفاهی است که حتی میتوان اثری از آن را در نوشتههای ارتباطی 2300 سال پیش ارسطو نیز دید.آنان گروههایی از مردم بودند که به عنوان مخاطب «خطابی» برای شنیدن یک سخنرانی، گفتار یا بحث در یک جا جمع میشدند. بعدها و پس از اختراع رسانهها، انسانهای آن سوی رسانهها - از جمله کتابهای چاپی مقدس - نیز با اصطلاح «مخاطب» شناخته شدند. مقاله حاضر متمرکز بر گونه دیگری از مخاطبان است که میتوان آنان را "مخاطبان در متن" نامید.
در مطالعه حاضر، مخاطبان در متن قرآن، انجیل و تورات به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم شده و سپسً تلاش برای دستیابی به پاسخ این سؤال آغاز شده که مخاطبان اصلی و فرعی گزارههای هنجاری ( حاوی بایدها و نبایدها) در هر یک از سه کتاب مقدس چه کسانی هستند و چه مشابهتها و تفاوتهایی میان آنها وجود دارد؟
نتایج جستجوی سوالات مذکور که به روش تحلیل محتوای مختلط کمّی- کیفی انجام شد، نشان دهنده برخی مشابهتها و تفاوتهاست که جزئیات آن در مقاله آمده است. اما به گونهای فشرده میتوان گفت که 95 درصد مخاطبان در متن قرآن را سه دسته، به ترتیب، پیامبر، عامة مردم و افراد و گروههای خاص مثبت تشکیل میدهند. 93 درصد مخاطبان تورات، دو دسته، پیامبر و یهودیان هستند و 92 درصد مخاطبان انجیل؛چهار دستة مسیحیان، افراد و گروههای خاص خنثی، حواریون و کاهنان و عامة مردم هستند.
در انتها، مخاطبان شش دسته مضامین هنجاری، شامل "ما و خداوند"، "ما و کنشهای متقابل اجتماعی"، "ما و خصلتها و اعمال شخصی"، "وظیفهها و منشها برای تبلیغ و ارشاد"، "ما و کتابها، مکانها و زمانهای مقدس" و "ما و انسانهای مقدس" در سه کتاب مقایسه شده است.
محمدباقر بهشتی؛ لیلا نصرالهی وسطی
چکیده
سرمایه اجتماعی از مفاهیم بین رشتهای نوینی است که امروزه در بررسیهای اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. مطرح شدن این رویکرد در بسیاری از مباحث توسعه اقتصادی، نشان دهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی میان افراد (سرمایه اجتماعی) بر متغیرهای توسعه از همه ابعاد است. هدف این پژوهش تحلیل پویای نقش سرمایه اجتماعی در فرآیند ...
بیشتر
سرمایه اجتماعی از مفاهیم بین رشتهای نوینی است که امروزه در بررسیهای اقتصادی و اجتماعی جوامع مدرن مطرح شده است. مطرح شدن این رویکرد در بسیاری از مباحث توسعه اقتصادی، نشان دهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی میان افراد (سرمایه اجتماعی) بر متغیرهای توسعه از همه ابعاد است. هدف این پژوهش تحلیل پویای نقش سرمایه اجتماعی در فرآیند توسعه در جوامع است. این مطالعه بر این موضوع تأکید دارد که وجود سرمایه اجتماعی در یک جامعه میتواند تأثیر قابل توجهی بر توسعه آن جامعه داشته باشد. در این مطالعه تلاش شده است تا با ارائه مدلی دینامیکی، کاربرد تفکر سیستمی و مدل سازی سیستمهای پویا، به تجزیه و تحلیل پویاییهای سرمایه اجتماعی پرداخته شود. در این مقاله از یک مدل دینامیکی بهره گرفته شده است. تحلیل سیستمهای پویا یکی از تکنیکهایی است که امکان مدلسازی سیستمهای پیچیده و غیرخطی را فراهم میآورد. به علاوه، به منظور درک بهتر روابط مدل، از روش سناریوپردازی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که سرمایه اجتماعی از طریق مکانیزمی پیچیده و پویا میتواند توسعه را در یک جامعه رقم بزند.