نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا

2 استادیار جامعه شناسی دانشگاه الزهرا

3 کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا

چکیده

این مقاله رابطه بین حقوق مالکیت فکری و معنوی در ایران و سرمایة اجتماعی استادان صاحب اثر در زمینه تالیف آثار را بررسی می‌کند. بر اساس نظریات پاتنام، کلمن، فوکویاما، دیدگاه نهادی و دیدگاه همیاری، فرضیاتی چند مطرح و میان متغیرها ارتباط نظری برقرار گردید. جمعیت آماری پژوهش، شامل310 نفر استادان صاحب اثر دانشگاه الزهرا (س) بوده است که از این میان  95 نفر از استادان صاحب اثر دانشگاه الزهراء (س) به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده است. به منظور سنجش متغیر سرمایه اجتماعی از مقیاس لیکرت استفاده گردید که شامل مولفه‌های اعتماد در محیط علمی، مشارکت در محیط علمی، انتظارات و تعهدات در محیط علمی‌و تعاملات علمی‌در شبکه اجتماعی مولفان آثار است و برای سنجش متغیر حقوق مالکیت فکری و معنوی از مولفه‌های وجود قانون حق مؤلّف، آگاهی مؤلّفان ازمفاد قانون حق مؤلّف، نگرش مؤلّفان نسبت به قانون حق مؤلّف و متغیر وجود سوء استفاده از اثر مولفان، استفاده شده است. بر اساس نتایج، فرضیه اصلی تحقیق تایید شد. بدین معنی که بین عامل حقوق مالکیت فکری و معنوی و سرمایة اجتماعی استادان صاحب اثر در زمینه تالیف آثار رابطه وجود داشته است. هم چنین بین مؤلّفه‌های حقوق مالکیت فکری و معنوی در این مطالعه (وجود قانون حق مؤلّف، آگاهی مؤلّفان ازمفاد قانون حق مؤلّف، نگرش مؤلّفان نسبت به قانون حق مؤلّف و متغیر وجود سوء استفاده از اثر مؤلفان) و سرمایة اجتماعی استادان در زمینه تالیف اثر رابطه معناداری برقرار شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Intellectual Property Rights and Social Capital of Professors with regards to Authorship: A Case Study of Author-Professors of Alzahra University

نویسندگان [English]

  • Farnaz Nazerzadeh 1
  • Marzieh Moosavi 2
  • Hamideh Arakhi 3

چکیده [English]

Abstract
The present paper aims to study the relationship between intellectual property rights and social capital of author-professors of Iran. A number of hypotheses were developed and theoretical relationship among variables were established based on the theories of Putnam, Coleman, and Fukuyama as well as institutional and synergy views. The study population consisted of 310 AlzahraUniversity faculty members who had authored books, of whom 95 professors were selected as the sample of the study using simple random sampling. Likert scale was used to measure the variable of social capital, which consisted of the following components: trust in scientific environment, participation in scientific environment, expectations and commitments in scientific environment, and scientific interactions in the social network of authors. The components used in the measurement of intellectual property rights variable consisted of the existence of copyright law, authors’ awareness of the provisions of the copyright law, author's attitude towards the copyright law, and abuse of authors’ works. The results confirmed the primary hypothesis of the research, meaning that there is a positive relationship between intellectual property rights and social capital of author-professors with regards to authorship. Moreover, there is a significant relationship between the components of intellectual property rights and social capital of professors with regards to authorship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual Property Rights
  • Copyright
  • Authors’ Right
  • Co-Authorship
  • Social Capital
-   بهزاد، داوود. (1380)، سرمایه اجتماعی، بستری برای ارتقای سلامت روان، مجله رفاه اجتماعی، سال دوم، شماره 6.
-   پاتنام، رابرت. (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمه: محمد تقی دلفروز، تهران: وزارت کشور.
-   پیران، پرویز؛ موسوی میر طاهر؛ شیانی، ملیحه. (1385)، کارپایه مفهومی ‌و مفهوم سازی سرمایه اجتماعی (با تاکید بر شرایط ایران)، مجله رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23.
-   تاجبخش، کیان. (1384)، سرمایه‌های اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمه: افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: شیرازه.
-   خداپرست مشهدی و همکاران. (1388)، تأثیر حمایت از تامین حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره، 4.
-   رحمانی تیمور، عباسی نژاد حسین، امیری میثم. (1386)، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران، پژوهش‌های اقتصادی، دوره 7، شماره 2.
-   رکنی دزفولی، سید محمد رضا. (1385)، بررسی تطبیقی مالکیت معنوی در حقوق ایران و سازمان تجارت جهانی، معرفت، مجله علمی ‌تخصصی در زمینه علوم انسانی، سال پانزدهم، شماره هفتم.
-   رنانی محسن، عمادزاده مصطفی، مویدفر رزیتا. (1385)، سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی: ارائه یک الگوی نظری، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال 21، شماره2.
-   زاهدی محمدجواد، شیانی ملیحه و علی پور پروین. (1388)، رابطة سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی، رفاه اجتماعی، سال نهم، شماره 32.
-   سلامی‌و گودرزی. (1382)، راهکارهای بهبود نظام مالکیت فکری ایران در جهت توسعه تکنولوژی کشور، فصلنامه مدیریت صنعتی، شماره 3.
-   شارع پور، محمود (1383)، بررسی سرمایه اجتماعی در استان مازندران، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.                              
-   شاه آبادی، ابوالفضل، ساری گل، سارا. (1390)، اثر حقوق مالکیت معنوی بر توزیع درآمد در کشورهای منطقه منا، رشد فناوری، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال هفتم، شماره 28.
-   شعبانی احمد، سلیمانی محمد. (1388)، انداره‌گیری اثرات سرمایة اجتماعی بر رشد اقتصادی، نامه مفید، دوره 15 شماره 75.
-   صالحی، جواد، سالاری زاد، معصومه. (1390)، معرفت حقوقی، سال اول، شماره اول.
-   صفدری مهدی، کریم محمدحسین، خسروی محمدرسول. (1387)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بررشد اقتصادی ایران، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 5، شماره 2.
-   عطار سعید. (1388)، سرمایه اجتماعی، جامعه مدنی و دولت: عناصر دستیابی به توسعه، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 39 شماره 4.
-   فرقانی علی، حق بین اشکان. (1388)، ارزیابی نقش فرهنگ و سرمایه اجتماعی در نظام توسعه علم و فناوری کشور، رشد فناوری، دوره 5، شماره 20
-   قاسمی وحید، آذربایجانی کریم، ادیبی سده مهدی و توکلی خالد. (1388)، رابطه سرمایه اجتماعی با توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 36.
-   قاضی نوری سیدسپهر و توسلی زاده صادق. (1387)، ارزیابی برنامه ملی فناوری نانو ایران با کارت امتیازی متوازن و تبیین جایگاه سرمایه اجتماعی به عنوان حلقه مفقوده نظام ملی نوآوری، سیاست علم و فناوری، دوره 1 شماره4.
-   کلمن، جیمز. (1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، چاپ اول.
-   گرشاسبی نیا ندا، بدری ویچ کمرالدین. (1391)، نقش حقوق مالکیت فکری در موآوری کشورهای در حال توسعه، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال هشتم، شماره 4.
-   مبارکی، محمد. (1383)، رابطه سرمایه اجتماعی و جرم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
-   مویدفر رزیتا، اکبری نعمت اله، دلیری حسن. (1388)، اثرات متقابل و پویای سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی، مطالعات اقتصاد بین الملل، شماره 35، صفحات.
 
Chen, Y& Puttitanun, T. (2005). Intellectual property rights and innovation in developing countries. Journal of Development Economics, 78
-  Collier,Paul. (1998). "Social Capital and Poverty". Social Capital Initiative Working Paper 4. World Bank, Social Development Department, Washington,D. C. Processed.
-  Evans, P. (1995). Embedded Autonomy: States and Industrial Transformation, Princeton, N. J. : PrincetonUniversity Press.
-  Evans, P. (1996). “Government Action, Social Capital and Development: Reviewing the Evidence on Synergy,” World Development, 24 (6).
-  Falk,I. and S. Kilpatrick. (2000). ”What is Social Capital? A Staudy of Interaction in Rural Community”, Journal of the Eropean Society for Rural Sociology,Sociologia Ruralis,40.
-  Fine,B. (2003). Social Capital Versus Social Theory: Political Economy and Social Science at the Turn of the Millennium, Routledge  Cia, First Published.
-  Knack,Stephen, & Philip Keefer. (1995). "Institutions and Economic Performance: Cross Country Testing Using Alternative Institutional Measures". Economic and Politics 7 (3).
-  Narayan, Deepa. (1999). "Bonds and Bridges: Social Capital and Poverty". Policy Research Working Paper 2167. World Bank, Poverty Reduction and Economic Management Network,Washington D. C. Processed.
-  North, Douglass. (1990). Institutions, Institutional Chang And Economic Performance. Newyork: Cambridge University Press.
-  Park, W. G&Ginarte, J. C. (1997). Intellectual property rights and economic growth. Contemporary Economic Policy 15.
Pineda, Forero- (2006). The impact of stronger intellectual property
rights on science and technology in developing countries. Research Policy, Volume 35, Issue 6, Pages.
-  Putnam, Robert. (2000). Bowling Alone: the collapse and Revival of American community, newyork: simon and schuster.
-  Putnam, Robert,d. & Goss, Kristin A. (2001). “introduction in Putnam.” (ed) , democracies in flux. The Evolution of Social Capital in contemporary society. oxford university press.
-  Sarkissian, Alfred. (2008). Intellectual property rights for developing countries: Lessons from Iran. Technovation 28.
-  Temple, Janathan. (1998). "Initial Conditions, Social Capital, and Groth in Africa. Journal of Africa Economics 7 (3).
-  Torstensson, J. (1994). Property rights and economic growth: an empirical study. Kyklos 47.
-  World Bank. (1998). Assessing Aid: what Works,what Doesnot, and why. Newyork: OxfordUniversity Press.
-  woolcock, M. (1998). “Social Capital in understanding social and economis outcomes. Isuma, Canadian journal of policy research 2 (1).