میثم اهرابیان صدر
چکیده
موضوع این پژوهش بررسی انتقادی رویکردهای نظری مشخصی ست که به عنوان چارچوبی کلی برای تحلیل نابرابری فضایی در تهران معاصر به کار گرفته شدهاند. هدف از این کار آن است که سهم نظری هر پژوهش در ارتباط با باقی پژوهش‌ها مشخص شود و ضمن فهم چارچوب کلی تحلیل نابرابری فضایی، امکانات طرح و بسط نظریات در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، ...
بیشتر
موضوع این پژوهش بررسی انتقادی رویکردهای نظری مشخصی ست که به عنوان چارچوبی کلی برای تحلیل نابرابری فضایی در تهران معاصر به کار گرفته شدهاند. هدف از این کار آن است که سهم نظری هر پژوهش در ارتباط با باقی پژوهش‌ها مشخص شود و ضمن فهم چارچوب کلی تحلیل نابرابری فضایی، امکانات طرح و بسط نظریات در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، امید است تا با روشن ساختن مؤلفه‌های اصلی تبیین نابرابری فضایی تهران و درک وجوه اشتراک و افتراق میان آن‌ها، امکان تأمل معرفت‌شناختی و روش‌شناختی در این رویکردهای اساسی ممکن شده و پیگیری حوزه‌های جدیدی در مطالعات نابرابری در شهر تهران ممکن شود. از این رو، در ابتدا از طریق مرور مختصر ادبیات جامعه‌شناختی پیرامون تبیین نابرابری فضایی، تلاش می‌شود تا کلیتی درباره‌ی مفاهیم و پیش‌فرض‌های اصلی این حوزه از دانش از منظری عام ارائه شود. در ادامه، به روش کتابخانه‌ای و با پیگیری و بررسی موضوعی آرشیو مطالب منتشرشده پیرامون نابرابری فضایی، آراء و نظرات محققانی که به طور خاص تهران را به موضوع پژوهش و بررسی خود تبدیل کرده‌اند، نقد و بررسی شده است. با بهره‌گیری از ادبیات موضوع، تلاش شده تا یافتههای پژوهش در سه سطح تحلیل خُرد و کلان و میانه دسته‌بندی شود تا امکان تفسیر و بررسی نظریات متناسب با سطح تحلیل‌شان میسر باشد. نتیجه‌ی این پژوهش نشان می‌دهد که پیش‌فرض‌های مشترکی میان تحقیقات مربوط به این حوزه وجود دارد و در عین حال، جنبه‌هایی از نابرابری فضایی در شهر تهران هنوز مورد واکاوی تاریخی و جامعه‌شناختی قرار نگرفته‌اند یا آن که جای بررسی‌های دقیق‌تر و جزئی‌تری وجود دارد. از این رو، می‌توان بر پایه‌ی این بررسی، حوزه‌ای از پژوهش را برای درک بهتر روند تحولات نابرابر شهر تهران پیشنهاد کرد.
علی اکبر تاج مزینانی؛ غلامرضا غفاری؛ یاسر باقری
چکیده
میدان تامین اجتماعی در این پژوهش، عرصه کنش سازمان‌های متفاوت است که یکی‌ازمهمترین‌آن‌ها، سازمان‌تامین‌اجتماعی است. جایگاه این سازمان در ساختار سیاست‌گذاری اجتماعی ایران، همراه با سطح فراگیری و منابع مالیِ حاصل از تعویق میان پرداخت حقِ‌بیمه بیمه‌شدگان و انجام تعهدات متقابل سازمان، به آن موقعیت ممتازی بخشیده که کنشگران صاحب ...
بیشتر
میدان تامین اجتماعی در این پژوهش، عرصه کنش سازمان‌های متفاوت است که یکی‌ازمهمترین‌آن‌ها، سازمان‌تامین‌اجتماعی است. جایگاه این سازمان در ساختار سیاست‌گذاری اجتماعی ایران، همراه با سطح فراگیری و منابع مالیِ حاصل از تعویق میان پرداخت حقِ‌بیمه بیمه‌شدگان و انجام تعهدات متقابل سازمان، به آن موقعیت ممتازی بخشیده که کنشگران صاحب قدرت را به‌سمت ورود به میدان‌تامین‌اجتماعی سوق می‌دهد، به این امید که منابع/دارایی‌ها/یا سیاست‌گذاری‌ها را درجهت نفع/تشخیص خویش هدایت کنند. در چنین شرایطی پیاده‌سازی سیاست‌های اجتماعی، پیگیری اهداف اجتماعی و یا تلاش برای گریز ازخطربحران در منابع سازمان، همگی در گروی شناخت کنشگران عمده و ابزار اِعمال قدرت آن‌هاست. بنابراین مسئله اساسی پژوهش حاضر پی‌بردن به کیستی کنشگران کلیدی این میدان و سازکارهاوابزارهای آن‌ها در مواجهه با سازمان تامین اجتماعی است. روش این پژوهش کیفی بوده و از هر دو روش اسنادی و میدانی بهره برده است. از تکنیک‌های تحلیل محتوای کیفی و مصاحبه در گردآوری و تطبیق داده‌ها و بررسی انتقادی در تحلیل داده‌ها و نیز تکنیک تحلیل میدان تک قطبی برای هر دو بخش استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که مهمترین کنشگران میدان، نهادهای مجلس، دولت، کارگران، کارفرمایان و سازمان تامین اجتماعی بوده‌اند که هر یک از آن‌ها از ابزارهای متفاوت و خاص خود برای مواجهه در میدان استفاده کرده‌اند که تشریح آن در مقاله آمده است. میدان تامین اجتماعی در ایران درعمل از رویکرد سه‌جانبه‌گرایی تبعیت نمی‌کند؛ و این مسئله بیش‌ازهرچیز ناشی از تضعیف نهادهای کارگری و کارفرمایی است. پیامد این مسئله، تقویت مجلس به‌مثابه نهادی میانجی و تضعیف بیشتر گفتگوی سه‌جانبه تخصصی است.
جامعه شناسی
مریم مختاری؛ سیروس احمدی؛ اسلام یزدانمهر
چکیده
از جمله ابعاد جهانی شدن، جهانی شدن فرهنگ میباشد. جهانی شدن فرهنگ فرایندی پویا است که هر روز بر پیچیدگی و فشردگی آن افزوده میگردد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جهانی شدن فرهنگ برهویت ملّی دانشجویان دانشگاه یاسوج است. روش انجام این پژوهش پیمایشی بوده و حجم نمونه در این پژوهش بر اساس فرمول لین 400 نفر دانشجوی زن و مرد دانشگاه یاسوج و ...
بیشتر
از جمله ابعاد جهانی شدن، جهانی شدن فرهنگ میباشد. جهانی شدن فرهنگ فرایندی پویا است که هر روز بر پیچیدگی و فشردگی آن افزوده میگردد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جهانی شدن فرهنگ برهویت ملّی دانشجویان دانشگاه یاسوج است. روش انجام این پژوهش پیمایشی بوده و حجم نمونه در این پژوهش بر اساس فرمول لین 400 نفر دانشجوی زن و مرد دانشگاه یاسوج و با روش نمونه گیری طبقهای بصورت تصادفی انجام گرفته است. ابزار پرسشنامه حاوی گویههای محقق ساخته و هنجاریابی شده میباشد. روایی آن از طریق اعتبار صوری وپایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ سنجیده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که هویت ملّی افراد مورد مطالعه نسبتا قوی میباشد. با این حال جهانی شدن فرهنگ آنرا تحت تاثیر قرار می‌دهد. به طوری که از بین 5 فرضیه مرتبط با تاثیر جهانی شدن فرهنگ بر هویت ملّی، 4فرضیه تأیید شد. با استفاده از رگرسیون چند متغیره مهمترین متغیرهای مستقل اثر گذار بر هویت ملّی، استفاده از آثار مکتوب غیربومی، مصرف گرایی، کثرتگرایی و جنسیت شناخته شد. نتیجه نهایی آنکه حدود 38 درصد از واریانس هویت ملّی در این پژوهش از طریق متغیرهای مذکور تبیین گردید.
غلامرضا لطیفی؛ مهرناز امین آقایی
دوره 13، شماره 36 ، اسفند 1385، ، صفحه 76-102
چکیده
با توجه به اهمیت مناطق آزاد تجاری - صنعتی در اقتصاد کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه، بررسی دلایل ناکامی مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایران، امری ضروری به نظر میرسد. برای این منظور، نگاهی به جایگاه مناطق آزاددر برنامه ریزی منطقه ای ایران می تواند مفید واقع شود. از این رو، در مقاله حاضر سعی می شود ضمن تبیین جایگاه مناطق آزاد ...
بیشتر
با توجه به اهمیت مناطق آزاد تجاری - صنعتی در اقتصاد کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه، بررسی دلایل ناکامی مناطق آزاد تجاری - صنعتی ایران، امری ضروری به نظر میرسد. برای این منظور، نگاهی به جایگاه مناطق آزاددر برنامه ریزی منطقه ای ایران می تواند مفید واقع شود. از این رو، در مقاله حاضر سعی می شود ضمن تبیین جایگاه مناطق آزاد تجاری - صنعتی در نظام برنامه ریزی ایران و ذکر شاخصهای موثر در رشد و پیشرفت این مناطقی، همراه با تحلیل اطلاعات موجود در این زمینه، به بیان پارهای مشکلات و دلایل ناکامی مناطق آزاد در ایران پرداخته شود.
مهدی محسنیان راد؛ اسماعیل قدیمی
دوره 16، شماره 47 ، اسفند 1388، ، صفحه 76-123
چکیده
مورد کاوی حاضر که برگرفته از رساله دکتری است، با استفاده از مطالعه کتابخانه ای، با تمرکز برروی اسناد مربوط به مقررات گذاری و نحوه سازماندهی حرفه روابط عمومی در ایران مشاهده حضوری فرایندهای کار حرفه ای در چهار وزارتخانه و مصاحبه های عمقی با مدیران کارشناسان و کارورزان آن ها انجام شده است. فقدان ساخت ها و زیر ساخت های مادی از جمله تکنولوژیکی ...
بیشتر
مورد کاوی حاضر که برگرفته از رساله دکتری است، با استفاده از مطالعه کتابخانه ای، با تمرکز برروی اسناد مربوط به مقررات گذاری و نحوه سازماندهی حرفه روابط عمومی در ایران مشاهده حضوری فرایندهای کار حرفه ای در چهار وزارتخانه و مصاحبه های عمقی با مدیران کارشناسان و کارورزان آن ها انجام شده است. فقدان ساخت ها و زیر ساخت های مادی از جمله تکنولوژیکی از یک سو و فقدان ساخت ها و زیرساخت های مادی از جمله تکنولوژیکی از یک سو و فقدان مبانی فکری، حقوقی و مدیریتی از سوی دیگر سبب شده است تا روابط عمومی ها در ایران در پاسخگویی سیستماتیک و نهادینه شده به نیازهای افکار عمومی ناتوان باشند. در نتیجه کارکردهای روابط عمومی نه تنها در مقابل افکار عمومی بلکه به عنوان یک خرده سیستم در منظر سیستم بزرگ تر نیز نامطلوب به نظر می رسد. جایگاه مشتریان نزد این واحدها در سطحی نازل است. بنابراین بدون وجود استثنا میان نیاز واقعی مشتریان و قابلیت واقعی پاسخگویی روابط عمومی ها، شکافی به عمق توسعه دموکراتیک وجود دارد. مستندسازی نظام پاسخگویی به مشتریان به عنوان شاخص اصلی مشتری گرایی در سازمان های مدرن، در غیاب استراتژی ها و سیاست های مشتری مدارانه، وجود ندارد و اساسا گرایش به سوی تامین این گونه تمهیدات در برنامه و عمل روابط عمومی ها دیده نمی شود. بر اساس یافته های به دست آمده از این پژوهش روابط عمومی ها در ایران با الگوی تبلیغی سازگارند. اطلاع یابی از نیازها و انتظارات مشتریان و محیط در حال تغییر به عنوان فرایند اصلی کار در روابط عمومی ها و بستر لازم برای اطلاع رسانی و برقراری روابط و مناسبات سازنده و دوسویه عامدا مورد غفلت قرار گرفته و زیرساخت ها و ساختارهای پژوهشی لازم برای تحقق این امر وجود ندارد.
محمدسعید ذکایی
چکیده
شناسایی تحولات، تغییرات و یا تداوم‌ها در فرهنگ فراغتی شاخص مهمی در درک فرهنگ و تغییرات اجتماعی بشمار می‌آید. فراغت تجربه‌ای برای باز نمایی و اشاعه ارزش‌های فرهنگی است که فارغ از جهت‌گیری‌های نخبه‌گرایانه فرهنگی، تصویری از تجارب و متن زندگی روزمره فراهم می‌سازد. این مقاله در سنت مطالعات فرهنگی فراغت و با اتکا به برخی منابع ثانویه ...
بیشتر
شناسایی تحولات، تغییرات و یا تداوم‌ها در فرهنگ فراغتی شاخص مهمی در درک فرهنگ و تغییرات اجتماعی بشمار می‌آید. فراغت تجربه‌ای برای باز نمایی و اشاعه ارزش‌های فرهنگی است که فارغ از جهت‌گیری‌های نخبه‌گرایانه فرهنگی، تصویری از تجارب و متن زندگی روزمره فراهم می‌سازد. این مقاله در سنت مطالعات فرهنگی فراغت و با اتکا به برخی منابع ثانویه مربوط به فرهنگ و زندگی روزمره‌ایرانیان (در سفرنامه‌های مسافران غربی به ایران در قرون 16 تا 19 میلادی) و همچنین یادداشت‌ها و سفرنامه‌های ایرانیان به کشورهای غربی (به ویژه در قرون 18 و 19) به دنبال آن است تا فهم و تصویری از تجربه فراغت ایرانی، معنا و درک ایرانیان از تجربه زمان آزاد خود و ملاحظات و شرایط تأثیرگذار بر آن بدست دهد. استدلال نویسنده‌این است که فرهنگ فراغتی ایران پیشا مدرن در تحول تاریخی خود گسستی را هم با متن سنتی و هم با شرایط مدرن نمایش داده و در دوره مورد نظر، تحول خود جوشی در جهت ایجاد انضباط، قاعده‌مندی، تفکیک، حرفه‌ای شدن و تجاری شدن صورت‌های مقبول و بومی فرهنگ ایرانی صورت نگرفته است. فاصله تاریخی و فرهنگی جامعه ایرانی با فراغت مدرن غربی، ناکافی بودن و نارسا بودن مفهوم سازی‌های غربی در تعریف و نظریه پردازی فراغت ایرانی را آشکار ساخته و ضرورت توجه به تاریخ فرهنگی را در ردیابی تحولات فرهنگ عامه پسند آشکار می‌سازد.
عذرا جاراللهی
دوره 11، شماره 25 ، خرداد 1383، ، صفحه 77-103
چکیده
نخست با طرح این پرسش که آیا بین میزان مذهبی بودن دانشجویان و نابهنجاری های اجتماعی آنان رابطه ای وجود دارد، زمینه این بررسی ایجاد شد. هدف کلی تحقیق عبارت است از شناخت ارتباط میزان مذهبی بودن دانشجویان با نابهنجاری های اجتماعی آنان. برای پاسخ به پرسش تحقیقی، دو جامعه آماری در نظر گرفته شده است: الف - جامعه مورد مطالعه: ۱۱۷ نفر از دانشجویان ...
بیشتر
نخست با طرح این پرسش که آیا بین میزان مذهبی بودن دانشجویان و نابهنجاری های اجتماعی آنان رابطه ای وجود دارد، زمینه این بررسی ایجاد شد. هدف کلی تحقیق عبارت است از شناخت ارتباط میزان مذهبی بودن دانشجویان با نابهنجاری های اجتماعی آنان. برای پاسخ به پرسش تحقیقی، دو جامعه آماری در نظر گرفته شده است: الف - جامعه مورد مطالعه: ۱۱۷ نفر از دانشجویان نابهنجاری ب - جامعه مورد مقایسه : ۱۱۷ نفر از دانشجویان بهنجار. اطلاعات لازم برای آزمون فرضیه ها از دو طریق پرسشنامه مشاهده جمع آوری شده است. برای تحلیل داده ها از محاسبات آماری گوناگون، شامل مقایسه فراوانی ها، مقایسه درصدها، آزمون «کایی اسکویر» و ضرایب همبستگی و کرامر» و «تاو B کندال» استفاده شده است. نتایج این تحقیقی نشان می دهد که به رغم وجود زمینه های مذهبی در بیشتر دانشجویان، با ۹۹ درصد اطمینان می توان گفت که رفتارهای نابهنجار در میان افراد مذهبی تر کمتر مشاهده می شود. از سوی دیگر، متغیر کنترل «طبقه اجتماعی» دانشجویان تأثیری بر رابطه معنی داری که بین میزان مذهبی بودن و نوع رفتار آنان برقرار است، ندارد. متغیر کنترل «نظر به زندگی خانوادگی» مبین تأیید مجدد این رابطه معنی دار در بین دانشجویان نیمه سنتی است. اما این رابطه در گروه دانشجویان مدرن تأیید نشد.
محمد عبداللهی؛ برزو مروت
دوره 12، شماره 32 ، اسفند 1384، ، صفحه 77-112
چکیده
مقاله حاضر به منظور بررسی عوامل موثر بر هویت جمعی غالب در نزد دانشجویانشاغل به تحصیل در دانشگاههای شهر سنندج به انجام رسیده است. پرسش اصلی این است که دانشجو در درجه اول با کدام یک از هویت های جمعی (قومی، ملی، جهانی) خود را به دیگران معرفی کرده و در برابر آن احساس تعهد و تعلق می کند؟ رابطه هویت جمعی غالب در نزد دانشجویان با گستره شبکه روابط، ...
بیشتر
مقاله حاضر به منظور بررسی عوامل موثر بر هویت جمعی غالب در نزد دانشجویانشاغل به تحصیل در دانشگاههای شهر سنندج به انجام رسیده است. پرسش اصلی این است که دانشجو در درجه اول با کدام یک از هویت های جمعی (قومی، ملی، جهانی) خود را به دیگران معرفی کرده و در برابر آن احساس تعهد و تعلق می کند؟ رابطه هویت جمعی غالب در نزد دانشجویان با گستره شبکه روابط، گروه مرجع، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، میزان آگاهی، پنداشت از خود و جنسیت دانشجویان سنجیده شد. نتایجحاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر آن است که هویت جمعی غالب در نزد دانشجویان هویت قومی بوده و هویت های جهان وطنی و ملی به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند. از میان متغیرهای مورد بررسی متغیرهای گستره روابط، گروه مرجع و میزان آگاهی با هویت جمعی رابطه معناداری را نشان داده‌اند. اما سه متغیر دیگر فاقد چنین رابطهای بودند. در تحلیل نهایی متغیرهای گروه مرجع و میزان آگاهی برجستگی خاصی پیدا کردند، به طوری که در تبیین و پیش بینی هویت جمعی غالب بالاترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
سمیه سادات شفیعی
چکیده
مطالعه کردوکارهای کنشگران بخشی از تاریخ اجتماعی ایران است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته، حال آنکه می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی، فرهنگ جنسیتی و کنش های روزمره زنان و مردان فراهم آورده و از این طریق با هدف تولید دانش بومی برای مطالعات جنسیت و مطالعات زنان، دستاوردهای روشمندی درپی داشته باشد. در این راستا پژوهش حاضر به ...
بیشتر
مطالعه کردوکارهای کنشگران بخشی از تاریخ اجتماعی ایران است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته، حال آنکه می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی، فرهنگ جنسیتی و کنش های روزمره زنان و مردان فراهم آورده و از این طریق با هدف تولید دانش بومی برای مطالعات جنسیت و مطالعات زنان، دستاوردهای روشمندی درپی داشته باشد. در این راستا پژوهش حاضر به مطالعه کتابخانه ای و تحلیل نظری یافته های تاریخی از منظر مطالعات جنسیت بعنوان موضوعی کمتر بررسی شده، پرداخته است. روش پژوهش تحلیل سند بوده و بالغ بر سی متن انتشاریافته را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحلیل گرایش به باورهای عامه در عصر قاجار با رویکردی کارکردگرایانه و بر حسب احراز جایگاه نقشی، نشان از تمایز جنسیتی گرایش به این باورها در عصر قاجار دارد. بطوریکه زنان در امتداد کردوکارهای مرتبط با جایگاه نقشی خود در اموری چون نازایی، زایمان، مراقبت از نوزاد، جلب مهر و محبت و حفاظت در برابر موجودات خیالی و مردان در اموری چون رونق کسب و کار، افزایش محصول، فراوانی آب چاه، حفاظت گرایشات خود را به باورهای عامیانه در قالب کنش بروز می دادند. همچنین تمایز جنسیتی بین کارگزاران باورهای عامیانه و چگونگی کاربرد و استعمال این باورها نیز مشهود است.
طاهره خزائی
چکیده
سرطان پدیده‌ای اجتماعی است. واقعیت اجتماعی سرطان متکثر و برخاسته از فهم و تجربة افراد درگیر با آن است. این پژوهش باهدف فهم معنای سرطان در ذهنیت افراد، بر پایة 43 مصاحبة عمیق و نیم ساخت‌یافته (10 بیمار سرطانی، 10 نفر از اعضای خانواده و 23 نفر از اعضای گروه درمان پرستار، پزشک سرطان‌شناسی و روان‌پزشک و روان‌شناس)، در مرکز اصلی درمان سرطان ...
بیشتر
سرطان پدیده‌ای اجتماعی است. واقعیت اجتماعی سرطان متکثر و برخاسته از فهم و تجربة افراد درگیر با آن است. این پژوهش باهدف فهم معنای سرطان در ذهنیت افراد، بر پایة 43 مصاحبة عمیق و نیم ساخت‌یافته (10 بیمار سرطانی، 10 نفر از اعضای خانواده و 23 نفر از اعضای گروه درمان پرستار، پزشک سرطان‌شناسی و روان‌پزشک و روان‌شناس)، در مرکز اصلی درمان سرطان شهر اصفهان نوشته‌شده است. رویکرد پژوهش پدیدارشناسی و در ترکیب با جامعه‌شناسی تفهمی، روش پژوهش مطالعة کیفی اساسی، شیوة نمونه‌گیری ترکیبی از نمونه‌گیری هدفمند و مکمل و ابزار تحلیل، تحلیل مضمونی است. مطالعه روایت‌های افراد نشان‌دهندة پنج مضمون پذیرش سرطان از سوژگی تا تغافل، ابژگی بدن بیمار و بازتعریف نظم زندگی روزمره، دوگانة خانه/ بیمارستان و درهم‌ریختگی فضاها و روابط اجتماعی بیمار، خود بیگانگی بیمار ذیل اقتدار دیگری پزشک و بیمار به‌مثابه کلیتی یکپارچه در الگوی مراقبت پرستاری است. به‌طورکلی، هرچند روایت ایرانی از سرطان خاص بودگی‌های خود را دارد، اما بافهم جهانی از سرطان سازگار بوده که در آن، برساخت میان‌ذهنیت غالب پیرامون سرطان، بیش از آنکه از علم پزشکی و اقتدار آن متأثر باشد از تصویر سرطان در فهم عامه تأثیر می‌پذیرد که بازتولیدکنندة انگارة بنیادین سرطان به‌مثابه نیستی و مرگ است.
طلعت اله یاری؛ سیما اسدی
چکیده
چکیده هدف پژوهش حاضر شناخت اثربخشی خدمات ارائه شده توسط سازمان بهزیستی بر میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار است. توانمندسازی نیز به عنوان یک روش مهم در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی‌ایران مطرح شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش آماری توصیفی پیمایشی میباشد. خدمات سازمان بهزیستی متغیر مستقل و توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی ...
بیشتر
چکیده هدف پژوهش حاضر شناخت اثربخشی خدمات ارائه شده توسط سازمان بهزیستی بر میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار است. توانمندسازی نیز به عنوان یک روش مهم در برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی‌ایران مطرح شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش آماری توصیفی پیمایشی میباشد. خدمات سازمان بهزیستی متغیر مستقل و توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی به عنوان متغیر وابسته معرفی شدهاند. به صورت تصادفی سه مرکز، با 80 نفر از افرادی که خدمات بهزیستی را به مدت 2 سال دریافت کرده بودند، به عنوان گروه تجربی انتخاب و هشتاد نفر از زنان سرپرست خانواری که برای دریافت خدمات توسط سازمان بهزیستی ثبت نام کرده‌اند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند؛ بنابراین، 160 پرسشنامه توسط زنان در هر دو گروه تکمیل گردید. در این پژوهش آلفای کرونباخ 90 درصد میباشد که اعتبار را نشان می‌دهد و جهت تحلیل داده‌ها از آزمونهای T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و MANOVA استفاده شده است. یافتهها نشان داد که رابطه معنیداری بین خدمات ارائه شده و توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زنان سرپرست خانوار وجود دارد. ارائه خدمات به زنان سرپرست خانوار به مدت دو سال در توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زن سرپرست خانوار نقش بسزائی داشته است.
عزت الله سام آرام
دوره 4، شماره 7.8 ، اسفند 1374، ، صفحه 79-105
چکیده
این تحقیق در سال ۱۳۷۱ در منطقه لرستان انجام شده است. تعریف «توسعه» در این تحقیق عبارت است از تغییر در ساختارهای جامعه روستایی از اجتماع سنتی به سوی جامعه مدرن در ابعاد اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی. تأکید این تحقیق در امر توسعه روستاها بر تغییرات فرهنگی است و متغییرهایی که در آن بررسی شدهاند عبارتند از: جوانان بسیجی روستا، سواد، برنامه ...
بیشتر
این تحقیق در سال ۱۳۷۱ در منطقه لرستان انجام شده است. تعریف «توسعه» در این تحقیق عبارت است از تغییر در ساختارهای جامعه روستایی از اجتماع سنتی به سوی جامعه مدرن در ابعاد اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی. تأکید این تحقیق در امر توسعه روستاها بر تغییرات فرهنگی است و متغییرهایی که در آن بررسی شدهاند عبارتند از: جوانان بسیجی روستا، سواد، برنامه های جهاد سازندگی، خدمات کشاورزی، تعاون روستایی، اصلاحات ارضی و صدا و سیما. روش تحقیق این پژوهش، روش مقایسهای یا تطبیقی بوده است و دو منطقه روستایی توسعه یافته و توسعه نیافته با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که سه عامل مهم در توسعه روستایی تاًثیر داشته است:1-میزان سواد و سوادآموزی، ۲- میزان حضور صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و ۳- میزان اجرای اصلاحات ارضی. ترکیب سه عامل فوق نشان می دهد. که امنیت اقتصادی و اجتماعی در روستاها می تواند موجب توسعه روستاها، و ناامنی در روستاها، مانع توسعه روستاها شود
علی اصغر مقدس؛ مریم مختاری
دوره 10، شماره 21 ، خرداد 1382، ، صفحه 79-105
چکیده
هدف از این تحقیق شناخت عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی مؤثر بر رضایت شغلی روزنامه نگاران روزنامه های محلی استان فارس است. این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده است و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، نمونة مورد مطالعه همان جامعه آماری به شمار می آید. این تعداد ۱۳۵ نفر است. عمده ترین نظریه های مورد استفاده در این پژوهش نظریه بلاو و ...
بیشتر
هدف از این تحقیق شناخت عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی مؤثر بر رضایت شغلی روزنامه نگاران روزنامه های محلی استان فارس است. این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام شده است و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، نمونة مورد مطالعه همان جامعه آماری به شمار می آید. این تعداد ۱۳۵ نفر است. عمده ترین نظریه های مورد استفاده در این پژوهش نظریه بلاو و فیشلر است. بررسی فرضیات نشان داد که از پانزده فرضیه موجود در پژوهش، یازده مورد آن تأیید گردیده است. با ورود کلیه متغیرها در معادله رگرسیونی، نهایتاً هفت متغیر در معادله باقی ماندند. نتیجه این که جنس، نوع روزنامه، میزان دست یابی به اهداف، میزان حرفه ای بودن شرایط روزنامه نگاری، حاکم بودن جو سانسور و سیاست زدگی، رفتار اجتماعی شهروندان و محل انتشار روزنامه در میزان رضایت روزنامه نگاران دارای بیش ترین تأثیر بوده است.
فرشاد مومنی؛ اسماعیل عالی زاد؛ وحید میره بیگی
چکیده
سال‌هاست که پژوهشگران، مشکلات توسعه‌ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همچون نفت را به همین برخورداریِ آن‌ها نسبت می‌دهند. پژوهشهای پرشمار این حوزه، بیشتر بر نظریه دولت‌رانتیر و بلای‌منابع متکی بوده‌اند. امروزه با پیشرفت پژوهشهای تجربی و انتقادات نظری، در کاستی‌های نظریاتِ کلاسیکِ این حوزه، کمتر تردیدی وجود دارد و پژوهشهای ...
بیشتر
سال‌هاست که پژوهشگران، مشکلات توسعه‌ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همچون نفت را به همین برخورداریِ آن‌ها نسبت می‌دهند. پژوهشهای پرشمار این حوزه، بیشتر بر نظریه دولت‌رانتیر و بلای‌منابع متکی بوده‌اند. امروزه با پیشرفت پژوهشهای تجربی و انتقادات نظری، در کاستی‌های نظریاتِ کلاسیکِ این حوزه، کمتر تردیدی وجود دارد و پژوهشهای متأخر نیز تلاش‌هایی برای تعدیل افراط‌وتفریط‌های نظریات کلاسیک رانتیریسم بوده‌اند که معمولاً دامنه‌ای محدود از پیامدهای مطرح‌شده برای رانتیریسم را بررسی کرده و به شکل یک نظریه‌ی مفصل و منسجم در نیامده‌اند، یا یک ایده‌آل تایپ مناسب از دولت‌رانتیر برای بررسی‌های تاریخی ارائه نکرده‌اند. متن حاضر کوشیده است تا ضمن مرور رویکرد رانتیریسم و مرور برخی از مهمترین پژوهشهای انجام‌شده که اصلاحاتی در نظریات کلاسیک رانتیریسم انجام داده‌اند و دریچه‌هایی برای بازنگری گشوده‌اند، به معرفی رویکرد نهادگرایانه‌ی داگلاس نورث به عنوان یک چارچوب مفهومی مکمل بپردازد. بدین‌منظور، نقاط قوت و کاستی هر دو رویکردِ نورث و رانتیریسم تحلیل و در راستای تلفیق آن‌ها تلاش شده است. نهایتاً چارچوب مفهومیِ جایگزینی به نام «نظم دسترسی محدود رانتیر» معرفی شده است که اگرچه در هردو رویکرد ریشه دارد اما با افزودن چند نکته تا حدودی از این دو فراتر می‌رود و بینش‌های تازهای برای مطالعه‌ی دولت‌های رانتیر به دست می‌دهد.
محمد نژادایران؛ روژان حسام قاضی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی و نقد نظریه مدرنیته ایرانی علی میرسپاسی به عنوان یکی از تحلیل‌های مهمی است که درخصوص مواجهه ایرانیان با مدرنیته انجام شده و در آن سعی شده تا الگوهای چندگانه از مدرنیته به عنوان یک نظریه جدید ارائه شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی - انتقادی می‌خواهد ضمن تحلیل شاخصه‌های اصلی نظریه مدرنیته ایرانی به ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی و نقد نظریه مدرنیته ایرانی علی میرسپاسی به عنوان یکی از تحلیل‌های مهمی است که درخصوص مواجهه ایرانیان با مدرنیته انجام شده و در آن سعی شده تا الگوهای چندگانه از مدرنیته به عنوان یک نظریه جدید ارائه شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی - انتقادی می‌خواهد ضمن تحلیل شاخصه‌های اصلی نظریه مدرنیته ایرانی به ارزیابی و نقد سویههای انتقادی و ایجابی آن در بررسی تحولات ایران معاصر بپردازد. توجه به کاستی‌های تحلیل وی شامل توجه صرفش به جنبههای فکری و فرهنگی مدرنیته ایرانی و عدم توجه به جنبههای ساختاری و نهادی موثر در تکوین این پدیده و همچنین تاکید شدید به نقش روشنفکران درترویج اسلام سیاسی و عدم توجه به نقش نیروها و نهادهای سنتی در انقلاب اسلامی و نقد سویههای ایجابی الگوی پیشنهادی وی که مبتنی بر تنوع در تجربههای فرهنگی و تاریخی از مدرنیته و تلاش برای ترسیم سیمای غیراروپامحور از آن است از مهمترین یافتههای این پژوهش است. نتیجه کلی این پژوهش نشانگر آن است که نظریه مدرنیته ایرانی ضمن ارائه رویکرد و چشماندازی جدید به مطالعه تاریخ معاصر ایران برخی از ابعاد مهم آن را نادیده و همین امر هم ضرورت ارائه پژوهشهای جدیدتر نمایان می‌سازد.
عذرا جارالهی
دوره 1، شماره 1.2 ، اسفند 1370، ، صفحه 80-95
چکیده
در گزارش حاضر پس از بیان مختصری از سابقه تحقیقات جامعه شناختی خانواده در ایران، به نقد این تحقیقات از سه جنبه عمده فرهنگی، سازماندهی و محتوا پرداخته و بر این اساس پیشنهاداتی ارائه نموده ایم. لازم به تذکر است که بسیاری از مشکلات ذکر شده در این مقاله گریبانگیر سایر تحقیقات، بخصوص تحقیقات اجتماعی است. امید است که دست اندرکاران و صاحب ...
بیشتر
در گزارش حاضر پس از بیان مختصری از سابقه تحقیقات جامعه شناختی خانواده در ایران، به نقد این تحقیقات از سه جنبه عمده فرهنگی، سازماندهی و محتوا پرداخته و بر این اساس پیشنهاداتی ارائه نموده ایم. لازم به تذکر است که بسیاری از مشکلات ذکر شده در این مقاله گریبانگیر سایر تحقیقات، بخصوص تحقیقات اجتماعی است. امید است که دست اندرکاران و صاحب نظران در رفع این مسائل اقدام نمایند.
ابراهیم پاشا
دوره 8، شماره 13.14 ، تیر 1380، ، صفحه 80-100
چکیده
در این نوشتار با توجه به ادبیات مربوط به بوروکراسی در جامعه شناسی، خاصه با تاکید بر توجه مارکس و وبر در کاربری مفهوم بوروکراسی ، سازمان رسمی و بوروکراسی به مثابه دو پدیده تاریخی مختلف لحاظ شده اند که هر یک تاریخ تولدی مستقل از دیگری دارد. مضافا آن که ما زمانی می توانیم از عقلانیت در سطح خرد صحبت کنیم که ساختارها در سطح کلان موفق به تجربه ...
بیشتر
در این نوشتار با توجه به ادبیات مربوط به بوروکراسی در جامعه شناسی، خاصه با تاکید بر توجه مارکس و وبر در کاربری مفهوم بوروکراسی ، سازمان رسمی و بوروکراسی به مثابه دو پدیده تاریخی مختلف لحاظ شده اند که هر یک تاریخ تولدی مستقل از دیگری دارد. مضافا آن که ما زمانی می توانیم از عقلانیت در سطح خرد صحبت کنیم که ساختارها در سطح کلان موفق به تجربه عقلانیت شده باشند. بنابراین قائل شدن صفت بوروکراسی برای سازمان ها در سطح خرد، بدون توجه به کیفیت ساختارها در سطح کلان، با توجه به رابطه مفروض بین ترکیبات اجتماعی و متنی که ترکیب در آن واقع شده از نظر جامعه شناسی مع الفارغ است مسئله ای که در اثر عدم توجه به آن در تحلیل مسائل مربوط به سازمان، فضایی فراهم اورده که به طور قالبی و پیوسته محکوم کردن بوروکراسی را در پی داشته است موضوعی که هیچ معنای خاصی به درستی از آن نمی توان استنتاج کرد.
احمد گل محمدی
چکیده
در سه دهه اخیر که با ارتقاء جایگاه فرهنگ در رشته‌ها و حوزه‌های مطالعاتی مختلف علوم انسانی و اجتماعی ویژگی می‌یابد، رشته علوم سیاسی هم شاهد چنین تحولی بوده است. بارزترین نمود این تحول، احیای فرهنگ سیاسی پژوهی است که در افزایش تأملات نظری و مطالعات تجربی مصداق می‌یابد. بنابراین، تولید داده‌های معتبر، بیشتر درباره فرهنگ سیاسی جوامع ...
بیشتر
در سه دهه اخیر که با ارتقاء جایگاه فرهنگ در رشته‌ها و حوزه‌های مطالعاتی مختلف علوم انسانی و اجتماعی ویژگی می‌یابد، رشته علوم سیاسی هم شاهد چنین تحولی بوده است. بارزترین نمود این تحول، احیای فرهنگ سیاسی پژوهی است که در افزایش تأملات نظری و مطالعات تجربی مصداق می‌یابد. بنابراین، تولید داده‌های معتبر، بیشتر درباره فرهنگ سیاسی جوامع رونق فزایندهای گرفته است. در نوشتار حاضر میکوشیم به پرسش‌های مرتبط درباره این تحول پاسخ دهیم: که چرا در سه دهه اخیر فرهنگ سیاسی پژوهی اهمیت روزافزونی یافته است؟ نمودها و مصادیق این اهمیت یابی چیست؟ فرهنگ سیاسی پژوهی در ایران چه جایگاهی دارد؟ سازماندهی کلی مقاله هم با این سه پرسش اصلی تناسب یافته است. بنابراین، نخست پس از نیم نگاهی به شکل گیری و رونق نسبی فرهنگ سیاسی پژوهی روشمند در میانه سده بیستم، عواملی را بازشناسی خواهیم کرد که به نوعی باعث شدند تا این سنت پژوهشی پس از سپری کردن یک دوره نسبتاً طولانی رکود و افول، احیا شود و از اواخر سده بیستم، رونق فزایندهای پیدا کند. سپس به برجستهترین نمودها و مصادیق این رونق اشاره خواهیم کرد. بحث پایانی مقاله هم نوعی همسنجی و ارزیابی آسیب شناسانه وضعیت فرهنگ سیاسی پژوهی در ایران است.
فرناز ناظرزاده کرمانی؛ مرضیه موسوی؛ حمیده آرخی
چکیده
این مقاله رابطه بین حقوق مالکیت فکری و معنوی در ایران و سرمایة اجتماعی استادان صاحب اثر در زمینه تالیف آثار را بررسی میکند. بر اساس نظریات پاتنام، کلمن، فوکویاما، دیدگاه نهادی و دیدگاه همیاری، فرضیاتی چند مطرح و میان متغیرها ارتباط نظری برقرار گردید. جمعیت آماری پژوهش، شامل310 نفر استادان صاحب اثر دانشگاه الزهرا (س) بوده است که از ...
بیشتر
این مقاله رابطه بین حقوق مالکیت فکری و معنوی در ایران و سرمایة اجتماعی استادان صاحب اثر در زمینه تالیف آثار را بررسی میکند. بر اساس نظریات پاتنام، کلمن، فوکویاما، دیدگاه نهادی و دیدگاه همیاری، فرضیاتی چند مطرح و میان متغیرها ارتباط نظری برقرار گردید. جمعیت آماری پژوهش، شامل310 نفر استادان صاحب اثر دانشگاه الزهرا (س) بوده است که از این میان 95 نفر از استادان صاحب اثر دانشگاه الزهراء (س) به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده است. به منظور سنجش متغیر سرمایه اجتماعی از مقیاس لیکرت استفاده گردید که شامل مولفه‌های اعتماد در محیط علمی، مشارکت در محیط علمی، انتظارات و تعهدات در محیط علمی‌و تعاملات علمی‌در شبکه اجتماعی مولفان آثار است و برای سنجش متغیر حقوق مالکیت فکری و معنوی از مولفه‌های وجود قانون حق مؤلّف، آگاهی مؤلّفان ازمفاد قانون حق مؤلّف، نگرش مؤلّفان نسبت به قانون حق مؤلّف و متغیر وجود سوء استفاده از اثر مولفان، استفاده شده است. بر اساس نتایج، فرضیه اصلی تحقیق تایید شد. بدین معنی که بین عامل حقوق مالکیت فکری و معنوی و سرمایة اجتماعی استادان صاحب اثر در زمینه تالیف آثار رابطه وجود داشته است. هم چنین بین مؤلّفه‌های حقوق مالکیت فکری و معنوی در این مطالعه (وجود قانون حق مؤلّف، آگاهی مؤلّفان ازمفاد قانون حق مؤلّف، نگرش مؤلّفان نسبت به قانون حق مؤلّف و متغیر وجود سوء استفاده از اثر مؤلفان) و سرمایة اجتماعی استادان در زمینه تالیف اثر رابطه معناداری برقرار شد.
جامعه شناسی
محمد امیرپناهی؛ فاطمه نامیان
چکیده
چالش اساسی سیاست‌گذاری کاهش فقر در کشور، ارائه تصویر درست و واقعی از این پدیده است. با آنکه مطالعات زیادی در زمینه فقر انجام‌شده اما عمده مطالعات منفرد، متنوع و بدون ارتباط باهم و بعضاً متمرکز در یک حوزه علمی (اقتصاد) بوده است که امکان در نظر آوردن فقر در ابعاد مختلف را با دشواری مواجه میکند. باتوجه به اهمیت شناخت فقر و تدقیق پژوهشهای ...
بیشتر
چالش اساسی سیاست‌گذاری کاهش فقر در کشور، ارائه تصویر درست و واقعی از این پدیده است. با آنکه مطالعات زیادی در زمینه فقر انجام‌شده اما عمده مطالعات منفرد، متنوع و بدون ارتباط باهم و بعضاً متمرکز در یک حوزه علمی (اقتصاد) بوده است که امکان در نظر آوردن فقر در ابعاد مختلف را با دشواری مواجه میکند. باتوجه به اهمیت شناخت فقر و تدقیق پژوهشهای صورت گرفته، پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحلیل به دنبال فهم جامع از پدیده فقر است و در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل اجمالی مؤثر بر فقر کدام‌‍اند و کاستی‌های مطالعات فقر چیست‌اند. جامعه آماری 45 مطالعه بین سالهای 1380- 1400 است که 32 مطالعه به‌عنوان نمونه بر اساس داشتن شرایط لازم انتخاب شدهاند. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد مطالعات فقر در ایران عمدتاً با تمرکز بر حوزه اقتصاد انجام‌شده و توصیفی، پراکنده، منفرد و فاقد ارتباط با یکدیگرند. آنجا هم که بر علل فقر متمرکز شدهاند به سراغ عوامل غیرساختاری فقر و اندازه‍گیری اثر متغیرهای فقر رفته‌اند که به‌نوعی گویای بدیهی انگاری علت‍یابی فقر و تمرکز بر عللی است که خود معلول مسائل ساختاری و ریشه‌ای‌ترند. این علل عبارت‌اند: تورم، وضع بیکاری، عدم مهارت، سرمایه اقتصادی، جنسیت، بارتکفل، سرمایه اجتماعی، تحصیلات.
مطالعات زنان
حمیده دباغی؛ زینب رفیعی پور
چکیده
مادری، یکی از انتظارات جنسیتی معاصر از زنان و به‌عنوان امری بدیهی، مقدس و انگاره‌ای قوام‌یافته در جامعه‌پذیری جنسیتی زنان تبلور دارد. برمبنای چنین باور قوی و ارزش محوری پیرامون مادری، ناباروری در نقطه مقابل، به‌مثابه یک نقص برای زن است. بر این اساس، زنان نابارور، با چالش‌ها و مشکلات اجتماعی متعددی مواجه میشوند که فراتر ...
بیشتر
مادری، یکی از انتظارات جنسیتی معاصر از زنان و به‌عنوان امری بدیهی، مقدس و انگاره‌ای قوام‌یافته در جامعه‌پذیری جنسیتی زنان تبلور دارد. برمبنای چنین باور قوی و ارزش محوری پیرامون مادری، ناباروری در نقطه مقابل، به‌مثابه یک نقص برای زن است. بر این اساس، زنان نابارور، با چالش‌ها و مشکلات اجتماعی متعددی مواجه میشوند که فراتر از ناباروری به‌مثابه یک امر بیولوژیکی و پزشکی است و درواقع نوعی تجربه زیسته متفاوتی را برای آنان رقم میزند. پس از مروری بر نظریات هویت، کنش متقابل و رویکردهای فرهنگی و رویکرد زیستی-روانی- اجتماعی، از 4 مفهوم برساخت ناباروری، انگ (داغ) ناباروری، فقدان و اندوه و هویت نقش استفاده شد. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که زنان نابارور چه ناکامیهایی را در طی تجربه ناباروری خود درک میکنند و برای آن‌ها چه معنایی دارد؟ این پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی و روش تحلیل تماتیک بهوسیله نرمافزار کیفی Max Q.D.A. بر روی مصاحبههای نیمه عمیق و نیمه ساختمند با 20 زن نابارور است که در مشهد ساکن هستند. بر اساس یافتههای تحقیق، تجربه زنان از ناباروری به 3 مضمون اصلی: هویت مادری تعلیق یافته، ادراک بدن ناقص و درمان ناتمام اشاره دارد.
ابوالفضل ذوالفقاری
چکیده
چکیده در سالهای اخیر، مطالعات زیادی در باب انواع دینداری‌ها در اسلام، از سوی صاحب‌نظران غربی و مسلمان صورت گرفته است، لیکن بیشتر صاحب‌نظران غربی در گونه‌شناسی خود، انواع دینداری‌ها را بر اساس جناح بندی‌های راست و چپ مرسوم در غرب مطرح نموده‌اند. مقاله حاضر، به بررسی و نقد دیدگاه سه تن از صاحب‌نظران غربی، یعنی جان اسپوزیتو[1] ...
بیشتر
چکیده در سالهای اخیر، مطالعات زیادی در باب انواع دینداری‌ها در اسلام، از سوی صاحب‌نظران غربی و مسلمان صورت گرفته است، لیکن بیشتر صاحب‌نظران غربی در گونه‌شناسی خود، انواع دینداری‌ها را بر اساس جناح بندی‌های راست و چپ مرسوم در غرب مطرح نموده‌اند. مقاله حاضر، به بررسی و نقد دیدگاه سه تن از صاحب‌نظران غربی، یعنی جان اسپوزیتو[1] ، کلینتون بنت[2] و ویلیام شپرد[3] پرداخته و تلاش نموده است تا با روش مقایسهای - تطبیقی، ابتدا گونه‌شناسی انواع دینداری‌ها را بر اساس جناح بندی چپ و راست در میان خودشان، مقایسه و توضیح دهد و سپس این گونهشناسیها را با نظرات دو تن از صاحب‌نظران مسلمان، یعنی عبدالله سعید[4] و طارق رمضان[5] که به نظر نگارنده، خالی از اشکالات فوق هستند نیز مقایسه نماید. همچنین با تطابق گونهشناسیها با دلائل و مثالهای آن‌ها کاستیها و کلی نگریهای اشتباهات موجود در آن‌ها نشان داده شده است. نتایج نشان می‌دهد در تمام مواردی که سه نویسنده غربی در گونه‌شناسی خود، عملکرد ضعیفی نشان داده‌اند، سعید و رمضان، عملکرد بهتری داشتهاند.
علیرضا حسینی
چکیده
در این مقاله 10 مستند اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. هدف از این تحلیل فهمیدن دو مطلب است: اول بررسی این نکته که مسائل و آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان در مستندهای اجتماعی پس از انقلاب چگونه بازنمایی شدهاند، دوم این که در فیلمهای مورد بررسی از بین چهار نهاد ...
بیشتر
در این مقاله 10 مستند اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتهاند. هدف از این تحلیل فهمیدن دو مطلب است: اول بررسی این نکته که مسائل و آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان در مستندهای اجتماعی پس از انقلاب چگونه بازنمایی شدهاند، دوم این که در فیلمهای مورد بررسی از بین چهار نهاد خانواده، دولت، مدرسه و وسایل ارتباط جمعی کدام یک بیشتر به عنوان مقصر اصلی در پیدایش آسیبهای اجتماعی کودکان و نوجوانان شناخته شدهاند؟ چارچوب نظری مقاله متأثر از تقسیم‌بندی جان هاگان در مورد مسائل اجتماعی است، فیلمها با سه رویکرد کارکردگرایی، تضاد و کنش متقابل نمادین با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفتهاند.
نتایج تحقیق بدین گونه بود که مستندهای اجتماعی ساخته شده در سالهای اولیه انقلاب به دلیل باز بودن فضای سیاسی و اجتماعی کشور با استفاده از رویکرد تضاد به بازنمایی آسیبهای اجتماعی پرداختهاند، یعنی بیش از هر چیز تضاد طبقاتی موجود در جامعه به عنوان عامل پیدایش مسائل اجتماعی کودکان و نوجوانان مطرح شده است. با گذشت زمان یعنی در دهه هفتاد و هشتاد شاهد تغییر رویکرد مستند سازان هستیم و فیلمها با رویکرد کارکردگرایی و در مواردی کنش متقابل نمادین به بررسی آسیبهای اجتماعی پرداختهاند، یعنی مواردی همچون فقر اقتصادی، عدم کنترل و نظارت خانوادهها، همنشینی با دوستان و غیره به عنوان عوامل مؤثر در پیدایش آسیبهای اجتماعی مطرح میشوند. همچنین خانواده بیش از هر نهاد دیگری در فیلمهای مورد بررسی به عنوان عامل اصلی پیدایش آسیبهای اجتماعی معرفی شده است.
جامعه شناسی
حمید سرشار؛ محمدجواد غلامرضا کاشی؛ علی جنادله
چکیده
بازتعریف جامعه به قالبِ قلمرو سرزمینی و سیاسی در صورت مرکزگرای عقلانیت مدرن، زیستنگاههای جمعی را وارد مرحله تازهای ساخت. با انگارۀ تلقی از جامعه به قالبِ دولت-ملتها در اقتضای ضرورت تاریخی عقلانیت مدرن، هویت جمعی تبدیل به مسئله شد. اینک با شکسته شدن مرزهای «زمان-فضا» و امکانیتِ «کنشِ بیواسطه به مکان» باری دگر ...
بیشتر
بازتعریف جامعه به قالبِ قلمرو سرزمینی و سیاسی در صورت مرکزگرای عقلانیت مدرن، زیستنگاههای جمعی را وارد مرحله تازهای ساخت. با انگارۀ تلقی از جامعه به قالبِ دولت-ملتها در اقتضای ضرورت تاریخی عقلانیت مدرن، هویت جمعی تبدیل به مسئله شد. اینک با شکسته شدن مرزهای «زمان-فضا» و امکانیتِ «کنشِ بیواسطه به مکان» باری دگر انگارۀ تلقی از «جامعه» در آستانۀ انقطاعی تاریخی است. بااینهمه، هنوز پرسش از «هویت جمعی ایران» یکی از پرسش‌های جدی است. تودرتویی همزمان خیر و شر در عقلانیتِ سیاسی مدرن با محصور کردن درک ما از تشخُصِ خویش به قامتِ محدودههای جغرافیایی-سیاسی در کژفهمیها و رنجها منشأ اثر فراوان بوده است؛ اما فهم درونماندگار هویت جمعی فراسوی خیر و شر مستلزم گذار از نگاهی اخلاقی و تمرکز بر اقتضائات تاریخی است.عقلانیتِ مدرن، آموزش، هویت جمعی، مواجهه، عقلانیت تکنیکال، ناسیونالیسم قومگرا، همسانسازی.
خدیجه سفیری؛ ابوعلی ودادهیر؛ سمیه طالبی اردکانی
دوره 16، شماره 44 ، خرداد 1388، ، صفحه 89-121
چکیده
این مقاله با هدف فهم برساخت اجتماعی اجرای مهریه در میان زنان درگیر با این مساله و انگیزه های اصلی آنان از انجام چنین عملی و با بکارگیری روش های تحقیق کیفی به ویژه نظریه بنیانی صورت گرفته است. به منظور نیل به چنین هدفی، ۲۶ نفر از زنان درگیر با مساله اجرای مهریه که در یکی از شعب دادگاه خانواده شهر شیراز تشکیل پرونده داده و حاضر به مشارکت ...
بیشتر
این مقاله با هدف فهم برساخت اجتماعی اجرای مهریه در میان زنان درگیر با این مساله و انگیزه های اصلی آنان از انجام چنین عملی و با بکارگیری روش های تحقیق کیفی به ویژه نظریه بنیانی صورت گرفته است. به منظور نیل به چنین هدفی، ۲۶ نفر از زنان درگیر با مساله اجرای مهریه که در یکی از شعب دادگاه خانواده شهر شیراز تشکیل پرونده داده و حاضر به مشارکت در این پژوهش بودند، با استفاده از مصاحبه های کیفی و عمیق مورد مطالعه قرار گرفته اند یافته های تحقیقی نشان می دهد که زنان درگیر با مساله اجرای مهریه، روایت های گوناگونی از این موضوع و همچنین انگیزه های خود در به اجرا گذاردن آن داشته و مهریه را به مثابه ابزاری برای دستیابی به حقوق نانوشته خود تلقی می نمایند. این زنان همچنین راه حل اصلی بهبود وضعیت زنان ایرانی و محو نابرابری های موجود جنسیتی را خوانش مجدد و تجدید نظر اساسی در مواد قانونی مربوط به زنان به ویژه در زمینه ازدواج و طلاق می دانند.
