نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

2 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، (نویسنده مسئول).

3 استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله مستند به پژوهشی است که  با هدف بررسی و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی به انجام رسیده است . بدین منظور مفهوم هویت سیاسی را  محور بررسی قرار داده و تغییر و تحول معنایی آن را ابتدا در گستره ی نظام معنایی گفتمان کلان انقلاب اسلامی‌ و سپس در دو گفتمان اصلاحات و محافظه کاردر قالب تحلیل درون متنی و بینا متنی  با تکیه بر نظریه ی گفتمان و روش تحلیل انتقادی گفتمان در شش مقطع  مهم تاریخی و تأثیر گذار این دوران بررسی کرده ایم. سپس درقالب تحلیل برون متنی به بررسی زمینه‌های تاریخی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی هر دوران پرداخته ایم .این تحلیل و  تبیین در پایان،  انواعی از تیپولوژی نهایی در خصوص موضوع را پیش روی ما گشوده است ؛ که عمده ترین آنها عبارتند از : هویت سیاسی مطلوب سوژه قانون گرای آزادی خواه، سوژه دموکراسی طلب استبداد گریز، سوژه مذهب مدار عدالت خواه ، سوژه تکلیف مدار انقلابی ،  سوژه مردم گرای خشونت ستیز ،  سوژه ی اعتدال گرای منتقد و حق طلب.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sociological Explanation of the Discourse of Political Identity and its Semantic Transformations in the Discourse of the Islam Revolution of Iran 1979

نویسندگان [English]

  • Hasan Nazari 1
  • Seyfollah Seyfollahi 2
  • Hasan Saraie 3

1 PhD Candidate of Political Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch

2 Assistant Professor of Sociology, Islamic Azad University, Science and Research Branch (corresponding author)

3 Professor of Sociology, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

The present study has been conducted with the aim of offering a sociological examination and explanation of the discourse of political identity in Iran after the revolution. Therefore, the concept of political identity has been the focus of the investigation, and its semantic transformations has first been studied in the macro semantic spectrum of the Islamic Revolution, and then in the two discourses of reformist and conservative parties in the framework of intra and inter-textual analysis according to discourse theory and using critical discourse analysis in six historically important and influential junctures during these years. Subsequently, as a way of extra-textual analysis, the historical, economic, political and cultural context of each period has been examined. Finally, this analysis and explanation have depicted a series of final typologies regarding the topic, mainly being: The desired political identity of the legal positivist liberal subject, the democratic anti-tyranny subject, the religious justice-seeking subject, the revolutionary obligation-centered subject, the populist anti-abuse subject, the moderate, justice-oriented critic subject.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political identity
  • Discourse
  • Power
  • Language
  • Ideology
  • man
  • hegemony
  • semantic pluralism
  • rival thought
  • politics
منابع
-   آبراهامیان، یرواند. (1389). تاریخ ایران مدرن. ترجمه: محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی.
-   احمدی، حمید، (1390). بنیادهای هویت ملی ایرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
-   اشرف، احمد. (1395). هویت ایرانی. ترجمه: حمید احمدی. تهران: نشر نی.
-   بشیریه، حسین. (1387). دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران. تهران: نگاه معاصر.
-   تاجیک، محمدرضا. (1381). گفتمان سردبیر. گفتمان. فصلنامه سیاسی ـ اجتماعی. سال دوم. شماره پنجم.
-   حقیقی، شاهرخ. (1381). گذار از مدرنیته؟ نیچه، فوکو، لیوتار، دریدا. تهران: نشر آگه.
-   خالقی، احمد. (1382). قدرت، زبان، زندگی روزمره در گفتمان فلسفی ـ سیاسی معاصر، تهران: نشر گام نو.
-   ساروخانی، باقر. (1381). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
-   سرایی، حسن. (1378). تمایزپذیری ساختی و کارکردی سازمان‌های نظامی ‌از نهاد سیاسی، نشریه جامعه‌شناسی ایران، دوره 9، شماره 4 و 3.
-    سلطانی، اصغر. (1387). قدرت گفتمان و زبان، تهران، نشر نی.
-    سیف‌اللهی، سیف اله، (1390). جامعه‌شناسی توسعه اقتصادی ـ اجتماعی، تهران: پژوهشکده جامعه پژوهشکده جامعه پژوهی و برنامه‌ریزی المیزان.
-   صدیقی، بهرنگ. (1387). ناسیونالیسم ایرانی: تبیین جامعه‌شناختی تحولات اندیشه ناسیونالیستی نزد روشنفکران ایرانی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی. رساله دکتری، رشته جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد علوم و تحقیقات تهران.
-   ضیمران، محمد. (1389). میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران: نشر هرمس.
-    غلامرضا کاشی، محمدجواد. (1384). نظم و روند تحول گفتار دموکراسی در ایران، تهران: نشر گام نو
-   غلامرضا کاشی، محمدجواد. (1379). جادوی گفتار، تهران: موسسه فرهنگی آینده پویان فرهنگی.
-    فلیک، اُووه. (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: ‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
-   فرکلاف، نورمن. (1387). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه: فاطمه شایسته پیران ... و  [دیگران]. تهران: دفتر مطالعات توسعه رسانه‌ها.
-   یارمحمدی، لطف‌الله. (1383). گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: نشر هرمس.
-   یارمحمدی، لطف‌الله. (1385). ارتباط از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی، تهران: نشر هرمس.
 
-   Torfing, J., (1999). New Theories of dis course: laclau, mouffe, zizek. Axford: Black well
-   Strauss, A., & Corbin, J., (1998). Basics of gualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand o aks, CA: sage Publications, 2nd ed
-   Anderson. M. R. (2010). Community identity and political behavior. United states of America
-   Barker,. C. & Galasinski.d. (2001). Cultural studies and Discourse Analysis. sage publications.London.
-   Weiss, G.& Wodak.R. (2003). Critical discourse analysis (Theory and interdisciplinarity.
-   Jorgensen. M & Philips. L. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. Sage publications.London.
-   Preston. P. W. (1997). Political cultural identity (Citizens and nations in a global era) sage publications.London
-   Woofftt.R. (2005). Converstion Analysis & Discourse Analysis. (A comparative and critical introduction.) sage publications.London
-   Galko Campbell. C. (2014). Persons, identity, and political theory (A Defense of Rawlsian Political Identity). USA