نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی پژوهشکده امام خمینی

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی پژوهشکده امام خمینی

چکیده

چکیده
سؤال اصلی این مقاله ‌این است که آیا نظریة اینگلهارت که بین سطح توسعه‌یافتگی و میزان دینداری ارتباط برقرار می‌کند، قابلیت تبیین تغییرات دینداری در ایران را دارد یا خیر؟ از این رو، نظریة اینگلهارت چارچوب نظری این مطالعه قرار گرفت و دو فرضیة زیر از آن استخراج گردید: 1) بین سطح توسعة اقتصادی- اجتماعی و میزان دینداری رابطه معکوس وجود دارد. 2) بین میزان نابرابری اقتصادی و میزان دینداری رابطه مستقیم وجود دارد. این فرضیات  بر اساس تحلیل ثانویة داده‌های موجود و با استفاده از تکنیک همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد آزمون تجربی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که ارتباط مستحکمی ‌میان سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی و نابرابری اقتصادی با میزان دینداری وجود ندارد. این نتیجه را می‌توان چالشی برای نظریات یاد شده دست کم در سطح یک کشور به حساب آورد.
                                               

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

ارزیابی تجربی نظریه‌ اینگلهارت در ایران: ارتباط توسعه با دینداری

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Taleban 1
  • Mehdi Rafie 2
منابع
- ابونوری، اسمعیل؛ خوشکار، آرش. (1386)، اثر شاخص‌های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد ایران: مطالعه بین استانی، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 77.
- ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (موج اول)، «یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور». (1380)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح‌های ملی.
- ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان. (موج دوم)، «یافته‌های پیمایش در 28 استان کشور». (1382)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر طرح‌های ملی.
- ازکیا، مصطفی. (1374)، مقدمه‌ای بر جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه روستایی، تهران: اطلاعات
 اسدی، علی. (1356)، گرایش‌های فرهنگی و نگرش‌های اجتماعی در ایران«گزارشی از یک نظرخواهی ملی در سال 1353»،تهران: پژوهشکده علوم ارتباطی و توسعه‌ ایران.
- اینگلهارت، رونالد؛ نوریس، پیپا. (1387)، مقدس و عرفی: دین و سیاست در جهان، مریم وتر، تهران: کویر.
- اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین. (1389)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، ترجمه: یعقوب احمدی، تهران: کویر.
- جباری، حبیب. (1384)،، توسعه اقتصادی و اجتماعی:دو روی یک سکه، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره 10.
- خمینی، روح الله، صحیفه نور، جلد سوم.
- دیوی، گریس. (1385)، اروپا استثناست. (سکولاریزاسیون و مدرنیته‌های چندگانه)، مصاحبه با دیوی، آیین، شماره6.
- روشه، گی. (1380)، تغییر اجتماعی، ترجمه: منصور وثوقی، تهران: نی.
- سریع‏القلم، محمود. (1375)، توسعه، جهان سوم و نظام بین‏الملل، تهران: سفیر.
- طالبان، محمدرضا. (1388)، پیمایش دینداری در ایران، تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا).
- طالبان، محمدرضا. (1380)، دینداری و بزهکاری در بین نوجوانان دانش‌آموز، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- طالبان، محمدرضا. (1379)، بررسی تجربی دینداری دانش‌آموزان کشور، تهران: معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش.
- فرهنگ سیاسی مردم ایران. (1385)، تهران: مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا).
کازانوا، خوزه. (1385)، سکولاریزاسیون یکی از پیامدهای اجتناب ناپذیر مدرنیته نیست، مصاحبه با کازانوا، آیین، شماره 5.
- کاظمی‌پور، عبدالمحمد. (1382)، باورها و رفتارهای مذهبی در ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- گای، درام، مایکل‌ هاپکینز؛ مک گراهان، دونالد. (1371)، بررسی شاخص‌های انسانی و اجتماعی توسعه، روستا و توسعه (گزیده مقالات)، شماره 4.
- گرب، ادوارد. (1373)، نابرابری اجتماعی (دیدگاه نظریه پردازان کلاسیک و معاصر)، ترجمه محمد سیاهپوش و احمد غروی زاد، تهران: نشر معاصر.
- مرشدی، ابوالفضل. (1378)، از عرفی شدن تا چند گانه شدن، در: مسائل اجتماعی دین در ایران، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
- سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران: www.tsd.cbi.ir
- سایت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری.
- سایت بانک جهانی: www.worldbank.org
  -  Berger, P, " sacred conapy, Elements of sociological theory of religion " Anchor book, doubleday.
  - Bruce,S. (2002). "God is dead:secularization in west", Publisher: Blackwell pub.
  - Dobbelaere, K. (1985). "secularization theories and sociological paradigms: A reformation of the private public dichotomy and the problem of societal integration" , sociological analysis 48 (2).
  - Wilson, B. (1987). "secularization" in mircea eliode's the encyclopedia of religion, New York: Macmillan.