نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار انسان شناسی دانشگاه تهران

2 ارشد علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
در این مقاله که حاصل پژوهشی است در حوزه گیاه قوم شناسی (اتنوبوتانی). سعی شده است با تاکید بر روش‌های کیفی و استفاده از ابزار‌های جمع‌آوری اطلاعات مانند تکنیک‌های مشاهده و مصاحبه، دانش بومی‌ مردم منطقه اوان کشف و سپس ثبت شود.
در این تحقیق سعی نموده‌ایم تا گیاهان خودرو که توسط اهالی مورد استفاده‌های گوناگونی از جمله خوارکی، دارویی و کاربردی در حوزه‌های گوناگون قرار می‌گیرند، را شناسایی نموده و به کمک پرسشنامه تخصصی گیاه قوم شناسی اطلاعات مورد نظر از جمله: اسامی ‌محلی، فارسی و لاتین، میزان دسترسی، قسمت مورد استفاده و نحوه بهره‌برداری از گیاه‌هان را ثبت نماییم.
در این مقاله به 60 گیاه در منطقه اشاره شده است. محققین هرباریوم دانشگاه تربیت معلم (دانشگاه خوارزمی) این گیاهان را شناسایی نموده و اسامی ‌لاتین آنها را ثبت نمودند. هربار یوم تهیه شده در اختیار دانشگاه تربیت معلم (دانشگاه خوارزمی) قرار دارد که پژوهشگران از آن استفاده نمایند.
گیاهان بسیار گوناگونی در این منطقه مورد شناسائی قرار گرفتند از جمله: انواع میوه‌های باغی: آلبالو، سیب، سنجد، فندوق، گردو... از جمله گیاهان خودرو علفی مانند: گون، کنگر، شیرین بیان... از انواع گیاهان کنار جویبارها و داخل دریاچه اوان می‌توان به گیاهانی چون: نی، آب تره، ترتیزک جویباری اشاره نمود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ethno-Botany Of The Ovan Region

نویسندگان [English]

  • Manijeh Maghsoodi 1
  • Parvin Salehi 2

چکیده [English]

Manijeh Maghsudi
Parvin Salehi
Date of Receive: 2013/4/6
Date of Accept: 2013/8/1
Abstract:
This paper is the outcome of a research completed in the ethno-botany field. In this paper we have tried to discover and then register the indigenous knowledge of the residents of Ovan region by emphasizing on qualitative method and using data collection techniques such as observation and interview.
In this study we have tried to identify the wild plants (self-growing) that are used by the community in different forms i.e., nutrition, medicinal, and other various applications. Then we have collected and registered the required ethno-botanic information through specialized ethno-botanic questionnaires i.e., local names, Persian and Latin names, accessibility, the used parts, and how the plants are utilized.
In this paper we have referred to 60 plant species in the region.  The Herbarium researchers at Tarbiat Moalem University have identified these plants and registered their Latin names.  Finally, the completed Herbarium has been put at the disposal of Tarbiat Moalam University so that other scholars and researchers could use it.
Among the variety of plants that have been identified in this region we could name different garden plants i.e., sour cherry, almond, oleaster, jujube, hazel-nut, walnut and etc.; and herbaceous plants (self-growing weeds) i.e., milk vetch (astragalus), acanthus, licorice, etc.; also among the plants that grow alongside rivers and inside the Ovan lake we could name river bamboo, watercress, and stream peppergrass.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ethno-botany
  • Ovan
  • medicinal plants (herbs)
  • nutrition (edible) plants
منابع
- آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد. (1377)، نخستین انسان و نخستین شهریار، نشر چشمه.               
- آیت اللهی، معصومه. (1389)، تاریخچه گیاهان دارویی در ایران، پوروتال شهرداری کرج
- اسدی. (1388- 1363)، فلور ایران به زبان فارسی.
- اسدی، مصطفی و همکاران. (1367-1388)، فلور ایران، جلد 1-65، تهران: موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع
- قهرمانی نژاد. (1381- 1354)، فلور رنگی ایران.
- کریستین‌سن. (1377)، ایران در زمان ساسانیان، تهران، امیرکبیر، 33
- مقصودی، منیژه؛ ابوالفتحی مهکامه. (1387)، گیاه قوم شناسی عشایر گرمسار در روستای فراوان و دشت لار، دانشگاه تهران
- مقصودی،منیژه و صالحی، معصومه. (1388)، قوم گیاه شناسسی الموت، دانشگاه تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد
- مقصودی، منیژه؛ سپهری، اعظم. (1389)، گیاه قوم شناسی روستای اوزکلا، دانشگاه تهران: پایان نامه کارشناسی
- سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قزوین- معاونت اطلاعات و آمار. (1385)، سالنامه آماری استان قزوین.
 
-   Alexiades، M. N. (Ed). (1996).  Selected Guidelines for Ethnobotanical Research: A Field  Study Research.
-   Martin، G.J. (1995). Ethnobotany. A" People and Plants" Conservation Manual. World Wide Fund for Nature. Chapman & Hall، London
-   Naghibi، F.، Mosaddegh، M.، Mohammadi Motamed، S.، and Ghorbani، A. (2005)،" Labiatae Family in folk Medicine in Iran: from Ethnobotany to Pharmacology" ، Iranian Journal of Pharmaceutical Research، 2: 63-79