فصلنامه علوم اجتماعی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1399

داوران 1400

داوران 1401

داوران 1402

بازنمایی "دیگری فرودست" در رمان‌های دوره پهلوی اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناسی ارشد مطالعات فرهتگی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده:
مقاله حاضر در پی آن است که درکی از چگونگی بازنمایی روابط قدرت درون یکی از پر مخاطب‌ترین ژانرهای ادبی (رمان) به دست آورد. روابطی که نه به صورت آشکار بلکه به طور پنهانی درون سطرهای رمان گنجانده شده و گویای ذهنیت نهانی نویسندگان این رمان‌ها در مورد اقشاری بود که در مقاله پیش رو با عنوان "دیگری" تعریف شده‌اند.
در مبانی نظری، ابتدا به موضوع بازنمایی وفر ایند تولید معنا پرداخته شده است، سپس با تحلیل پیوند آن با نظریه گفتمان،معانی شکل گرفته در یک دوره تاریخی (پهلوی اول)به مثابه نظامی‌ارزیابی شده که معنا درون آن ساخته و پرداخته شده است. در مقاله نشان داده شده است که در این فرایند "دیگری" شکل می‌گیرد. این مقاله، با تدقیق در چگونگی کاربست این مفهوم (دیگری) در نظریه‌های پسا استعماری و فرودست، به سوژه‌هایی اشاره کرده است که از طریق تمایز قائل شدن با "دیگری" و در مقام مقایسه با آنها، "خود" را هویت می‌بخشند. این دیگری‌های به حاشیه رانده شده، با رجوع به دوره تاریخی پهلوی اول و گفتمان مسلط ناسیونالیستی این دوران تعریف شده‌اند.
نتایج بدست آمده از مطالعه رمان‌ها که با استفاده از روش نقد ادبی در کنار تکنیک‌های تحلیل روایت (مانند نکات گرامری و عنصر زمان روایت) به دست آمده است، به خوبی بیانگر نحوه اعمال قدرت از طریق بازنمایی است. اقشاری از جامعه ‌ایران که با دلالت‌های نظری، به عنوان "دیگری" این نویسندگان معرفی شده‌اند، با موارد مطروحه در نظریات گفتمان شرق شناسی و مطالعات پسااستعماری تطابق دارند.در متون موردمطالعه ویژگی‌هایی مانند خروج از مرکز دیالوگ و پرت کردن آنها به محدوده غیر، تغییر جایگاه آنها از شخص به شی و صدور گزاره‌هایی کلی درباره فرودستان و تعمیم دادن این گزاره‌ها به تمام اقشار فرودست، به آنها نسبت داده شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

بازنمایی "دیگری فرودست" در رمان‌های دوره پهلوی اول

نویسندگان [English]

  • Abootorab Talebi 1
  • Maryam Nazeri 2
مراجع
منابع:
- اسکولز، رابرت. (1379)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه: فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
- بالایی، کریستف. (1377)، پیدایش رمان فارسی، ترجمه: مهوش قویمی‌ و نسرین خطاط، تهران: انتشارات معین.
- پارسی نژاد، کامران. (1378)، ساختار و عناصر داستان (طرح داستان)، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری.
- تاجیک، محمدرضا. (1382)، تجربه‌ بازی سیاسی در میان ایرانیان، تهران: نی.
- حجازی، محمد. (1380)، پریچهر، تهران، نشر دادار.
- حجازی، محمد. (1307)، هما، تهران.
- فورستر، ادوارد مورگان. (1369)، جنبه‌های رمان، ترجمه: ابراهیم یونسی، تهران: نگاه.
- مسکوب، شاهرخ(1373)، داستان ادبیات و سرگذشت اجتماع (سالهای 1300-1315)، تهران: فرزان.
- مسعود، محمد. (1313)، تفریحات شب، تهران: نقش جهان.
- مسعود، محمد. (1385)، در تلاش معاش، تهران: تلاونگ.
- مسعود، محمد. (1385)، اشرف مخلوقات، تهران: نشر تلاونگ.
- مهدی‌زاده، سید محمد. (1387)، رسانه‌ها و بازنمایی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه‌ رسانه‌ها.
- میرصادقی، جمال. (1366)، ادبیات داستانی، تهران: شفا.
- میلز، سارا. (1382)، گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان: هزاره سوم.
- نفیسی، سعید. (1311)، فرنگیس، تهران: نشر روزنامه اطلاعات.
- والاس، مارتین. (1382)، نظریه‌های روایت، ترجمه: محمد شهبا، تهران: شهر کتاب، هرمس.
- وحدت، فرزین،. (1382)، روش‌شناسی علوم اجتماعی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
- هرست‌هاوس، رزالین. (1388)، بازنمایی و صدق، ترجمه: امیر نصری، تهران: موسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری و متن.
 
- Ashcroft, Bill, Gareth Griffith, and Hellen Tiffin, eds (2004). The Postcolonial Studies Reader, London: Routledge.
- Fabian, Johannes. (1983). Time and the Other: How Anthropology Makes its Object, ColumbiaUniversity Press, New York.
- Hall, Stuart. (1997). The Work of Representation, In Cultural
 Representation and Signifying Practice, Sage Publication.
- Lidchi, Henrietta (1997). The Poetics and the Politics of Exhibiting Other Culturers, In Cultural Representation and Signifying Practice, Sage Publication.
- Loomba, Ania. (2005). Colonialism/ post colonialism, second edition, London: Routledge.
- Rojek, chris. (2007). Cultural Studies, Polity Press.
 -Shaw, Harry. (1972). Dictionary of literary terms, New York.
- Vaziri, Mostafa. (1993). Iran as Imagined Nation. New York: Paragon House.
- Webster’s New World Dictionary ( 1971). third edition.
 
 
 
فصلنامه علوم اجتماعی
دوره 18، شماره 55 - شماره پیاپی 55
اسفند 1390
صفحه 131-171
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار