عبدالله گیویان
دوره 14، شماره 38.39 ، اسفند 1386، ، صفحه 203-235
چکیده
مردم شناسی، همانند تمامی شاخه های دیگر علوم انسانی، دادوستدی عمیق با شرایط و نهادهای اجتماعی - فرهنگی و سیاسی - اقتصادی محیط خود دارد. مثلا، رشد تکنولوژی، نه تنها بر قلمروهای مورد مطالعه آن تأثیر گذاشته است، بلکه همراه با تحولات شناخت شناسانه، شیوه ها و روش شناسی مردم شناسی را نیز دچار تحول و دگرگونی کرده است. بحرانموضوعی، به این معنا ...
بیشتر
مردم شناسی، همانند تمامی شاخه های دیگر علوم انسانی، دادوستدی عمیق با شرایط و نهادهای اجتماعی - فرهنگی و سیاسی - اقتصادی محیط خود دارد. مثلا، رشد تکنولوژی، نه تنها بر قلمروهای مورد مطالعه آن تأثیر گذاشته است، بلکه همراه با تحولات شناخت شناسانه، شیوه ها و روش شناسی مردم شناسی را نیز دچار تحول و دگرگونی کرده است. بحرانموضوعی، به این معنا که آیا با از میان رفتن جوامع کوچک، مردم شناسی می تواند موضوعی برای مطالعه داشته باشد، یکی وجوه چالش برانگیز حوزه مردم شناسی در دهه های أخیر بوده است. یکی از راه های خروج از بحران موضوعی، توجه مردم شناسی به پدیده رایج و تعیین کننده این دوران، یعنی رسانه بوده است. علاوه براین، باید به نزدیک شدن مردم شناسی به شناخت شناسی تفسیری اشاره کرد. وجهی از این تحول را می توان در مردم شناسی بصری دید، جایی که با اتکا به سبک بازتابی انگاره های متکی بر علم بی طرف نفی می شود.مردم شناسی بصری و اساسا مطالعات مردم شناختی رسانه، از شاخه های رو به گسترش درحوزه مطالعات مردم شناسی در سه دهه اخیر بوده است.
اعظم ده صوفیانی
چکیده
رادیو نقش مهمی‌در نحوه نمایش افراد و گروه‌های مختلف دارد. در این تحقیق 11 ساعت و 37 دقیقه از 6قسمت از برنامه "جمعه ایرانی" بررسی شد تا به سه سؤال پاسخ داده شود. ویژگی‌های انتسابی افراد، در برنامه جمعه ایرانی چگونه نشان داده می‌شود؟ بازنمایی ویژگی‌های انتسابی در مورد اقلیت‌ها به چه صورت است؟ آیا از اقلیت‌ها، کلیشه‌های رایج در مورد ...
بیشتر
رادیو نقش مهمی‌در نحوه نمایش افراد و گروه‌های مختلف دارد. در این تحقیق 11 ساعت و 37 دقیقه از 6قسمت از برنامه "جمعه ایرانی" بررسی شد تا به سه سؤال پاسخ داده شود. ویژگی‌های انتسابی افراد، در برنامه جمعه ایرانی چگونه نشان داده می‌شود؟ بازنمایی ویژگی‌های انتسابی در مورد اقلیت‌ها به چه صورت است؟ آیا از اقلیت‌ها، کلیشه‌های رایج در مورد آنها ترسیم می‌شود، یا واقعیتهای موجود در زندگی آنها؟. روش تحقیق تحلیل محتوای کیفی از نوع نشانه شناسی است. طبق نتایج تحقیق، این برنامه در بازنماییهای خود، بی طرفانه عمل نمیکند و خواسته یا ناخواسته به برخی گروه‌ها توجه بیشتر و به برخی بی توجه است و بازنمایی اقلیت‌ها بیشتر مبتنی بر کلیشه‌های رایج است تا واقعیتهای موجود زندگی آنها.
کبری کریمیان؛ مهربان پارسامهر؛ سید علیرضا افشانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی روانی مرتبط با گرایش نوجوانان دختردبیرستان‌های شهرکرد به شبکه‌های اجتماعی مجازی انجام شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه شهر شهرکردکه در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌دهد. حجم نمونه 390 نفر ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی روانی مرتبط با گرایش نوجوانان دختردبیرستان‌های شهرکرد به شبکه‌های اجتماعی مجازی انجام شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر متوسطه شهر شهرکردکه در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌دهد. حجم نمونه 390 نفر برآورد شده است. داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای جمع‌آوری گردید. یافته‌ها نشان داد بین میزان تحصیلات والدین دانش‌آموزان، میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، مدت زمان عضویت در شبکه‌های اجتماعی، سادگی و سهولت استفاده از شبکه‌های اجتماعی، احساس همنوایی با دوستان ، نیاز به پیشرفت و ارضای نیازها با گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود داشت. نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تأثیر معنادار پنج متغیر میزان استفاده دانش‌آموزان از شبکه های مجازی، سادگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، مدت زمات عضویت در شبکه‌های اجتماعی، ارضای نیازها و احساس همنوایی با دوستان از شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی مجازی است که در این میان میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی نقش بیشتری را در تبیین متغیر گرایش به شبکه‌های اجتماعی مجازی ایفا می‌کند.
احمد غیاثوند
چکیده
دین در جامعه ایرانی با توجه به شرایط تاریخی، اجتماعی و سیاسی آن، از جایگاه بالایی برخوردار است. پژوهش در حوزه ارزش‌ها و رفتار دینی مردم، در جهت درک تحولات و از سویی پیش‌بینی تغییرات آن، متضمن انجام مطالعات مستمر در طی سال‌های مختلف می‌باشد. مطالعه حاضر به روش تحلیل ثانویه انجام پذیرفته و سعی دارد یافته‌های حاصل از پیمایش‌های ملی ...
بیشتر
دین در جامعه ایرانی با توجه به شرایط تاریخی، اجتماعی و سیاسی آن، از جایگاه بالایی برخوردار است. پژوهش در حوزه ارزش‌ها و رفتار دینی مردم، در جهت درک تحولات و از سویی پیش‌بینی تغییرات آن، متضمن انجام مطالعات مستمر در طی سال‌های مختلف می‌باشد. مطالعه حاضر به روش تحلیل ثانویه انجام پذیرفته و سعی دارد یافته‌های حاصل از پیمایش‌های ملی مختلف طی سال‌های 1353 تا 1390 را مورد تحلیل قرار دهد. بنابراین با عنایت به داده‌های پژوهش‌های قبلی موجود، دو بعد رفتار و باور دینی در چهار سطح فردی، جمعی، سیاسی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه برای تحلیل رفتار و باور مردم ایران از دو رویکرد سکولار شدن جامعه با تکیه‌بر نظرات «پیتر برگر» و نیز تعبیر کارکردی و عملکردی دین از نظریه «لوهمان» استفاده شده است. در مجموع یافته‌های حاصل نشان می‌دهد که چندان تفاوتی مبنی بر افزایش یا کاهش چشمگیر در رفتارها و احساسات دینی ـ فردی مردم ایران مشاهده نمی‌گردد. به عبارتی، جامعه دچار نوعی «تثبیت کارکردی» شده و از این حیث افراد جامعه همان‌قدر مذهبی‌اند که در گذشته بوده‌اند. بنابراین تلقی سکولارشدن جامعه، قضاوتی ناصحیح است. البته تفاوت در میزان دینداری جوانان با بزرگسالان و مسن‌ترها را می‌توان ناشی از اقتضائات سنی آنها دانست. در سطح باورها و رفتارهای جمعی، عیلرغم عدم وجود داده‌هایی مبنی بر مقایسه آن با دهه‌های گذشته، ولی در مقایسه با آنچه در اوایل انقلاب و دوران بعد از آن ملاحظه می‌گردد، نوعی «تغییر کارکردی در حوزه رفتارها و باورهای دینی ـ جمعی» را می‌توان استنباط نمود. در واقع کاهش در رفتارهای دینی جمعی آن‌هم از نوع رسمی بیشتر بازتاب تغییرات دوران و کارکردهای خاص خود، به‌ویژه در زمان انقلاب و دوران جنگ است که نوعی نمونه آرمانی «دین دوران» را بر اذهان و آرمان‌های مذهبی به یاد می‌آورد. در نهایت مقایسه رفتارها و باورهای دینی سیاسی و اجتماعی نوعی «قطبی شدن عملکرد دین» را در دو حوزه سیاسی و اجتماعی نشان می‌دهد. به عبارتی نوعی «سیاست‌زدایی از دین» یا «سیاسی شدن دین» و نیز «اخلاق زدایی دینی» یا «اخلاقی کردن دینی» را شاهدیم. ازاین‌رو، تعبیر سکولارشدن در این دو حوزه برداشتی دوگانه است.
جامعه شناسی
علی انتظاری
چکیده
این مقاله منعکس کننده پیمایش نظرات و ارزیابی‌های دانشجویان در مورد طرح تفکیک جنسی است که بخشی از پژوهشی جامع است که در این مورد انجام شده است. در چارچوب مفهومی و نظری پژوهش با اتکا به نظرات اروینگ گافمن، ساندرا بم و دیگران و همچنین نقد آنها تلاش کرده‌ام از موضعی بی‌طرف مسأله تفکیک جنسی را مورد بررسی قرار دهم. جمعیت آماری این پژوهش ...
بیشتر
این مقاله منعکس کننده پیمایش نظرات و ارزیابی‌های دانشجویان در مورد طرح تفکیک جنسی است که بخشی از پژوهشی جامع است که در این مورد انجام شده است. در چارچوب مفهومی و نظری پژوهش با اتکا به نظرات اروینگ گافمن، ساندرا بم و دیگران و همچنین نقد آنها تلاش کرده‌ام از موضعی بی‌طرف مسأله تفکیک جنسی را مورد بررسی قرار دهم. جمعیت آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه‌های علامه طباطبائی، تهران و تک جنسیتی بانوان است، که از میان آنان 1350 نفر به صورت تصادفی و سهمیهای بر حسب جنس، مقطع تحصیلی، دانشگاه و دانشکده محل تحصیل انتخاب شده اند. نتایج گواه بر آن است که اکثریت دانشجویان دانشگاه‌های علامه و تهران که مهمترین مخاطب اجرای طرح تفکیک جنسی هستند نسبت به آن مقاوم هستند. فقط 7/13 درصد دانشجویان دانشگاه علامه و حدود 13 درصد دانشجویان دانشگاه تهران نسبت به تفکیک جنسی در دانشگاه نگرش مثبت دارند. این نسبت در دانشگاه تک جنسیتی بانوان به حدود 31 درصد می‌رسد. 4/57 درصد دانشجویان دانشگاه علامه خواستار توقف اجرای تفکیک جنسی بوده‌اند و 1/59 درصد دانشجویان دانشگاه تهران مخالف اجرای این طرح در دانشگاه خود هستند
معصومه قاراخانی
چکیده
چکیده سیاست سلامت[1] از ابعاد سیاست اجتماعی[2] است و توسعه آن به عنوان یکی از مسئولیت‌های دولت‌ها مطرح می‌شود. این سیاست که با رفاه فردی و اجتماعی مرتبط است، می‌تواند تحت تأثیر جهت‌گیری و رویکرد دولت‌ها قرار‌گیرد. اما درباره این که در ایران دولت‌های گوناگون چه جهت‌گیری نسبت به سیاست سلامت داشته‌اند دریافت دقیقی وجود ندارد. در ...
بیشتر
چکیده سیاست سلامت[1] از ابعاد سیاست اجتماعی[2] است و توسعه آن به عنوان یکی از مسئولیت‌های دولت‌ها مطرح می‌شود. این سیاست که با رفاه فردی و اجتماعی مرتبط است، می‌تواند تحت تأثیر جهت‌گیری و رویکرد دولت‌ها قرار‌گیرد. اما درباره این که در ایران دولت‌های گوناگون چه جهت‌گیری نسبت به سیاست سلامت داشته‌اند دریافت دقیقی وجود ندارد. در این پژوهش کوشش مینماییم تا دریابیم تاثیر رویکرد دولت‌ها بر سیاست سلامت در ایران چگونه بوده است؟ به این منظور به مطالعه سیاست سلامت در دو بعد درونداد قانونی و هزینه سلامت[3] دولت‌های چهارگانه طی سال‌های 1360 تا 1388 ش. در ایران پرداختهایم. نتایج با دو روش کیفی و کمی و کاربرد تکنیک تحلیل محتوای کیفی و تحلیل واریانس نشان داد، سیاست سلامت دربازه زمانی مورد بررسی ضرورتاً متاثر از رویکرد سیاسی این دولت‌ها نیست. در بعد هزینه سلامت نیز، تاثیر رویکرد دولت بر سیاست سلامت مشاهده نمیشود. [1]. Health policy [2]. Social policy [3]. Health expenditure
بهرام کمیل
دوره 12، شماره 28.29 ، خرداد 1384، ، صفحه 213-237
چکیده
جهانی شدن عرصه های جدیدی را برای رشد و شکوفایی صنعت تبلیغات ایجاد کرده و صنعت تبلیغات نیز با بهره گیری از آخرین تکنولوژی ها، بستر مناسب را برای تسریع این روند. مهیا نموده است. در این تعاملی، نقش شرکت های چند ملیتی و نظام های سیاسی نسبت به گذاشته تغییر پیدا کرده است. نویسنده با بررسی موضوعات مذکور به تشریح این رابطه دوسویه از دیدگاه افرادی ...
بیشتر
جهانی شدن عرصه های جدیدی را برای رشد و شکوفایی صنعت تبلیغات ایجاد کرده و صنعت تبلیغات نیز با بهره گیری از آخرین تکنولوژی ها، بستر مناسب را برای تسریع این روند. مهیا نموده است. در این تعاملی، نقش شرکت های چند ملیتی و نظام های سیاسی نسبت به گذاشته تغییر پیدا کرده است. نویسنده با بررسی موضوعات مذکور به تشریح این رابطه دوسویه از دیدگاه افرادی چون یورگن هابرماس، مانوئل کاستلز و جورج ریترز پرداخته است.
مینو سلیمی؛ احمد نادری
چکیده
زلزله به لحاظ گستره تأثیراتی که بر زندگی افراد دارد، متغیرمهمی در تحول حیات اجتماعی جوامع محسوب می‌شود. پیامدهای اجتماعی فاجعه بر اساس سن، جنسیت، طبقه اقتصادی و اجتماعی متفاوت است. کودکان، زنان و افراد کم‌درآمد، بیشترین آسیب در زمان فاجعه را تجربه می‌کنند. مطالعه حاضر پژوهش کیفی است که باهدف درک تجربه زیسته زنان سرپل‌ذهاب از ...
بیشتر
زلزله به لحاظ گستره تأثیراتی که بر زندگی افراد دارد، متغیرمهمی در تحول حیات اجتماعی جوامع محسوب می‌شود. پیامدهای اجتماعی فاجعه بر اساس سن، جنسیت، طبقه اقتصادی و اجتماعی متفاوت است. کودکان، زنان و افراد کم‌درآمد، بیشترین آسیب در زمان فاجعه را تجربه می‌کنند. مطالعه حاضر پژوهش کیفی است که باهدف درک تجربه زیسته زنان سرپل‌ذهاب از زلزله انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پدیدارشناختی، مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختار یافته با 30 نفر از زنان زلزلهزده انجام و 90 متن مصاحبه و 10 متن نوشتاری تجربه خود زیسته و تفسیر آنها به 120 واحد معنایی ثبتشده است. یافته‌های این پژوهش که 18 درونمایه فرعی و در نهایت 5 درونمایه اصلی است، نشان می‌دهد که در سرپل‌ذهاب زنان شرایط بسیار سختی را سپری می‌کنند. بیهویتی و عدم انطباق آنان با وضعیت پس از زلزله، سوءاستفادههای جنسی، اقدام به خودکشی، پایین آمدن سن اقدام به خودکشی، فوبیای زلزله و پسازلزله، تغییر ناگهانی سبک زندگی، فقدان آرامش، فقدان امکانات و توان مالی، وضعیت دشوار و نابسامانی کمی و کیفی مدارس، افزایش نزاع در خانواده، افزایش طلاق، افزایش خشونت سبب بروز نابسمانی اجتماعی، روانی و فرهنگی در این شهر شده است.
ابراهیم ملکی
چکیده
مقاله حاضر خلاصه‌ای از بررسی بازنمایی زنان در ترانه‌های فولکلوریک لکی و لُری و شناختِ چگونگی مفاهیم جامعه‌شناختی همچون جمع‌گرایی، واقعگرایی، انسان‌گرایی و برابری‌خواهی در این ترانه‌هاست. چارچوب مفهومی‌تحقیق برپایه نظریاتی است که به پیش‌رویی و مترقی بودن ترانه‌های فولکلوریک در زندگی اجتماعی انسانها اعتقاد دارند. همچنین ...
بیشتر
مقاله حاضر خلاصه‌ای از بررسی بازنمایی زنان در ترانه‌های فولکلوریک لکی و لُری و شناختِ چگونگی مفاهیم جامعه‌شناختی همچون جمع‌گرایی، واقعگرایی، انسان‌گرایی و برابری‌خواهی در این ترانه‌هاست. چارچوب مفهومی‌تحقیق برپایه نظریاتی است که به پیش‌رویی و مترقی بودن ترانه‌های فولکلوریک در زندگی اجتماعی انسانها اعتقاد دارند. همچنین از نظریات فمینیستی و جامعه‌شناسی محتوا در شکل‌دهی چارچوب نظری استفاده شده است. در این تحقیق از روش کیفی و با تحلیل محتوای کیفی ترانه‌های «تک‌بیت» و بهره‌گیری از فن خلاصه سازی، ترانه‌ها، تجزیه و تحلیل شده است. در پایان بررسی کیفی 1121 ترانه، همه مفاهیم جامعه‌شناختی ، که نشان از تاثیر سازندة ترانه‌ها دارد، بشکل قابل توجهی در ترانه‌ها یافت شد. همچنین مقولات مطروحه در سوالهای مرتبط با بازنمایی زنان در ترانه‌ها نیز، بشکلی کلی، نشان حاکمیتِ نگاه انسانی توأم با احترام به زنان بود. گرچه راوی غالب ترانه‌ها مردان بودند و زبان ترانه‌ها بیشتر مردانه می‌نماید، اما معدود ترانه‌هایی با زبان زنانه نیز وجود دارند. ترانه‌ها دارای زبانی غیرجنسیتی هستند. محتوای فکری بسیاری از ترانه‌ها به دوران زندگی بدوی و مادرتباری جامعه باز می‌گردد. برخلاف بسیاری از نظریات فمینیستی، این بخش از فرهنگ توده مردم، یعنی ترانه‌ها، نه تنها زن ستیز نبوده، بلکه ضمن غالب بودن نگاه انسان‌گرا و طبیعت دوست در آن، نشانی از جایگاه برتر زنان را در خود دارد.
مریم مختاری؛ فرشید رحیمی؛ جلیل کریمی؛ کمال خالق پناه
چکیده
پژوهش حاضر تاریخ نهاد آموزش را نه از منظر پیشرفت که میل به هدایت جامعه به‌سوی سعادت عمومی دارد، بلکه از منظر انتقادی به‌مثابه نهادی یکدست ساز موردبررسی قرار می‌دهد بنابراین یافته‌های این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش خواهد بود که آموزش چگونه در وضعیتی متکثر، سوژه ملی را برساخت؛ چارچوب مفهومی پژوهش برآمده از مباحث اندرسون در رابطه ...
بیشتر
پژوهش حاضر تاریخ نهاد آموزش را نه از منظر پیشرفت که میل به هدایت جامعه به‌سوی سعادت عمومی دارد، بلکه از منظر انتقادی به‌مثابه نهادی یکدست ساز موردبررسی قرار می‌دهد بنابراین یافته‌های این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش خواهد بود که آموزش چگونه در وضعیتی متکثر، سوژه ملی را برساخت؛ چارچوب مفهومی پژوهش برآمده از مباحث اندرسون در رابطه با خلق تصویر ملت به میانجی آموزش‌وپرورش در سطح ذهنی و استفاده از مفهوم حکومتندی به‌منظور توضیح سازوکارهای انضباطی در سطح مادی است همچنین از روش تبارشناسی فوکو برای بازنمایی این مقطع تاریخی استفاده شده است. با تکیه بر تبارشناسی در این پژوهش، ابتدا شرایط گذار از آموزش مکتب‌خانه‌ای به آموزش مدرن براثر دو رخداد جنگ و بیماری در بستر ارتباط با غرب توضیحاتی ارائه شده است که منجر به‌صورت بندی کردارها و گزارههایی حول گفتمان ترقی شد و تربیت ملت را به سطح رؤیتپذیری برکشاند و سپس به شرایط برآمدن گفتمان ناسیونالیسم اقتدارطلب در اواخر دوره قاجار پرداخته شده است؛ گفتمان فوق با برجسته کردن ترس از فروپاشی، زمینه‌های رسوخ در ابژههای قدرت را فراهم ساخت و این فرایند در نظام آموزشی ذیل یکدستسازی اذهان با محوریت کتابهای درسی و یکدستسازی بدنها با تأکید بر مکانسیمهای انضباطی به انجام رسید.
یعقوب محمدی فر؛ اسماعیل همتی
چکیده
سنگ نگارها از نظر انجام مطالعات تاریخ هنر، باستان شناسی و مطالعات انسان شناسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با در نظر گرفتن پیشینه غنی فرهنگی و تاریخی همدان و وجود مکان‌های گوناگونی که این نقوش در آنها ایجاد شده‌اند، خلاء مطالعاتی در این مورد مشهود بود؛ به طوری که تا کنون تنها دو محل دارای نقوش صخره‌ای در این استان گزارش و به صورت ...
بیشتر
سنگ نگارها از نظر انجام مطالعات تاریخ هنر، باستان شناسی و مطالعات انسان شناسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با در نظر گرفتن پیشینه غنی فرهنگی و تاریخی همدان و وجود مکان‌های گوناگونی که این نقوش در آنها ایجاد شده‌اند، خلاء مطالعاتی در این مورد مشهود بود؛ به طوری که تا کنون تنها دو محل دارای نقوش صخره‌ای در این استان گزارش و به صورت کلی معرفی شده‌اند. با در نظر گرفتن این موضوع و نشان دادن ارتباطات فرهنگی درون منطقه‌ای و برون منطقه‌ای، معرفی این نقوش واجد اهمیت خاصی است. از سوی دیگر، تحلیل هنری و سبک شناسی این آثار یکی دیگر از جنبه‌های با اهمیت در این مطالعه است. ضرورت تشکیل بانک اطلاعاتی از این سنگ نگاره‌ها در سراسر کشور از دیگر اهدافی است که ضرورت انتشار این یافته‌ها را در نشریات علمی‌جهت اطلاع دانش پژوهان ضروری می‌نمود. نقوش مورد بررسی در این مقاله در ازندریان ملایر شناسایی شده‌اند و در مجموع حدود 700 نقش در چهار محل در کوهستان‌های قشلاق دالی، بقلی دره سی، آشاقی کلنگه و آشاقی نهنجه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. موضوعات صحنه‌های بررسی شده، شامل نقوش بز، سگ سانان، نقوش گیاهی، نقوش نمادین و نقوش انسانی است. نقوش انسانی، شامل صحنه‌های انسان سواره، درحال شکار، تیراندازی و صحنه‌های جنگ است. نقوش، از نظر کیفی، کمی و شباهت‌های این آثار، با نقش و نگاره‌های دیگر مناطق کشور و حتی فراتر از مرزهای کنونی ایران قابل بررسی و تحلیل اند.
چکیده
چکیده مقاله حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر نابرابری سیاسی با محوریت فرهنگ سیاسی می‌باشد.در این مقاله بعد از مرور ادبیات تحقیق،فرهنگ سیاسی بُعد سازی شده است. در ادبیات تحقیق نقش عوامل دیگری مانند توسعه اقتصادی، همبستگی اجتماعی عام، علقه امنیتی بر روی نابرابری سیاسی ارزیابی شد. روش مطالعه تطبیقی است و از تکنیک تحلیل ثانویه استفاده ...
بیشتر
چکیده مقاله حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر نابرابری سیاسی با محوریت فرهنگ سیاسی می‌باشد.در این مقاله بعد از مرور ادبیات تحقیق،فرهنگ سیاسی بُعد سازی شده است. در ادبیات تحقیق نقش عوامل دیگری مانند توسعه اقتصادی، همبستگی اجتماعی عام، علقه امنیتی بر روی نابرابری سیاسی ارزیابی شد. روش مطالعه تطبیقی است و از تکنیک تحلیل ثانویه استفاده شده است. یافته‌ها بیان میدارند که فرهنگ سیاسی دموکراتیک در تعامل با توسعه اقتصادی و همبستگی اجتماعی عام دارای نقشی بسیار مؤثر در کاهش نابرابری سیاسی می‌باشد.
یونس شاه حسینی
دوره 13، شماره 34.35 ، آذر 1385، ، صفحه 223-234
چکیده
کشور ایران یکی از نخستین مراکز کشاورزی و باغداری جهان است. کشت و اهلی کردن بسیاری از گیاهان میوه ها و سبزیها، شناسایی و استفاده از گیاهان دارویی و صنعتی، آبرسانی و آبیاری و اختراع کاریز (قنات) بخش کوچکی از دستاوردهای فرهنگی ایرانیان در زمینهای کشاورزی و باغداری می باشد. غلیرغم این پیشینهی گرانبها و طولانی و سرآمد بودن مردم ایران در ...
بیشتر
کشور ایران یکی از نخستین مراکز کشاورزی و باغداری جهان است. کشت و اهلی کردن بسیاری از گیاهان میوه ها و سبزیها، شناسایی و استفاده از گیاهان دارویی و صنعتی، آبرسانی و آبیاری و اختراع کاریز (قنات) بخش کوچکی از دستاوردهای فرهنگی ایرانیان در زمینهای کشاورزی و باغداری می باشد. غلیرغم این پیشینهی گرانبها و طولانی و سرآمد بودن مردم ایران در زمینهای کشاورزی، باغداری و گیاهان دارویی و صنعتی، متاسفانه بسیاری از این مسایل نه تنها برای قطبهای روشنفکران و دانشگاهیان ما بلکه برای مردم شناسان و مردم نگاران و مهندسان و استاداندانشکده های کشاورزی، بیگانه و ناشناخته است و یا برای آن اهمیت و ارزش خاصی قایل نیستند.نگارنده ی این سطور بنا به توصیه ی استاد ارجمند، جناب آقای دکتر فرهادی با جستجوی فراوان در بین مجله های مختلف علمی و فرهنگی که طی سال های اخیر چاپ و منتشر گردیدهاند؛ تنها توانسته است به ۱۳ مقاله در این زمینه دست یابد که در ادامه ی این نوشتهچکیدهای از مقاله های مزبور اماده است.
عباس کشاورز
چکیده
یکی از جنبه‌های مهم انقلاب اسلامی، که از چشم محققان، چه در داخل و چه در خارج تا حدود زیادی مغفول مانده است، چگونگی شیوه‌های جذب و عضوگیری گروه‌های انقلابی است. سؤال اصلی این مقاله چگونگی شیوه‌های عضوگیری هیأت‌های مؤتلفه اسلامی در انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده کیفی و از نوع پژوهش تاریخی و ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های ...
بیشتر
یکی از جنبه‌های مهم انقلاب اسلامی، که از چشم محققان، چه در داخل و چه در خارج تا حدود زیادی مغفول مانده است، چگونگی شیوه‌های جذب و عضوگیری گروه‌های انقلابی است. سؤال اصلی این مقاله چگونگی شیوه‌های عضوگیری هیأت‌های مؤتلفه اسلامی در انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده کیفی و از نوع پژوهش تاریخی و ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های عمیق است. در جایی که از طریق مصاحبه گردآوری داده ممکن نبوده است از روش مکمل تحلیل اسنادی نیز استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که کاریزمای امام (ره) به عنوان مرجع تقلید و شخصیت ایدهآل رهبران اصلی گروه، هم در شکل‌گیری مؤتلفه و هم در جذب افراد، بسیار مؤثر بوده است. نوعاً افرادی هم که جذب میشدند از طیف بازاریان سنتی و متدین بودند. (به صورت ناخواستهای) مؤتلفه در جذب اقشار دیگر چندان موفق نبوده است. وضعیت اجتماعی گروه در جامعه خوب بوده است و این امر در جذب گروه بسیار مؤثر بوده است. مدل عضوگیری گروه، با توجه به توصیههای امام (ره) بومی و منحصر به فرد (برادر یابی در هیئتها) بوده است
پرویز اجلالی؛ حامد گوهری پور
چکیده
تصویرهــای شهر در فیلم‌های سینمایی ایرانی: 1390-1309 پرویز اجلالی*حامد گوهری پور** تاریخ دریافت: 10/7/93 تاریخ پذیرش: 15/2/94 چکیدهاین مقاله بر آن است تا تصویرهای گوناگون عمده‌ای ...
بیشتر
تصویرهــای شهر در فیلم‌های سینمایی ایرانی: 1390-1309 پرویز اجلالی*حامد گوهری پور** تاریخ دریافت: 10/7/93 تاریخ پذیرش: 15/2/94 چکیدهاین مقاله بر آن است تا تصویرهای گوناگون عمده‌ای را که از شهر در طول تاریخ سینمای ایران در فیلم‌های ایرانی بر پرده رفته است، در مرحله اول شناسایی وطبقه بندی و در مرحله دوم تبیین کند یعنی ارتباط آنها را باتحولاتی که درکالبد و حیات اجتماعی شهرها پدیدار شده‌اند، توضیح دهد. در فیلم‌هایی که روایت فیلم در شهر روی می‌دهد، دوربین به اجبار بافت یک شهر را در زمان ساخت آن فیلم (همانگونه که هست) به نمایش درمی-آورد، اما در عین حال فیلمساز، همچون هنرمند می‌تواند با انتخاب زاویۀ دوربین، فاصله از سوژه، حرکت دوربین، رنگ، ریتم، صدا، تدوین و سایر عناصر سازندة هنر ترکیبی سینما، شهر را آن گونه که او می‌بیند به مخاطب نشان دهد. پس تصویر شهر فقط عکسی از واقعیت شهر نیست، بلکه مثل هر تصویر هنری دیگر شهری است که هنرمند دریافته است. افزون بر این، همان طور که از جامعه شناسی هنر دریافته‌ایم، این تصویر یک محصول فردی و برداشتی انتزاعی از شهر نیست، بلکه فیلمساز، خودآگاه یا ناخودآگاه، بخشی از روح و معنای زمانه و جامعه خود را باز می‌تاباند و به همین جهت دریافت او از شهر جزیی از میراث شناخت جامعه شناسانة شهر است. روش ما در این پژوهش ساختارگرایی نکوینی مبتنی بر دیدگاه لوسین گلدمن است. در این روش ابتدا کوشیده شده تا ساختار مشترک فیلم‌های دربرگیرنده هریک از تصاویری که از شهر در فیلم‌های ایرانی درطول تاریخ این سینما، دیده شده است استخراج شود. روش ما برای این کار نشانه شناسی بوده است. در مرحله بعد این ساختارها با ساختار اجتماعی وتحولات آن مقایسه شده‌اند، تا معانی اجتماعی تصویرها کشف شوند، و از آنجا که از دیدگاه گلدمن، آفریننده اصلی آثارهنری نه مولف، بلکه گروه اجتماعی است که این جهان بینی درون آن شکل گرفته است؛ کوشیده‌ایم تا میان تصویرهایی که از شهر ارائه شده و نقش و جهان بینی طبقات واقشاراجتماعی پلی زده شود و روشن شود که این تصویرها محصول نگاه کدام گروه‌ها و طبقات اجتماعی به جامعه است؟بر اساس آن چه دربالا آمد، کاوشی در فیلم‌های سینمایی ایرانی در طول تاریخ نزدیک به یک قرن آن، نشان می‌دهد که به طورکلی درهرکدام از دوره‌های پیش وپس از انقلاب چهار تصویر مشخص و متمایز از شهر در فیلم‌ها مشاهده شده‌اند (جمعاً هشت تصویر). اما نکته بدیع این است که آنچه از بررسی تصویرهای شهر در تاریخ سینمای ایران روشن می‌شود، غلبۀ تأمل برانگیز فیلم‌هایی است که در آنها شهر، نه به عنوان فضایی زیبا و دل-نشین، شاد و امیدبخش، روان و با هویت، زنده و با اصالت؛ بلکه به مثابه مکانی خطرناک، فریبنده، مرگبار، سراب‌گونه، وحشت‌انگیز و حسرت‌بار بازنمایی شده است. به نظر می‌رسد این دید منفی، ارتباط زیادی با جابه-جایی‌های وسیع جمعیتی، گسترش سریع شهرها، انقلاب، موج مهاجرت‌ها و... دارد که منجر به بی ثباتی زندگی در شهرها شده است. به بیان دیگر می‌توان گفت که در این سال‌ها شهرنشینان با شهر به تفاهم نرسیده‌اند. وازه‌های کلیدی: ساختار گرایی تکوینی، موضوع بازنمایی، فاعل بازنمایی، تصویر شهر، ساختار همنشین، ساختار جانشین
نادر سالار زاده؛ رضا محبوبی
دوره 16، شماره 47 ، اسفند 1388، ، صفحه 229-271
چکیده
دستیابی به رفاه مادی و معنوی، یکی از آرزوهای همیشگی انسان ها بوده است که در هر دوره ای از زندگی بشر، آرزو شکل خاصی به خود گرفته و ساز و کار خاص خود را در جامعه به وجود آورده است. به همین سبب هم بسیاری از طرح ها و برنامه های دولت ها و برنامه ریزان جامعه به راه کارهای تامین رفاه بیشتر برای شهروندان معطوف بوده است. برآورده شدن این خواست در ...
بیشتر
دستیابی به رفاه مادی و معنوی، یکی از آرزوهای همیشگی انسان ها بوده است که در هر دوره ای از زندگی بشر، آرزو شکل خاصی به خود گرفته و ساز و کار خاص خود را در جامعه به وجود آورده است. به همین سبب هم بسیاری از طرح ها و برنامه های دولت ها و برنامه ریزان جامعه به راه کارهای تامین رفاه بیشتر برای شهروندان معطوف بوده است. برآورده شدن این خواست در عصر حاضر به سبب تخصصی شدن هر چه بیشتر اکثر شئون زندگی بشر، الزامات خاصی پیدا کرده است که شاید مهم ترین آن ها برخورداری از دانش و تخصص باشد. مهم ترین نهادی که وظیفه تربیت اولیه نیروهای متخصص را در جامعه بر عهده دارد آموزش و پرورش است و اگر بتوان عواملی را شناسایی کرد که به ارتقا کارایی این نهاد مهم اجتماعی کمک کند در واقع گامی در جهت افزایش رفاه اجتماعی شهروندان برداشته شده است. سرمایه اجتماعی یکی از ابزارهای مفهومی در حوزه جامعه شناسی است که در دهه های اخیر جایگاه خود را به عنوان متغیری تاثیر گذار در حوزه های مختلف باز کرده است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر روی موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهر ارومیه طراحی و اجرا شده است. نمونه آماری این تحقیق شامل 380 دانش آموز پیش دانشگاهی بوده است. علاوه بر فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر احتمال وجود رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان، در تحقیق حاضر یک فرضیه دیگر هم مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق به روش پیمایشی از طریق انجام مصاحبه در چارچوب پرسشنامه محقق ساخته به انجام رسید و اطلاعات توسط نرم افزار SPSS پردازش گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی شهر ارومیه، همبستگی مثبت و بسیار ضعیفی وجود دارد و نتایج، قابل تعمیم به جامعه آماری نبود و فرضیه تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر ارومیه رد شد. اما بر اساس یافته های تحقیق، تاثیر پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده های دانش آموزان بر موفقیت تحصیلی آنان به اثبات رسید و معنی دارتر از رابطه سرمایه اجتماعی آنان با موفقیت تحصیلی بود. بر مبنای یافته های تحقیق، رابطه ای بین میزان اطلاعات و آگاهی های عمومی دانش آموزان و موفقیت تحصیلی وجود ندارد اما بین سطح ارتباطات اجتماعی و نیز بین میزان اعتماد دانش آموزان و موفقیت تحصیلی آنان رابطه وجود دارد. همین طور بین سطح تحصیلات و نوع شغل والدین و موفقیت تحصیلی فرزندان رابطه معنی داری وجود دارد.
هادی زینی ملک آباد؛ محمدرضا حسنی
چکیده
واکاوی ارتباط دانش‌های مختلف، مبنای مناسبی برای پژوهش، به‌خصوص برای دانش‌هایی که پاسخ سؤالات، جز با تحلیل بین‌رشته‌ای میسر نیست، فراهم می‌سازد؛ دانش اجتماعی از آغاز در ارتباط با علوم دیگر بسط و گسترش یافته و توانسته پاسخ مسائل علوم مختلف را فراهم سازد. بهره‌گیری درست از دانش علوم اجتماعی می‌تواند در تبیین متون دینی که ساختار ...
بیشتر
واکاوی ارتباط دانش‌های مختلف، مبنای مناسبی برای پژوهش، به‌خصوص برای دانش‌هایی که پاسخ سؤالات، جز با تحلیل بین‌رشته‌ای میسر نیست، فراهم می‌سازد؛ دانش اجتماعی از آغاز در ارتباط با علوم دیگر بسط و گسترش یافته و توانسته پاسخ مسائل علوم مختلف را فراهم سازد. بهره‌گیری درست از دانش علوم اجتماعی می‌تواند در تبیین متون دینی که ساختار زبانی دارند، نقش‌آفرینی کند. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، ارتباط دانش علوم اجتماعی با رهیافت‌های زبان‌شناختی تحلیل می‌شود تا غیرمستقیم راه را به‌خصوص برای تحلیل متون دینی هموار سازد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ارتباط دانش اجتماعی با دیگر علوم همزمان نبوده، بلکه حداقل سه مرحله را پشت‌سر گذاشته است در مرحله سوم در اوایل قرن بیستم دانش اجتماعی تحت تأثیر زبان‌شناسی قرار گرفت. ظهور رویکردهای نوین زبان‌شناختی، نگرش جدیدی را فراروی تحلیل‌های اجتماعی بازگشود. با انقلاب روش‌شناختی در زبان‌شناسی، رویکردهایی ساختارگرایی و فراساختارگرایی در علوم اجتماعی ظاهر شدند که بر اهمیت زبان در روابط اجتماعی تأکید داشتند. در این پژوهش به‌خصوص مرحله سوم یعنی ارتباط دانش علوم اجتماعی با زبان‌شناسی و مکانیسم تأثیر و تأثّر آنها نشان داده می‌شود. بر اساس این پژوهشِ بنیادی، می‌توان به تحلیل برون‌متنی دانش‌هایی مانند علوم قرآن و حدیث، حقوق، ادبیات و... که ماهیت بیشتر زبانی دارند، پرداخت.
اسفندیار عباسی
چکیده
ضرورت پژوهش دانش بومی از طریق گردآوری، مستند سازی، کاربرد و حفاظت از آن در مقاله‌های پرشماری، به قلم نویسندگان ایرانی وغیرایرانی، پیشتر به چاپ رسیده است. (عمادی و عباسی 1378 ب و 1383الف؛ فرهادی، 1378الف؛ Warren et al. 1989, 1995).
دلایلی چون آگاهی روزافزون جوامع به لزوم بهره‌برداری پایدار از منابع، پرهیز از نهاده‌های شیمیایی در کشت و فرآوری ...
بیشتر
ضرورت پژوهش دانش بومی از طریق گردآوری، مستند سازی، کاربرد و حفاظت از آن در مقاله‌های پرشماری، به قلم نویسندگان ایرانی وغیرایرانی، پیشتر به چاپ رسیده است. (عمادی و عباسی 1378 ب و 1383الف؛ فرهادی، 1378الف؛ Warren et al. 1989, 1995).
دلایلی چون آگاهی روزافزون جوامع به لزوم بهره‌برداری پایدار از منابع، پرهیز از نهاده‌های شیمیایی در کشت و فرآوری محصولات خوراکی، احیا و تداوم فرهنگی و اجتماعی جوامع روستایی و عشایری و نیز شناسایی و جبران خسارات ناشی از «آلودگی اطلاعاتی»[1] برای بیان این ضرورت جهانی مطرح شده است. حفاظت از تنوع زیستی کرۀ زمین و ذخایر ژنتیکی کشاورزی نیز به عنوان یکی از جدی‌ترین انگیزه‌های پژوهش دانش بومی در عصر کنونی مورد توجه قرار گرفته است. (Alcorn, 1995).
به واسطه تعامل اجتناب ناپذیرِ جوامع بشری با طبیعت برای بقای خود، تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی (شامل گونه‌های وحشی و اهلی) همواره نقشی کلیدی در تکامل این جوامع داشته است. اما آنچه در سه دهۀ اخیر این موضوع را بیشتر مورد توجه تحصیلکردگانِ جوامع، از جمله دانشمندان، سیاستگذاران و سرمایه گذاران، قرار داده عمدتا سه پدیدۀ نوین و مرتبط با هم «کنوانسیون تنوع زیستی»،[2] توسعه فناوری زیستی[3] و گسترش مطالعات گیاه‌شناسی بومی[4] است. بررسی این سه پدیده معاصر هدف این مقاله است تا ضمن تایید ضرورت ادامۀ مطالعات گیاه شناسی بومی در ایران، بر هوشیاریِ پژوهشگران، دانشگاهیان و مؤسسات تحقیقاتی کشور در چگونگی انجام پژوهش، ارائۀ یافته‌ها و کاربرد آن در توسعه محلی و ملی تاکید کند. در این نوشته مثال‌هایی از بهره‌برداری شرکت‌های تجاری از گیاه شناسی بومی آورده شده که حاکی از پیامدهای نامطلوبی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و زیست محیطی در خاستگاه‌های دانش بومی جهان است. تلاش این شرکت‌ها برای بهره‌برداری انحصاری از دانش بومی و ذخایر زیستی جوامع کهن به حدی از بی عدالتی رسیده که از آن با اصطلاحاتی چون «سرقت زیستی»[5] و «استعمار زیستی»[6] نام می‌برند. برای مقابله با این پدیده، کارشناسان و مسئولان کشورهای در حال توسعه راهکارهایی پیشنهاد کرده و به اجرا گذاشته‌اند. (Twarog and Kapoor, 2004) دو نمونه از این تلاش‌ها در این مقاله توصیف شده است. ارزشیابی این تجارب نشان می‌دهد که رویکرد «مشارکتی/عملی» در پژوهش دانش بومی، در مقایسه با رویکرد «استخراجی»، بهتر قادر است که ضمن پژوهش و احیای دانش بومی به آگاهی عمومی‌در مورد جایگاه راهبردی این حوزه تحقیقاتی در حفظ سلامت جامعه، پایداری محیط زیست، استقلال سیاسی و ثبات اقتصادی کشور بیفزاید و مقاومت محلی و ملی ما در برابر سرقت زیستی را سامان بخشد. در انتهای مقاله پیشنهادهایی برای آماده سازی دانشجویان رشته انسان شناسی برای شرکت در طرح‌های پژوهشی مشارکتی/عملی به منظور احیا و کاربرد دانش بومی آمده است.
اکبر شریفیان
چکیده
در این پژوهش عوامل اجتماعی مؤثر بر انتخاب درمان ناباروری در زنان نازا مورد بررسی قرار خواهد گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر درمان ناباروری در زنان نازا می‌باشد. از مجموعه عوامل اجتماعی، تاثیر دوعامل روابط اجتماعی، گفتمانی - علمی و اعتماد اجتماعی به عنوان متغیر مستقل بر متغیروابسته (انتخاب درمان ناباروری) ...
بیشتر
در این پژوهش عوامل اجتماعی مؤثر بر انتخاب درمان ناباروری در زنان نازا مورد بررسی قرار خواهد گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر درمان ناباروری در زنان نازا می‌باشد. از مجموعه عوامل اجتماعی، تاثیر دوعامل روابط اجتماعی، گفتمانی - علمی و اعتماد اجتماعی به عنوان متغیر مستقل بر متغیروابسته (انتخاب درمان ناباروری) مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش مرکز تحقیقات ناباروری بیمارستان ولی عصر و جمعیت آماری دو گروه از زنان نازا می‌باشد. گروه اول، گروهی که درمان را انتخاب نموده‌اند و گروه دوم گروهی که درمان را انتخاب ننموده‌اند. روش نمونه‌گیری گروه اول سرشماری از کل جمعیت زنان نازایی که طی سه هفته جهت درمان به درمانگاه نازایی مراجعه نموده‌اند که تعداد آنها 80 نفر می‌باشد و گروه دوم، گروهی که درمان را انتخاب ننموده‌اند که تعداد آنها معادل با گروه اول است و از طریق روش نمو نه‌گیری تصادفی در دسترس می‌باشند. این پژوهش با تکیه بر تکنیک پیمایش، روش مقایسه علّی، استفاده از شیوه کمی و ابزار پرسشنامه انجام شد.
نتایج پژوهش مبین این واقعیت می‌باشد که هرچه میزان اعتماد اجتماعی و روابط اجتماعی- گفتمانی، علمی بیشتر باشد، میزان انتخاب درمان نیز بیشتر خواهد بود و از طرفی رابطه مستقیمی بین دو متغیر اعتماد اجتماعی و روابط اجتماعی – گفتمانی، علمی وجود دارد. با بالارفتن اعتماد اجتماعی، روابط اجتماعی – گفتمانی، علمی نیز افزایش پیدا می‌کند و بالعکس.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عواملی چون خانواده، دوستان، خویشاوندان ،میزان آگاهی به علم درمان ناباروری، منابع اطلاعاتی، نحوه دسترسی به اطلاعات، پزشکان، متخصصین، اعتماد به صداقت و قابل اتکا بودن آنان و حمایت‌های مالی از طرف همسر و خویشاوندان در افزایش میزان اعتماد اجتماعی و روابط اجتماعی-گفتمانی، علمی تاثیر گذار است و ارتباط مستقیم بین این دو متغیر مستقلبر انتخاب درمان ناباروری اثرگذاراست. در راستای نتایج بدست آمده پیشنهادهای کاربردی و دارای قابلیت اجرای متناسب با یافته‌های حاصل از پژوهش ارائه گردیده، که امید است مفید واقع گردد.
سید احمد مرتضوی؛ ایرج ساعی ارسی؛ سعید معدنی
چکیده
شعر آن صخره ی سختی است که در قلبِ کوهِ سنگی نه فقط فریاد که انعکاس دهنده ی زمزمزمه های درِگوشی و گاه سکوت های پر از فریاد است. در کنارچهره ی لطیف چهره ای دارد از جنس انفجار، رسانه ای است به تیزی رعد و برق،و هدف از این نوشتارآشکار سازی این تیزی در چهره دیالکتیکی شعرِ شاملوست. صورتی به وسعت سیرت جامعه و آنچه در اوست. مبانی نظری مبتنی بر مفاهیم ...
بیشتر
شعر آن صخره ی سختی است که در قلبِ کوهِ سنگی نه فقط فریاد که انعکاس دهنده ی زمزمزمه های درِگوشی و گاه سکوت های پر از فریاد است. در کنارچهره ی لطیف چهره ای دارد از جنس انفجار، رسانه ای است به تیزی رعد و برق،و هدف از این نوشتارآشکار سازی این تیزی در چهره دیالکتیکی شعرِ شاملوست. صورتی به وسعت سیرت جامعه و آنچه در اوست. مبانی نظری مبتنی بر مفاهیم اصلی یورگن هابرماس نماینده اصلی مکتبِ انتقادی فرانکفورت می باشد. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای و روش دسته بندی اطلاعات با مدل عینی - ذهنی است همچنین روش تحلیل یافته ها با استفاده از روش کیفیِ مقایسه ای و تطبیقی انجام گردیده است .یافته های مقاله نشان می دهد که مفاهیم شاملویی در چارچوب مفاهیم هابرماسی می تواند انعکاس دهنده ی بخشی از واقعیتهای اجتماعی از جمله ستیزِاجتماعی باشد، و نتیجه تحقیق نشان از همسویی «شعر» و «نظریه» در توضیح و تبیین مسائل اجتماعی دارد. همانگونه که شعر به عنوان یک پدیده ی اجتماعی می تواند با رویکردهای مختلف جامعه شناختی مانند رویکردِ ساختاری و تضادی مورد مطالعه قرار گیرد؛خود حاوی رویکردهای مختلفِ نظری است و شعر چیزی جز خودِ این رویکردها نیست. شاعرانِ بزرگ همانندِ نظریه پردازان اجتماعی نه فقط بازتاب دهنده ی مسائل اجتماعی بلکه در پی توضیح، روشنگری، و درمان مسائل اجتماعی نیز هستند.
سیاوش صلواتیان؛ سید محسن بنی هاشمی؛ کلثوم محمدی
دوره 22، شماره 71 ، اسفند 1394، ، صفحه 239-275
چکیده
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با هدف بررسی تأثیرات تماشای فیلم‌های خشن بر انگیختگی فیزیولوژیک و احساسات پرخاشگرانه دانشجویان دانشگاه‌های تهران است. برای این منظور از یک طرح آزمایشی «گروه کنترل تنها با پس‌آزمون» استفاده شد. از میان دانشگاه‌های تهران به روش نمونه‌گیری دردسترس دانشگاه صداوسیما و از بین دانشجویان این دانشگاه ...
بیشتر
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با هدف بررسی تأثیرات تماشای فیلم‌های خشن بر انگیختگی فیزیولوژیک و احساسات پرخاشگرانه دانشجویان دانشگاه‌های تهران است. برای این منظور از یک طرح آزمایشی «گروه کنترل تنها با پس‌آزمون» استفاده شد. از میان دانشگاه‌های تهران به روش نمونه‌گیری دردسترس دانشگاه صداوسیما و از بین دانشجویان این دانشگاه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 60 دانشجوی 18 تا 25 سال، شامل 30 دختر و 30 پسر انتخاب شدند. این 60 آزمودنی به دو گروه 30 نفره آزمون و کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمون 15 دقیقه از بخش‌های از چند فیلم خشن و برای گروه کنترل 15 دقیقه از بخش‌هایی از یک مستند حیات‌وحش نمایش داده شد. همزمان با تماشا، شش شاخص انگیختگی فیزیولوژیک شامل تعداد ضربان قلب، تغییرات نرخ ضربان قلب، تعریق پوست، تنش عضلانی، تعداد تنفس و درجه حرارت پوست آزمودنی‌ها اندازه‌گیری و پس از پایان فیلم به کمک پرسشنامه مقیاس وضعیت خصومت، احساسات پرخاشگرانه ایشان سنجیده شد. مقایسه نتایج گروه آزمون و کنترل نشان داد تماشای فیلم‌های خشن باعث افزایش معنادار شاخص‌های تعداد تنفس، تنش عضلانی و تعریق پوست و همچنین افزایش جدی و معنادار احساسات پرخاشگرانه آزمودنی‌ها شده بود؛ اما شاخص‌های ضربان قلب، تغییرات نرخ ضربان قلب و درجه حرارت پوست تغییر معناداری را نشان ندادند.
منیژه مقصودی؛ پروین صالحی
چکیده
چکیده در این مقاله که حاصل پژوهشی است در حوزه گیاه قوم شناسی (اتنوبوتانی). سعی شده است با تاکید بر روش‌های کیفی و استفاده از ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات مانند تکنیک‌های مشاهده و مصاحبه، دانش بومی مردم منطقه اوان کشف و سپس ثبت شود. در این تحقیق سعی نموده‌ایم تا گیاهان خودرو که توسط اهالی مورد استفاده‌های گوناگونی از جمله خوارکی، ...
بیشتر
چکیده در این مقاله که حاصل پژوهشی است در حوزه گیاه قوم شناسی (اتنوبوتانی). سعی شده است با تاکید بر روش‌های کیفی و استفاده از ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات مانند تکنیک‌های مشاهده و مصاحبه، دانش بومی مردم منطقه اوان کشف و سپس ثبت شود. در این تحقیق سعی نموده‌ایم تا گیاهان خودرو که توسط اهالی مورد استفاده‌های گوناگونی از جمله خوارکی، دارویی و کاربردی در حوزه‌های گوناگون قرار می‌گیرند، را شناسایی نموده و به کمک پرسشنامه تخصصی گیاه قوم شناسی اطلاعات مورد نظر از جمله: اسامی محلی، فارسی و لاتین، میزان دسترسی، قسمت مورد استفاده و نحوه بهره‌برداری از گیاه‌هان را ثبت نماییم. در این مقاله به 60 گیاه در منطقه اشاره شده است. محققین هرباریوم دانشگاه تربیت معلم (دانشگاه خوارزمی) این گیاهان را شناسایی نموده و اسامی لاتین آنها را ثبت نمودند. هربار یوم تهیه شده در اختیار دانشگاه تربیت معلم (دانشگاه خوارزمی) قرار دارد که پژوهشگران از آن استفاده نمایند. گیاهان بسیار گوناگونی در این منطقه مورد شناسائی قرار گرفتند از جمله: انواع میوه‌های باغی: آلبالو، سیب، سنجد، فندوق، گردو... از جمله گیاهان خودرو علفی مانند: گون، کنگر، شیرین بیان... از انواع گیاهان کنار جویبارها و داخل دریاچه اوان می‌توان به گیاهانی چون: نی، آب تره، ترتیزک جویباری اشاره نمود.
نعمت الله فاضلی؛ حسین سروی
چکیده
چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان‌های تجددگرا و نوسنت‌گرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل‌گیری و تکوین گفتمان‌های یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی‌های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه‌ای از گفتمان‌های یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر ...
بیشتر
چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان‌های تجددگرا و نوسنت‌گرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل‌گیری و تکوین گفتمان‌های یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی‌های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه‌ای از گفتمان‌های یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر مطالعات فرهنگی و به کمک روش تحلیل تاریخی گفتمان، نشان می‌دهد که چگونه بستر‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمان‌های یاد شده، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشته‌اند. نتایج این مقاله، به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک تحلیل گفتمان و تبار شناسی تاریخی به دست آمده است. در این دوران، این گفتمان‌ها تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافته‌اند. همچنین در این دوران، ورود موسیقی نظامی، انقلاب مشروطه، پروژه نوسازی رضاشاه، سفر روشنفکران به غرب، عوامل فراملی، برنامه نوسازی موسیقی قدیم ایران، برنامه اداره موسیقی کشور، تأسیس رادیو، تأسیس هنرستان‌های موسیقی و در نهایت عزل و نصب مین باشیان و وزیری، تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و رشد محافل آکادمیک، نقاط عطفی در شکل‌گیری درون مایه‌های اصلی گفتمان‌های تجددگرا و نوسنت‌گرا به شمار می‌آیند، یعنی قدرت شرحه شرحه، بر موسیقی اعمال شده است. واژه‌های کلیدی: گفتمان، تجدد، تحلیل گفتمان، تجدد‌گرایی، موسیقی چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان‌های تجددگرا و نوسنت‌گرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل‌گیری و تکوین گفتمان‌های یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی‌های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه‌ای از گفتمان‌های یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر مطالعات فرهنگی و به کمک روش تحلیل تاریخی گفتمان، نشان می‌دهد که چگونه بستر‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمان‌های یاد شده، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشته‌اند. نتایج این مقاله، به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک تحلیل گفتمان و تبار شناسی تاریخی به دست آمده است. در این دوران، این گفتمان‌ها تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافته‌اند. همچنین در این دوران، ورود موسیقی نظامی، انقلاب مشروطه، پروژه نوسازی رضاشاه، سفر روشنفکران به غرب، عوامل فراملی، برنامه نوسازی موسیقی قدیم ایران، برنامه اداره موسیقی کشور، تأسیس رادیو، تأسیس هنرستان‌های موسیقی و در نهایت عزل و نصب مین باشیان و وزیری، تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و رشد محافل آکادمیک، نقاط عطفی در شکل‌گیری درون مایه‌های اصلی گفتمان‌های تجددگرا و نوسنت‌گرا به شمار می‌آیند، یعنی قدرت شرحه شرحه، بر موسیقی اعمال شده است.
علیرضا حسینی پاکدهی؛ مریم حاج محمدی
چکیده
چکیده امروزه تلفن همراه در مقایسه با رایانه و فناوری‌های اینترنتی، به دلیل ارزانی و سهولت استفاده از آن، نفوذ بیشتری در زندگی اجتماعی، سبک زندگی و رفتار مصرفی مردم دارد. این مقاله بخشی از پژوهشی است در راستای شناخت این مسئله که نوجوانان تهرانی در استفاده و دستیابی به تلفن همراه چگونه رفتار می‌کنند؟ چارچوب مفهومی بر اساس بررسی ...
بیشتر
چکیده امروزه تلفن همراه در مقایسه با رایانه و فناوری‌های اینترنتی، به دلیل ارزانی و سهولت استفاده از آن، نفوذ بیشتری در زندگی اجتماعی، سبک زندگی و رفتار مصرفی مردم دارد. این مقاله بخشی از پژوهشی است در راستای شناخت این مسئله که نوجوانان تهرانی در استفاده و دستیابی به تلفن همراه چگونه رفتار می‌کنند؟ چارچوب مفهومی بر اساس بررسی دیدگاه‌ها و مرور منابع تجربی تنظیم و در قالب آن، فرضیه‌های اصلی مطرح شده است. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه‌های خرد در مورد 387 نفر از نوجوانان 12 تا 18 ساله شهر تهران انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عواملی چون "میزان پایبندی به مذهب، جنس، میزان فضای عاطفی درون خانواده و معدل درسی" در گرایش نوجوانان به کارکردهای مطلوب یا نامطلوب تلفن همراه مؤثر است. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از امکانات جانبی تلفن همراه، به "پیامک و بلوتوث" تعلق دارد. در ذخیره سازی محتوای گوشی تلفن همراه، "جوک و سرگرمی" بیشترین و" علمی- آموزشی" کمترین علاقه را در میان نوجوانان به خود اختصاص داده‌اند. میان گرایش دختران و پسران به‌این اولویت‌ها نیز تفاوت معنادار وجود دارد. غالب نوجوانان از سیم کارت اعتباری استفاده می‌کنند. بسیاری از آنها اعتیاد موبایلی دارند و بویژه از تلفن همراه برای دوستیابی با جنس مخالف، استفاده می‌کنند.
مهدخت بروجردی علوی؛ الهه ایرانی پورنظری
چکیده
چکیده: این مقاله حاصل از نتایج یک پژوهش علمی‌است که با روش تحلیل محتوا جهت پی بردن به میزان انطباق تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران (طی پاییز و زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388) با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا وسیما[1]انجام گرفته است.با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اصول و موازین چهارگانه اخلاقی، فرهنگی، ...
بیشتر
چکیده: این مقاله حاصل از نتایج یک پژوهش علمی‌است که با روش تحلیل محتوا جهت پی بردن به میزان انطباق تبلیغات بازرگانی پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران (طی پاییز و زمستان 1387 و بهار و تابستان 1388) با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا وسیما[1]انجام گرفته است.با توجه به اینکه به نظر می‌رسد اصول و موازین چهارگانه اخلاقی، فرهنگی، دینی و حقوقی (قانونی) مطرح شده در چارچوب مفهومی پژوهش، مبنای تدوین دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما بوده است، نتایج نشان دادکه دوازده اصل از این اصول در تبلیغات بازرگانی مورد بررسی، به طور کامل رعایت شده‌اند. به جز این دوازده اصل رعایت شده، در سایر موارد که شامل شصت و چهار اصل می‌شود رعایت مفاد دستورالعمل، به طور کامل صورت نگرفته است. به این ترتیب بنابر دستاوردهای پژوهش، حدود 16درصد از اصول دستورالعمل یاد شده، به طور کامل رعایت و 84 درصد موارد، رعایت این اصول، کامل نبوده است. به عبارت دیگر، نتایج پژوهش، مؤید انطباق کامل آگهی‌ها با دستورالعمل صداوسیما نیست و در اغلب آگهی‌های بازرگانی مورد بررسی، نقض اصول دستورالعمل دیده می‌شود.با توجه به این نکته که دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صداوسیما با هدف حفظ ارزش‌ها و موازین، تدوین شده است رعایت بیشتر و دقیق تر اصول دستورالعمل توسط تولیدکنندگان آگهی‌ها و شورای بازبینی، ضروری به نظر می‌رسد. [1] - قابل یادآوری است که در این پژوهش تمام اصول دستورالعمل مورد بررسی قرار گرفته اند به غیر از پنج اصل که یا کلی گویی بوده و یا مربوط به مسائل درون سازمانی بوده‌اند.
