دوره 30 (1402)
دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)

جمعیت شناسی
برآورد میزان باروری کل مورد نیاز برای سطح جانشینی در ایران با استفاده از روش پرستون طی سالهای 1385 تا 1394

رضا نوبخت؛ احمد دراهکی؛ علی قاسمی اردهایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1402

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77500.2739

چکیده
  میزان باروری کل مورد نیاز برای سطح جانشینی در بین کشورها و حتی درون مناطق جغرافیایی یک سرزمین می‌تواند متفاوت باشد. تعمیم میزان باروری کل مورد نیاز برای سطح جانشینی برای تمامی کشورها و مناطق بویژه زمانیکه مناطق و کشورهای مورد مقایسه به لحاظ سطح توسعه‌یافتگی تفاوت‌های قابل توجهی داشته باشند صحیح نیست. مطالعه حاضر با استفاده از روش ...  بیشتر

اجتماعیات در ادبیات: مباحثی اجتماعی در اشعار فردوسی و بهار

محمدجواد یوسفیان

دوره 6، شماره 10 ، شهریور 1377، ، صفحه 93-108

چکیده
  هدف آنست که ادبیات فارسی را از دید جامعه شناختی مورد توجه قرار دهیم. جامعه شناسی ادبیات یکی از شاخه های جامعه شناسی است که رابطه متقابل جامعه و ادبیات را مطالعه می کند. همچنین در طی سال های اخیر در ایران مسائل اجتماعی بسیاری که در ستون ادبی بازتاب یافته اند، مورد بررسی قرار گرفته اند. گفتی است که این نوع بررسی را اصطلاحاً اجتماعیات در ...  بیشتر

سیاست اجتماعی در ایران، شکاف دولت – ملت

معصومه قاراخانی

دوره 23، شماره 75 ، اسفند 1395، ، صفحه 93-118

https://doi.org/10.22054/qjss.2017.7595

چکیده
  سیاست‌های اجتماعی با تأمین رفاه و تحقق عدالت اجتماعی، نقش «ملات اجتماعی» را داشته و یکی از ابزارهای پیوند میان دولت و ملت هستند. سیاست اجتماعی در طیف گسترده‌ای از رژیم‌های سیاسی از اقتدارگرا تا دموکراتیک تجربه شده است و تنها محدود به دولت‌های رفاه نیست. با توجه به این پیش فرض که توسعه سیاست اجتماعی به عنوان بخشی از وظایف نظام ...  بیشتر

بنه شناسی: پیشینه پژوهش و نقد آرا در چگونگی پیدایش بنه

مرتضی فرهادی

دوره 2، شماره 3.4 ، خرداد 1372، ، صفحه 97-124

چکیده
  «بنه »ها سازمان های پنهان و پوشیده مانده تعاونی تولید سنتی در زمینه تولید کشاورزی ایران اند و در گذشته به تعداد بی شماری در اعماق جامعه روستایی تا حومه شهرها و حتی در روستاهای حومه پایتخت وجود داشته اند. اطلاعات میدانی جدید که هر ساله به اطلاعات قبلی افزوده می شود و از آن جمله مطالعات میدانی نگارنده در سال های اخیر نشان می دهد ...  بیشتر

نقش عوامل روان شناختی در مشارکت سیاسی زنان

البنین چابکی

دوره 9، شماره 19 ، آذر 1381، ، صفحه 107-135

چکیده
  . موضوع مشارکت سیاسی از جمله مباحثی است که پیشینه آن به سالها قبل از میلاد مسیح می رسد و این در حالی است که مشارکت سیاسی زنان به طور رسمی و جدی از حدود یک قرن پیش (اوایل قرن بیستم) و به صورت اعطای حق رای به زنان، در بیشتر کشورهای اروپایی مطرح میباشد. ( بشیریه، ۱۳۷۶) از مشارکت سیاسی، تعاریف گوناگونی ارایه شده است که هریک بر جنبه هایی از آن ...  بیشتر

جامعه شناسی
زبان‌استعاری‌و‌اندیشه ی‌بوردیویی؛‌ ‌ رویکردی‌نوین‌در‌واکاوی‌تخیّل‌جامعه شناختی‌پی‌یر‌بوردیو ‌

علی یعقوبی چوبری

دوره 26، شماره 85 ، شهریور 1398، ، صفحه 107-133

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.30046.1748

چکیده
  استعاره‌ها به افراد کمک کنند تا دانش ذهنی را در قالب امور عینی بیان کنند؛ یعنی اغلب مفاهیم انتزاعی از طریق استعاره و تمثیل عینیت می‌یابند. این مقاله به نقش زبان استعاری در اندیشه بوردیو به‌عنوان موضوعی جدید می‌پردازد. با مطالعه در آثار بوردیو استعاره‌های عمده­ی وی، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و الگوی «روند تشخیص استعاره» ...  بیشتر

«ترانه های کار»، کار آوای از یاد رفته کارورزان و استادکاران

مرتضی فرهادی

دوره 7، شماره 11.12 ، اسفند 1379، ، صفحه 111-144

چکیده
  در این نوشته، نخست به ارتباط ناگزیر بین جامعه و ادبیات و بازتاب شرایط اجتماعی در آن پرداخته شده است - حتی اگر ادبیات، آینه تمام نمای جامعه نبوده، بلکه به منزله آینه دقی باشد که کاریکاتوری از واقعیت را در خویش بازتاباند. آنگاه نویسنده برای رسیدن به تعریفی منطقی از ترانه های کار اقتصادی زایا، به تعریف ترانه های عامیانه و ویژگی های آن ...  بیشتر

مسائل سالمندان در ایران

عزت الله سام آرام

دوره 1، شماره 1.2 ، اسفند 1370، ، صفحه 113-128

چکیده
  پیری یا سالمندی به عنوان آخرین دوره زندگی انسان همواره مورد توجه متفکران علوم انسانی و زیست شناسی قرار داشته است. این دوره از زندگی که معمولاً با بالا رفتن سن برای افراد مطرح می شود، در بسیاری موارد مسائلی چون ضعف قوای جسمانی، تنهایی، از کار افتادگی، معلولیت، بیماری و احتمالاً بی سرپرستی و فقر و تنگدستی را همراه خود دارد. بروز اینگونه ...  بیشتر

بند قنات (سری نهفته در دل خاک)

جواد صفی نژاد؛ بیژن دادرس

دوره 3، شماره 5.6 ، اسفند 1373، ، صفحه 115-133

https://doi.org/10.22054/qjss.1995.5156

چکیده
  این نوشته برای نخستین بار به معرفی نوعی بند پنهان زیرزمینی می پردازد. روستائیان منطقه میمه قرنها است که از این راز آگاهی داشتند ولی جهانگران اصفهان اولین دسته ای بودند که نگارنده را از این راز آگاه نمودند. مبتکرین و آگاهان از فن قنات سازی از راههای صرفه جویی در آب و آبیاری و شیوه های مختلف آن بخوبی آگاه بودند و می دانستند که اگر در جلوی ...  بیشتر

بازنمایی وطن در میان‌ذهنیت مهاجران: رهیافتی نظری به دیاسپورای ایرانی

سعیده سعیدی

دوره 26، شماره 87 ، دی 1398، ، صفحه 115-154

https://doi.org/10.22054/qjss.2020.48719.2183

چکیده
  در سال­های اخیر مهاجرت به تجربه­زیسته بسیاری از ایرانیان مبدل شده است. مطالعه دیاسپورای ایرانی پیش­درآمد فهم روابط فراملی و همچنین بازگشت به‌عنوان استراتژی­ مهاجران در ارتباط با کشور مبدأ است. این پژوهش با تمرکز بر جامعه مهاجران ایرانی در کشور آلمان به دنبال شناخت مختصات دیاسپورای ایرانی است که از خلال آن تصویری جامع از میان­ذهنیت ...  بیشتر

مروری بر سیر مردم شناسبی در ایران

نعمت الله فاضلی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1376، ، صفحه 117-142

چکیده
  در این مقاله، مردم شناسی غیر دانشگاهی در ایران که شامل مجموعه مطالب مردم شناسانه ای است که در کتاب های تاریخی، جغرافیایی، دینی، اخلاقی و ادبی مؤلفان مسلمان و ایرانی قبل از سده کونی آمده است، معرفی و تحلیل می شود. همچنین تحقیقات فولکلوریک که مربوط به جمع آوری و معرفی فرهنگ عامه در ایران می شود، مورد بررسی قرار گرفته، نقش صادق هدایت در ...  بیشتر

علل تداوم رژیم سیاسی جمهوری اسلامی ایران

علی محمد حاضری؛ ابراهیم صالح آبادی

دوره 15، شماره 42.43 ، اسفند 1387، ، صفحه 117-151

چکیده
  رژیم های برآمده از انقلاب ها با دو الگوی تداوم و عدم تداوم رو به رو هستند. در انقلاب اسلامی ایران، جمهوری اسلامی به عنوان دولت-ملت در صحنه بین المللی توانست در مقابل بحران های سیاسی خود را حفظ کند و به مدت سی سال تداوم داشته باشد. مساله اصلی مقاله بر این امر تاکید دارد که چه عواملی موجب تداوم سیاسی رژیم جمهوری اسلامی شد. در پاسخ به این ...  بیشتر

دانش بومی بهداشت خاک و توان بخشی زمین در ایران نقدی بر کتاب کشتکاری و فرهنگ

مرتضی سالمی قمصری

دوره 15، شماره 40 ، فروردین 1387، ، صفحه 117-139

چکیده
  فرایند سریع صنعتی شدن در نیمه دوم قرن بیستم، بیشترین آسیب را به بخش کشاورزی وارد آورد. گفتنی است که در این فرایند، سهم عمده ای از آسیب نصیب کشورهای جهان سوم شد. زیرا روش های بومی، کهن، سازگار با محیط و آزمون پس داده خود را رها کرده و با استفاده از الگوهای وارداتی کاشت، داشت و برداشت بدون هیچ گونه تناسبی با محیط خود – روی آورده بودند ...  بیشتر

بررسی تطبیقی رابطه‌ی رانتیریسم و الگوی حکمرانی خوب: مطالعه‌ی شش کشور ایران، کویت، آذربایجان، اندونزی، مالزی و ترکیه

سید وحید میره‌بیگی

دوره 23، شماره 73 ، شهریور 1395، ، صفحه 117-170

https://doi.org/10.22054/qjss.2017.7206

چکیده
  حکومت‌های متکی بر درآمدهایِ رانتی، که قسمت عمده‌ای از درآمدهایشان نه از محل مالیات‌ها بلکه از محل فروش منابع طبیعی استخراج شده تأمین می‌شود، همواره با مشکلاتِ اقتصادی و سیاسیِ فراوانی روبه‌رو بوده‌اند. به نحوی که نظریاتِ خاصی برای مطالعه‌ی اقتصاد سیاسیِ آنها به وجود آمده است. این نظریات که به نظریاتِ رانتیریسم مشهورند بر پیامدها ...  بیشتر

بررسی میزان رضایت شغلی معلمان ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران

گیتا عسگری؛ علیرضا کلدی

دوره 9، شماره 18 ، شهریور 1381، ، صفحه 121-139

چکیده
  این تحقیق با هدف تعیین میزان رضایت شغلی معلمان مدارس ابتدایی در تهران انجام گرفت. رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در امر کیفیت آموزش و موفقیت شغلی معلمان است. روش مطالعه در این تحقیق، روش پیمایشی است. برای جمع اوری اطلاعات پرسشنامه تعدیل شده رضایت شغلی مینه سوتا استفاده شد. جمعیت نمونه شامل چهارصد نفر از معلمان مدارس ابتدایی در مناطق ...  بیشتر

روش شناسی علوم اجتماعی
شناسایی مؤلفه‌های تجاری شدن ورزش فوتبال در ایران

زهره مهدوی فر؛ باقر ساروخانی؛ امیر مسعود امیرمظاهری

دوره 29، شماره 98 ، مهر 1401، ، صفحه 121-196

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.68203.2654

چکیده
    این تحقیق باهدف شناسایی مؤلفه‌های تجاری شدن ورزش فوتبال در ایران، با استفاده از روش آمیخته اکتشافی (تحلیل مضمون و دلفی)، انجام شده است. اعضای پانل بر اساس روش نمونه­گیری هدفمند تعداد 42 نفر می­باشند. یافته­­ها نشان داد: تعداد 8 مضمون به­عنوان تم­های نهایی شناسایی شدند که عبارت‌اند از: 1. رواج خریدوفروش و قیمت­گذاری فوتبالیست­ها؛ ...  بیشتر

بررسی کارآمدی روابط عمومی و عوامل مؤثر بر آن، مطالعه موردی: ادارات آموزش و پرورش استان گلستان

غلامرضا خوش فر؛ علیرضا خواجه شاهکویی؛ سید رضا حسینی؛ علی اکبر محمدرضایی نوده

دوره 12، شماره 30 ، شهریور 1384، ، صفحه 123-150

چکیده
  برای این که سازمان ها بتوانند روابطی منطقی با مردم و گرفتن نظرات و دیدگاه های مشتریان داشته باشند، واحدی تحت عنوان «روابط عمومی» پدید آورده اند. و این واحد به عنوان مجرای ارتباطی سازمان با مشتریان، و دیگر سازمان ها، و آحاد جامعه تلقی می شود که سازمانها از طریق این واحد به بیان اهداف، دیدگاه ها، نقد عملکرد سازمان ها، گرفتن نظرات ...  بیشتر

بهره مندی جوانان روستایی ایران از تلویزیون

عزت الله سام آرام

دوره 8، شماره 13.14 ، تیر 1380، ، صفحه 125-143

چکیده
  این مقاله نتیجه تحقیقی است که در سال ۱۲۷۹ با هدف کسب شناخت نسبت به میزان و چگونگی استفاده جوانان روستایی از تلویزیون توسط محقق انجام شد. در این تحقیق که با روش پیمایشی و پرشی از8710 جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله ساکن در روستاهای ۲0 استان کشور انجام شد، مشخص گردید که ۹ / ۹۵ درصد جوانان روستایی در خانه خودشان تلویزیون دارند : 2/49 درصد تلویزیون رنگی و 8/50 ...  بیشتر

تصویر دوستان و دشمنان در اخبار خارجی سیما

محمدرضا محمدی مهر

دوره 9، شماره 20 ، اسفند 1381، ، صفحه 125-147

چکیده
  تصور و ذهنیت مردم از کشورهای خارجی، عمدتاً برگرفته از وسایل ارتباط جمعی، به ویژه تلویزیون و آن هم اخبار خارجی این رسانه است. بیشتر مردم معمولاً از پنجره ای که اخبار خارجی به سوی سایر کشورها می گشاید، دنیا را نظاره می کنند و می شناسند. اخبار خارجی نیز در هر کشور تابعی از سیاست خارجی است و بازتاب بیشتر رویدادهای خارجی همراه با جهت گیری ...  بیشتر

رفاه و گفتمان سازندگی

نعمت الله فاضلی؛ روزبه کردونی

دوره 15، شماره 41 ، شهریور 1387، ، صفحه 125-161

چکیده
  این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان رفاهی در دوران سازندگی، به بررسیخصوصیات و عناصر اصلی ساخت گفتمان های رفاهی در سخنان رئیس جمهوری در دوره ۱۳۷۶-۱۳۶۸ (موسوم به دوران سازندگی) پرداخته است تا ضمن بازشناسی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمان رفاهی در بستر تاریخی - اجتماعی آن ارائه نماید. اهمیت ...  بیشتر

عملکرد فساد اداری به‌مثابه یک ویژگی ساختاری مطالعه‌ی موردی استخدام بازگشته‌ای از ایران دریکی از دانشگاه‌های دولتی کابل

آمنه اخلاقی؛ علی یوسفی؛ احمدرضا اصغرپور ماسوله

دوره 27، شماره 89 ، تیر 1399، ، صفحه 125-154

https://doi.org/10.22054/qjss.2021.52902.2253

چکیده
  فساد، یک ویژگی ساختاری در خرده‌نظام اقتصادی و سیاسی جامعه‌ی افغانستان است. یک ویژگی ساختاری، خصلت الزام‌آوری دارد؛ بنابراین قابل انتظار است که مهاجر بازگشته از ایران، با قرار گرفتن در ساختار فساد موجود، با فشار آن روبرو شده و در چارچوب آن دست به کنش فساد بزند. سؤال تحقیق حاضر چگونگی رخداد این فرایند است. به این منظور، از روش تحقیق ...  بیشتر

جامعه شناسی
تجربه زیسته دختران کار خیابانی؛ در بستر ملاحظات جنسیتی و تفاوت‌های قومیتی

زهرا میرحسینی؛ الهه قربانی

دوره 26، شماره 84 ، خرداد 1398، ، صفحه 127-154

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.42831.2105

چکیده
  پدیده‌ی کودکان کار ازجمله مسائل اجتماعی است که در چند سال اخیر موردتوجه عده‌ی زیادی از محققین و پژوهشگران قرارگرفته، این در حالی است که در بسیاری مواقع این تحقیقات با غفلت از دختران کار صورت پذیرفته است؛ در این پژوهش تلاش شده تا با استفاده از روش تحقیق کیفی و انجام مطالعات پدیدارشناسانه، تجربه‌ی زیسته‌ی دختران کار مورد مطالعه و ...  بیشتر

آریستوکراسی منطقه‌ای و کلان‌مالکی خانی در ایران: منطقه گله‌دار

محمدرضا تهمک؛ ابراهیم توفیق

دوره 22، شماره 69 ، شهریور 1394، ، صفحه 129-196

https://doi.org/10.22054/qjss.2015.1723

چکیده
  چکیدهوضعیت آریستوکراسی زمیندار در ایران همواره مورد بحث جامعه‌شناسان تاریخی بوده و معتقدند آریستوکراسی ارضی در ایران وجود نداشته است. این تحقیق که با رویکرد نقادانه و تکینه‌نگری و روش نظریه مبنایی در محدوده تاریخی منطقه گله‌دار از ایالت فارس صورت گرفت، به کشف و مفهوم‌سازی از پدیده‌های تابحال مورد غفلت واقع شده آریستوکراسی منطقه‌ای ...  بیشتر

بررسی رابطه بیگانگی سیاسی و اجتماعی با مشارکت سیاسی و اجتماعی دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر تهران در سال‌های 87-86

قاسم حسنی

دوره 17، شماره 50 ، آذر 1389، ، صفحه 129-170

https://doi.org/10.22054/qjss.2010.6814

چکیده
  از آن جایی که اهمیت نقش مشارکت نهادینه شده در روند توسعه، دموکراسی و مشروعیت بخشی حکومت‌ها در کاهش یا افزایش ضریب امنیت ملی موثر است، اعتماد مردم به حکومت باعث افزایش مشارکت و قوام حکومت، ایجاد توسعه و افزایش ضریب امنیت ملی می‌شود. از دیدگاه اسلامی، نقش آفرینی مردم صرفاً در مشروعیت بخشی خلاصه نمی‌شود، بلکه مردم در عینیت بخشی و کارآمدی ...  بیشتر

مطالعۀ جامعه‌شناختی نهاد ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ایران (از ایران باستان تا پایان قاجاریه)

مسعود زمانی مقدم

دوره 25، شماره 82 ، آذر 1397، ، صفحه 129-155

https://doi.org/10.22054/qjss.2017.23058.1586

چکیده
  نهاد ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ایران، نهادی ریشه‌دار بوده است. البته این نهاد در دوره‌های مختلف تاریخی شکل‌ها و کارکردهای مختلفی داشته است. اگرچه ازدواج موقت در میان مردم ایران هیچ‌گاه مقبولیت عام پیدا نکرده، اما این نهاد همچنان در جامعه ایران پابرجا مانده است. از این‌رو، این مسئلۀ مطرح می‌شود که چرا ازدواج موقت در تاریخ اجتماعی ...  بیشتر