سید عباس حسینی داورانی
چکیده
«خلقیات ایرانی» و «توسعه و عقب‌ماندگی» کانون توجه نوشتار پیش رو است. باور عمومی و آنچه عمدتاً در فرآورده‌های علمی نشان داده‌شده، خلقیات ایرانی به‌عنوان متغیری مستقل، دارای ویژگی‌هایی منفی است که همواره راه‌بندی در مسیر گونه‌های توسعه در ایران بوده و عاملیت عقب‌ماندگی را بر عهده داشته. این تا آن اندازه پیش رفته که ...
بیشتر
«خلقیات ایرانی» و «توسعه و عقب‌ماندگی» کانون توجه نوشتار پیش رو است. باور عمومی و آنچه عمدتاً در فرآورده‌های علمی نشان داده‌شده، خلقیات ایرانی به‌عنوان متغیری مستقل، دارای ویژگی‌هایی منفی است که همواره راه‌بندی در مسیر گونه‌های توسعه در ایران بوده و عاملیت عقب‌ماندگی را بر عهده داشته. این تا آن اندازه پیش رفته که در مقام یک «انگارباور» شناخته میشود، اما در مقابل گویههای «باورانکار» چندی را میتوان پیش کشید و آن انگار را رد نمود. بر این اساس، مسئله این جستار آن است که پیوند میان «خلقیات ایرانی» و «توسعه و عقب‌ماندگی» چیست که برای بازشناسی آن، از الگویی سه سطحی بهره بردهایم. سطح نخست به کارسازی منفی خلقیات بر توسعه میپردازد، سطح دوم با ارائه 10 گویه، خلقیات ایرانی را در جایگاه متغیر مستقل زیر سؤال میبرد و در سطح سوم، نهادگرایی را به‌عنوان پایه پیوندهدهنده پیش میکشد و خلقیات ایرانی را در جایگاه متغیری وابسته قرار میدهد. این نوشتار درنهایت به این خواهد رسید که خلقیات ایرانی، تأثیر ذات انگارانهای بر فرایند توسعه و عقب‌ماندگی ندارد، امامیانشان نوعی پیوستگی متأثر از نهادها برقرار است که با دگرشهای نهادی، آن پیوند نیز دیگرگون میشود.
مردم شناسی
جواد نظری مقدم؛ سید هاشم موسوی
چکیده
با توجه به اهمیت متون و ادبیات و فرهنگ عامیانه و بازتاب خلقیات و ارزش‌های اجتماعی ایرانیان در آن، رجوع به بخشی از مهم‌ترین اسناد و منشورها و آیین‌نامه‌های صنفی یا همان فتوت‌نامه‌ها به‌عنوان گوشه‌ای از ادبیات عامیانه ایرانیان می‌تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و جامعه ایرانی یاری کند. چراکه بخشی از فرهنگ و آداب ایرانیان ...
بیشتر
با توجه به اهمیت متون و ادبیات و فرهنگ عامیانه و بازتاب خلقیات و ارزش‌های اجتماعی ایرانیان در آن، رجوع به بخشی از مهم‌ترین اسناد و منشورها و آیین‌نامه‌های صنفی یا همان فتوت‌نامه‌ها به‌عنوان گوشه‌ای از ادبیات عامیانه ایرانیان می‌تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و جامعه ایرانی یاری کند. چراکه بخشی از فرهنگ و آداب ایرانیان در این اسناد تاریخی و ادبی بازتاب پیدا میکند. آیا ما در خلقیات در طول تاریخ ضعف داشتهایم؟ آیا ریشه بسیاری از مشکلات امروز را باید در ریشههای تاریخی و خلقیات ایرانیان در گذشته جست؟ پاسخ به این سؤالات و سؤالاتی از این دست جز با رجوع به تاریخ و منابع مردمشناسی به دست نمیآید. این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که با استفاده از روش مطالعه اسنادی و رجوع به اسناد (دسته اول) و متون ادبیات عامیانه، دیدگاه رایج در حوزه متون مربوط به خلقیات ایرانیان را به نقد بکشد. بر پایه یافتههای تحقیق ویژگیهای دیگر خواهانهای همان سخاوت، مسئولیتپذیری، مشارکت و روحیه جمعی و رفق و مدارا در متون ادبیات عامیانه ایرانیان انعکاس و بازتاب یافته است. لذا مدعای رایج مطالعات حوزه خلقیات ایرانیان مورد تردید قرار میگیرد.
