محمد رسولی؛ نعمت الله فاضلی
چکیده
در این مقاله، تحول در الگوهای حافظۀ ایرانیان (با تأکید بر تجربۀ دیداریشان) تبیین و نقش مناسبات قدرت در آن تحلیل خواهد شد. بدین منظور از انواع تکنولوژیهای حافظهای (شفاهی، سواد (چاپ) و دیجیتالی (الکترونیک)) و تأثیر آن در به وجود آمدن اکولوژیهای حافظهای در دورههای مختلف (پیشامعاصر، معاصر و امروزی) سخن به میان خواهد آمد. سپس، با ...
بیشتر
در این مقاله، تحول در الگوهای حافظۀ ایرانیان (با تأکید بر تجربۀ دیداریشان) تبیین و نقش مناسبات قدرت در آن تحلیل خواهد شد. بدین منظور از انواع تکنولوژیهای حافظهای (شفاهی، سواد (چاپ) و دیجیتالی (الکترونیک)) و تأثیر آن در به وجود آمدن اکولوژیهای حافظهای در دورههای مختلف (پیشامعاصر، معاصر و امروزی) سخن به میان خواهد آمد. سپس، با تکیهبر رویکرد و روش "تحلیل فرهنگی"، نقش مناسبات قدرت در تولید، انباشت و انتقال حافظههای دینی (یا اطلاعات، دانشها و مناسک دینی) ایرانیان تحلیل میگردد. نشان داده خواهد شد با گذار به دوران معاصر قدرت عاملیّت و بازیگری ایرانیان در حافظههای دینیشان از عامه مردم به نفع نخبگان و دولت تغییر پیدا میکند. درواقع، استدلال این است که در دوران معاصر قدرت تولید و بازتولید ایرانیان درزمینه بازتعریف جایگاه دین در حافظهشان کاهشیافته و در عوض نقش ساختارهای معاصر (همچون سواد)_از خلال تولید حافظههای کلان نخبهگرایانه و نیز دولت- افزایش یافته است. باوجوداین، همانطور که اشاره خواهد شد با ظهور تکنولوژیهای حافظهای دیجیتال (الکترونیک) در تولید، ذخیره و انتقال دانشها و حافظههای دینی به نظر میرسد اکولوژی حافظهای ایرانیان یک بار دیگر دگرگون شده و ازاینرو، کلان حافظهها (ی دینی) جای خود را به حافظههای متکثر میدهند و نقش قدرت عامه ایرانیان در حافظۀ دینیشان در حال احیا شدن است.
نعمت الله فاضلی؛ میثم اهرابیان صدر
چکیده
چکیده در سده سیزده یک دست پوششِ سهگانه فراگیر ـ چادر، روبند، چاقچور ـ زن را هنگامِ حضورِ عمومی و شهریاش در بر میگرفت، و در این حالت تقریباً هیچ قسمتی از اندامِ او به چشم نمیخورْد. چنین پوششی امکانات، روزمرگیها، و نیز حاشیههایِ متنوّعی را ایجاد میکرد؛ به عبارتِ دیگر، در متنِ کردارِ اجتماعی از این پوشش استفاده میشد، ...
بیشتر
چکیده در سده سیزده یک دست پوششِ سهگانه فراگیر ـ چادر، روبند، چاقچور ـ زن را هنگامِ حضورِ عمومی و شهریاش در بر میگرفت، و در این حالت تقریباً هیچ قسمتی از اندامِ او به چشم نمیخورْد. چنین پوششی امکانات، روزمرگیها، و نیز حاشیههایِ متنوّعی را ایجاد میکرد؛ به عبارتِ دیگر، در متنِ کردارِ اجتماعی از این پوشش استفاده میشد، موردِ ارزیابی قرار میگرفت، و به شیوههایِ گوناگون به بافتِ کنشِ روزمره متصل میگشت، امّا همه چیستیاش در پیوند و اتّصال با دو کارکردِ اصلی بود که اهمیت و برجستگی مییافت: پوشاندن و از فُرم انداختن. پوششِ زنانه به نزاع با فُرمها و شاکلههایِ مشخص و معلوم میرفت، آنها را احاطه میکرد، و مرزِ میانشان را میزدود. به این ترتیب آنچه به احاطه چادر و روبند درمیآمد محو میشد و از نظرها مخفی میماند؛ پوشیدگی همچون سپر، همچون دژی پنهانساز، پوستهای مطمئن به دُورِ آنها میکشید، از سطحِ عینی حذفِشان میکرد، و به ژرفا میسُراندِشان. با این وصف، میتوان پرسید که از چه زمان و با چه قاعده و ترتیبی، حجابِ زنانه به شکلِ یک مسئلهِ اجتماعی درآمد، و از سرِ برخورد با کدام ضرورتهایِ عینی خواستِ بازنگری در آن پدیدار شد؟ در مسیرِ پاسخیابی برایِ این پرسش میتوان به جریانی وسیعتر نظر داشت که از سالهایِ میانیِ سده سیزده با برخوردن به موانعی که کردارِ پوشاندن بر سرِ راهِ تحولاتِ نوپایِ جامعهِ ایران قرار میداد، به شکل گرفتنِ دورهای از تاریخِ معاصر منجر شد که بهسانِ سپیدهدمِ یک جستوجو، آغازگرِ نزاع با مخفیگاهها و نمودهایِ پوشیدگی بود. پس از طرحِ یک مقدّمه، طرحِ مسئله، و درنگی کوتاه در مبحثِ نظری و روششناسی، این متن در سه فراز به بازخوانیِ تاریخیِ جریانِ پوشیدگی در ایرانِ سده سیزده میپردازد: در بخشِ اوّل توصیفی ارائه شده است از شرایط و اقتضائاتِ روزمره حجاب و پوشاندنِ تن در آن عصر؛ بخشِ دوّم به ویژگیها و کارکردهایِ روزمرّه و انعطافپذیرِ این پوشیدگی توجّه نشان داده و در بخشِ سوّم، با اتّکا به توصیفات و پیآمدهایِ دو بخشِ پیشین، به جمعبندی پرداخته شده و با عطفِ توجّه به گسستهایِ عینی و ملموسی که قاعده و آدابِ پوشاندن به خود میدید، بُرشی از جایگاه و مقامِ زنانگی در آن روزگار ترسیم شده است.
نعمت الله فاضلی؛ حسین سروی
چکیده
چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمانهای تجددگرا و نوسنتگرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکلگیری و تکوین گفتمانهای یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمانهای یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر ...
بیشتر
چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمانهای تجددگرا و نوسنتگرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکلگیری و تکوین گفتمانهای یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمانهای یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر مطالعات فرهنگی و به کمک روش تحلیل تاریخی گفتمان، نشان میدهد که چگونه بسترهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمانهای یاد شده، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشتهاند. نتایج این مقاله، به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک تحلیل گفتمان و تبار شناسی تاریخی به دست آمده است. در این دوران، این گفتمانها تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافتهاند. همچنین در این دوران، ورود موسیقی نظامی، انقلاب مشروطه، پروژه نوسازی رضاشاه، سفر روشنفکران به غرب، عوامل فراملی، برنامه نوسازی موسیقی قدیم ایران، برنامه اداره موسیقی کشور، تأسیس رادیو، تأسیس هنرستانهای موسیقی و در نهایت عزل و نصب مین باشیان و وزیری، تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و رشد محافل آکادمیک، نقاط عطفی در شکلگیری درون مایههای اصلی گفتمانهای تجددگرا و نوسنتگرا به شمار میآیند، یعنی قدرت شرحه شرحه، بر موسیقی اعمال شده است. واژههای کلیدی: گفتمان، تجدد، تحلیل گفتمان، تجددگرایی، موسیقی چکیده این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمانهای تجددگرا و نوسنتگرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکلگیری و تکوین گفتمانهای یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمانهای یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر مطالعات فرهنگی و به کمک روش تحلیل تاریخی گفتمان، نشان میدهد که چگونه بسترهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمانهای یاد شده، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشتهاند. نتایج این مقاله، به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک تحلیل گفتمان و تبار شناسی تاریخی به دست آمده است. در این دوران، این گفتمانها تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافتهاند. همچنین در این دوران، ورود موسیقی نظامی، انقلاب مشروطه، پروژه نوسازی رضاشاه، سفر روشنفکران به غرب، عوامل فراملی، برنامه نوسازی موسیقی قدیم ایران، برنامه اداره موسیقی کشور، تأسیس رادیو، تأسیس هنرستانهای موسیقی و در نهایت عزل و نصب مین باشیان و وزیری، تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و رشد محافل آکادمیک، نقاط عطفی در شکلگیری درون مایههای اصلی گفتمانهای تجددگرا و نوسنتگرا به شمار میآیند، یعنی قدرت شرحه شرحه، بر موسیقی اعمال شده است.
نعمت الله فاضلی؛ روزبه کردونی
دوره 15، شماره 41 ، شهریور 1387، ، صفحه 125-161
چکیده
این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان رفاهی در دوران سازندگی، به بررسیخصوصیات و عناصر اصلی ساخت گفتمان های رفاهی در سخنان رئیس جمهوری در دوره ۱۳۷۶-۱۳۶۸ (موسوم به دوران سازندگی) پرداخته است تا ضمن بازشناسی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمان رفاهی در بستر تاریخی - اجتماعی آن ارائه نماید. اهمیت ...
بیشتر
این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان رفاهی در دوران سازندگی، به بررسیخصوصیات و عناصر اصلی ساخت گفتمان های رفاهی در سخنان رئیس جمهوری در دوره ۱۳۷۶-۱۳۶۸ (موسوم به دوران سازندگی) پرداخته است تا ضمن بازشناسی و معرفی ویژگیهای گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانهای از گفتمان رفاهی در بستر تاریخی - اجتماعی آن ارائه نماید. اهمیت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که دسترسی به رفاه اجتماعی، یکی از دغدغه های مشترک شهروندان و دولت ها و معمولا یکی از ملاک های موفقیت هر دولت در میزان توانایی آن در افزایش سطح بهزیستی ورفاه جامعه و ارتقای میزان برخورداری افراد یک جامعه از امکانات مادی و معنوی موجود در آن جامعه ارزیابی می شود که این موارد ذیل عنوان رفاه اجتماعی تعریف میگردند. روش تحقیق حاضر، از نوع تحلیل گفتمان در چار چوب نظری میشل فوق کو و نورمنفرکلاف و با تکیه بر الگوی تحلیل گفتمان نورمنفرکلاف است که گفتمان را در سه سطح توصیف، تفسیروتبیین، مد نظر قرار می دهد. این مقاله پس از بیان مساله، ادبیات نظری، روش تحقیق و یافته ها نتیجه میگیرد که در این دوران، جهتگیری گفتمان سازندگی در حوزه رفاه اجتماعی، معطوف به ابعاد اقتصادی رفاه، یعنی مواردی نظیر مسکن، بیمه، اشتغال و سوبسیدها بوده و سایر ابعادرفاهی نظیر بعد سیاسی، در اولویت نبوده است.
نعمت الله فاضلی
دوره 13، شماره 36 ، اسفند 1385، ، صفحه 103-144
چکیده
مقاله حاضر گزارشی از جشن های نوروزی ایرانیان مهاجر در بریتانیا است که بهطرح «دیدگاه نظری»تازهای برای فهم نوروز در دنیای مادران می پردازد. در بخشی نخست مقاله، این دیدگاه نظری، بررسی و تشریح گردیده است. در بخش های دیگر، متناسب با دیدگاه ارایه شده، به بررسی گستره جهانی نوروز در دو دوره باستان و معاصر پرداخته شده است. بعد از آن گزارشی ...
بیشتر
مقاله حاضر گزارشی از جشن های نوروزی ایرانیان مهاجر در بریتانیا است که بهطرح «دیدگاه نظری»تازهای برای فهم نوروز در دنیای مادران می پردازد. در بخشی نخست مقاله، این دیدگاه نظری، بررسی و تشریح گردیده است. در بخش های دیگر، متناسب با دیدگاه ارایه شده، به بررسی گستره جهانی نوروز در دو دوره باستان و معاصر پرداخته شده است. بعد از آن گزارشی از جشن های نوروزی در بریتانیا ارایه می کنیم. دو بخش پایانی، به تحلیل کارکردهای نوروز و رابطه آن با دنیای مدرن، جهانی شدن ومهاجرت اختصاص دارد. این مقاله تلاش دارد تا تحولات آیین نوروز در جهان امروز راتوصیف و تحلیل نماید. این تحلیل بر مبنای مشاهدات و مطالعه میدانی نگارنده از چگونگی برگزاری آیین نوروز در بین جمعی از مهاجران ایرانی در لندن است. در عین حال سعی شده است تا با استناد به دادههای دیگر و همچنین تجربه زیسته ام از چگونگی برگزاری نوروز در ایران، وضعیت کلی تحول نوروز در ایران را توضیح دهم. این بررسی نشان میدهد که نوروز دیگر بر مبنای فلسقه و تلقی اسطورهای و تاریخی آن وجود ندارد بلکه این آیین مطابقی نیازها و تحول شرایط اقتصادی و اجتماعی عصرحاضر دگرگون شده است و با ارزشی ها و مولفه مدرن مانند عقلانی شدن، مصرف گرایی، جهانی شدن، رسانهای شدن و فرایندهای دیگر جهان امروز سازگار شده است.
نعمت الله فاضلی
دوره 13، شماره 33 ، خرداد 1385، ، صفحه 65-110
چکیده
این مقاله به بررسی چرایی، چیستی و چگونگی آموزش درسهای انسان شناسی باتکیه بر آموزه های زیسته نگارنده و تجربه های انسان شناسان دیگر می پردازد. هدف مقاله کمک به ارتقای روش های آموزش انسانشناسی در ایران است. درمقدمه، موضوع و روش این مطالعه شرح داده شده است. سپس در بخش نخست (طرحمسئله)،مسئله و اهمیت موضوع روش آموزش در دانشگاه و به ویژه روشهای ...
بیشتر
این مقاله به بررسی چرایی، چیستی و چگونگی آموزش درسهای انسان شناسی باتکیه بر آموزه های زیسته نگارنده و تجربه های انسان شناسان دیگر می پردازد. هدف مقاله کمک به ارتقای روش های آموزش انسانشناسی در ایران است. درمقدمه، موضوع و روش این مطالعه شرح داده شده است. سپس در بخش نخست (طرحمسئله)،مسئله و اهمیت موضوع روش آموزش در دانشگاه و به ویژه روشهای آموزش در رشته های علوم انسانی و اجتماعی توضیح داده شده است. بخش دوم مقاله به بررسی این موضوعمی پردازد که چرا باید انسان شناسی را آموزش داد و آموزش این دانش در پاسخ به کدامنیازها و ضرورت های معرفتی و اجتماعی است. بخشش سوم مقاله به بررسی محتوای آموزشی در آموزش انسان شناسی می پردازد. بخشش چهارم به بررسی و معرفی روش ها و راهبردهای آموزش در رشته انسانشناسی اختصاص دارد. بخش پایانی مقاله، کندوکاوی است در مسائل آموزش انسان شناسی در ایران.
نعمت الله فاضلی
دوره 12، شماره 30 ، شهریور 1384، ، صفحه 1-44
چکیده
مقاله حاضر بحثی درباره وضعیت تولید علم در رشته های علوم انسانی در ایران است. برای این منظور به بررسی انتقادی مسئله چاپ مقاله در مجلات خارجی که اخیرا به مثابه یک شرط ضروری برای ارتقای اعضای هیئت علمی مطرح شده است، پرداخته ایم. سعی شده است ابعاد این مشکل عملی در دانشگاه های کشور از منظر معرفت شناختی تحلیل و تبیین شود. ضمن تایید اهمیت چاپ ...
بیشتر
مقاله حاضر بحثی درباره وضعیت تولید علم در رشته های علوم انسانی در ایران است. برای این منظور به بررسی انتقادی مسئله چاپ مقاله در مجلات خارجی که اخیرا به مثابه یک شرط ضروری برای ارتقای اعضای هیئت علمی مطرح شده است، پرداخته ایم. سعی شده است ابعاد این مشکل عملی در دانشگاه های کشور از منظر معرفت شناختی تحلیل و تبیین شود. ضمن تایید اهمیت چاپ مقاله خارجی به مثابه شکلی از تولید و انتقال ایده و دانش در رشته های علوم انسانی، تلقی آن به مثابه یک شرط اجتناب ناپذیر را مورد نقد قرار داده ایم. این مقاله به بررسی تفاوت های رشته ای، گفتمانی و اجتماعی در علوم انسانی ایرانی و غرب پرداخته و محدودیت های گفتمانی و اجتماعی نشر مقالات ایرانی در این مجلات را تحلیل کرده است. در بخش دیگر مقاله ضمن تأیید ضرورت تلاش برای بین المللی شدن هر چه بیشتر آموزش عالی ایران، به این بحث پرداخته شده که با تأکید صرف بر چاپ مقاله نمی توان فرآیند بین المللی شدن را تحقق بخشید، بلکه باید کلیت ساختار آموزش و پژوهش در دانشگاه های کشور آمادگی این امر را داشته باشند. در زمینه برخی موضوعات محوری، سیاست های قابل توجه به صورت تجویزی توصیه شده است.
نعمت الله فاضلی
دوره 11، شماره 25 ، خرداد 1383، ، صفحه 1-41
چکیده
این مقاله بحثی درباره روندهای اصلی تحولات آموزش عالی در پرتو فرآیندهای جهانی شدن است. در ابتدا به بحران در فهم مسائل آموزش عالی در عصر جهانی شدن اشاره شده و تلقی های دوگانه و تردید افکن ما از آموزش عالی توضیح داده شده است. در این بخش که حکم مقدمه ای برای ورود به بحث را دارد، دیدگاه ها و آرای صاحب نظران مختلف درباره وضع کنونی آموزش و چیزی ...
بیشتر
این مقاله بحثی درباره روندهای اصلی تحولات آموزش عالی در پرتو فرآیندهای جهانی شدن است. در ابتدا به بحران در فهم مسائل آموزش عالی در عصر جهانی شدن اشاره شده و تلقی های دوگانه و تردید افکن ما از آموزش عالی توضیح داده شده است. در این بخش که حکم مقدمه ای برای ورود به بحث را دارد، دیدگاه ها و آرای صاحب نظران مختلف درباره وضع کنونی آموزش و چیزی که از آن به بحران در آموزش عالی، یاد می شود، بررسی شده است. بخش دوم مقاله به بررسی تحولات و روندهای تحول زا در نهاد آموزش عالی و دانشگاه ها می پردازد. بخش سوم مقاله به جهانی شدن دانشگاه و بررسی تأثیر فرآیندهای جهانی شدن، به ویژه گسترش شبکه اینترنت و شبکه های دیجیتال اختصاص داده شده است. دو بخش دیگر مقاله هر کدام یکی از روندهای جهانی در آموزش عالی شامل همگانی یا توده گیر شدن و بین المللی شدن را بررسی می نماید. بخش ششم مقاله، بررسی ای درباره وضعیت آموزش عالی ایران در عصر جهانی شدن است. در این بخش با تکیه بر تجربه نگارنده از آموزش عالی در بریتانیا، به طور مقایسه ای برخی ویژگی های آموزش عالی در ایران توضیح داده شده است. در بخش پایانی مقاله، برخی نکات که شاید رعایت آنها به بهبود وضعیت آموزش عالی کشور در شرایط کنونی کمک نماید به صورت تجویزی توصیه شده است.
نعمت الله فاضلی
دوره 10، شماره 24 ، اسفند 1382، ، صفحه 61-99
چکیده
مقاله زیر بحثی درباره کاربرد روش «مباحثه» در تدریس دانشگاهی با تکیه بر تجربه مردم نگارانه نگارنده است.« مباحثه » امروزه در دانشگاه های غرب به منزله راهی برای افزایش مشارکت اجتماعی دانشجویان در فرآیند آموزش است. «رهیافت مشارکتی» در آموزش به رهیافت اجتماعی و یگاتسکی و پیتر برگر از علم - که علم را تولیدی اجتماعی بر می ...
بیشتر
مقاله زیر بحثی درباره کاربرد روش «مباحثه» در تدریس دانشگاهی با تکیه بر تجربه مردم نگارانه نگارنده است.« مباحثه » امروزه در دانشگاه های غرب به منزله راهی برای افزایش مشارکت اجتماعی دانشجویان در فرآیند آموزش است. «رهیافت مشارکتی» در آموزش به رهیافت اجتماعی و یگاتسکی و پیتر برگر از علم - که علم را تولیدی اجتماعی بر می شمرد که در فرآیند تعامل و ارتباط اجتماعی بین افراد خلق می شود و اشاعه می یابد - استوار است. مباحثه همچنین نقش مهمی در رشد اصول و مبانی آموزش دموکراتیک دارد. این مقاله تلاش می کند تا نقش مباحثه را در «موکراتیزه کردن» آموزش و افزایش مشارکت دانشجویان در فرآیند یادگیری تحلیل کند. مقاله از بخش های زیر تشکیل شده است: در ابتدا به طرح مشکلی تلقی غیردموکراتیک از یادگیری و تأثیر آن در اشتیاق زدایی دانشجویان به یادگیری در ایران می پردازد. بخش دوم، تحلیلی از مباحثه و مزایای آن است. در این بخش، پانزده امتیاز مباحثه با تکیه بر ارزش های دموکراتیک ذکر شده است. بخش سوم به تعریف مباحثه به منزله روش آموزش در دانشگاه می پردازد و تفاوت آن را با دیگر اشکال صحبت گروهی، مانند گپ زدن، گفت و گو و پرسش و پاسخ بر می شمرد. در بخش چهارم، شرایط مباحثه بررسی شده است. بخش پنجم به روش های مباحثه اختصاص دارد. در این بخش، نگارنده با تکیه به تجارب شخصی در دوره دکتری انسان شناسی در دانشگاه لندن، پنج الگوی مباحثه دو نفره، گروهی، جمعی، مباحثه برابر، و مباحثه در حین سخنرانی را تشریح نموده است. بخش ششم به تحلیل انتقادی روشش مباحثه در ایران می پردازد. در این بخشی، به محدودیت های روش مباحثه و پرسش هایی درباره میزان عملی بودن به کارگیری این روش در ایران پرداخته شده است. بخش هفتم توصیه هایی برای گسترش کاربرد روش مباحثه در دانشگاه های ایران دارد. و در پایان نیز جمع بندی از مباحث ارائه شده است.
نعمت الله فاضلی
دوره 5، شماره 9 ، آذر 1376، ، صفحه 117-142
چکیده
در این مقاله، مردم شناسی غیر دانشگاهی در ایران که شامل مجموعه مطالب مردم شناسانه ای است که در کتاب های تاریخی، جغرافیایی، دینی، اخلاقی و ادبی مؤلفان مسلمان و ایرانی قبل از سده کونی آمده است، معرفی و تحلیل می شود. همچنین تحقیقات فولکلوریک که مربوط به جمع آوری و معرفی فرهنگ عامه در ایران می شود، مورد بررسی قرار گرفته، نقش صادق هدایت در ...
بیشتر
در این مقاله، مردم شناسی غیر دانشگاهی در ایران که شامل مجموعه مطالب مردم شناسانه ای است که در کتاب های تاریخی، جغرافیایی، دینی، اخلاقی و ادبی مؤلفان مسلمان و ایرانی قبل از سده کونی آمده است، معرفی و تحلیل می شود. همچنین تحقیقات فولکلوریک که مربوط به جمع آوری و معرفی فرهنگ عامه در ایران می شود، مورد بررسی قرار گرفته، نقش صادق هدایت در این زمینه به عنوان مؤثرترین فرد که توانست حرکت مهمی در زمینه شناسایی و گردآوری فرهنگ عامه ایران ایجاد کند، توضیح داده می شود.
نعمت الله فاضلی
دوره 4، شماره 7.8 ، اسفند 1374، ، صفحه 107-133
چکیده
جامعه شناسی هنر و ادبیات، شاخه ای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کار کرد اجتماعی هنر و ادبیات و رابطه میان جامعه و هنر و قوانین حاکم بر آنها را بررسی می کند. این شاخه علمی در ایران بسیار نوپاست . در مقاله حاضر تلاش نویسنده آن است تا به نحو مجمل و مختصر موضوع، هدف، تاریخچه، نظریه ها، رهیافت های جامعه شناختی و انواع بررسی های آن را توضیح ...
بیشتر
جامعه شناسی هنر و ادبیات، شاخه ای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کار کرد اجتماعی هنر و ادبیات و رابطه میان جامعه و هنر و قوانین حاکم بر آنها را بررسی می کند. این شاخه علمی در ایران بسیار نوپاست . در مقاله حاضر تلاش نویسنده آن است تا به نحو مجمل و مختصر موضوع، هدف، تاریخچه، نظریه ها، رهیافت های جامعه شناختی و انواع بررسی های آن را توضیح دهد و کتاب های جامعه شناسی هنر و ادبیات را که به زبان فارسی منتشر شده اند، معرفی کند. مقاله در پنج بخش سامان یافته است. بخش نخست به تعریف و مسائل و موضوعات جامعه شناسی هنر و ادبیات اختصاص دارد، و در بخش دوم تاریخ جامعه شناسی هنر و ادبیات از قرن هیجدهم تا امروز، و در بخش سوم، رهیافت های اصلی در نظریه های جامعه شناسی هنر و ادبیات در چهار رهیافت. ا - علیت معرفتی ۲- علیت اجتماعی ۳- علیت متقابل و ۴- رهیافت ارتباطی نمادی، توضیح داده شده است.