نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جامعه شناسی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه کاشان

چکیده

  در اثر گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصه جهانی و به دنبال آن خودآگاهی­های سرچشمه گرفته از شرایط و ویژگی­های زندگی در جهان مدرن، درحالی‌که قسمت اعظم جامعه ما سنتی است، قسمی از آن مدرن و قسمی دیگر پست­مدرن است. چنین وضعیتی منشأ بحران هویت و به‌تبع آن اهمیت یافتن موضوعات مربوط به هویت و فرآیندهای هویت­یابی در جامعه­شناسی شده است. از این‌رو پژوهش حاضر، با هدف بازسازی معنایی ساخت هویت­ شخصی پست‌مدرن جوانان شهر بجنورد از روش نظریه زمینه­ای بهره ­برده است. داده­های کیفی از طریق تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از کدگذاری نظری استفاده‌شده است. براساس روش نمونه­گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 27 نفر از جوانان در این پژوهش شرکت کردند و اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق گردآوری و فهم و درک آن‌ها نسبت به هویت­ شخصی پست‌مدرن مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته­های به‌دست‌آمده با استفاده از نظریه زمینه­ای شامل ده مقوله عمده مصرف­محوری، نسبی­گرایی، سیالیت، تفکر بازاندیشانه، گروه مرجع، خود بیانگر باوری، هویت گزینشی، رسانه­های همگانی، رضایتمندی و سبک زندگی است. مقوله هسته این بررسی «هویت شخصی پست‌مدرن» است که سایر مقولات عمده را دربر می­گیرد. نظریه زمینه­ای به‌دست‌آمده در قالب مدل پارادایمی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Semantic Reconstruction of the Structure of the Postmodern Individual Identity (Case Study: The Youth of Bojnourd)

نویسندگان [English]

  • mohsen niazi 1
  • hadi afra 2

1 Professor of Sociology, Kashan University

2 PhD Candidate of Sociology, Kashan University (corresponding author)

چکیده [English]

Affected by the spread of modernism and reconstruction in the global field, and subsequently with the self-awareness resulting from the conditions and features of life in the modern world, a major part of our society is traditional, while part of it is modern and another part postmodern. Such a situation is a cause for identity crisis, hence, the rising importance of identity and identity formation in sociology. Therefore, with the aim of the semantic reconstruction of the structure of the postmodern individual identity among the youth of the city of Bojnourd, the present study has employed a grounded theory method. The qualitative data were collected through in-depth interviews, and theoretical coding was used in order to analyze the information and develop a final theory. Through purposive sampling and also based on the theoretical saturation measure, 27 young people participated in this study, and the information was gathered through in-depth interviews and their understanding with regards to the postmodern individual identity was analyzed. Based on grounded theory, the findings are classified into ten general categories of consumerism, relativism, fluidity, reflective thinking, reference group, belief in the expressive self, selective identity, mass media, satisfaction, and lifestyle. The core category in this study is “the postmodern individual identity” which includes in itself the other main categories. The developed grounded theory has been presented in the form of a paradigm.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Individual Identity
  • Postmodern
  • Fluidity
  • Reflective Thinking
  • Grounded Theory
-   اباذری، یوسف؛ عباس کاظمی. (1384). رویکرهای نظری خرید: از جامعه‌شناسی تا مطالعات فرهنگی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 25.
-   استراوس، آنسلم؛ جولیت کوربین. (1385). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه: بیوک محمدی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-   استریناتی، دومینیک. (1384). نظریه‌های فرهنگ عامه. ترجمه: ثریا پاک‌نظر. نشر گام نو.
-   اشرف نظری، علی. (1385). پست‌مدرنیسم و هویت سیاسی. فصلنامه مطالعات ملی، سال هفتم، شماره 3.
-   امیری، سمانه؛ احمدرضا اصغر پور ماسوله. (1395). ظهور دین‌داری گزینشی در میان دختران جوان شهر مشهد. مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، پاییز و زمستان.
-   باومن، زیگموند. (1384). عشق سیال: در باب ناپایداری روابط انسانی. ترجمه: عرفان ثابتی، نشر ققنوس.
-   برگر، پیتر و دیگران. (1381). ذهن بی‌خانمان: نوسازی و آگاهی. ترجمه: محمد ساوجی. نشر نی.
-   بنت، اندی. (1386). فرهنگ و زندگی روزمره. ترجمه: لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان. نشر اختران.
-   بوردیو، پی‌یر. (1381). نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی. ترجمه: مرتضی مردیها، انتشارات نقش و نگار.
-   بوردیو، پی‌یر. (1384). شکل‌های سرمایه در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دمکراسی و توسعه. گردآوری کیان تاج‌بخش، ترجمه: افشین پاک‌باز و حسن پویان، نشر شیرازه.
-   پور نصیری، ثریا؛ داریوش بستانی. (1395). کندوکاو کیفی پدیده جراحی زیبایی بینی. مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، پاییز و زمستان.
-   تاجیک، محمدرضا. (1384). انسان مدرن و معمای هویت. فصلنامه مطالعات ملی، سال ششم، شماره 1.
-   توسلی، غلام عباس؛ قاسمی، یار محمد. (1383). "هویت‌های جمعی و جهانی‌شدن". نامه علوم اجتماعی، شماره 24. زمستان.
-   جی دان، رابرت. (1385). نقد اجتماعی پست‌مدرنیته: بحران‌های هویت. ترجمه: صالح نجفی. نشر پردیس.
-   چاوشیان، حسن. (1381). سبک زندگی و هویت اجتماعی: مصرف و انتخاب‌های ذوقی به عنوان تمایز و تشابه اجتماعی در مدرنیته اخیر. پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-   چوپانی، یدالله. (1388). پدیده جهانی‌شدن فرهنگ‌ها. فصلنامه سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی. شماره 3 دوره 39.
-   حمیدی، نفیسه. (1387). جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای مناقشات. مجله زن در توسعه و سیاست. دوره 6، شماره 4.
-   دانش، یونس. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به جراحی زیبایی بین دانشجویان دختر در دانشگاه هرمزگان. فصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی، دوره 1، شماره 2.
-   رفعت جاه، مریم؛ نرجس مسرور. (1388). تأملی در هویت زن ایرانی، انتشارات دانشگاه تهران.
-   سیدمن، استیون. (1392). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی. ترجمه: هادی جلیلی، نشر نی.
-   علمی، محمود؛ سارا الیاسی. (1388). عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان پذیرش کلیشه‌های جنسیتی. مجله جامعه‌شناسی، سال اول، شماره دوم.
-   فدرستون، مایک. (1380). زیباشناختی کردن زندگی روزمره. ترجمه: مهسا کرم پور. فصلنامه ارغنون، شماره 19، فرهنگ و زندگی روزمره 1.
-   فلیک، اووه. (1389). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه: هادی جلیلی، نشر نی.
-   کوزر، لیوئیس. (1380). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی. ترجمه: محسن ثلاثی. انتشارات علمی.
-   گل محمدی، احمد. (1381). جهانی‌شدن، فرهنگ، هویت. تهران: نشر نی.
-   گیبینز، جان. (1381). سیاست پست‌مدرنیته. ترجمه: منصور انصاری، انتشارات گام نو.
-   گیدنز، آنتونی. (1382). پیامدهای مدرنیته. ترجمه: محسن ثلاثی، نشر مرکز.
-   گیدنز، آنتونی. (1384). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمه: ناصر موفقیان. نشر نی.
-   محمد پور، احمد. (1392). ضد روش. جلد اول، انتشارات جامعه‌شناسان.
-   نش، کیت. (1384). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر: جهانی‌شدن، سیاست و قدرت. ترجمه: محمدتقی دل‌فروز. انتشارات کویر.
-   نوذری، حسینعلی. (1385). نگاهی تحلیلی به روند تحول مفهوم هویت در قالب‌های سه گانه هویت سنتی، مدن و پست مدرن. فصلنامه مطالعات ملی، شماره 2.
-   وارد، گلن. (1384). پست‌مدرنیسم. ترجمه: قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی. نشر ماهی.
-   احمدی، ثریا؛ سیدمحمد مهدی زاده؛ سیدوحید عقیلی. (1388). تأثیر استفاده از تلفن همراه بر شکل گیری هویت شخصی مدرن در نوجوانان و جوانان شهر تهران. مجله پژوهشهای ارتباطی. (پژوهش و سنجش)، دوره 16، شماره 4.
-   افشار، سیمین؛ سیداحمد میرمحمدتبار؛ نرگس پیرحیاتی؛ سمیه اقبالی. (1395). شبکه اجتماعی فیس‌بوک و هویت شخصی مدرن دختران و زنان شهر تهران. مجله پژوهش‌های ارتباطی، دوره 23، شماره 87.
-   سیمه شالچی. (1384). بررسی شکل‌گیری هویت بازاندیشانه و ارتباط آن با رسانه. پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-   ساروخانی، باقر و مریم رفعت جاه. (1383). عوامل جامعه شناختی مؤثر در باز تعریف هویت اجتماعی زنان. فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 2، شماره 1.
-   ع‍زی‍ززاده، گ‍ی‍ت‍ی. (1384). ب‍ررس‍ی ع‍وام‍ل جام‍ع‍ه ش‍ن‍آخ‍ت‍ی م‍وث‍ر ب‍ره‍وی‍ت ی‍آبی زنان دارای‌م‍ش‍اغ‍ل ع‍لمی - ت‍خ‍ص‍ص‍ی در ای‍ران. پایان نامه کارش‍ن‍اس‍ی آرش‍د جام‍ع‍ه‌ش‍ن‍اس‍ی
-   بلوردی، زهیر مصطفی؛ محمد عبداللهی. (1390). بررسی میزان رشد هویت فردی مدرن در میان دختران نوجوان شهر تهران. فصلنامه مطالعات زنان، سال 9، شماره 1.
-   سفیری، خدیجه؛ سمیه کلانی. (1395). تجربه زیسته جوانان در مواجهه با چالش‌های هویتی جامعه گذار. فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 7، شماره 1.
-   کلانی، سمیه؛ خدیجه سفیری. (1396). تناقض‌های هویتی جوانان در کنش و واکنش با خانواده و جامعه. فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 8، شماره 1.
-   بلوردی، زهیر مصطفی؛ سجاد مرادی؛ منصور عرب. (1393). رابطه مصرف و هویت. مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 8، شماره 2.
-  Abrams, P. (1982). Historical Sociology. Open Book. Publishing. Itd. England.
-  Foucault, M. (1985). Archeology of Knowledge. London: Tavisttock.
-  Kellner, D. (1996). Television, Advertises and the Construction of Postmodern Identity. London Rutledge Publication.
-  Grasmuck, S. (2009).Facebook and Identity. Journal of ComputerMediated Communication, Vol. 15, No. 2, Pp. 158-188.
-  Kelley, F. (2007). Face-Time: The Construction of Identity on Facebook. London: Wadsworth.
-  Rich, Y., & Schachter, E. P. (2012). High school identity climate and student identity development. Contemporary Educational Psychology, v37 n3.
-  Dunn, T. & Castro, A. (2012). Postmodern society and the Individual: The structural characteristics of postmodern society and how they Shape who we Think we Are. Social Science Journal, n 5.
-  Bovone, L. (2006). Urban style cultures and urban cultural production in Milan: Postmodern identity and the transformation of fashion. PoeticsJournal, Volume 34, Issue 6.