نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیار جامعه شناسی دانشگاه هرمزگان

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

چکیده

کارکردهای دین و آموزه ­های اخلاقی و رفتاری برآمده از آن در نگهداشت و ارتقاء کیفی نهاد خانواده امری مقبول از سوی بیشتر جامعه ­شناسان است. هدف این مطالعه، شناسایی میزان گرایش زوجین شهر بندرعباس به آموزه­های قرآنیِ معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی، و هم­چنین، بررسی رابطه همبستگی گرایش مذکور با متغیرهای رضایت از زندگی، مناسبات عاطفی، مناسبات جنسی، ناسازگاری زناشویی و معنایابی از جنسیت می ­باشد. متغیرهای اخیر در نظریات و پژوهش­های مربوط به زنان و خانواده مهم انگاشته شده ­اند. نمونه مورد مطالعه 400 نفر از متأهلان ساکن شهر بندرعباس هستند که بر مبنای نمونه­گیری خوشه­ای احتمالی مورد انتخاب قرار گرفتند. به استناد یافته­های پژوهش، میانگین گرایش به آموزه­های قرآنی معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی در نمونه مورد مطالعه برابر با 77% است. آزمون فرضیات پژوهش، معناداری رابطه میان متغیر مذکور با سایر متغیرهای پژوهش را نشان داد. بدین­سان، بین میزان گرایش به آموزه های قرآنیِ معطوف به مناسبات خانواده و روابط زناشویی، و رضایت از زندگی، مناسبات عاطفی، مناسبات جنسی رابطه مستقیم معنادار وجود دارد؛ به طور متقابل، گرایش مذکور با متغیرهای روابط زناشویی، و ناسازگاری زناشویی دارای رابطه معکوس معنادار است. نتیجه­گیری مقاله ناظر به تحلیل نظری همبستگی های مشاهده شده در مطالعه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Religious Teachings, Family and Espousal Relations; Case Study: Couples of Bandarabbas

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ekhlasi 1
  • Yaser Rastegar 2
  • Manoochehr Khorram 3

1 Assitant Professor of Sociology, Allameh Tabataba'i University

2 Assistant Professor of Hormozgan University

3 Master of Sociology, Islamic Azad University of Bandar Abbas

چکیده [English]

The functions of religion and the moral and behavioral teachings stemming from it with regards to the qualitative maintenance and promotion of the institution of family has been accepted by the majority of sociologists. The purpose of this study is to identify the extent to which the couples of Bandarabbas are oriented towards the Quran’s teachings regarding family and marital relations, and also to study the correlation of the aforementioned orientation with the variables of satisfaction in life, emotional relations, sexual relations, espousal incompatibility, and semantic formation of gender. These variables have been deemed important in the theories and studies related to women and family. The subjects of the study are 400 married people living in the city of Bandarabbas who were selected based on a probability cluster sampling method. According to research findings, the average of orientation toward the Quran’s teachings regarding family and espousal relations in the sample was 77%. Research hypotheses testing showed a significant relationship between the aforementioned variable with the other variables of the research. Furthermore, there is a direct significant relationship between family and espousal relations and satisfaction in life, emotional relations, and sexual relations. In contrast, this orientation has an inverse significant relationship with the variables of espousal relations and espousal incompatibility. The conclusion of the study is based on the theoretical analysis of the observed correlations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quran
  • Islamic Teachings
  • Family
  • Espousal Relations
  • Incompatibility of Spouses
  • Gender
-   الله، جل جلاله، قرآن مجید، ترجمه: ناصر مکارم شیرازی
-   بخارایی، احمد (1386)، جامعه شناسی زندگی‌های خاموش در ایران (طلاق عاطفی)، تهران: پژواک جامعه
-   بستان، حسین (1385)، اسلام و جامعه شناسی خانواده، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
-   بستانی، محمود (1388)، اسلام و روانشناسی، ترجمه: محمود هویشم، چاپ چهارم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی
-   بنگستون، ورن آل؛ کاک، آلن س. و دیگران (ویراستار)، (1393)، دایره المعارف خانواده، نظریه‌ها و روش‌ها، چاپ اول، ترجمه: عالیه شکر بیگی و شهلا مهرگانی، تهران: انتشارات جامعه شناسان
-   پالس، دانیل (1385)، هفت نظریه در باب دین، ترجمه: و نقد محمد عزیز بختیاری، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
-   جعفری، محمدتقی (1378)، بن بست امروز بشر، گردآوری، تنظیم و تلخیص محمدرضا جوادی، تهران: انتشارات پیام آزادی
-   جوادی آملی، عبدالله (1382)، زن در آینه جلال و جمال، قم: مرکز نشر اسراء
-   جوادی املی، عبدالله (1391)، مفاتیح الحیات، چاپ هفتاد و پنجم، قم: مرکز نشر اسراء
-   چیل، دیوید (1388)، نگرشی جامعه شناختی به خانواده‌ها در دنیای امروز، ترجمه: محمدمهدی لبیبی، با مقدمه‌ای از باقر ساروخانی، تهران: نشر افکار
-   دشتی برازجانی، عبدالحمید [گردآورنده] (1387)، دویست و چهل اصل خانوادگی در اندیشه مطهر، قم: موعود اسلام
-   رفیع پور، فرامرز (1376)، توسعه و تصاد: کوششی در جهت تحلیل انقلاب اسلامی و مسائل اجتماعی آن، تهران: شرکت سهامی انتشار
-   ساروخانی، باقر (1381)، مقدمه‌ای بر جامعه شناسی خانواده، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سروش
-   سالاری فر، محمدرضا (1387)، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
-   ساناساریان، الیز (1384)، جنبش حقوق زنان در ایران، طغیان، افول و سرکوب، از 1280 تا انقلاب 57، ترجمه: نوشین احمدی خراسانی، تهران: نشر اختران
-   سروش، عبدالکریم (1380)، اخلاق خدایان، تهران: طرح نو
-   سلیمی، علی؛ داوری، محمد (1385)، جامعه شناسی کجروی، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
-   سیگر، جونی؛ مدنی، سعید (1395)، زنان در جهان و ایران، ترجمه: سید مهدی خدایی، تهران: انتشارات روزنه.
-  شالچی، وحید (1387)، سبک زندگی جوانان کافی شاپ، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره 1.
-   صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان (1395)، گفتمان‌ها و خانواده ایرانی: جامعه شناسی الگوهای خانواده، پس از مناقشه‌های مدرنیته در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
-   صدیق، اسماعیل (1382)، بررسی جامعه شناختی تحولات فرهنگی ارزشی خانواده در شهر تهران، پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
-   عبدی، عباس (1393)، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه شناسی خانواده در ایران، تهران: نشر نی
-   علی احمدی، امید (1389)، تحولات معاصر خانواده در شهر تهران، تهران: نشر شهر
-   فاضلی، نعمت الله (1393) تاریخ فرهنگی ایران مدرن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم.
-   فروم، اریک (1385)، جامعه سالم، ترجمه: اکبر تبریزی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات بهجت
-   فوزی تویسرکانی، یحیی (1380)، مذهب و مدرنیزاسیون در ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
-   کچوییان، حسین (1387)، تطور گفتمان‌های هویتی در ایران، تهران: نشر نی
-   کلارک، آلیسون؛ برنتانو، استوارت کرنلیا (1389)، طلاق، علل و پیامدها، ترجمه: سعید صادقی و دیگران، اصفهان: انتشارات پیغام دانش
-   گیدنز، آنتونی (1384)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه: محسن ثلاثی، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز
-   لبیبی، محمدمهدی؛ حیدری، لیدا (1392)، جامعه شناسی تاریخی ازدواج، تهران: نشر علم
-   لبیبی، محمدمهدی (1393)، خانواده در قرن بیست و یکم از نگاه جامعه شناسان ایرانی و غربی، تهران: نشر علم
-   مطهری، مرتضی (1374)، فطرت، چاپ هفتم، تهران: انتشارات صدرا
-   نجاتی، محمد عثمان (1388)، قرآن و روانشناسی، ترجمه: عباس عرب، چاپ هشتم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی
-   نصر، سیدحسین (1392)، انسان سنتی و مدرن در اندیشه سیدحسین نصر، مقدمه ویلیام چیتک، ترجمه: مهدی نجفی افرا، تهران: جامی
-   هودشتیان، عطا (1381)، مدرنیته، جهانی شدن و ایران، نوشتاری پیرامون جهانی شدن، مدرنیته، بحران تحول و نظریه عدم بازگشت تاریخی در ایران، تهران: چاپخش
-   هولمز، ماری (1389)، جنسیت و زندگی روزمره، ترجمه: محمد مهدی لبیبی با مقدمه ناصر فکوهی، تهران: شرکت نشر نقد افکار
-   واخ، یوآخیم (1380)، جامعه شناسی دین، ترجمه: جمشید آزادگان، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
 
-   Brüderl, Josef; Diekmann, Andreas and Engelhardt, Henriette. (1999), Premarital Cohabitation and Marital Stability in West Germany, available at:
-   Balkanlio Lu Mehmet Ali (2014). Questioning the relationship between religion and marriage: does religion affect long-lasting marriage? Turkish couples’ practice of, perception of, and attitudes towards religion and marriage, The Journal of International Social Research, 31(7), 516-523
-   Lambert, Nathaniel M. & Dollahite, David C. (2006). How Religiosity Helps Couples Prevent, Resolve, and Overcome Marital Conflict, Family Relations, 55, 439–449.
-   Mullins, David F. (2016). The Effects of Religion on Enduring Marriages, social sciences, 5(24), pp.2-14, doi:10.3390/socsci5020024, available at:
-   Oslan, David H., & Defrain, John (2006). Marriage and Family, New York: Mc graw Hill.
-   Thompson & Hickey, (2012).
-   Thompson, William E. & Hickey, Joseph V. (2010). Sociology in Focus, An Introduction to Sociology, seventh edition, California: Pearson Education, Inc.
-   Wolfinger, Nicholas H., & Wilcox, W. Bradford (2008). Happily Ever After? Religion, Marital Status, Gender, and Relationship Quality in Urban Families, Social Forces, 86:1311-1337