دوره 31 (1403)
دوره 30 (1402)
دوره 29 (1401)
دوره 28 (1400)
دوره 27 (1399)
دوره 26 (1398)
دوره 25 (1397)
دوره 24 (1396)
دوره 23 (1395)
دوره 22 (1394)
دوره 21 (1393)
دوره 20 (1392)
دوره 19 (1391)
دوره 18 (1390)
دوره 17 (1389)
دوره 16 (1388)
دوره 15 (1387)
دوره 14 (1386)
دوره 13 (1385)
دوره 12 (1384)
دوره 11 (1383)
دوره 10 (1382)
دوره 9 (1381)
دوره 8 (1380)
دوره 7 (1379)
دوره 6 (1377)
دوره 5 (1376)
دوره 4 (1374)
دوره 3 (1373)
دوره 2 (1372)
دوره 1 (1370)

سیاست‌گذاری آسیب‌های اجتماعی در دهه 60

مهدی کاوه؛ منصور طبیعی؛ محمود شهابی؛ حبیب احمدی

دوره 28، شماره 95 ، اسفند 1400، ، صفحه 1-35

https://doi.org/10.22054/qjss.2022.67728.2521

چکیده
  با توجه به ارتباط وثیق سیاست‌گذاری اجتماعی با ساحت سیاست، سعی بر آن است که شکل­گیری سیاست­های اجتماعی مربوط به آسیب­های اجتماعی در دوران انقلاب به‌عنوان نقطه عطف تحولات سیاسی با عطف توجه به نظریه حکومت­مندی میشل فوکو تحلیل شود. لذا به‌منظور عینیت­بخشی به مراحل روشی کار تحلیل محتوای مضمونی مورداستفاده قرار گرفت. همچنین ...  بیشتر

بازاندیشی معنای فرزند از دیدگاه زنان متأهل (دارای فرزند و بدون فرزند) ساکن در شهر تهران

پگاه روشان شمال؛ حسن سرایی؛ اردشیر انتظاری؛ محمود مشفق

دوره 30، شماره 100 ، فروردین 1402، ، صفحه 1-44

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.67556.2526

چکیده
  در سال‌های اخیر، بسیاری از مفاهیم خانواده دستخوش تغییرات معنایی شده است. ازآنجاکه فرزند کانون اصلی خانواده است، درک والدین و زنان از این مفهوم، تعیین‌کننده‌ بسیاری از تصمیمات در حوزه‌ باروری خواهد بود. لذا واکاوی «معنای فرزند» و بررسی درک زنان از این مفهوم ضروری است. این پژوهش با رویکرد کیفی به توصیف فهم کنشگر از معنای فرزند ...  بیشتر

جامعه شناسی
مضامین شعارها در اعتراضات سه دهه اخیر ایران

سعیده امینی؛ فاطمه امیدی؛ اردشیر انتظاری

دوره 29، شماره 97 ، تیر 1401، ، صفحه 1-38

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.67839.2525

چکیده
  کنش‍های اعتراضی به‍عنوان اشکال غیرنهادینه‍ مشارکت‍سیاسی، واقعیت غیرقابل انکار هر جامعه‌ای‌اند. فراوانی و تکثیر این واقعیت در تاریخ پس از انقلاب‍اسلامی و تغییر و تحولات روی داده در آن‍ها ضرورت توجه به این شکل از کنش‍جمعی را دو چندان کرده است. درنتیجه این کنش‍ها معترضان شعارهایی را سر داده‌اند که از یک سو بیان‌کننده‌ی ...  بیشتر

مطالعات زنان
شناسایی و تبیین عوامل مرتبط با نگرش دانشجویان دانشگاه اصفهان به ازدواج (مطالعهای با رویکرد ترکیبی)

محمدصالح طیب نیا؛ راحله کاردوانی؛ سعیده یراقی

دوره 29، شماره 99 ، دی 1401، ، صفحه 1-46

https://doi.org/10.22054/qjss.2023.75566.2689

چکیده
  مطالعه حاضر باهدف تبیین عوامل مرتبط با نگرش دانشجویان دانشگاه اصفهان به پدیده ازدواج، در چارچوب رویکرد ترکیبی و با استفاده از استراتژی اکتشافی– متوالی به انجام رسیده است. روش مورداستفاده در مرحله کیفی پژوهش نظریه زمینه‍ای و در مرحله کمی پیمایش بوده است. مشارکت‍کنندگان پژوهش در مرحله کیفی 30 نفر از دانشجویان دانشگاه‍های اصفهان، ...  بیشتر

جمعیت شناسی
برآورد میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی در ایران با استفاده از روش پرستون طی سال‌های 1385 تا 1394

رضا نوبخت؛ احمد دراهکی؛ علی قاسمی اردهایی

دوره 30، شماره 101 ، تیر 1402، ، صفحه 1-28

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77500.2739

چکیده
  تعمیم میزان باروری کل موردنیاز برای سطح جانشینی برای تمامی کشورها و مناطق به‌ویژه زمانی که مناطق و کشورهای مورد مقایسه به لحاظ سطح توسعه‌یافتگی تفاوت‌های قابل‌توجهی داشته باشند صحیح نیست. مطالعه حاضر با استفاده از روش پرستون و همکاران 2003 و با استفاده از داده‌های ثبتی و سرشماری کشور طی سال‌های 1385 تا 1394 به برآورد میزان باروری کل ...  بیشتر

جامعه شناسی
خشونت خانگی علیه زنان؛ محصول ناسازوارگی برهم‌کنش نهادی

علی فیض اللهی؛ سمیه سادات شفیعی؛ خلیل کمربیگی؛ زهرا رییسی

دوره 30، شماره 103 ، دی 1402، ، صفحه 1-39

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.77792.2746

چکیده
   هدف این ‏پژوهش، شناسایی دلایل و پیامدهای تجربه‌ی خشونت در زندگی زنان خشونت‌دیده است. این پژوهش در ‏قلمرو پارادایم کیفی و مبتنی بر روش نظریه‌ی زمینه‌ای است. جامعه‌ی هدف تحقیق زنان خشونت‌دیده‌ی مراجعه‌کننده به ‏اورژانس اجتماعی و مراکز مثبت زندگی سازمان بهزیستی شهر ایلام است که نمونه‌ای 24 نفره از آنان با استفاده از روش‌های ...  بیشتر

جامعه شناسی
وضعیت‌سنجی ابعاد هویت ملی، قومی و طبقاتی جامعه ایران

مهدی مالمیر

دوره 30، شماره 102 ، مهر 1402، ، صفحه 1-29

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.81283.2816

چکیده
  در این مقاله با تحلیل ثانویه‌ی سه موج از پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان تلاش شده است تا سه وجه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایران از منظر ابعاد هویتی شامل هویت ملی، قومی و طبقاتی به تصویر کشیده شود. نتایج بررسی نشان داد از حیث هویت ملی نگرشی مثبت در بین همه پاسخگویان دیده می‌شود ولی زمانی که این قسم از هویت در معرض هم‌نشینی با ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحلیل سرمایه اجتماعی در بین ایرانیان (به‌مثابه کلان مفهوم تبیین‌کننده وضعیت اجتماعی)

رضا صفری شالی

دوره 31، شماره 104 ، فروردین 1403، ، صفحه 1-32

https://doi.org/10.22054/qjss.2024.81050.2810

چکیده
   ماندگاری هر جامعه انسانی به سطحی از سرمایه اجتماعی وابسته است. نوشتار حاضر به تحلیل سرمایه اجتماعی در میان مردم ایران با توجه به یافته‌های پیمایش‌های ملی (سال‌های 1394، 1397 و 1400 ه.ش) می‌پردازد. نتایج نشان‌دهنده کاهش سرمایه اجتماعی در برخی ابعاد، به‌ویژه در حوزه‌های مربوط به اعتماد و رضایت نهادی و سازمانی است. وضعیت سرمایه اجتماعی ...  بیشتر

فضای مفهومی مشارکت هم معنایی و ناهم معنایی یاریگری با مشارکت و همکاری

مرتضی فرهادی

دوره 9، شماره 19 ، آذر 1381، ، صفحه 7-34

چکیده
  دشواری تعریف و تحدید معنای اصطلاحی مشارکت به اندازه ای است که گاه تا حد وارونگی و تضاد پیش می رود. این نوشته در چند صفحه نخست کوشیده است هم معنایی و نا هم معنایی، هم معنایی ناقص و کامل لغوی واژه مشارکت را با برخی واژگان مترادف و متباین همچون انبازی، خود یاری، همکاری، تعاون، معاونت، کمک، همیاری، دگریاری و یاریگری را در زبان فارسی مشخص ...  بیشتر

سیاست‌های دولت وتوسعه سیاسی در ایران (1384-1368)

طاهره قادری

دوره 20، شماره 60 ، خرداد 1392، ، صفحه 7-47

https://doi.org/10.22054/qjss.2013.6888

چکیده
  توسعه سیاسی پدیده‌ای است که نمی‌توان تأثیرش را بر حیات اجتماعی - سیاسی جهان امروز، به‌ویژه در جوامع در حال توسعه، انکار کرد. در فرایند تحقق توسعه سیاسی عوامل گوناگونی ایفای نقش می‌کنند که در میان آن‌ها، دولت به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نهاد سیاسی جامعه نقش با اهمیتی بر عهده دارد. سامان این مقاله نیز بر همین امر استوار است؛ یعنی ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی تطبیقی اثر افزایش درآمدهای نفتی بر سیاستگذاریهای دولت در نهادهای اقتصاد و سیاست: دو دوره‌ی 1356-1352 و 1389-1384

وحید شالچی؛ روح الله قاسمی

دوره 25، شماره 80 ، خرداد 1397، ، صفحه 7-61

https://doi.org/10.22054/qjss.2018.19010.1486

چکیده
  کشور ایران از دهه ۴۰ به بعد عمده درآمد خود را از نفت به دست آورده است. بر خلاف انتظار معقول، سیاست های اتخاذ شده دولت در زمان افزایش درآمدهای نفتی معضلات و مشکلات کشور را نسبت به گذشته بیشتر می‌سازد. در این پژوهش اثر سیاست‌های دولت بر نهادهای اجتماعی اقتصاد و سیاست در دو دوره ۱۳۵۶-۱۳۵۲ و ۱۳۸9-۱۳۸۴ بررسی می­شود. پرسش اصلی ما علت اصلی ...  بیشتر

مدلی برای سنجش سطح مدرنیته سیاسی دردولت-ملت‌های جدید

حسن سرایی

دوره 24، شماره 76 ، خرداد 1396، ، صفحه 7-31

https://doi.org/10.22054/qjss.2017.10078

چکیده
  این مقاله مدلی را برای بررسی و مقایسه مدرنیته‌های سیاسی در دولت ملت‌ها پیشنهاد می‌کند. پرسش این است که: اگر خطوط متفاوتی برای مدرن شدن سیاسی مردم و دولت‌ها وجود دارد، چگونه می‌توان این خطوط را نشان داد؟ راه‌حل این مطالعه، مکان‌یابی وضعیت سیاسی دولت - ملت‌ها در دستگاه مختصاتی با چهار محور و درواقع چهار طیف از تعیین / عدم تعیین حق ...  بیشتر

تحلیل شبکه در جامعه شناسی

مسعود چلبی

دوره 3، شماره 5.6 ، اسفند 1373، ، صفحه 9-48

https://doi.org/10.22054/qjss.1995.5152

چکیده
   در این مقاله تحلیل شبکه به عنوان روش و هم به مثابه یک رهیافت نظری مورد توجه قرار میگیرد. در وجه روشی، در مقابل روش طبقه بندی ، تحلیل شبکه از  نوع روشهای رابطه ای قلمداد می شود. بعضی از خصوصیات روشی آن از جمله་ واحد تحلیل، نوع داده ها، نحوه نمونه گیری ، نوع تحلیل و فنون تحلیل مطرح نظر واقع می شود. در وجه بینشی ، بعضی مفروضات هستی شناختی ...  بیشتر

مطالعات زنان
موانع ارتقاء شغلی زنان در ایران: الزامات نقشی یا محدودیت‌های ساختاری (فراتحلیل کیفی مطالعات دهۀ اخیر)

علی جنادله؛ زهرا پویا

دوره 26، شماره 84 ، خرداد 1398، ، صفحه 9-40

https://doi.org/10.22054/qjss.2019.33428.1842

چکیده
  عدم تناسب حضور زنان در سطوح مدیریتی، با توزیع جنسیتی جمعیت و تحصیلات، زمینه‌ساز پژوهش‌هایی درخصوص بررسی موانع دستیابی زنان به سطوح مدیریتی شده است. در این مطالعه با بهره‌گیری از چارچوب کرومی، نظریه‌های مطرح درخصوص موانع ارتقاء شغلی زنان در دو دسته موانع درونی و بیرونی صورت‌بندی شده و سپس مطالعات تجربی داخلی صورت گرفته در این زمینه، ...  بیشتر

موزه هایی در باد معرّفی مجموعه عظیم سنگ نگاره های نو یافته «تیمره»

مرتضی فرهادی

دوره 4، شماره 7.8 ، اسفند 1374، ، صفحه 13-61

چکیده
  این نوشته، گزارشی از بزرگترین مجموعه نویافته سنگ نگاره های حکاکی شده صخره ای و نشانه های نمادین ما قبل هیروگلیف در ایران و آسیاست. اهمیت این مجموعه نه در بزرگی اندازه نگاره ها، بلکه به خاطر پهنه کار، کثرت تصاویر، تکرار نمادها و تنوع بسیار از لحاظ مضمون و صحنه های کمیاب و یا حتی منحصر بفرد در نقاشی های پیش از تاریخ آدمی است. تصاویر پستانداران، ...  بیشتر

تقویت و غنی سازی واژهنامه های علمی و تخصصی با استفاده از دانش و فن آوری های سنتی

حسین بارانی

دوره 13، شماره 34.35 ، آذر 1385، ، صفحه 13-40

چکیده
  زبان، تجلیگاه فرهنگ و اندیشه است. شکلی از زبان که توسط اهل یک فن یا تخصصی بهکار میرود، زبان تخصصی است. زبان فارسی تخصصی در حال حاضر بریده از زبان مردم، و متأثر از زبانهای بیگانه است. فرهنگ ها و واژهنامه های تخصصی نیز منفعل از واژهنامه هایبیگانه تهیه می شود و بسیاری از آنان فاقد معادل های در خور زبان فاخر فارسی اند و از این روگویشوران ...  بیشتر

روابط دولت و ملت در فرمان مشروطیت

علیرضا ملائی توانی

دوره 23، شماره 75 ، اسفند 1395، ، صفحه 5-36

https://doi.org/10.22054/qjss.2017.7592

چکیده
      روابط دولت و ملت در فرمان مشروطیت علیرضا ملائی توانی*                                                                                                                  ...  بیشتر

بنیان های مطالعات ارتباطات و توسعه ملی در ایران

هادی خانیکی

دوره 12، شماره 28.29 ، خرداد 1384، ، صفحه 7-56

چکیده
  این مقاله به توصیف تاریخی دو رویکرد علمی می پردازد که بنیان های مطالعات ارتباطات و توسعه را در ایران نهاده اند. رویکرد نخست که ملا نظر دکتر مجید تهرانیان بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نقطه عطفی در پژوهشی و برنامه ریزی ارتباطات و توسعه به شمار می آید، عمدتاً بر تبیین مفهومی نو در توسعه ملی مبتنی است. رویکرد دوم که دکتر کاظم معتمد ...  بیشتر

بررسی تبیین های انقلاب اسلامی ایران: تحلیلی انتقادی بر برخی تبیین های انقلاب اسلامی

عباس کشاورز شکری؛ زاهد غفاری؛ محسن خلیلی

دوره 15، شماره 42.43 ، اسفند 1387، ، صفحه 13-37

چکیده
  در این مقاله به بررسی و نقد برخی ازتبیین های انقلاب اسلامی پرداخته شده است،که شامل نظریه های جامعه توده وار، نظا منوین جهانی، نوسازی شتابان، توسعه ناموزون، ساخت قدرت شخصی دولت، ضعف دستگاه سرکوب شاه، آسیب پذیری دولت رانتی، گفتمان و نظریه عرفانی می باشد. شیوه کار بدین صورت است که ابتدا به بررسی سوال ها و فرضیه های اصلی و فرعی مطرح شدهدراینآثار،پرداخته ...  بیشتر

جی‌غال‌اسمک (جوغاسم، پیشوک، پیقُک، چیدم،-- مرتضی فرهادی*سیاوش امینی، طیب خالدی، مرتضی رشیدی، شجاع امیری، افشین شیراوند، ایرج جمشیدی، فهد کمالوندی، علی گاورسینی، امیر مرادی، خانم جلیلیان، اکرم احمدی دارام ر

مرتضی فرهادی

دوره 21، شماره 67 ، اسفند 1393، ، صفحه 17-72

https://doi.org/10.22054/qjss.2015.1234

چکیده
  جی‌غال‌اسمک (جوغاسم، پیشوک، پیقُک، چیدم، چیدان، چکیدان...)گیاه مردم‌شناسی  و جغرافیای گیاهی (قلمرو رویشی) این گیاه در ایرانمرتضی فرهادی* سیاوش امینی، طیب خالدی، مرتضی رشیدی، شجاع امیری، افشین شیراوند، ایرج جمشیدی، فهد کمالوندی، علی گاورسینی، امیر مرادی، خانم جلیلیان، اکرم احمدی دارام رودی **         تاریخ دریافت: ...  بیشتر

انتقاد در مطبوعات و وضعیت آن در ایران

مهدی محسنیان راد

دوره 6، شماره 10 ، شهریور 1377، ، صفحه 17-46

چکیده
  مقاله حاضر خلاصه ای است از یک گزارش ۵۵۳ صفحه ای که منعکس کننده وضعیت انتقاد در مطبوعات ایران، ریشه های شکل گیری آن و راه های افزایش کارآیی آن است. اگر این فرض را بپذیریم که انتقادهای مستند، دقیق و خردگرایانه که دور از اغراض شخصی بوده و از مسئولیت و شهامت ناقد سرچشمه گرفته باشند، می توانند در آگاهی افکار عمومی از خطاها و کجروی ها و نظارت ...  بیشتر

طبقه متوسط جدید در جوامع غربی و ایران

پریچهر ابراهیمی

دوره 5، شماره 9 ، آذر 1376، ، صفحه 19-50

چکیده
  وضعیت، گسترش و موقعیت طبقه متوسط جدید در جوامع امروز، یکی از بحث برانگیزترین مباحث در محدوده قشربندی اجتماعی - اقتصادی است. البته طبقه متوسط جدید در جامعه شناسی کلاسیک سده نوزدهم و اوایل سده بیستم به دلیل دارا نبودد جایگاه ویژه ای در جامعه، چندان مورد عنایت و توجه نبود. ولی در تداوم سده بیستم و واقعیت یافتن گسترش کمی طبقه متوسط جدید، ...  بیشتر

بی ثباتی سیاسی در دوره مشروطه از منظر مناسبات بین دولت و جامعه

علیرضا بی زبان؛ مصطفی اجتهادی

دوره 26، شماره 87 ، دی 1398، ، صفحه 21-58

https://doi.org/10.22054/qjss.2020.44924.2138

چکیده
  نوشتار حاضر به توضیح چرایی و چگونگی وقوع مکرر بی‌ثباتی‌های سیاسی و عدم تداوم دولت نوپدید مشروطه از منظر رابطه بین جامعه و دولت می‌پردازد. برای این منظور، در ابتدا به بررسی ویژگی‌های جامعه و دولت و سپس با استمداد از رویکرد نهادگرایی میگدال نشان داده است که چگونه نهادها و نیروهای اجتماعی این دوره جهت کسب حق تعیین «قواعد» و قدرت ...  بیشتر

بررسی عوامل اقتصادی - اجتماعی مؤثر بر گرایش به آموزش عالی در ایران (مطالعه تطبیقی دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه یزد)

اکبر زارع شاه آبادی

دوره 9، شماره 18 ، شهریور 1381، ، صفحه 23-43

چکیده
  . دانشگاه محال خردورزی، آموزش و یادگیری بسیاری از مسائل اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی است که باعث ایجاد فرصت هایی برای پیشرفت و ترقی افراد می شود. جوانان با درک این مسائل به آموزش عالی روی می آورند. هدف این مقاله، بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر گرایش به آموزش عالی در بین دانشجویان به منظور شناخت نگرش، باور، نیاز، ارزش و آرمان آنها ...  بیشتر

نگرشی انسان شناختی بر پنداشت روستاییان از مشارکت سیاسی و چند عامل مؤثر بر آن در دو روستای نمونه گرمسار

ناصر فکوهی

دوره 11، شماره 26 ، شهریور 1383، ، صفحه 25-67

چکیده
  ثبات و پایداری حکومت های سیاسی در آغاز قرن بیست و یکم بر میزان پا گرفتن و درونی شدن پنداشت ها و رفتارهای دموکراتیک در انسان هایی استوار است که واحدهای سیاسی جدید یعنی دولت های ملی را می سازند. رابطه مستقیم کاهش تنش های اجتماعی درونی و تنش های سیاسی بین المللی و هزینه های ناشی از آنها با این ثبات، امروزه کاملا روشن است. از این رو، تلاش ...  بیشتر