جامعه شناسی
جمال ادهمی؛ یعقوب احمدی؛ ابراهیم جعفری
چکیده
این پژوهش باهدف بررسی ترجیحات ارزشی بین نسلی در شهر سنندج و عوامل اجتماعی موثر برآن انجام گردید. شهر سنندج ار جمله شهرهایی است که به واسطه ویژگیهایی چون مرکزیت استان کردستان، گسترش شهرنشینی شتابان، مهاجرت بی رویه، حاشیه نشینی، جوانی جمعیت، همزیستی عناصری از فرهنگ بومی -محلی وغیرمحلی- غیر بومی، همزیستی فرهنگ سنتی و مدرن، مجاورت با ...
بیشتر
این پژوهش باهدف بررسی ترجیحات ارزشی بین نسلی در شهر سنندج و عوامل اجتماعی موثر برآن انجام گردید. شهر سنندج ار جمله شهرهایی است که به واسطه ویژگیهایی چون مرکزیت استان کردستان، گسترش شهرنشینی شتابان، مهاجرت بی رویه، حاشیه نشینی، جوانی جمعیت، همزیستی عناصری از فرهنگ بومی -محلی وغیرمحلی- غیر بومی، همزیستی فرهنگ سنتی و مدرن، مجاورت با شهرهای مرزی، مدرنیته رسانه ای دستخوش تحولات گسترده ای شده است. بنابراین شناخت وضعیت ترجیحات ارزشی ورفتاری در بین سه نسل از شهروندان حائز اهمیت است. برای این منظور چارچوب نظری با الهام از دیدگاه دورکیم، مرتن، گیدنز، بوردیو، اینگلهارت و شوارتز تنظیم گردید و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح شده است. پژوهش به روش چندگانه (روش پیمایشی و روش اسنادی)و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای روی 367نفر نمونه از شهروندان سنندجی به تفکیک گروه های نسلی انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد میزان ترجیحات ارزشی افراد جوان و میانسال تفاوت معنی‌داری با هم ندارد، اما میزان ترجیحات ارزشی افراد جوان و پیر و افراد میانسال و پیر بایکدیگر تفاوت معناداری دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین متغیرهای سرمایه اجتماعی و دینداری با ترجیحات ارزشی در دو نسل جوان و میانسال و بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و ترجیحات ارزشی در نسل جوان و بین میزان استفاده از رسانه های جمعی وترجیحات ارزشی در دو نسل جوان و پیر همبستگی معنی‌داری وجود دارد. اما همبستگی بین سرمایه اقتصادی و ترجیحات ارزشی در بین تمام نسل‌ها معنی‌دار نمی باشد.
پیمان محمودی؛ ابوالفضل ذوالفقاری
چکیده
در دوره‌ای که دکتر مصدق و دکتر فاطمی‌درگیر مسئلۀ ملی کردن صنعت نفت بودند در حدود سالهای 1329-1330در مناطق لرنشینِ جنوب غرب کشور از کهگلویه وبویراحمد تا چهارمحال و بختیاری و ناحیۀ شرقی استان خوزستان شامل مالمیر(ایذه) و مسجدسلیمان واقعه‌ای رخ داد که از آن در بین مردم ناحیه به سال طلوعی یاد میشود. این واقعه که با عنوان طلوعی یا سروشی ...
بیشتر
در دوره‌ای که دکتر مصدق و دکتر فاطمی‌درگیر مسئلۀ ملی کردن صنعت نفت بودند در حدود سالهای 1329-1330در مناطق لرنشینِ جنوب غرب کشور از کهگلویه وبویراحمد تا چهارمحال و بختیاری و ناحیۀ شرقی استان خوزستان شامل مالمیر(ایذه) و مسجدسلیمان واقعه‌ای رخ داد که از آن در بین مردم ناحیه به سال طلوعی یاد میشود. این واقعه که با عنوان طلوعی یا سروشی ذکر شده؛ شباهت به یک فرقۀ یا شبه فرقه دارد که دارای مناسک خاص در شیوۀ زندگی مانند غذا خوردن و اجرای مراسم مخصوص به خود، همراه با اوراد خاصی بوده است. مرام و مناسکی که این جریان داشته به نوعی افراد را به ترک و بی‌توجهی به دنیا سوق می‌داده است. در این پژوهش از روش کیفی و استراتژی تئوری زمینهای استفاده شده، که سوال اصلی پژوهش با استفاده از تئوری زمینهای تبدیل به مدل پارادایمی شده و برخی از سوالات فرعی نیز از طریق مطالعۀ اسنادی و کتابخانهای صورت گرفته است. در این پژوهش با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی از 23 نفر از افراد مورد نظر، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته صورت گرفته و این مصاحبه‌ها به صورت مفاهیم و مقولاتی که خودشان ابراز داشته بودند کدگذاری شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این فرقه ساختگی بوده و دوام چندانی نداشت. همچنین از جمله عوامل زمینهای میتوان به عدم آگاهی، بی‌سوادی، عدم حضور روحانیون، و همچنین از انگیزه‌های آن میتوان به ترس، سرآمدی، همرنگ جماعت شدن، داشتن جذابیت و رمزآلودگی اشاره کرد. همچنین از جمله پیامدهای آن نیز میتوان به دنیاگریزی، دینداری مناسک‌گرا، فقر، آبروریزی، تفرقه و نزاع بین طوایف، توهم‌زایی و خرافه‌گرایی، کاهش جرایم اجتماعی، انجام اعمال خلاف شرع اشاره نمود.
جامعه شناسی
سیده هاجر حسینی؛ احمد کلاته ساداتی
چکیده
تحقیق حاضر باهدف تحلیل روندها و زمینههای بنیادی، آثار برجسته و کانونهای مطالعاتی و چشمانداز تحقیقاتی آینده جامعهشناسی آموزش پزشکی با نگاهی نقادانه بر وضعیت این شاخه در ایران انجام شد. روش، مروری از نوع غیرسیستماتیک روایتی است. ابزار گردآوری، فیش‍برداری و تحلیل محتوای اسناد نوشتاری (کتب، مقالات و گزارش‍های چاپی و برخط) ...
بیشتر
تحقیق حاضر باهدف تحلیل روندها و زمینههای بنیادی، آثار برجسته و کانونهای مطالعاتی و چشمانداز تحقیقاتی آینده جامعهشناسی آموزش پزشکی با نگاهی نقادانه بر وضعیت این شاخه در ایران انجام شد. روش، مروری از نوع غیرسیستماتیک روایتی است. ابزار گردآوری، فیش‍برداری و تحلیل محتوای اسناد نوشتاری (کتب، مقالات و گزارش‍های چاپی و برخط) در 70 سال گذشته (دهه 1950 تا 2020 میلادی) است. کلیدواژه‍ها در پایگاههای اطلاعات علمی جهان و ایران جستجو شد. معیار ورود اسناد به‍صورت تعمّدی و انباشتی، شامل «تطابق کلیدواژه ها»، «پراستنادتر، نمایاتر و معنادارتر»، منحصراً درباره «دانشجویان پزشکی، پزشکان، مؤسسات/نظام پزشکی» با «حداقل یک نویسندۀ جامعه‌شناس یا منصوب در شاخه جامعهشناسی» بود. استخراج و ترکیب اطلاعات، بر اساس تحلیل محتوای مضمونی و توالی تاریخی بود. اصالت تحقیق بر اساس اصالت اسناد و رعایت موازین اخلاقی، تأمین شد. نتایج نشان داد که جامعه شناسی آموزش پزشکی از کانونهای اصلی تولید معرفت جامعهشناختی در جهان است که در چند «کانون مطالعاتی» گسترده شده است. واکاوی در میدان آموزش و پایگاههای علمی ایران نشان داد که این شاخه در بستر جامعه پزشکی و جامعهشناسی کشور، ناشناخته است و به سختی نمونه هایی از آثار نظری و تجربی در آن یافت میشود؛ اما امکان حرکت در «کانونهای مطالعاتی» موجود و چندین «چشمانداز معرفت‌شناختی و پژوهشی» بالقوه برای آن متصور است.
احمد غیاثوند
چکیده
چکیدهشهروندی یکی از شاخص‌های مهم مدرن بودن جامعه به‌حساب می‌آید. از همه مهم‌تر این که، شهروندی دارای مجموعه گسترده‌ای از حقوق و تکالیف مدنی، سیاسی و اجتماعی است. بررسی‌های حاصل در جامعه ما حاکی از آن است که عدم تعادل در برخورداری از حقوق و انجام تکالیف شهروندی، موجب شکل دادن به گرایش‌های گوناگونی گردیده، که به دنبال آن پیش‌بینی‌ناپذیری ...
بیشتر
چکیدهشهروندی یکی از شاخص‌های مهم مدرن بودن جامعه به‌حساب می‌آید. از همه مهم‌تر این که، شهروندی دارای مجموعه گسترده‌ای از حقوق و تکالیف مدنی، سیاسی و اجتماعی است. بررسی‌های حاصل در جامعه ما حاکی از آن است که عدم تعادل در برخورداری از حقوق و انجام تکالیف شهروندی، موجب شکل دادن به گرایش‌های گوناگونی گردیده، که به دنبال آن پیش‌بینی‌ناپذیری رفتارها و کنش‌های اجتماعی، سیاسی و مدنی شهروندان را در پی داشته است. مطالعه حاضر با هدف تحلیل گرایش و گونه‌شناسی شهروندی، به روش پیمایش در بین افراد 18 سال به بالای شهر تهران انجام شده است. شیوه نمونه‌گیری از نوع «نمونه‌گیری چندمرحله‌ای» و برای سنجش اعتبار مفاهیم، از اعتبار صوری و سازه و نیز برای کسب پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایح حاصل بیانگر آن است که در مجموع در شهر تهران میانگین وضعیت حقوق شهروندی کمتر از تکالیف شهروندی است، به نحوی که نمره وضعیت برخورداری از حقوق سیاسی، اجتماعی و مدنی کمتر از تکالیف سیاسی، اجتماعی و مدنی می‌باشد. از طرفی با توجه به چهار نوع گرایش شهروندی فعال، منفعل، حقوق محور و تکالیف محور میتوان چهار نوع شهروندی خوب (20 درصد)، شهروندی مطیع (40 درصد)، شهروندی آرمانی (30 درصد) و شهروندی بی تفاوت (10 درصد) را از همدیگر متمایز دانست. طبق یافتههای حاصل گرایش منفعل ـ فعال با ویژگی غالب تکالیف‌محور بیشترین تغییر را از وضعیت توسعه شهروندی نشان می‌دهد. این امر موجب میشود بخشی از توسعه و تحول شهروندی از پایین به بالا، انقلابی و اعتراضی خود را نشان دهد و از طرفی نیز بخشی دیگر، دارای تحول رو به جلو، مشارکت جویانه، قانونی و مفید برای جامعه و نظام باشد. پس چنانچه بسیاری از کنش‌های اجتماعی، سیاسی و مدنی مردم جامعه را در موقعیت‌ها و رویدادهای گوناگون بتوان در قالب توسعه شهروندی در نظر داشت و فهم نمود، میتوان بیان داشت که در جامعه ایران با دیالکتیکی از وضعیت احساسی (شهروندی اجتماعی)، اعتراضی (شهروندی مدنی) و آرمانی (شهروندی سیاسی) روبرو هستیم که موجب فرصت‌ها و تهدیدات گوناگونی برای جامعه می‌گردد.
وحید شالچی؛ اسماعیل شمس؛ علیرضا خزائی
چکیده
این مقاله به بررسی مواجهة ابتدایی اقتصاد ایران با مناسباتِ نوظهور بازار جهانی سرمایه‌داری در سدة نوزدهم می‌پردازد. در گام نخست طرحی توصیفی از تحولات اقتصادی ایران در این دوره و مقدمات اصلی برای تحلیل این تحولات ارائه‌شده است. در گام بعدی نیز به بررسی پیامدهای مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این تحولات پرداخته میشود. یافتههای ...
بیشتر
این مقاله به بررسی مواجهة ابتدایی اقتصاد ایران با مناسباتِ نوظهور بازار جهانی سرمایه‌داری در سدة نوزدهم می‌پردازد. در گام نخست طرحی توصیفی از تحولات اقتصادی ایران در این دوره و مقدمات اصلی برای تحلیل این تحولات ارائه‌شده است. در گام بعدی نیز به بررسی پیامدهای مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این تحولات پرداخته میشود. یافتههای مقاله نشان می‌دهند که فرایند بازجهت‌یابیِ اقتصاد ایران در پاسخ به تقاضای نوظهور جهانی برای کالاهای کشاورزی تجاری، به تحولاتی دامن زد که تأثیرات چشمگیری بر سیر آتی وقایع در سدة بیستم داشتند: پدید آمدن طبقه‌ای از تجار بزرگ که در حوزة زمین‌داری و املاک سرمایه‌گذاری کردند، پیدایش شکل‌های اولیة مالکیت شخصی از رهگذر واگذاری زمینهای خالصه، اختلال در توازنِ شکنندة اقتصاد معیشتیِ پیشاسرمایه‌داری از رهگذر بحران‌های زیست‌محیطی‌ای نظیر قحطی بزرگ سدة نوزدهم و ... همگی پیامدهای این تحولات در سطوح مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی بودند. بااین‌همه، هیچ‌یک از این موارد، به‌رغم تأثیرات چشمگیری که به دنبال داشتند، هرگز به گسست تمام‌عیار از مناسبات اجتماعی تولید پیشاسرمایه‌داری منجر نشد و راهبردهای استخراج مازاد مطلق (راهبردهای پیشاسرمایه‌دارانه) کماکان اصلی‌ترین راهبردهای کسب مازاد در اقتصاد ایران باقی ماند.
عباس خورشیدنام
چکیده
یکی از رویکردهای رایج برای توضیح چگونگی شکل‌گیری یک انقلاب، بررسی ایدئولوژی و جهان‌بینی انقلابیون است. ایدئولوژی با فراهم کردن پاسخی برای پرسش «چه باید کرد» و خلق یک نظام معنایی برای معترضان به مبارزه مشروعیت می‌بخشد و بسیج نیروها را تسهیل میکند؛ اما برخی از نظریه‌پردازان مانند دیوید اسنو معتقدند نظام‌های معنایی راهنمای ...
بیشتر
یکی از رویکردهای رایج برای توضیح چگونگی شکل‌گیری یک انقلاب، بررسی ایدئولوژی و جهان‌بینی انقلابیون است. ایدئولوژی با فراهم کردن پاسخی برای پرسش «چه باید کرد» و خلق یک نظام معنایی برای معترضان به مبارزه مشروعیت می‌بخشد و بسیج نیروها را تسهیل میکند؛ اما برخی از نظریه‌پردازان مانند دیوید اسنو معتقدند نظام‌های معنایی راهنمای انقلابیون را نمی‌توان به ایدئولوژی فروکاست و در کنار ایدئولوژی‌های انقلابی باید به چارچوب‌هایی که راهنمای عمل کنشگران است نیز توجه شود. چارچوب‌ها نظام‌های معنایی هستند که به شکل نانوشته و حتی ناخوداگاه به انتخاب و موضع‌گیری کنشگران جهت می‌دهند و به‌عنوان یک عامل میانجی کننده، موجب می‌شوند ایده‌های انقلابی تعین مادی پیدا کنند و به بسیج نیروها منجر شوند. این مقاله با بررسی خاطرات فعالان جنبش دانشجویی در دوران پهلوی دوم در پروژه تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد فرایند سیاسی شدن فعالان دانشجویی را از طریق شناخت چارچوب حاکم بر کنش و انتخاب آنها موردمطالعه قرار می‌دهد. یافتههای تحقیق نشان می‌دهد که طایفه‌کشی یکی از چارچوب‌هایی است که نقش پررنگی در سیاسی شدن دانشجویان، ایجاد مرزبندی بین گروه‌های خودی و غیرخودی و استمرار رقابت‌ها و کنش‌های سیاسی در دانشگاه داشته است.
جامعه شناسی
بهرام نیک بخش
چکیده
ظاهر فیزیکی به‌عنوان شکلی از سرمایه در سالهای اخیر موردتوجه جامعه شناسان قرار گرفته است. چراکه «سرمایه زیبایی‌شناختی»، مانند سایر اشکال سرمایه، می‌تواند انباشته و در تبادلات اجتماعی مورداستفاده قرار گیرد. هدف کلی این پژوهش، جمع‌آوری اطلاعات در مورد ابعاد و معنای ظاهر آرائی و استفاده از آن با ابزار پرسشنامه بود. جامعه ...
بیشتر
ظاهر فیزیکی به‌عنوان شکلی از سرمایه در سالهای اخیر موردتوجه جامعه شناسان قرار گرفته است. چراکه «سرمایه زیبایی‌شناختی»، مانند سایر اشکال سرمایه، می‌تواند انباشته و در تبادلات اجتماعی مورداستفاده قرار گیرد. هدف کلی این پژوهش، جمع‌آوری اطلاعات در مورد ابعاد و معنای ظاهر آرائی و استفاده از آن با ابزار پرسشنامه بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افراد واقع در سنین 15 تا 60 سال در یک نمونه آماری 384 نفری در شهرستان اهواز تشکیل دادند. در این راستا، اقدامات آماری برای هر دو بعد «انباشت» و «استفاده» از «سرمایه زیباشناختی» بر اساس طرح نظرسنجی موازی با استفاده از رگرسیون لجستیک ترتیبی (مدل o-logit)، موردمطالعه قرار گرفت. یافته‌ها، نشان داد که معیارهای دوگانه‌ای بر اساس هنجارهای خاص در مورد «انباشت» و «استفاده» از «سرمایه زیبایی‌شناختی» وجود دارد. همچنین، وجود معیارهای هنجاری دوگانه وابسته به «زمینه» جامعه است، به‌گونه‌ای که این معیارها در «انباشت سرمایه» به معنای تأیید بیشتر رفتار زنان است، درحالی‌که معیار دوگانه در «استفاده سرمایه»، به معنای تأیید بیشتر رفتار مردان است. درنتیجه «سرمایه زیبایی‌شناختی»، به‌عنوان چیزی که وابسته به «زمینه است»، هنجارهای جنسیتی را تنظیم میکند.
جامعه شناسی
علیرضا بی زبان؛ علی ایمانی
چکیده
مسئله اصلی نوشتار حاضر امنیت ملّی است. پرسش نوشتار حاضر این است که چه جوامعی و چرا تهدیدات بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی مخاطره‌آمیز امنیت ملّی را کمتر تجربه می‌کنند، درحالی‌که برخی جوامع پیوسته در معرض و در حال تجربه تهدیدات مخاطرات آمیز هستند؟ وضعیت ایران از حیث قدرت دولت و ملّت و تهدیدات مخاطره‌آمیز امنیت ملّی چگونه است؟ به‌منظور ...
بیشتر
مسئله اصلی نوشتار حاضر امنیت ملّی است. پرسش نوشتار حاضر این است که چه جوامعی و چرا تهدیدات بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی مخاطره‌آمیز امنیت ملّی را کمتر تجربه می‌کنند، درحالی‌که برخی جوامع پیوسته در معرض و در حال تجربه تهدیدات مخاطرات آمیز هستند؟ وضعیت ایران از حیث قدرت دولت و ملّت و تهدیدات مخاطره‌آمیز امنیت ملّی چگونه است؟ به‌منظور یافتن راهحل تئوریک مسئله با استعانت از نظریه‌های دولت- ملتسازی، ابعاد قدرت دولت و ملّت استخراج و سپس با بهرهگیری از نظریه نهادگرایی تاریخی به واکاوی نظری مناسبات بین دولت- ملّت و امنیت ملّی پرداخته شد. همچنین برای یافتن راهحل تجربی مسئله نیز از روش‌شناسی کمّی و تکنیک تحلیل ثانویه در سطح کلان استفادهشده و دادههای مرتبط به متغیرهای پژوهش برای ۱۳۰ کشور از منابع مختلف بینالمللی گردآوری و برای دوره زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۲ م تحلیل شده‌اند. یافتههای حاصل از تحلیل تطبیقی کمّی نشان داد که ظرفیت دولت و ملّت و ساخت متعادل- متوازن قدرت آنها و همچنین تعادل و توازن قدرت بین دولت و ملّت که زمینه همسویی و همافزایی قدرت آنها را فراهم میکند، اثر کاهندهای بر تهدیدات بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی و اثر فزایندهای بر امنیت ملّی دارد.
منصوره رضوی
چکیده
چکیده آنچه را که در گستره هستی با عنـوان طبیعت سبز نامیده‌اند، چیزی نیست جز راز بقاء، سلامتی و زندگی همه موجودات زنده بر روی کره خاکی. گیاه این نعمت بزرگ و بی همتای الهی د رانواع گونه‌ها، رنگ‌ها و مزه‌ها تنها آفریده‌ای است که غذای جسم و روح بشر را تأمین میکند. آنگاه که انسان پا به عرصه جهان نهاد پیش از هر چیز گیاهان نیاز های او را ...
بیشتر
چکیده آنچه را که در گستره هستی با عنـوان طبیعت سبز نامیده‌اند، چیزی نیست جز راز بقاء، سلامتی و زندگی همه موجودات زنده بر روی کره خاکی. گیاه این نعمت بزرگ و بی همتای الهی د رانواع گونه‌ها، رنگ‌ها و مزه‌ها تنها آفریده‌ای است که غذای جسم و روح بشر را تأمین میکند. آنگاه که انسان پا به عرصه جهان نهاد پیش از هر چیز گیاهان نیاز های او را برآورده نموده و ایشان را به آسایش و آرامش رساندند. انسان براساس دیده‌ها و تجربیاتش به آگاهی لازم در استفاده از گونههای گیاهی دست یافت و در طول عمرخود از آن بهره‌مند گردید. رفته رفته با گذشت ده‌ها هزار سال تا کنون براساس شواهد و قرائن موجود تغییرات زیادی در محیط زیست بوجود آمده، همچنین با تفکّر و پیشرفت‌های علمی و فنی آدمی این دگرگونی‌ها وارد زندگی روزمره گردیده‌اند. اگر چه طبیعت تا پیش از این از مطلوبیتی بی‌نظیر برخوردار بود امّا امروزه با روند برق آسای صنعتی شدن و ورود تکنولوژی‌های روز، نابودی بستر سبز گیاهان و علم کهنسالان فراموش شده را نظاره‌گر هستیم. از این رو برای جلوگیری از مرگ طبیعت و اندوخته‌های مربوط به آن، اهمیت و توجه به دانش محلی گیاه‌شناسی تنها راه کمک به بقاء و زندگی بشر به شمار می‌آید. بدین ترتیب راه برای پژوهشـگران، متخصصان در علم و صنعت و عامه مردم در مطالعه، حفظ و مصرف گیاهان هموار خواهد شد. این مقاله برآن است تا با مروری در گذشته تاریخی انسان به یادآوری و معرفی شیوههای گذشتگان در بهره‌مندی از گیاهان و قدرت سودآوری آنها به اهمیت موضوع بپردازد. بدین ترتیب آنچه را که خواننده دنبال خواهد نمود براساس مطالعات کتابخانهای و اسناد و مدارک موجود، توسط نگارنده جمع‌آوری و ارائه خواهد شد.
طاهره قادری
دوره 16، شماره 44 ، خرداد 1388، ، صفحه 123-154
چکیده
این مقاله حاصل تحقیقی اکتشافی است که در سال ۱۳۸۱ انجام شد و هدف آن بررسی نظرات و نگرش های دانشجویان رشته پژوهشگری اجتماعی نسبت به جامعه شناسی بوده اند. در رابطه با دانشگاه 9/35 درصد دارای نگرش مثبت بوده اند. نتایج بررسی های مختلف این تحقیق نشان می دهد که سال های تحصیل در دانشکده در رابطه با برخی نظرات دانشجویان نسبت به جامعه شناسی تأثیرگذار ...
بیشتر
این مقاله حاصل تحقیقی اکتشافی است که در سال ۱۳۸۱ انجام شد و هدف آن بررسی نظرات و نگرش های دانشجویان رشته پژوهشگری اجتماعی نسبت به جامعه شناسی بوده اند. در رابطه با دانشگاه 9/35 درصد دارای نگرش مثبت بوده اند. نتایج بررسی های مختلف این تحقیق نشان می دهد که سال های تحصیل در دانشکده در رابطه با برخی نظرات دانشجویان نسبت به جامعه شناسی تأثیرگذار نبوده است، اما در رابطه با نظرات و نگرش های دانشجویان نسبت به دانشگاه تأثیر سال های تحصیل بر این نظرات و نگرش ها مشخص شده است.
احسان رحمانی خلیلی؛ سید میلاد صفویان
چکیده
خشونت طرفداران و هواداران فوتبال که هولیگانیسم (اوباشیگری) نام دارد، به‌اندازه‌ای جدی و رایج است که برای جامعه نیز معضلاتی حاد به دنبال دارد. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که: چه عواملی بر هولیگانیسم در بین تماشاگران فوتبال مؤثر است و به چه میزان؟ و از چه مسیری؟ رویکرد پژوهش حاضر اثبات‌گرایی و روش تحقیق از نوع توصیفی ...
بیشتر
خشونت طرفداران و هواداران فوتبال که هولیگانیسم (اوباشیگری) نام دارد، به‌اندازه‌ای جدی و رایج است که برای جامعه نیز معضلاتی حاد به دنبال دارد. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که: چه عواملی بر هولیگانیسم در بین تماشاگران فوتبال مؤثر است و به چه میزان؟ و از چه مسیری؟ رویکرد پژوهش حاضر اثبات‌گرایی و روش تحقیق از نوع توصیفی – تبیینی است که در آذر ماه سال 97 پس از بررسی اعتبار و قابلیت اطمینان جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تماشاگران فوتبال شهر تهران می‌باشند که درنهایت با استفاده از فرمول کوکران تعداد 422 نفر با تلفیق نمونه‌گیری طبقه‌بندی نامتناسب و تصادفی ساده بررسی شده‌اند. طبق یافتههای پژوهش حاضر محیط پیرامون، هیجانات کاذب، امکانات رفاهی و شخصیت برونگرا بر هولیگانیسم مؤثر می‌باشند. دو متغیر محیط پیرامون و هیجانات کاذب تماشاگران فوتبال به‌طور مستقیم بر هولیگانیسم مؤثر است که این تأثیر مثبت و مستقیم است و متغیرهای امکانات رفاهی و شخصیت برونگرا به شکل غیرمستقیم بر متغیر وابسته اثر میگذارند. متغیر هیجانات کاذب علاوه بر تأثیر مستقیم به شکل غیرمستقیم، از طریق تأثیرگذاری بر محیط پیرامون نیز بر هولیگانیسم تأثیر میگذارد.
حمید عبداللهیان؛ حسین حسنی
دوره 16، شماره 47 ، اسفند 1388، ، صفحه 125-165
چکیده
هدف این مقاله مطالعه نحوه بازنمایی گفتمان ایرانی – اسلامی در آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران است. در واقع مساله پژوهشی این مقاله آن است که با توجه به تاکید قوانین نظام سیاسی ایران برای گنجاندن ارزش ها و باورهای دینی و نیز نمادها و نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی، نیاز است تا میزان پیروی از این قوانین اندازه گیری شود. این وجه از فعالیت ...
بیشتر
هدف این مقاله مطالعه نحوه بازنمایی گفتمان ایرانی – اسلامی در آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران است. در واقع مساله پژوهشی این مقاله آن است که با توجه به تاکید قوانین نظام سیاسی ایران برای گنجاندن ارزش ها و باورهای دینی و نیز نمادها و نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی، نیاز است تا میزان پیروی از این قوانین اندازه گیری شود. این وجه از فعالیت های تلویزیون ایران به لحاظ پژوهشی تا به امروز ناشناخته مانده و در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. ما در این مقاله با مد نظر قرار دادن آگهی های تجاری به مثابه یک متن فرهنگی بر اساس رویکرد نشانه شناختی رولان بارت، آنها را مورد تحلیل قرار داده ایم. تحلیل های آگهی های نمونه در این مقاله نشان می دهند که گرچه در محتوای آگهی های پخش شده از تلویزیون ایران، از مفاهیم دینی به شکل استفاده ابزاری بوده است و نه محتوایی. همچنین این تحلیل ها نشان می دهند اگر چه نمادهای فرهنگ ایرانی و مفاهیم ملی گرایانه و میهن پرستانه بازنمایی شده اند اما این بازنمایی گاهی اوقات به شکل شعاری و کلیشه صورت گرفته است. در مجموع می توان گفت آگهی های تلویزیونی ایران، به عنوان یکی از ژانرهای تلویزیونی در بازنمایی گفتمان ایرانی-اسلامی چندان موفق نبوده اند و اهداف مورد انتظار و تعریف شده دست نیافته اند.
معصومه قاراخانی
چکیده
قاراخانی* تاریخ دریافت: 17/7/92 تاریخ پذیرش: 20/11/92 چکیدهنهاد آموزش عالی ضمن تامین زمینه دستیابی به آموزش دانشگاهی، بخشی از سیاست‌های اجتماعی را با هدف تامین خدمات رفاهی و حمایتی برای گروه‌های ذی‌نفع از جمله دانشجویان، ...
بیشتر
قاراخانی* تاریخ دریافت: 17/7/92 تاریخ پذیرش: 20/11/92 چکیدهنهاد آموزش عالی ضمن تامین زمینه دستیابی به آموزش دانشگاهی، بخشی از سیاست‌های اجتماعی را با هدف تامین خدمات رفاهی و حمایتی برای گروه‌های ذی‌نفع از جمله دانشجویان، مدیران، کارکنان و اعضای هیات علمی دنبال میکند. این پژوهش به بررسی و تحلیل اسناد (قوانین، آیین‌نامه‌ها و مصوبه‌ها) به عنوان درون داد قانونی سیاست‌های اجتماعی مرتبط با تامین رفاه اعضای هیات علمی دانشگاه‌های دولتی ایران طی سالهای 1360 – 1390 ش. می‌پردازد. با کاربرد روش کیفی و استفاده از تکنیک تحلیل محتوا سیاست‌های رفاهی اعضای هیأت علمی، در دوره یاد شده ذیل دو مفهوم «سیاست‌های رفاه شغلی» و «سیاست‌های ارتقا و امنیت شغلی» بازنمایی و روند و رویه این سیاست‌ها مورد بازشناسی قرار گرفت. صرف‌نظر از برخی سیاست‌های «پیش‌بینی کننده» مطابق آیین‌نامه استخدامی اعضای هیأت علمی و عمدتاً مرتبط با رفاه شغلی و ارتقای حرفه‌ای، سایر سیاست‌ها و به طور مشخص سیاست‌های رفاهی در چارچوب برنامههای ستاد رفاهی و صندوق حمایت از اعضای هیأت علمی، بیشتر خصلتی «واکنشی» دارند. این بدان معنا است که با وجود اعمال برخی سیاست‌های رفاهی، همچنان درک جامع و روشنی از مفهوم رفاه برای سیاستگذار و حتی مجریان این سیاست‌ها در ارتباط با اعضای هیأت علمی وجود ندارد. در پرتو چنین برداشت نامنسجمی برخی سیاست‌های رفاه اجتماعی از سوی سیاستگذار مغفول مانده، و اجرای سیاست‌های نیم بند موجود نیز تحت تاثیر تحولات اقتصادی و سیاسی و نیز رویکرد دولت‌ها به رفاه اعضای هیأت علمی، دستخوش روزمرگی و اعمال سلیقه سیاستگذاران و مجریان می‌باشد.واژه‌های کلیدی: سیاست اجتماعی، رفاه اجتماعی، آموزش عالی، اعضای هیات علمی، رفاه شغلی، ارتقا و امنیت شغلی، ستاد رفاهی.
زهرا شاه آبادی؛ حسن سرایی؛ فریده خلج آبادی فراهانی
چکیده
هدف این مقاله، تعیین نقش نگرش نسبت به تحصیلات و تصمیم به ادامه تحصیل بر تصمیم گیری درباره فرزندآوری در بین زنان در شرف ازدواج شهرستان نیشابور می باشد. روش تحقیق: این مقاله بر اساس داده های یک پیمایش بر روی 415 نفر از زنان در شرف ازدواج 10 تا 39 ساله که برای انجام آزمایشات و شرکت در کلاس های مشاوره ی قبل از ازدواج در آبان و آذرماه سال 1392 به ...
بیشتر
هدف این مقاله، تعیین نقش نگرش نسبت به تحصیلات و تصمیم به ادامه تحصیل بر تصمیم گیری درباره فرزندآوری در بین زنان در شرف ازدواج شهرستان نیشابور می باشد. روش تحقیق: این مقاله بر اساس داده های یک پیمایش بر روی 415 نفر از زنان در شرف ازدواج 10 تا 39 ساله که برای انجام آزمایشات و شرکت در کلاس های مشاوره ی قبل از ازدواج در آبان و آذرماه سال 1392 به آزمایشگاه مرجع سلامت این شهرستان مراجعه نموده و ازدواج اول آنها بوده، صورت گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای ساخت یافته است. متغیر وابسته قصد فاصله گذاری از ازدواج تا تولد فرزند اول، متغیر مستقل نگرش نسبت به تحصیلات و قصد ادامه تحصیل و متغیرهای مخدوش کننده عبارتند از مقیاس‌های نگرشی و برخی متغیرهای جمعیت شناسی. یافته ها: نگرش زنان نسبت به تحصیلات و تصمیم آنها درخصوص ادامه تحصیل پس از ازدواج بعنوان یک متغیر مهم و تأثیرگذار بر قصد فاصله گذاری از ازدواج تا تولد فرزند اول می تواند در برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گیرد. چرا که نگرش مثبت زنان نسبت به تحصیلات و تصمیم آنها برای ادامه تحصیل پس از ازدواج به رقم سن پایین ازدواج در جامعه ی مورد بررسی، رفتار باروری را از طریق فاصله گذاری بین ازدواج تا تولد فرزند اول تحت تأثیر قرار می دهد. به عبارتی تداخل بوجود آمده بین تحصیلات زنان و باروری آنها معمولاً با فاصله انداختن از ازدواج تا تولد فرزند اول پاسخ داده می شود که این پاسخ مستقیماً بر میزان و رفتار باروری جامعه مورد نظر اثر می گذارد. بنابراین سیاست های جمعیتی اگر بتوانند برنامه هایی را اجرایی کنند که موجب سازگاری نقش مادری با ادامه تحصیلات زنان پس از ازدواج شود می توانند بسیار مؤثرتر باشند.
محمدرضا آهنچیان
چکیده
مطالعه اثرات فرهنگ بر زندگی هدفمند به منزله یکی از عوامل مهم سلامت روان‌شناختی افراد، و همچنین عامل مؤثر بر شکل‌گیری هدف‌ها و اولویت‌بندی آن، یک موضوع چالشی و مهیج برای پژوهشگران است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقش فرهنگ در اولویت‌بندی اهداف و آرزوهای دانشجویان ایرانی و آمریکایی بود. این پژوهش به روش توصیفی طراحی و اجرا شد. نمونه شامل ...
بیشتر
مطالعه اثرات فرهنگ بر زندگی هدفمند به منزله یکی از عوامل مهم سلامت روان‌شناختی افراد، و همچنین عامل مؤثر بر شکل‌گیری هدف‌ها و اولویت‌بندی آن، یک موضوع چالشی و مهیج برای پژوهشگران است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقش فرهنگ در اولویت‌بندی اهداف و آرزوهای دانشجویان ایرانی و آمریکایی بود. این پژوهش به روش توصیفی طراحی و اجرا شد. نمونه شامل 216 نفر دانشجوی ایرانی و 164 نفر دانشجویان آمریکا بودند. پرسشنامه اهداف و آرزوها توسط دانشجویان تکمیل شد. برای تجزیه وتحلیل داده‌ها علاوه بر شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) از روشهای آمار استنباطی (تحلیل واریانس چند متغیری) استفاده شد. تحلیل یافته‌ها نشان داد که اولویت اول تا سوم برای تمام دانشجویان آمریکایی به ترتیب وابستگی، پذیرش خود و سلامتی و برای تمام دانشجویان ایرانی به ترتیب پذیرش خود، سلامتی و موفقیت مالی بود. در مقایسه بین جنسیت‌ها، اولویت اول تا سوم دانشجویان دختر آمریکایی به صورت وابستگی، پذیرش خود و کمک به اجتماع و دانشجویان ایرانی به صورت پذیرش خود، سلامتی و کمک به اجتماع بود. همچنین اولویت اول تا سوم دانشجویان پسر آمریکایی به صورت وابستگی، پذیرش خود و سلامتی و برای دانشجویان ایرانی به صورت پذیرش خود، موفقیت مالی و سلامتی بود. نتایج آزمون چند متغییره نشان داد که در خرده هدف‌های معنویت، سلامتی، وابستگی، همنوایی، محبوبیت، تصویر بدنی و موفقیت مالی بین دانشجویان ایرانی و آمریکایی تفاوت معناداری وجود دارد
محمدسعید ذکائی؛ نیما شجاعی باغینی
چکیده
چکیده از جمله تحولاتی که در دهسال گذشته در روندی تدریجی فرهنگ دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده است، استقبال فارغ التحصیلان رشته‌های غیر مرتبط به تحصیل در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی است. این اقبال، تواماً بیانگر تغییر در عاملیت و میدان اجتماعی جوانان دانشجوست. پژوهش حاضر با به کارگیری روش‌شناسی ...
بیشتر
چکیده از جمله تحولاتی که در دهسال گذشته در روندی تدریجی فرهنگ دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی را تحت تأثیر خود قرار داده است، استقبال فارغ التحصیلان رشته‌های غیر مرتبط به تحصیل در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی است. این اقبال، تواماً بیانگر تغییر در عاملیت و میدان اجتماعی جوانان دانشجوست. پژوهش حاضر با به کارگیری روش‌شناسی کمی و کیفی و انتخاب نمونههایی از دانشجویان مقاطع ارشد و دکترای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه‌های دولتی تهران، به دنبال شناسایی انگیزه‌ها، انتظارات و ارزیابی دانشجویان از رفتار تغییر رشتهای خود است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تغییر رشته برای غالب این دانشجویان را باید کنشی عقلانی در نظر گرفت که انگیزش اصلی از انتخاب آن، پاسخگویی به نیازها و ارزشهای هویتی تغییر یافته در فرهنگ جدید دانشگاهی ایران است. تغییر رشته با منطق عقلانی و هدفمند، عقلانی و ارزشی و انگیزه‌های تجربه اندوزی، سنخهای غالب دانشجویان تغییر رشتهای را تشکیل می‌دهند. شوک و فاصله گذاریهای حاصل از این تجربه علاوه بر تغییر در فرهنگ دانشگاهی و رشتهای علوم انسانی و اجتماعی، فرصت‌ها و محدودیتهایی را تواماً برای آنها ایجاد میکند.
محمود مهام
چکیده
با توجه به اهمیت روزافزون رسانه در دنیای جدید از یک طرف و اهمیت زنان به عنوان بخش مهمی‌از مخاطبان رسانه از طرف دیگر، در این پژوهش تلاش شده است نحوه پیام رسانی و تاثیرگذاری مجلات غیرتخصصی و عمومی منتشر شده برای زنان در زمینه رشد مصرف گرایی، مورد بررسی قرارگیرد. از این رو، 11 مجله غیرتخصصی که مخاطب اصلی آنها، زنان می‌باشند به روش تحلیل ...
بیشتر
با توجه به اهمیت روزافزون رسانه در دنیای جدید از یک طرف و اهمیت زنان به عنوان بخش مهمی‌از مخاطبان رسانه از طرف دیگر، در این پژوهش تلاش شده است نحوه پیام رسانی و تاثیرگذاری مجلات غیرتخصصی و عمومی منتشر شده برای زنان در زمینه رشد مصرف گرایی، مورد بررسی قرارگیرد. از این رو، 11 مجله غیرتخصصی که مخاطب اصلی آنها، زنان می‌باشند به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. سئوال اصلی این پژوهش چنین است: آیا در محتوای مجلات زنان مورد بررسی، روند "ناپدید شدن مبادله نمادین " را میتوان دید؟ فرضیه این پژوهش با استفاده از چارچوب نظری بودریار طراحی شده و بر ابعاد "ناپدید شدن مبادله نمادین " که شامل حاد واقعی، توهم کارکرد، تسلط مبادله نشانهای و تسلط مبادله اقتصادی است، متمرکز می‌باشد. یافتههانشان می‌دهد که روند " ناپدید شدن مبادله نمادین " در مجلات زنان مورد بررسی، بر اساس ابعاد یاد شده و مولفهها و شاخص‌های تعیین شده به صورت غالب و فراگیر وجود دارد. همچنین با توجه به شاخص‌های موجود در این پژوهش، رشد مصرف گرایی در میان زنان، منجر به خردگریزی پیچیدهای گردیده که زمینه ساز بروز آسیبهای جدی برای آنان شده است.
ابوتراب طالبی؛ مریم ناظری
چکیده
چکیده: مقاله حاضر در پی آن است که درکی از چگونگی بازنمایی روابط قدرت درون یکی از پر مخاطب‌ترین ژانرهای ادبی (رمان) به دست آورد. روابطی که نه به صورت آشکار بلکه به طور پنهانی درون سطرهای رمان گنجانده شده و گویای ذهنیت نهانی نویسندگان این رمان‌ها در مورد اقشاری بود که در مقاله پیش رو با عنوان "دیگری" تعریف شده‌اند. در مبانی نظری، ابتدا ...
بیشتر
چکیده: مقاله حاضر در پی آن است که درکی از چگونگی بازنمایی روابط قدرت درون یکی از پر مخاطب‌ترین ژانرهای ادبی (رمان) به دست آورد. روابطی که نه به صورت آشکار بلکه به طور پنهانی درون سطرهای رمان گنجانده شده و گویای ذهنیت نهانی نویسندگان این رمان‌ها در مورد اقشاری بود که در مقاله پیش رو با عنوان "دیگری" تعریف شده‌اند. در مبانی نظری، ابتدا به موضوع بازنمایی وفر ایند تولید معنا پرداخته شده است، سپس با تحلیل پیوند آن با نظریه گفتمان،معانی شکل گرفته در یک دوره تاریخی (پهلوی اول)به مثابه نظامی‌ارزیابی شده که معنا درون آن ساخته و پرداخته شده است. در مقاله نشان داده شده است که در این فرایند "دیگری" شکل میگیرد. این مقاله، با تدقیق در چگونگی کاربست این مفهوم (دیگری) در نظریه‌های پسا استعماری و فرودست، به سوژه‌هایی اشاره کرده است که از طریق تمایز قائل شدن با "دیگری" و در مقام مقایسه با آنها، "خود" را هویت می‌بخشند. این دیگری‌های به حاشیه رانده شده، با رجوع به دوره تاریخی پهلوی اول و گفتمان مسلط ناسیونالیستی این دوران تعریف شده‌اند. نتایج بدست آمده از مطالعه رمان‌ها که با استفاده از روش نقد ادبی در کنار تکنیک‌های تحلیل روایت (مانند نکات گرامری و عنصر زمان روایت) به دست آمده است، به خوبی بیانگر نحوه اعمال قدرت از طریق بازنمایی است. اقشاری از جامعه ایران که با دلالت‌های نظری، به عنوان "دیگری" این نویسندگان معرفی شده‌اند، با موارد مطروحه در نظریات گفتمان شرق شناسی و مطالعات پسااستعماری تطابق دارند.در متون موردمطالعه ویژگیهایی مانند خروج از مرکز دیالوگ و پرت کردن آنها به محدوده غیر، تغییر جایگاه آنها از شخص به شی و صدور گزاره‌هایی کلی درباره فرودستان و تعمیم دادن این گزاره‌ها به تمام اقشار فرودست، به آنها نسبت داده شده است.
مطالعات فرهنگی
معصومه طالبی دلیر؛ علیخواه فردین؛ سید هاشم موسوی
چکیده
این روزها برخلاف گذشته، برگزاری جشن عروسی در شهرهای بزرگ، کمتر شکلی مشارکتی دارد و مراحل مختلف آن، غالباً، از آغاز تا پایان، به مؤسسات تجاری سپرده میشود. این شرایط بیانگر آن است که در جامعه امروزی، صنعتی به نام صنعت عروسی در حال شکل‌گرفتن است و عروسی‌ها رو به سوی تجاری شدن دارند. هدف این مقاله شناخت ویژگیهای این صنعت نوپدید ...
بیشتر
این روزها برخلاف گذشته، برگزاری جشن عروسی در شهرهای بزرگ، کمتر شکلی مشارکتی دارد و مراحل مختلف آن، غالباً، از آغاز تا پایان، به مؤسسات تجاری سپرده میشود. این شرایط بیانگر آن است که در جامعه امروزی، صنعتی به نام صنعت عروسی در حال شکل‌گرفتن است و عروسی‌ها رو به سوی تجاری شدن دارند. هدف این مقاله شناخت ویژگیهای این صنعت نوپدید در شهر همدان و مطالعه جنبههای مختلف آن است. در خصوص صنعت جشن ازدواج نظریهها، تحقیقات و دیدگاههای متنوعی وجود دارد که بهطورکلی بر کنشگری زنان، مصرفگرایی و تجلی کالاییشدن نظام سرمایه‌داری تأکید دارند. این دیدگاهها در مقاله مرور شده‌اند. روش تحقیق این مقاله، روش کیفی است و دادههای آن از طریق مصاحبه عمیق نیمهساختیافته با 16 نفر از شاغلین صنعت عروسی شهر همدان جمعآوریشده است. مفاهیم بنیادین مصاحبه‌ها سپس با تکنیک تحلیل مضمون استخراجشده و درنهایت تحلیلها بر پایه نُه مضمون محوری ساخت یافتهاند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که گسترش صنعت جشن عروسی که «تجاریشدن» ویژگی برجسته آن است «سوبژکتیویته زنانه» و تقویت فرهنگ «فردگرایی» و «کالا شدگی» را در بردارد و به تضعیف مراسم عروسی محلی میانجامد.
فاطمه عشقی
دوره 10، شماره 23 ، آذر 1382، ، صفحه 135-157
چکیده
تأثیر افکار میزوژینی (به حساب نیاوردن زنا) ارسطو که غالباً از مکتب کلاسیک به افکار فلاسفه سده هجدهم راه یافته بود تا پایان قرن همچنان ادامه یافت. مردانی که برای اعتلای تفکر بشری راه بسیار پرفراز و نشیبی را طی کردند، درباره جامعه زنان قضاوت بسته ای داشتند. منتسکیو، حقوقدانی که تحلیل های حقوقی و سیاسی اش هنوز مرجع تحقیقی متخصصان است، ...
بیشتر
تأثیر افکار میزوژینی (به حساب نیاوردن زنا) ارسطو که غالباً از مکتب کلاسیک به افکار فلاسفه سده هجدهم راه یافته بود تا پایان قرن همچنان ادامه یافت. مردانی که برای اعتلای تفکر بشری راه بسیار پرفراز و نشیبی را طی کردند، درباره جامعه زنان قضاوت بسته ای داشتند. منتسکیو، حقوقدانی که تحلیل های حقوقی و سیاسی اش هنوز مرجع تحقیقی متخصصان است، گرچه نسبت به گذشتگان تحت تأثیر روشن بینی خود در مورد جامعه زنان به نکات مثبتی دست یافت، اما در مورد حقوق مدنی و حقوق شهروندی زنان دیدی سنتی و کاملاً ارسطویی داشت. همین خط فکری نزد فلاسفه دیگر چون دیدرو و بعضی دیگر از نویسندگان دایرةالمعارف و بالاخره روسو ادامه یافت و در دوره انقلاب فرانسه در وضع قوانین تأثیر گذاشت و سهم اجتماعی زنان نادیده گرفته شد. انتقادات و دفاعیات زنان اهل قلم و دیگر فیلسوفان دایرةالمعارف نظیر دالامبر و کندرسه و پیروان خط تفکرش، نظریه پردازانی که در مقابل اظهارنظرهای فلاسفه ایستادند، بالاخره دریچه های فضای قابل استشمامی را در پس انقلاب گشود و از آن پس تکامل یافت.
محمد رحمتی
چکیده
نیل اسملسر به عنوان نظریه پرداز مهم رفتار‌های جمعی، مدعی است که عوامل تعیین کننده رفتار جمعی بایستی در الگویی معین و به ترتیب، با هم ترکیب شوند؛ تا رفتار جمعی شکل بگیرد. کما اینکه وقوع مراحل قبلی، تعیین کننده الزامی وقوع مراحل بعدی نیست. فرضیه ما این است که ترتیب الگوی مورد نظر وی در مورد قیام پانزده خرداد با توجه به نقش پررنگ امام ...
بیشتر
نیل اسملسر به عنوان نظریه پرداز مهم رفتار‌های جمعی، مدعی است که عوامل تعیین کننده رفتار جمعی بایستی در الگویی معین و به ترتیب، با هم ترکیب شوند؛ تا رفتار جمعی شکل بگیرد. کما اینکه وقوع مراحل قبلی، تعیین کننده الزامی وقوع مراحل بعدی نیست. فرضیه ما این است که ترتیب الگوی مورد نظر وی در مورد قیام پانزده خرداد با توجه به نقش پررنگ امام (ره)، مستلزم تأمّلاتی است: چرا که شکل‌گیری این قیام آنقدر مدیون رهبریاش می‌باشد که میتوان مدعی شد بدون آن، مرحله دوم تئوری- فشارهای ساختاری- شکل نمیگرفت. این در حالی است که اسملسر تا حدودی در مرحله سوم و نهایتاً در مرحله پنجم تئوری خویش، نقش رهبران را میپذیرد. با توجه به نقشی که وی برای رهبری جنبشهای اجتماعی در نظر میگیرد، آیا قیام پانزده خرداد در مرحله اولیه خود- شرایط مساعد ساختاری- عقیم نمیماند؟ به نظر میرسد امام خمینی (ره)، به عنوان رهبر این جنبش، عامل عمده شکل‌گیری فشارهای ساختاری در ذهن مردم بود و وجه ممیزه ادعای این مقاله با رهیافت نظری اسملسر در همین نکته است. روش مورد استفاده در این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تاریخی می‌باشد.
هادی خانیکی؛ لیدا کاووسی
چکیده
این مقاله در چارچوب تحولات نظری ارتباطات توسعه به طرح و بررسی تیافدی[1] و ویژگیهای آن پرداخته است.
تیافدی محصول دو چرخش پارادایمی در ارتباطات توسعه از نظریات خوشبینانه «مکتب نوسازی» به نظریات انتقادی «مکتب وابستگی» است که در چارچوب گفتمان «توسعه از نوعی دیگر» و نظریات «ارتباطات مشارکتی» شکل گرفت ...
بیشتر
این مقاله در چارچوب تحولات نظری ارتباطات توسعه به طرح و بررسی تیافدی[1] و ویژگیهای آن پرداخته است.
تیافدی محصول دو چرخش پارادایمی در ارتباطات توسعه از نظریات خوشبینانه «مکتب نوسازی» به نظریات انتقادی «مکتب وابستگی» است که در چارچوب گفتمان «توسعه از نوعی دیگر» و نظریات «ارتباطات مشارکتی» شکل گرفت و در برنامههای جدید توسعه و ارتباطات به ویژه در آمریکای لاتین جایگاه مهمی یافت. بنیان “تئاتر برای توسعه” بر تلفیق و ترکیب تؤامان دو عنصر «سرگرمی» و «آموزش» قرار دارد که با استفاده از تجارب و ظرفیتهای عمومی، تئاتر را برای ترغیب اجتماع به بیان دغدغهها، مشکلات و راهحلهای ممکن و آموزش غیررسمی شهروندان در مسیر توسعه به کار میگیرد. در این مقاله کوشش شده است که توصیف و تبیین ویژگیها و وجوه تمایز ارتباطی “تئاتر برای توسعه” با استفاده از رویکرد نظری پائولو فریره در آموزش و آگوستو بوال در نمایشهای کاربردی ارائه شود
محمد عواطفی همت؛ تقی شامخی
دوره 13، شماره 34.35 ، آذر 1385، ، صفحه 149-179
چکیده
این مطالعه به بررسی انواع محصولات غیر چوبی جنگل، مورد استفاده یروستایی ان جنگل نشین روستای چیتان ازتوابع بخش کجور استان مازندران پرداخته است، روش پژوهشدراین مطالعه، روش تحقیقی مردم نگاری به همراه اسکان در محلی تحقیقی، مشاهده ی اعمالی مردم درحین کارهای مختلف، مشارکت با آنها و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و ساختار نیافته ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی انواع محصولات غیر چوبی جنگل، مورد استفاده یروستایی ان جنگل نشین روستای چیتان ازتوابع بخش کجور استان مازندران پرداخته است، روش پژوهشدراین مطالعه، روش تحقیقی مردم نگاری به همراه اسکان در محلی تحقیقی، مشاهده ی اعمالی مردم درحین کارهای مختلف، مشارکت با آنها و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و ساختار نیافته است. محصولات غیر چربی جنگل با هدف جمع آوری در قالب دو طبقه ی محصولات جمع آوری شده برای مصرف خانوار و محصولات جمع آوری شده برای فروش در بازار تفکیک شد، و سپس هرکدام از طبقات در قالب استفاده های خوراکی، دارویی و زینتی طبقه بندی، به ذکر گونههای مهم گیاه هر طبقه پرداخته شد، و در جدولی با ذکر برخی مشخصات گونه های مورد استفاده روستاییان شامل نام محلی، نام فارسی، نام علمی، محل رویش، زمان جمع آوری، اعضای مورد استفاده و نوع استفاده آورده شده است. همچنین فرآیند جمع آوری گونهىاکلیل ( با جزییات بیشتری تشریح و انواع روابط اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیک حاصل از آن بیان گردیده است. از محصولات غیر چوبی خوراکی، برای استفاده در خانوار، و بیشتر برای فروش در بازار و کسب درآمد اقتصادی بهرهگیری می شود. همچنین نقش زنان روستایی و سازمان کار روستاییان در جمع کردن و فرآوری محصولات غیر - چوبی دارای اهمیت بسیار است.
علی احمد رفیعی راد؛ احمد محمدی
چکیده
: در درازنای تاریخ، ساکنان سرزمین نیمه خشک و کم باران ایران متناسب با وضعیت سرزمینی خود به شیوههای متفاوت به بهرهبرداری از منابع آب اقدام نمودهاند. لیکن در سدهی اخیر با رواج الگوهای مکتب نوسازی، در شیوههای بهرهبرداری از منابع مذکور دگرگونی بنیادی به وجود آمده که این منابع را به طور چشمگیری دچار چالش نموده است. مقالۀ ...
بیشتر
: در درازنای تاریخ، ساکنان سرزمین نیمه خشک و کم باران ایران متناسب با وضعیت سرزمینی خود به شیوههای متفاوت به بهرهبرداری از منابع آب اقدام نمودهاند. لیکن در سدهی اخیر با رواج الگوهای مکتب نوسازی، در شیوههای بهرهبرداری از منابع مذکور دگرگونی بنیادی به وجود آمده که این منابع را به طور چشمگیری دچار چالش نموده است. مقالۀ حاضر برآمده از چنین نگاهی، حفر چاههای عمیق و ترویج آن را در یکی از اولین برنامههای گسترده نوسازی ایران- موسوم به اصل 4 ترومن (1349-1327)- بررسی مینماید. مسئلة اصلی پژوهش حاضر جستجوی ریشههای بحران آب و به عبارتی ریشههای تغییر الگوی بهرهبرداری است که منجر به این بحران شده است. روش تحقیق مورد استفاده بر اساس مطالعات کتابخانهای و بررسی اسناد و مدارک تاریخی با تاکید بر منابع و اسناد دست اول است. این اسناد عبارتند از: اسناد کتابخانه و آرشیو ملی ایران (مراکز تهران، اصفهان و کرمان)، کتاب «اسنادی از اصل 4 ترومن در ایران»، آرشیو اینترتی وزارت کشور امریکا، آرشیو اینترنتی آژانس آمریکایی توسعه بینالمللی[1]، انتشارات و مکاتبات مربوط به اصل 4 و همچنین اسناد مؤسسات وابسته مانند دانشگاه یوتا. بررسی جایگاه و مبانی نظری موضوع با تفکیکِ نقش، کنش و تاثیر سه دسته کنشگر متعامل در این فرایند(کارگزاران آمریکایی در مقام مروجان، تسهیلگران و توسعهگران رهیافت جدید؛ دولت و کارگزاران دولتی ایران؛ و مردمان عادی یا بهرهمندان از منابع اصل4) صورت میگیرد. برآمده از یافتههای پژوهش میتوان گفت؛ اصل چهار ترومن با استفاده از روشهای مختلف آموزش و نهادسازی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در چهار مرحله(دورههای ترجیح رویکرد نوسازانه برای بهرهبرداری از منابع،عملیاتی نمودن برنامهها، تغییر اولویت از اجرا به نظارت و برنامهریزی، دوره پس از اتمام قرارداد)بر تکوین و تشدید وضعیت بحرانی آبهای زیرزمینی ایران موثر بوده است. کلمات کلیدی: مکتب نوسازی متقدم، اصل چهار ترومن، نوسازی، چاه عمیق، منابع آب، بحران در منابع آب زیرزمینی. [1]USAID (United States Agency for International Development ) آژانس مذکور، در سال 1961 و در دوران ریاست جمهوری کندی به منظور کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای جهان ایجاد شد و در سال 2009 به بعد رسماً با وزارت امورخارجه و وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا همکاری میکند.
دوره 22، شماره 70 ، آذر 1394، ، صفحه 200-228
چکیده
چکیدهدر کشور عراق، انفال به عملیات نظامی تخته قاپوکردن و ژنوساید کردها در شمال آن کشور اطلاق میشود که طی آن صدها هزار نفر نیست و نابود و حدود 4000 روستا ویران شد. هدف این مطالعه چگونگی و چرایی این مسئله است. در بعد نظری تحقیق و برای توضیح چرایی، از نظریه دولت توتالیتر و باورهای سنتی حاکم بر جامعه مکانیکی دورکیم استفاده شده است. روش ...
بیشتر
چکیدهدر کشور عراق، انفال به عملیات نظامی تخته قاپوکردن و ژنوساید کردها در شمال آن کشور اطلاق میشود که طی آن صدها هزار نفر نیست و نابود و حدود 4000 روستا ویران شد. هدف این مطالعه چگونگی و چرایی این مسئله است. در بعد نظری تحقیق و برای توضیح چرایی، از نظریه دولت توتالیتر و باورهای سنتی حاکم بر جامعه مکانیکی دورکیم استفاده شده است. روش تحقیق اتخاذ شده این مطالعه تاریخی و تکنیک جمع‌آوری آن اسنادی است. داده‌ها حاکی از آن است که عملیاتی ویرانگر در کمتر از یک سال در یک منطقه وسیع جغرافیایی و طی هشت مرحله به انجام رسیده است. به نظر میرسد پیریزی یک جامعه مکانیکی بر پایه ایدئولوژی بعث مبنایی دو شقی بر پایه دوست و دشمن تعریف کرده است که یکی از نتایج آن اجرای عملیات انفال بوده است.
